Nederlands Forum over Oude Radio's
Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van oude radio's en gerelateerde zaken


Re: vraag over deze vorm van terugkoppeling

Geschreven door Ron Kremer op 28. Okt 2005 22:22:07:

In reactie op: vraag over deze vorm van terugkoppeling geschreven door Evert de Keijzer op 28. Okt 2005 16:48:53:

Hallo Evert,

>citaat Anton: --------- De werkelijk reden is dat een triode, in tegen stelling tot een penthode, een grote terug werking heeft. Een terug werking kan je beschouwen als een weerstand tussen de anode en de grid.

Dat klopt ten dele maar terugwerking is niet het gevolg van "een (denkbeeldige)weerstand tussen anode en rooster". Terugwerking in een triode is enkel het gevolg van het feit dat wanneer de anodespanning verandert ook de anodestroom sterk verandert.

Waarom is er nu sprake van terugwerking ? Door een roosterspanningsverandering zal een anodestroomverandering teweeg gebracht worden, die op zijn beurt de anodespanning verandert vanwege de aanwezigheid van de anodeweerstand. Die veranderende anodespanning beinvloedt bij een triode echter tegelijkertijd (ook) de anodestroom en wel in tegenfase ("terugwerking") als door het signaal op het rooster op dat moment wordt gedicteerd.
M.a.w. de resulterende anodestroomverandering is niet zodanig groot als je op basis van de steilheid van de buis wellicht zou verwachten. Daarmee is dan ook vervolgens de afgegeven anodewisselspanning lager en dus de effektieve versterking minder.

Het feit dat wanneer de anodespanning verandert ook de anodestroom sterk verandert is gewoon een eigenschap van een triode. Je kunt die eigenschap ook zien in de Ia-Va karakteristieken. Uit die karakteristieken kun je op iedere punt het quotient van Va en Ia bepalen en daarmee stel je dan de inwendige wisselstroomweerstand Ri van de buis vast. Deze Ri staat staat tussen anode en kathode en dus parallel aan de uitgang van de triode-versterkertrap en is vergeleken met de Ri van een penthode meestal relatief laag in waarde.

Terugwerking vindt dus plaats in het uitgangscircuit van de buis. Er is dan ook geen sprake van "doorspreken naar de grid" zoals ik verderop las en terugwerking heeft daardoor ook niet het karakter van een tegenkoppeling.

Bij hoogfrequent in combinatie met een triode is er wel een niet te verwaarlozen pad tussen rooster en anode. Dat is geen weerstand is maar een kleine capaciteit Cag. Bij ECC buisjes is dat in de orde van een enkele pF's. Voor LF is dat verwaarloosbaar maar bij HF en op dezelfde frequentie afgestemde kringen aan in- en uigang kan oscillatie optreden via die capaciteit. In dat geval is er sprake van een meekoppeling via de Cag.

>citaat Anton:...Ja waarom klinkt een triode dus beter. Wel een weerstand tussen anode en grid heet een terug koppeling en ja hoor een triode klinkt beter omdat er terug koppeling is. En hopla de audiofile vind dat ie een terugkoppeling lose versterker heeft gemaakt en is zeer trots op zijn kreatie niet wetende dat ie gewoon terugkoppeling heeft.....

Bovenstaande is niet juist: terugwerking is geen terug- of tegenkoppeling naar het rooster. De reden dat triodes "beter klinken" komt door de asymmetrische kromming van de dynamische Ia-Vg karakteristiek welke resulteert in overwegend even harmonischen als vervormingscomponenten. Een penthode heeft een meer symmetrische kromming wat tot een groter aandeel van oneven harmonischen leidt. Vervorming door even harmonischen wordt als aangenamer ervaren door de gemiddelde mens dan vervorming veroorzaakt door oneven harmonischen en dat is de reden waarom een triode "zo goed" klinkt.

Vr. groet, Ron






Reacties / Answers:


Terug naar Nederlands Forum over Oude Radio's