|
Nederlands Forum over Oude Radio´s |
Re: kwaliteit buizenradio's
Geschreven door Arnold Frenay op 22. Sep 2003 15:37:34:
In reactie op: Re: kwaliteit buizenradio's geschreven door Ron Kremer op 13. Aug 2003 20:55:43:
>>>Hebben jullie radio's staan waarvan de kwaliteit (selectiviteit,...) die van de huidige radio's benadert?
>Het ligt eraan hoe je aankijkt tegen wat voor een goeie buizenradio door gaat. Je kunt er uren over bomen en buizenontvangers kunnen in bepaalde opzichten (nog steeds) enorme voordelen hebben. Groot signaalgedrag, kruismodulatievastheid etc. is bij een buizen ontvanger veel eenvoudiger (erg) goed te krijgen dan bij een halfgeleider equivalent. Onderstaand volgt daarom om praktische redenen een wat veralgemeniseerd verhaal.
>
>De prestaties van een buizenomroepdoos zijn op AM vaak stukken beter dan bij een moderne ontvanger. Het is niet omdat het een buizenontvanger is maar omdat AM een stiefkindje is op moderne ontvangers. Er wordt simpelweg door fabrikanten geen serieuze aandacht aan besteed. Commerciele producten, dus ook buizenradio's zijn een compromis. De reden is natuurlijk om tegen zo laag mogelijke productiekosten toch een acceptabel product neer te zetten. Ontvangertechnisch stelt een buizenomroepdoos niets voor, dat geldt voor zowel AM als FM. In goeie buizenontvangers zijn bijvoorbeeld veelrooster buizen (heptodes, octodes etc.) als mengbuizen uit den boze omdat ze erg veel bijdragen aan het ruisniveau. Er is echter praktisch geen buizenradio waar geen E/UCHxx in zit. Ze zijn echter niet gemaakt om te DXen en zijn dus voor hun doel, omroepontvangst, zeer geschikt.
>Voor wat betreft de FM is het in feite hetzelfde. Een doorsnee buizenomroepdoos is ook voor wat betreft FM een armetierig compromis. Dat geldt vooral voor de "front-end". Een zelfoscillerende mengtrap (en dat hebben ze praktisch allemaal) is ontvangertechnisch een bijzonder knullig gebeuren met vele gebreken. De hoogfrequent voorversterker met vaak maar 1 triode is ook een compromis. Een cascode, zoals in VHF TV tuners uit de jaren 50 en 60, zou voor de gevoeligheid aanzienlijk beter zijn geweest. Waar ook veel fout gaat is bij de ratiodetector voor FM. Een ratiodetector geeft relatief veel vervorming. Een teldetector bijvoorbeeld kent een veel grotere lineairiteit maar komt bijna niet voor in FM ontvangers. (Sony had een jaar of 15 geleden nog een tuner met zo'n detector). Overigens is een "pulse counting discriminator" met buizen ook zeer goed te bouwen, ik heb hier jarenlang zo'n detector met buizen gebruikt. Veel transistoronvangers kennen voor wat betreft FM echter een soortgelijke opzet als hun buizenbroeders en zijn dus wat dat betreft niet slechter of beter.
>>Een goed uitgevoerde buizenversterker klinkt veel beter dan welke transistorversterker ook.
>Ik ben het met je eens maar vind "veel" wel wat gecharcheerd. Het is in ieder geval zo dat het LF deel van een buizenradio niet onder de categorie "goed uitgevoerde buizenversterker" valt. Ik heb hier in de afgelopen 35 jaar vele grotere en destijds duurdere buizenradio's onder hadden gehad en het LF deel is vaak verschrikkelijk slecht ondanks dat ze toch zeer aangenaam kunnen klinken. Bij meerdere Bi-Ampli's van Philips, bijv. de BX750A en die klinkt niet slecht, is het hele LF gebeuren iets waar tijdens het ontwerp de boekhouder bij gezeten heeft om op de centen te letten. De uitgangstrafo's zijn in buizenradio's altijd veel te klein om goed in het laag door te kunnen lopen. "Vol vermogen" (meestal zo'n 3 tot 3,5 Watt voor de laagtoonsectie) is mogelijk tot slechts ca. 100Hz, onder die frequentie stort alles in. Het wegvallende laag wordt gecompenseerd door de resonantiefrequentie van de luidspreker uit te buiten. De luidspreker resoneert gemonteerd in de (grotere) kasten bij zo'n 50 a 60 Hz en met die resonantie wordt het vanuit de versterker wegvallende laag gecompenseerd. 't Heeft natuurlijk niets met HiFi te maken. Om het nog erger te maken: omdat die laag-luidspreker flink moet kunnen resoneren is de dempingsfactor ook minimaal. Dat wordt bij Philips gerealiseerd door stroomtegenkoppeling op een pentode-eindtrap toe te passen waardoor de toch al hoge uitgangsimpedantie nog hoger wordt en er daarmee praktisch geen elektrische demping meer bestaat. (o.a. BX653A en BX750A ).
>>Een goed uitgevoerde buizenversterker klinkt veel beter dan welke transistorversterker ook.
>>Een reden,dat echte hifi liefhebbers veel liever een buizenversterker opereren,dan eentje met halfgeleiders! Ook de ruisdrempel ligt bij een buizenversterker veel >lager dan bij een transistorversterker.
>Dat laatste is niet waar; een (gevoelige) ingangstrap, en daar wordt altijd de signaal/ruis verhouding bepaald, komt wat dat betreft met moderne halfgeleiders beter uit de bus.
>Voor wat betreft het "beter klinken" van een buizenversterker geldt het volgende:
>Een buizenversterker kan alleen uitmunten in detail, een soort "losheid en ruimtelijkheid". Dus de allerfijnste details in de muziek. Dat heb je niet zo maar voorelkaar en vraagt ook om "high resolution" programma-materiaal. Met CD en FM, of nog erger CD via FM, is dat niet meer aanwezig. Een eerste klas analoge bron kan dat wel leveren en wellicht de SACD. Het "warm klinken" van buizenversterkers waar vele mensen over roemen, en wat men van mij ook best mooi mag vinden, duidt slechts op een beperkte bandbreedte en/of relatief veel even harmonische vervorming. En het enige waarin een goede buizenversterker dan slechter is dan een transistorversterker is in zijn dempingsfactor. Verder ontlopen ze elkaar niet als ze goed uitgevoerd zijn.
>Vr. groet,
>Ron
- Re: kwaliteit buizenradio's Arnold Frenay 22.9.2003 16:06 (2)
- Re: kwaliteit buizenradio's Henk van den Broek 22.9.2003 17:43 (1)
- Re: kwaliteit buizenradio's Daniël Geelhoed 22.9.2003 21:13 (0)
- Re: kwaliteit buizenradio's ron 22.9.2003 15:42 (0)