|
Nederlands Forum over Oude Radio's |
Gekscherend (Re: Van Dale)
Geschreven door Ed van der Weele op 23. Jan 2006 23:23:11:
In reactie op: Re: Van Dale geschreven door Ed van der Weele op 23. Jan 2006 02:06:28:
Mijn betiteling "inconsequent" van de keuze van de redactie van Van Dale was gekscherend bedoeld.
De redactie heeft namelijk een aantal weloverwogen uitgangspunten waaraan zij toetst of een woord al dan niet wordt opgenomen.Een woord dat in het woordenboek wordt opgenomen moet aan meerdere criteria voldoen.
- Het woord moet met regelmaat voorkomen in verschillende media; kranten, tijdschriften, radio, tv. Die woorden worden geturfd.
- Het woord moet gedurende een bepaalde tijd blijvend worden gebruikt. Woorden die ontstaan en na een paar maanden weer in onbruik raken worden niet opgenomen.
- Vakjargon wordt niet opgenomen.Daarmee is verklaard waarom "buizenradio" niet is opgenomen. Vanaf het begin van het radiotijdperk was er de kristalontvanger voor een min of meer select gezelschap van pioniers en voor het grote publiek de "radio". En tot het midden van de jaren zestig bestond er niet anders dan een radio met lampen/buizen. De toevoeging "buizenradio" was dus ondenkbaar, er bestond niets anders. Toen in de jaren zestig de transistor zijn opmars deed werd het noodzakelijk een onderscheid aan te brengen en ontstond het woord "transistorradio".
Nu is het precies omgekeerd: een radio is opgebouwd uit halfgeleiders (zelfs transistors worden schaars). En om aan te geven dat wij ons bezighouden met radio's uit de oertijd noemen we ze "buizenradio's". Maar dat woord is buiten de kring van liefhebbers en verzamelaars vrijwel onbekend.Mijn eigen uitleg roept ook weer vragen op. Waarom zijn de woorden "lampenversterker" en "lampzender" wel opgenomen?
Niet om een onderscheid te maken met een "transistorzender", want "lampzender" komt al voor in de Van Dale van 1956. Lang voordat er transistorzenders waren. Misschien om het onderscheid aan te duiden met een vonkzender?
En "lampenversterker"? Bij "versterker" in de zelfde uitgave staat: toestel om b.v. elektrische stroom of golven te versterken. Elektrisch, dus met lampen. Waarom dan die toevoeging?
Nog verder terug in de geschiedenis van Van Dale kom ik uit in 1924 en daar komt "versterker" of "versterken" niet voor met betrekking tot geluid. Ik had nog de hoop dat er een verwijzing zou zijn naar een hoorn van een grammofoon of een megafoon (roeptoeter), maar helaas.
Misschien tóch een klein béétje inconsequent?![]()
- Re: Gekscherend (Re: Van Dale) anton tan 24.1.2006 10:12 (6)
- Re: Gekscherend (Re: Van Dale) Ed van der Weele 24.1.2006 18:40 (5)
- Re: Gekscherend (Re: Van Dale) Piet Jansen 25.1.2006 11:48 (4)
- Re: Gekscherend (Re: Van Dale) Ed van der Weele 25.1.2006 12:42 (3)
- Re: Gekscherend (Re: Van Dale) Henk Roovers 25.1.2006 20:16 (2)
- Re: Gekscherend (Re: Van Dale) anton tan 25.1.2006 20:17 (1)
- Re: Gekscherend (Re: Van Dale) Henk Roovers 26.1.2006 23:06 (0)