Nederlands Forum over Oude Radio´s
Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van oude radio´s en gerelateerde zaken


Nefora I: bepaling buisvoeten

Geschreven door Otto Tuil Forumproject: buizentester op 04. Dec 2003 10:46:55:

Beste Buizentesters,

Na de discussie over de benodigde spanningen en stromen komt nu tweede deel van het bepalen welke buizen er getest moeten worden. Dit deel gaat over welke buisvoeten er standaard op de Nefora I moeten worden geplaatst. Nu denk ik eraan om de definitie van welke buisvoeten op de Nefora I zitten, ook op te slaan in een configuratiebestandje. Dat houdt in dat iedere bouwer van de Nefora I zelf kan bepalen welke buisvoeten op de tester komen, en welke voeten via een adapter beschikbaar zijn. Door het configuratiebestandje wordt dan bepaald of de software bijvoorbeeld komt met de melding "Plaats nu buis X in voet Y" of "Plaats adapter Z met voet Y op de Nefora I, en plaats vervolgens buis X in voet Y". Zo kan ieder zijn eigen buizentester maken met zijn eigen favoriete buisvoeten.

Aangezien niet iedereen zo'n kei in mechanisch werk is, wil ik toch verdergaan met het ontwerp van een standaardkast voor de Nefora I. De kast bestaat uit twee hoofddelen. De eerste is een 'bak' waarin alle elektronica (voedingen, interface, schakelmatrix) wordt gemonteerd. Boven op deze 'bak' wordt een plaat gemonteerd met daarin de buisvoeten en de voet voor de adapter. Er worden nu twee afdekplaten gedefinieerd: één met een aantal standaardvoeten en de adaptervoer, en één "blinde" afdekplaat waar de bouwer zelf zijn eigen favoriete buisvoeten (en eventuele adaptervoet) in kan monteren.

Voor de plaat met de standaardvoeten had ik al een voorstel gedaan in de conceptspecificatie:

De Nefora I bevat standaard de volgende buisvoeten:

- B7G = Miniatuur 7 pens
- B9A = Noval 9 pens
- B8A = Rimlock 8 pens
- W8A = Sleutelbuis 8 + 1 pens (locktal)
- K8A = Octal 8 pens
- P = zijcontact 8 pens
- G8A = Duitse staalbuizen 8 pens

Via een adapter kan de Nefora I worden uitgebreid met de volgende buisvoeten:

- P5 = zijcontact 5 pens
- B4 = Europese pennenbuis 4 pens
- B5 = Europese pennenbuis 5 pens
- C = Europese pennenbuis 7 pens
- UX4 = Amerikaanse pennenbuis 4 pens
- UX5 = Amerikaanse pennenbuis 5 pens
- UX6 = Amerikaanse pennenbuis 6 pens
- UX7 = Amerikaanse pennenbuis 7 pens
- Decal = Decal 10 pens
- B9D = Magnoval 9 pens

Dit is uiteraard maar een greep uit de alle mogelijke buizen. Op de site van Frank Philipse staan een hele pagina vol met buisvoeten: http://home.wxs.nl/~frank.philipse/frank/bases.html

Voor de definitie van de standaard buisvoeten ben ik uitgegaan van de buizen die na de oorlog nog in de in Nederland verkochte radiotoestellen aanwezig waren. Nu kan ik me voorstellen dat voor de Belgen onder ons, ook een aantal van de Amerikaanse buisvoeten interessant zijn. Ik weet daar echter niet zoveel van af, dus dat hoor ik dan graag van onze Belgische vrienden.

Aangezien er nog maar 7 voeten zijn gedefinieerd, is er nog ruimte voor een aantal voeten. (Ik neem nu benamingen van de buisvoeten over van Frank en de Staleman blz. 14). Nu begreep ik dat de Europese pennenbuis H (3 pens), A (4 pens), O (5 pens) en U (6 pens) allemaal in de 6 pens U-voet passen. En dat de Europese pennenbuis B (6 pens), en C (7 pens) beide in de 7 pens C-voet passen. Dat zou betekenen dat met twee buisvoeten extra ook alle Europese pennenbuizen getest kunnen worden. Om de "families" compleet te maken zou ik ook willen voorstellen om de B9D (magnoval, o.a. PL504, EL503, enz.), de V (5 pens zijcontact, o.a. AB2), en misschien de decal (o.a. ECH200, PFL200) op te nemen. Daarmee komt het aantal buisvoeten op 12, wat ik nog een overzichtelijk aantal vind. Voor de Amerikaanse buizen (o.a. de UX-serie) kan dan een adapterplaat worden gemaakt met die voeten er op.

Daarmee komt de definitie nu op:

De Nefora I bevat standaard de volgende buisvoeten:

- B7G = Miniatuur 7 pens
- B9A = Noval 9 pens
- B8A = Rimlock 8 pens
- W8A = Sleutelbuis 8 + 1 pens (locktal)
- K8A = Octal 8 pens
- P = zijcontact 8 pens
- V = zijcontact 5 pens
- G8A = Duitse staalbuizen 8 pens
- U = Europese pennenbuis 6 pens (ook voor voeten H, A, en O)
- C = Europese pennenbuis 7 pens (ook voor voet B)
- B9D = magnoval
- Decal (is nog een vraagteken)

Naast de buisvoeten moet ook plaats zijn voor twee top/zij-aansluitingen. Aangezien we uitgaan van 10 buisaansluitingen is de topaansluiting gedefinieerd als pin 10. Een eventuele tweede top- of zijaansluiting wordt doorverbonden met pen 9. Dit houdt in dat er geen buizen kunnen worden getest met een voet van 9 pennen en twee top/zij-aansluitingen, of buizen met een 10 pens voet (decal) met één topaansluiting. Er zijn echter geen buizen bekend met zo’n aansluitschema, dus hoeft deze dubbelfunctie geen bezwaar te zijn.

De andere voeten kunnen op een adapter worden geplaatst. Als voorbeeld een adapter met Amerikaanse en Britse pennenbuizen:

- M = Britse pennenbuis 7 pens
- B9 = Britse pennenbuis 9 pens
- UX4 = Amerikaanse pennenbuis 4 pens
- UX5 = Amerikaanse pennenbuis 5 pens
- UX6 = Amerikaanse pennenbuis 6 pens
- UX7 = Amerikaanse pennenbuis 7 pens
- SM7 = Amerikaanse pennenbuis 7 pens small
- B8B = Amerikaanse Locktal 8+1 pens

Hierbij kom ik op de vraag hoeveel buisvoeten er maximaal op een adapter mogen komen. Zelf vind ik 8 voeten al meer dan genoeg. Misschien is maximaal 4 een betere keus. Een alternatief kan zelfs zijn om de hele afdekplaat als adapter te specificeren. De afdekplaat heeft dan zelf een plug met de verbinding met de onderkast. Voor een andere familie buisvoeten word dan simpel de hele plaat overgeplugd. Nadeel hiervan is wel dat er tussendoor niet even snel een standaardbuisje kan worden getest. Bij de adapteroplossing zouden de oorspronkelijke buisvoeten (afhankelijk van de mechanische constructie van de adapter) nog steeds bruikbaar zijn. Wat vinden jullie?

Mij vragenlijstje voor deze discussie is:

- Welke voeten moeten standaard op de Nefora I?
- Zijn er in België na de oorlog nog afwijkende buizen in gebruik geweest?
- Gebruiken we adapters of verwisselbare afdekplaten?
- In geval van adapters: hoeveel voeten mogen er maximaal op een adapter zitten?
- Is mijn keus voor de buisvoeten decal, magnoval, V goed, of kunnen die toch beter op een adapter?
- (wat ik vergeten ben smile)?


Otto




Reacties / Answers:


Terug naar Nederlands Forum over Oude Radio´s