Re: Koomans ontvanger


[ Nederlands Forum over Oude Radio´s ]


Geschreven door Gerard om 03. Nov 2000 10:14:52:

In reactie op: Re: Koomans ontvanger geschreven door Arjan Muil om 02. Nov 2000 20:01:03:


>Naar aanleiding van je lange bericht ...

Arjan, bedankt voor je reactie. Ik was al bang door mijn "lange
bericht" (met lastige vragen ook) het publiek te hebben afgeschrikt
zodat ik nu de zaak zelf moest zien uit te pluizen. Overigens
hoort bij het toestel ook een eigenaar, deze persoon is wel zeer
handig in het uitvoeren van technische handelingen, maar voor het
uitdenken heeft hij mijn hulp gevraagd.

>- zijn interne spoelen of externe spoelen toegepast?
Extern: er zit een bak met 10 honingraatspoelen bij met
oplopende windingsgetallen. Om te zorgen dat je met een enkele
set spoelen een groot ontvangbereik had waren de twee afstemkringen
van verschillende condensators voorzien, zodat je nooit twee
dezelfde spoelen nodig had.

>- welke type lampen zijn toegepast?
Je kunt volgens een of ander artikel verschillende types gebruiken.
Ik meen dat er iets bij zit in de sfeer van A409 A415 B409 of zo.
In ieder geval 2x A en 1x B (eindbuis), en allemaal met een 4 als
eerste cijfer. Dit betekent meen ik dat twee buizen weinig gloeistroom
trekken (A staat voor ???? mA) en een veel (B is ?? mA), en dat ze
voor 4V gloeispanning zijn.
Kunnen deze lampen uit een platte 4.5V batterij worden gevoed?

>Het belangrijkste kenmerk van het "Koomans schema" is volgens mij dat een HF-versterkertrap
> voor de detector wordt geschakeld
In het artikel op levend.nl wordt gezegd dat wat jij beschrijft het
Harris-schema is, en dat de Koomans daarvan verschilt door een
negatieve koppeling van S2 naar S1 (zie bovenstaand schema) waarmee
genereren van B1 wordt voorkomen. Het schijnt dus die koppeling te
zijn, niet de HF trap op zich, die de vinding van Koomans is. Jouw
toestel heeft een spoel een eindje bij de andere twee vandaan en
heeft die koppeling dus niet. Op het toestel waar ik het over heb
zitten de drie spoelen op 1 blok, de middelste vast en S1 en S3
draaibaar met zo'n pookje.

>Volgens het "vademedum voor den radioamateur" uit 1926:
>"Door nu de capaciteit van den slingerkring, dit is dus de keten die gevormd
>wordt door de antenne-spoel-aarde te vergroten - dit kunnen we bewerkstellingen door
>een condensater parallel op de spoel te schakelen - bereiken we de gewenschte vertrooting in golflengte.
>Evenzoo is het mogelijk de golflengte van de bovendedoelde keten, die ook wel de antenne-kring genoemd wordt,
>met behulp van een serieschakeling van den condensator verkregen."
>en
>"Reeds eerder hebben we verklaard waarom het voor het verkrijven van de juiste antenne-afstemming
>regelbare condensator nu eens in serie dan weer parallel op de antenne spoel geschakeld kan worden"
In het eerste fragment lijkt sprake van het parallelschakelen van een
vaste condensator.
Als de schakelaar dient voor het vergroten van de golflengte dan
is hij waarschijnlijk niet meer nodig, aangezien met de normale
spoelen gemakkelijk de langegolf wordt bereikt (2000m). De kortste
golven die je kunt ontvangen met de spoelen zitten rond de 200m.

Zit ik nog wel ermee wat we dan met die schakelaar aanmoeten! Hem
ongebruikt laten lijkt me ook niet geschikt. En 250V erop zetten...
Ik denk dat de persoon sowieso niet zo rustig met een telefoon zit
te luisteren als daar 250V op staat.

>>De electrische veiligheid
>ik kan niet direct waarschuwingen vinden in de literatuur van toen.
Nee, in boekjes als Jongensradio staat zelfs een plaatspannings-
apparaat dat 250V op contactbussen aflevert. Voldoet niet aan de
huidige ARBO-norm.

>>Waarvoor dienen de gloeistroomregelaars?
>Wederom volgens het "vademedum voor den radioamateur" uit 1926:
>"De gloeidraad van de lamp eischt een bepaalde gloeispanning
Dit is een volstrekt duidelijk verhaal. Ik heb ook wel eens gehoord
dat je, door de regelaars, je radio nog kon laten werken als de
gloeivoeding iets uitgeput was, dan draaide je de regelaars gewoon
wat op. Zal meer voor droge batterijen relevant zijn geweest dan voor
accus.
Maar: hoe controleer je de juiste waarde? Je zou dan eigenlijk
naast de drie gloeiregelaars drie voltmeters moeten hebben toch? Of
doe je dat op gehoor?

>Als je kijkt naar de gegevens van Philips lampen/buizen uit ca. 1925
>dan is 250V heel ongebruikelijk
Op Frank Philipse's site zag ik wel van de B443 en A4?? staan dat
ze op 250V werken, ik kom hier later nog terug met de exacte types!
Met Piet Hoen heb ik een keer aan een NSF M3 zitten prutsen met
90V op de plaat, daar kwam niet veel uit. Misschien toch 250 nodig
gehad?

>Ik heb een radio uit de betreffende periode maar ik heb eerlijk gezegd nooit de moeite genomen
>om de werking te controleren.
Het is een nogal bewerkelijk proces, radioluisteren in 1926. Je
hebt drie voedingen nodig (A, B en C), losse luidspreker, je moet
heel wat prutsen met afstemknoppen, gloeiregelaars en spoelen. Te
vergelijken met het instellen van een video nu (moet ik thuis altijd
doen).
Die roggebroodjes van Philips waren in 1928 een hele verbetering, je
had alles in een apparaat bij elkaar, en de latere eenknops-afstemming
was natuurlijk helemaal het einde!

> Als ik je met mijn boekenwijsheid kan helpen
Ik denk het wel... je hebt een flinke bibliotheek geloof ik, dus daar
zal best wel eens iets nuttigs voor ons in staan.

Gerard.




Reacties / Answers:


[ Nederlands Forum over Oude Radio´s ]