Nederlands Forum over Oude Radio's
Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van oude radio's en gerelateerde zaken


Re: Waarom wil je eigenlijk een condensator testen?

Geschreven door Ed van der Weele op 26. Okt 2005 03:40:55:

In reactie op: Waarom wil je eigenlijk een condensator testen? geschreven door Henk Roovers op 25. Okt 2005 23:28:53:

Hallo Henk,

Een goede vraag die tot nadenken stemt.

In de apparatuur die ik voor mijn klanten repareerde heb ik nog nooit een condensator op lek of capaciteit getest. De condensator of elco was óf heel, óf defect. Indien defect werd de condensator vervangen. En de meting werd uitgevoerd in de schakeling zelf.
Maar..... de apparatuur was nooit ouder dan een jaar of twaalf.

Met radio's van vijftig jaar of ouder ligt het wat gedifferentieerder.
De ervaring heeft geleerd dat van bepaalde merken condensatoren (Philips, Wima, Ero) na enkele tientallen jaren de fysieke eigenschappen veranderen. Bij sommige merken gebeurde dit al zelfs eerder, binnen de economische levensduur van minder dan tien jaar. Denk maar aan de beruchte bruine Wima's die al na enkele jaren volledige sluiting vertoonden.
De teerklonten van Philips hebben ook zo'n kenmerkende eigenschap. De isolatieweerstand neemt af EN de capaciteit neemt toe.

Als ik een radio - elektrisch - weer in de oorspronkelijke staat wil terugbrengen zoals de ontwerper dit heeft bedoeld, zal ik de waarden van de componenten ook gelijk moeten maken aan de waarden die in de documentatie staan. Dat wil zeggen: een condensator mag géén lek vertonen en de capaciteit moet binnen de tolerantie vallen.
Doe je dit niet zal de radio wel werken, maar niet zoals deze van de tekentafel is gekomen en lang geleden in de winkel stond.
Je bent in dit geval wel gedwongen om de condensatoren te testen op lek én op capaciteit.

Daarom test ik condensatoren zowel op isolatieweerstand als op capaciteit. Zoveel mogelijk zonder condensatoren los te solderen (knippen is al helemaal uit den boze, alleen als het niet anders kán). En dit zelfde geldt natuurlijk voor weerstanden. Als de weerstand buiten de tolerantie valt voldoet de schakeling niet meer aan de eis die door de ontwerper is gesteld en krijg je afwijkingen ten opzichte van het oorspronkelijke ontwerp.

Deze stelling is op zich wel juist, maar door de combinatie van alle componenten toch wat kort door de bocht. Want wat doet een radio nu feitelijk? Hij maakt elektromagnetische signalen hoorbaar. Om dat mogelijk te maken heeft de ontwerper een concept bedacht: een signaal X aan de antenne-ingang veroorzaakt een signaal Y uit de luidspreker.
Als de documentatie van de radio correct is dan zijn de waarden van X en Y daarin benoemd.
Voldoet de radio aan deze waarden hoef je er niets aan te veranderen. De radio doet wat ie moet doen. Een weerstand die 1k2 moet zijn en 1k7 meet, hoeft dan niet te worden vervangen.

Bij dit alles prevaleert uiteraard je eigen voorkeur.
Wil je dat de radio er net zo UITZIET als hij de fabriek verliet of wil je dat de radio net zo PRESTEERT als hij de fabriek verliet.
Mijn voorkeur gaat uit naar het presteren om te kunnen horen hoe de radio vijftig of zestig jaar geleden klonk. Daarbij neem ik genoegen met in zwart geschilderde PVC-hulsjes gestoken imitatie teercondensatoren.
Een radio die niet of slecht presteert maar geheel origineel is, is leuk voor een museum maar is niet mijn opvatting van een restauratie.
Ieder heeft zo zijn eigen voorkeuren.

Groeten, Ed




Reacties / Answers:


Terug naar Nederlands Forum over Oude Radio's