Nederlands Forum over Oude Radio´s
Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van oude radio´s en gerelateerde zaken


Re: To 100V or not to 100V?

Geschreven door Henk Roovers op 26. Mei 2003 21:45:30:

In reactie op: To 100V or not to 100V? geschreven door Otto Tuil op 26. Mei 2003 20:43:49:

Hallo Otto,

je onderzoek is juist. De trafo met een spanningsverhouding van 1 op 35 zou best voor een EBL21 of zoiets kunnen zijn . De trafoverhouding is de wortel uit de anodeimpedantie gedeeld door de ls impedantie (formules krijg ik niet in dit verhaal gezet) dus de wortel uit 7000/5 dat is ca 37,4. Het lijkt dus een aanpastrafo voor een eindbuis. Bij een 100volt trafo is er principieel geen verschil, al gaat het hiet niet om een ideale aanpassing aan de eindtrap (normaal gesproken dan). De truc bij 100 volt systemen is deze. De spanning op de luidsprekerlijn is bekend en wordt gesteld op 100volt (in analogie met het lichtnet) Door de juiste trafo te kiezen kun je een luidspreker een bepaald vermogen uit die luidsprekerlijn laten opnemen. Heb je zo meerdere luidsprekers, dan hoef je alleen maar tezorgen dat het totaal opgenomen vermogen van de luidsprekers (dus niet het totaal vermogen van de luidsprekers) dat van de versterker niet te boven gaat. Is het opgenomen vermogen gelijk aan dat van de versterker, dan is deze precies aangepast.
Dus: bij 100 voltversterkers staat bij nominale uitsturing 100 volt op de ls klemmen. Willen we een luidspreker daarop aansluiten dan gaat dat alsvolgt.


We nemen een luidspreker, het vermogen van die speaker is in wezen onbelangrijk. Zeg dat het een luidspreker is van 10 watt en 5 ohm.
We willen deze op een 100volt systeem aansluiten en willen daarbij de luidspreker 6 watt laten produceren. De rekensom gaat dan als volgt. De spanning op de spreekspoel dient in dit geval de wortel uit 6x5 te zijn, dus 5,47volt. Om deze speaker nu te kunnen aansluiten moeten we de 100 volt lijnspanning omlaagtransformeren naar 5,47 volt. De transformatieverhouding is dan 100/5,47=18,28:1. De impedantie van zo'n luidspreker is dan ca 1700 ohm. We hoeven echter bij een 100volts systeem helemaal niet met impedanties te rekenen en alleen te letten op het totale vermogen opgenomen vermogen van de aan te sluiten luidsprekers. (Zo kan bij het lichtnet op een groep van 3600 watt allerlei apparatuur worden aangesloten, als het totale vermogen maar niet boven 3600 watt komt. De gebruiker heeft dus absoluut niets van doen met de weerstand van de diverse apparaten.)

Het feit dat bij een uitgangstrafo ook nog gelijkstroom loopt, doet aan het principe van de trafo niet af. De transformatieverhouding verandert daar niet door. Wel moet rekening worden gehouden dat er geen verzadiging van de kern optreed en een luchtspleet is dus onontbeerlijk.


Dit was een een voudige methode om trafos te onderscheiden. Bij 100 volt trafos zijn de blikken om en om gestapeld zonder luchtspleet in tegenstelling tot gewone uitgangstrafo's. Door moderne produktiemethoden en prijs erosie worden tegenwoordig niet alle trafo's meer op de juiste manier gestapeld. Het enige verschil is dan nog dat bij de 100volt trafo's de luchtspleet niet kunstmatig vergroot is met een stukje wikkelkarton.

Je hebt dus kennelijk een luidspreker met eenaanpastrafo voor een eindbuis.


mvg Henk Roovers

>Vorige week heb ik op een rommelmarkt deze luidspreker gekocht. Voor mijn Weco Ambassador zocht ik namelijk nog een (flink) oud uitziende luidspreker waarbij de uitgangstrafo op het LS-huis gemonteerd is. Ik vond deze LS daar prima aan voldoen smile. Echter de verkoper zei dat het om een luidspreker voor een 100 Volts systeem gaat. Nu nam ik die opmerking met een korreltje zout, want hoe kun je nu zien dat het om een 100V type gaat? Maar goed, ook al is het zo, dan kan ik nog eenvoudig de trafo vervangen, en blijft het mooi uitziende effect gehandhaaft. Voor de prijs (€ 0,50) kon de gok natuulijk wel nemen.
>Maar hoe kun je nu bepalen of een luidsprekertrafo voor 100V bedoeld is? Ik heb de overdracht bepaald door op de primaire wikkeling 60 Volt wisselspanning te zetten en dan de spanning op de secundaire te meten. De secundaire spanning was dan 1,7 volt. Dit geeft een spanningsoverdracht van 60/1,7 = 35 maal zo klein. Voor de weerstandsoverdacht is dat dus ongeveer 6 k naar 5 ohm, ideaal als uitgangstrafo dus... Maar als het toch een 100V trafo is, dan is er een fundamenteel verschil met een normale uitgangstrafo: de normale uitgangstrafo moet ook de anodegelijkstroom "aan kunnen", terwijl de 100V trafo alleen de wisselspanning hoeft over te dragen. Hoe kan ik nu bepalen wat voor type trafo het is? Kan ik het al zien aan de overdracht (35:1)? Of kan ik simpel meten hoe het zit? (Openmaken om te kijken hoe groot de luchtspleet is kan helaas niet, omdat de trafo ingeklonken zit, en ik het zonde vind om de holnietjes er uit te boren). Alle tips zijn welkom...
>Otto





Reacties / Answers:


Terug naar Nederlands Forum over Oude Radio´s