Nederlands Forum over Oude Radio´s
Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van oude radio´s en gerelateerde zaken


Re: ingeslapen electronenbuizen

Geschreven door Ron Kremer om 18. Mei 2002 14:59:59:

In reactie op: ingeslapen electronenbuizen geschreven door Marco van As om 16. Mei 2002 15:43:47:

>Hallo,
>Om mijn Philips scheepsontvanger weer in orde te krijgen moest ik twee PL81's vervangen. Ik had 4 nieuwe PL81's tot mijn beschikking. Bij testen bleken 3 van deze deze nieuwe buizen echter maar de helft van de nominale anodestroom te leveren. Mijn gedachte was dat ze dan wel kapot zouden zijn. Een collega (zendamateur) vertelde mij echter dat als een (zend)buis lang (30jaar ofzo) "stil" heeft gelegen, het inderdaad zo kan zijn dat de anodestroom is afgenomen. De buis zou eerst enkele uren alleen moeten gloeien alvorens de anodespanning op de buis wordt gezet. De anodestroom zou dan weer normaal zijn. Als zo'n ingelapen buis meteen met anodespanning bedreven wordt zou de kathode "dichtslibben" en de buis definitief onbruikbaar zijn. Wie kent dit fenomeen, en kan het bevestigen?
>Groeten,
>Marco

Goede buizen gaan niet stuk van stil liggen. Teruglopende emissie schijnt juist te ontstaat als een buis staat te gloeien, dus de kathode is verhit, en er loopt bijna of geheel geen kathodestroom. Stand-by zetten in bijv. zenders voor(zeer)lange perioden op volledige bedrijfstemperatuur is dus funest. Een en ander is inderdaad het gevolg van de aanwezigheid van gasresten. ( E.e.a. naar onderzoek van de BBC)

Het verschijnsel heet "kathodevergiftiging" en dat ontstaat doordat er een isolerende laag "groeit" tussen het bariumoxyde en het nikkelen buisje dat tesamen de kathode vormt
Ook wordt de equivalente ruisweerstand van de buis door dit fenomeen negatief beïnvloed.

Vergiftigde kathodes kunnen (deels) gereactiveerd worden door de buis zodanig in te stellen dat er gedurende korte perioden een hoge kathodestroom loopt. Tijdens dit proces is het zaak alles in de gaten te houden en af en toe op normale instelwaarden terug te vallen, een kwestie dus van "kijken en er bij blijven".

Soms wordt om tot grote kathodestromen te komen ook de gloeispanning verhoogd en dat is gevaarlijk. Een deel van de kathode (bariumoxyde) kan daarbij verdampen en neerslaan op het stuurrooster, met mogelijk roosteremissie als gevolg. Ook is het mogelijk dat de kathode gaat "vlokken" omdat de grote kathodestoom zich concentreert op een beperkt aantal plaatsen. Stukken bariumoxide worden dan van de nikkelen kathodebuis losgemaakt.

Een te hoge concentratie gasresten in een buis is te traceren aan z.g. "omgekeerde roosterstroom" (= negatieve roosterstroom). Goede buizentesters hebben daarvoor ook een meetmogelijkheid. Gasresten zijn er altijd maar bij te hoge concentratie wordt de omvang van de ionisatie van de gasmolekulen zodanig dat er te veel positieve gasionen door het (doorgaans negatieve) stuurrooster worden aangetrokken. Deze stroom bestaat altijd enigszins en wordt normaliter via de roosterlekweerstand afgevoerd en daarvoor zit die weerstand daar.

Bij slecht geproduceerde buizen kunnen uit allerhande interne onderdelen (ook na opslag) gasresten vrijkomen; volgens mij een zeer theoretisch verhaal. Ik werk al wel 35 jaar met buizen en heb dat nog nooit meegemaakt, ook niet bij z.g. "NOS" buizen. Ook vroeger al werden door het z.g. 'uitbranden' de interne ondelen gasvrijgemaakt. Dit proces gaat gelijktijdig met het leegpompen en activeren van de oxydekathode is niet iets van de laatste jaren.
Ik heb buizen van 60 jaar oud, "nieuw in doos" , en die zijn prima in orde.

Tot slot: ik heb eventueel NOS PL81's, uit Eindhoven, en evt. gecheckt (op AVO MK4) op gasresten.

Tot zover mijn reactie

Groeten, Ron. ("lampenist")


erbij blijven.

Een truuk die bij dit proces ook wel toegepast wordt (om tot grote emissie te komen) is




Reacties / Answers:


Terug naar Nederlands Forum over Oude Radio´s