Nederlands Forum over Oude Radio's
Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van oude radio's en gerelateerde zaken


Re: ECC 83 vraagje

Geschreven door Onno M op 27. Okt 2005 22:35:15:

In reactie op: Re: ECC 83 vraagje geschreven door Jeroen Boschma op 27. Okt 2005 15:13:25:

Zeker is, dat audiofiele beweringen altijd een boel emoties losmaken. Iemand hoort iets, en gelooft daarin. Hij geeft er een boel geld aan uit, en kan dus de gedachte niet verdragen dat dat voor niets is. Misschien heetf hij gelijk. Misschien niet.

Zeker is wel, dat menselijk oren (of beter: de grijze massa erachter, die de simultane metingen gedaan in het oor omzetten in complexe beelden) ongelooflijk kleine nuanceverschillen in geluid kunnen horen. Heel kleine hoeveelheden van een specifieke vervorming, voor onze oren onlogische looptijdverschillen tussen tonen, subtiele maar complexe verschijnselen door tegenkoppeling, er zijn mensen die het verschil kunnen horen.
In een reeks artikelen in Electronics World in 2003 (als ik 't goed heb) is een wetenschappelijke onderbouwing geleverd van vervorming door condensators. De resultaten sloten deels aan bij wat audiofielen al riepen, maar niet altijd: polypropyleen is ok, polystyreen ook, en er was nog een goede kunststof met een vreselijke naam. Polyesther klinkt niet. Keramisch met hoge diëlectrische constante is vreselijk, met lage wel ok. Elco's zijn meestal vreselijk, maar er zijn enorme verschillen, sommige elco's zijn best goed. En foliecondensatoren zijn beter dan opgedampte. Een combinatie van gelijk- en wisselspanning geeft meer vervorming dan alleen de wisselspanning. Jammer genoeg hebben ze niet de zo gevierde papier-oliecondensatoren gemeten. Ik ken in elk geval 1 versterker van een vriend waarin heel dure NOS papier-c's waren gestopt. Die gaf een meer vervorming omdat de condensators een beetje lekten... Het instelpunt van de eindbuizen was verschoven. Je kon het verschil goed horen. Maar je moest wel heel gelovig zijn om het muzikaler te vinden.

Afgezien van de onzin, kun je dus heel kleine verschillen horen. Dat geeft een verschil in beleving, in emotie.
Als je dan ook nog zegt dat muziek emotie is (en dat is het) dan zeg je eigenlijk dat de beste muziekversterkers (of andere componenten) alleen door luisteren kunnen worden aangewezen. Zeer frustrerend, in elk geval voor wetenschappelijk ingestelde personen, en het zet de deur open voor allerlei charlatans die graag aandacht willen krijgen voor---- door hun nieuwste vondst. En voor kwakzalvers.

Met alle gepraat over verschillen tussen versterkers en luidsprekers hebben we het trouwens vaak niet over de geluidsbron: de plaat of CD is tenslotte ook door een enorm aantal bewerkingsstappen gegaan die elk iets doen met het geluid. En eigenlijk kan het bij elke bewerking alleen maar slechter worden. Misschien ontneemt vervorming daarin je wel het 'zicht' op de verschillen die je wilt waarnemen.

Er wordt zo veel beweerd, dat het niet allemaal onzin kan zijn. Het wordt voor mij pas interessant als iemand een verband tussen wetenschappelijke metingen en audiofiele beweringen kan aantonen. De ontdekking van TIM eind 70-er jaren heeft een revolutie in versterkerontwerpen veroorzaakt, en terugkoppeling in een kwaad daglicht gezet, voor een deel onterecht. Metingen aan condensators tonen verschillen aan. En zo is er meer. Over de beweringen die geen wetenschappelijke steun vinden, zal ik niet meteen flauw doen. Maar ik ga er niet achteraan lopen. Ik luister belangstellend als iemand zegt een verschil te kunnen horen en luister mee als het mag.

Maar het mooiste vind ik persoonlijk toch wel om live een symfonie-orkest te horen. Ik hoor dan nuances die ik nog nooit uit een luidspreker heb gehoord.

Groeten,
Onno





Reacties / Answers:


Terug naar Nederlands Forum over Oude Radio's