|
Nederlands Forum over Oude Radio's |
Re: Vraagje over AVO Model 8, Mark III
Geschreven door Gerard op 25. Apr 2007 09:36:52:
In reactie op: Re: Vraagje over AVO Model 8, Mark III geschreven door Ed van der Weele op 25. Apr 2007 01:13:29:
> De negatieve roosterspanning laat zich over het algemeen uitstekend meten
> door een punt uit te zoeken dat veel laagohmiger is. Zoals bijvoorbeeld
> de spanning over de kathodeweerstand als die aanwezig isEd,
hier wil ik een kanttekening bij plaatsen. De spanning over de kathodeweerstand
is ALLEEN gelijk aan de roostervoorspanning als de roosterpotentiaal 0 is. Het
rooster is via een condensator gekoppeld aan de anode van de voortrap, en ligt via
de roosterweerstand aan massa. Helaas is de roosterpotentiaal maar al te vaak
ongelijk 0 vanwege een lekkende koppelcondensator.
In dat geval neemt de stroom door de buis, en daarmee ook de spanning over de
kathodeweerstand, toe! Ten onrechte zou je dan denken dat de roostervoorspanning
te hoog is, terwijl die juist te laag is.De spanning op het rooster is niet goed te meten met een laagohmige meter! De
meter sluit de roosterweerstand bijna kort zodat (in het voorbeeld van Francesco)
de spanningsval (veroorzaakt door de lekstroom van de koppelcondensator) 15x zo
klein wordt. Je meet dan bv. 0.4V op het rooster, wat op zich nauwelijks een
probleem is, waar de spanning weer 6V wordt zodra je de meter weghaalt!
Wel kun je letten op veranderingen in de geluidskwaliteit: klinkt het toestel
opeens beter met de voltmeter op het rooster, dan was de spanning waarschijnlijk
niet goed. Maar dit is meer gokken dan weten!Wat je wel als meting kunt doen is dit: meet de kathodeweerstand en de spanning
daarover, waardoor je de kathodestroom kunt uitrekenen. Het kathodecircuit is
laagohmig, dus de meting redelijk goed. Sluit nu, met de voltmeter
nog over de kathodeweerstand, de roosterweerstand kort met een weerstand van 60k.
Als de kathodespanning opeens kleiner wordt, geeft dit aan dat het rooster op een
positieve spanning stond door lekstroom. Met de spanningsafname en de steilheid
van de buis kun je een redelijke slag slaan naar de spanning die op het rooster
stond. Wat natuurlijk nauwelijks nodig is, want elke spanning is daar ongewenst.Een redelijke vuistregel hier lijkt me: als de spanning op de kathodeweerstand
sterker dan een kwart volt afneemt, is de koppelcondensator merkbaar versleten.
Als de spanningsafname meer dan een volt is, is de lekkage bedreigend voor de
eindbuis en de uitgangstransformator, en dient hij onverwijld vervangen te
worden!(TERZIJDE: voor schakelingen zonder kathodeweerstand maar met een negatieve
voedingsspanning geldt ongeveer hetzelfde. De B- kan in orde zijn, bv. op -6V
staan, maar het rooster is hiermee verbonden door een roosterlekweerstand van
typisch 1M, en met de anode van de voorversterker via een condensator. Als die
condensator lekt, zal door de spanningsval over de roosterweerstand, het rooster
boven de -6 komen (mogelijk zelfs positief) waardoor de voorspanning te klein
wordt.)Probleem is en blijft, dat het rooster een hoog-impedantie punt is, wat niet goed
te meten is met een laagohmige meter. Tot een jaar of tien terug mat ik met een
analoge meter met een gevoeligheid van 33kOhm/Volt. Die heeft op de 12V stand een
impedantie van 400k en op de 30V stand, 1M, en dan krijg je enigzins indicatieve
bruikbare waarden. AVC circuit is daarmee nog nauwelijks te meten!
Tien jaar terug heb ik een Velleman digitale meter gekocht met een ingangsweerstand
van 10M op alle bereiken, zelfs op het 200mV bereik! Dan ben je meteen van al het
gezeur af, zelfs in het AVC circuit is de invloed van zo'n meter beperkt tot 10 a 20%,
wat heel bruikbaar is. Ik ken en waardeer Francesco's voorkeur voor authentieke
gereedschappen en materialen, maar wil zo'n handig hulpmiddel toch even onder de
aandacht brengen! Zo'n meter kost nu een eurootje of dertig geloof ik. De meters
van 5 euro bij de Gamma hebben een ingangsweerstand van 1M en zijn dus minder geschikt.Een buisvoltmeter heeft een vergelijkbaar hoge impedantie en is in principe ook
bruikbaar, maar is veel omslachtiger in het gebruik. Een Philips GM6020 heb ik gehad
voor de leut, maar die neemt te veel plek in op mijn werkbank! Ik heb een Heathkit
V-7a te koop voor iemand die dit eens wil proberen, maar houd het zelf echt bij
m'n digitaaltje!
- Re: Vraagje over AVO Model 8, Mark III Ed van der Weele 25.4.2007 10:22 (3)
- Re: Vraagje over AVO Model 8, Mark III Gerard 25.4.2007 16:02 (0)
- Re: Vraagje over AVO Model 8, Mark III Steven BAERT 25.4.2007 11:22 (1)
- Re: Vraagje over AVO Model 8, Mark III Alco Bouwense 25.4.2007 21:36 (0)