Vragen over meten aan radio

Omdat m'n radio nogal vervormt op zowel radio als phono stand en dat ook wat erger lijkt te worden de laatste tijd, ben ik toch maar eens gaan meten (brrrr, beetje eng om niets te raken met de meetpennen).
Maar nu begin ik een beetje te twijfelen aan mijn multimeter, of er zijn rare dingen aan de hand met die radio.
Het is een radio met een VEB Stern-Radio RFT chassis (zie ook deze thread) met een ECC85, ECH81, EBF89, EABC80, EL84, EZ80 en EM84.
Ik ben maar begonnen met meten aan de eindbuis, omdat dat het meest logisch leek.
Anode: meet 240V, moet 240V zijn.
Schermrooster: meet 209 V, moet 240V zijn.
Stuurrooster: meet 5V en zakt dan snel in naar ongeveer 1,3V, tevens gaat de radio dan even duidelijker spelen als ik dat punt aanraak. Je hoort ook een tik.
Kathode: meet 12V, moet 7V zijn.
Ik heb het stuurrooster gemeten t.o.v. het chassis, is dat correct of moet het t.o.v. de kathode gemeten worden? En is het erg / vreemd dat de kathode spanning hoger is dan normaal? Ik dacht dat die bij een defect juist lager uitkwam. Verder snap ik niet zo goed waarom de schermrooster spanning lager is.
De EABC krijgt via 2 weerstanden van 200k ook zijn anode spanning van dat meetpunt en die is met 66V juist hoger dan de 55V dat het moet zijn. Ook als ik dat meetpunt aanraak gaat de radio iets harder spelen.
Wat ik ook vreemd vind is dat ik aan de EZ80 een spanning op de kathode meet van 247V terwijl dat 270V zou moeten zijn. Vooral vreemd omdat de anode spanning van de EL84 wel klopt met 240V.
Heb ik een defecte of brakke multimeter? Hij was namelijk niet zo duur en het lijkt wel alsof de meter niet echt hoogohmig is, want sommige buizen zoals de EBF89 meet ik een veel te lage spanning en als ik aan de EBF89 en ECH81 meet wordt het geluid veel zwakker en valt bij het triode deel van de ECH81 zelfs stil.
Als iemand tips heeft hoe ik nu het best verder kan zijn die erg welkom.

Reageer op dit bericht

1061 keer gelezen

Dat stuurrooster van je eindbuis kan alleen positief meten als de koppel-C met de voorgaande buis lekt; verder lijkt 't me een goed idee om de weerstand te vervangen die tussen stuurrooster en aarde ligt. De kathode wordt ook positiever doordat het stuurrooster positief is.
Aan de anode van de triode ECH kun je niet meten; als je daar een meetpen op zet slaat de oscillator af en dat is de oorzaak dat je radio stilvalt. Vertel eens wat meer over je meter, is dat een digitale of een met een wijzer?

Nico

Reageer op dit bericht

876 keer gelezen

Okee...
Ik had al beetje het vermoeden dat die beruchte C defect kon zijn.
Mijn meter is een digitale, maar hij lag ooit bij Stuut en Bruin in zo'n grabbelbak en er staat niet eens een merk op. Er zitten alleen meetpennen bij met een scherpe punt, weet ook niet of die wel goed contact maken. Ik heb de zwarte pen telkens in een soldeerklont aan het chassis gedrukt en met de andere pen heb ik de buispennen of aansluitdraad aangeraakt.
Dus misschien moet ik toch maar eens een nieuwe multimeter halen dan?

Oh, P.S. het stuurrooster van de EL84 ligt alleen met de hoge toonregeling aan de massa. Dat is een pot van 1M met aan de loper een C van 5n die ook aan de massa ligt.

Reageer op dit bericht

819 keer gelezen

Als je aan het hoogfrekwent en middenfrekwent meet, zal ongeacht de meter, dit een invloed hebben op de signaalsterkte. Je meetsnoer verstemd de kringen, werkt als antenne, zelfs zonder dat er een multimeter aanhangt.
Zelfs goedkope digitale meters hebben een hoge ingangsweerstand , daaraan zal het dus wel niet liggen.
Zet een weerstandje van 100K in serie met je meetpunt om de invloed van het snoer te verminderen bij HF metingen. Houdt dan wel rekening dat de gemeten spanning iets lage uitkomt (1% bij de meeste meters), kan je overigens testen), dit is een constante die je kan uitrekenen.

groeten

Kris

Reageer op dit bericht

821 keer gelezen

Het schema van deze radio kan ik zo snel niet vinden, maar de configuratie met deze buizen is tamelijk gebruikelijk.

Het is ook gebruikelijk dat de schermroosterspanning wat lager is dan de anodespanning. Maar als de documentatie anders vermeldt, is het op zijn minst verdacht.

Op het stuurrooster verwacht je ongeveer 0V. Hoger duidt meestal op een lekke koppelcondensator. Hoger betekent ook een grotere stroom door de buis wat de te hoge kathodespanning verklaart.

Het snel zakken van de spanning duidt op een veel te hoge of onderbroken roosterlekweerstand.

De anode zit voor gelijkstroom direct aan de voeding. Zolang die voeding de gevraagde stroom kan leveren, zal de anodespanning niet zakken.

Het schermrooster zit via een weerstand aan de voeding. Als de stroom toeneemt, zal de spanning over die weerstand groter worden en dus de roosterspanning dalen.

De instelling van de buis hangt af van de spanning tussen stuurrooster en kathode, de negatieve roosterspanning. In dit geval wordt er een kathodeweerstand toegepast waardoor de kathodespanning ten opzichte van de massa (0V) hoger wordt, terwijl het stuurrooster via de roosterlekweerstand op 0V gehouden wordt. In dit geval geven meting van de rooster- en van de kathodespanning voldoende informatie. Soms is het niet direct duidelijk hoe de negatieve roosterspanning tot stand komt en dan geeft meten tussen rooster en kathode de nodige (extra) informatie.

De te hoge kathodespanning van de E(AB)C80 kan ik zo snel niet verklaren. Hier hangt de hele volume- en toonregelfabriek aan en de invloed van (kapotte) onderdelen is niet zo snel in te schatten. Een mogelijke verklaring is veroudering. Een verouderde buis kan niet meer zo veel stroom leveren en lagere stroom geeft minder spanningsverlies over de anodeweerstanden waardoor de anodespanning hoger wordt.

Dat de spanning van een voeding die (te) veel stroom moet leveren zakt, is normaal. Maar dat de anodespanning van de eindbuis onder normale omstandigheden 30V lager is dan de voedingsspanning is abnormaal. Het lijkt me heel wat waarschijnlijker dat die anodespanning 270V moet zijn en de schermroosterspanning 240V.

Meten in de hoog- en middenfrequente delen van een radio is niet moeilijk, het juist interpreteren van de meetresultaten is niet gemakkelijk. Daarbij komt onder andere dat juist een hoogohmige (digitale) meter door hoogfrequente signalen wel eens in war gebracht wil worden. Soms is dit op te lossen door een weerstandje in de meetpen op te nemen zoals Kris al voorstelde.

Pieter Kralt

Reageer op dit bericht

823 keer gelezen

Hallo Pieter en anderen,

bedankt voor de informatie tot zover.
[image]
Dit is het schema. Ik kan me voorstellen dat het niet goed te lezen is, ik heb het onder andere van deze website afgehaald: schema op internet
Die koppel C is een papieren geval, de blauw omcirkelde op de foto.
[image]
Die zal ik sowieso vervangen, ik heb alleen geen goede op voorraad dus die moet eerst bestellen.
De potmeter voor de hoge tonen heeft gammele / losse soldeerlipjes. Het zou kunnen dat die niet goed contact meer maakt. Ik heb m nog niet open gemaakt maar het lijkt of de hele koolbaan meebeweegt. Het kan natuurlijk samen met die C goed zijn dat daarom de instelling van de EL84 van slag is. Ik heb nog wel een vervangende pot, dus die kan ik sowieso alvast vervangen om te kijken of dat helpt. Die C wil ik sowieso vervangen omdat die C's berucht (schijnen?) te zijn.
Zijn er nog meer onderdelen die eventueel verdacht zijn?

Reageer op dit bericht

730 keer gelezen

je moet in elk geval C59 en C64 preventief vervangen. Daarna zal de instelling van de EL84 waarschijnlijk een heel stuk beter zijn, deze buis trekt nu veel te veel stroom.

Verdacht uitziende potmeters kan je prima doormeten met de multimeter, gebruik hiervoor het ohmbereik. Bij het meten van weerstanden mag er geen spanning op het toestel staan.

--
http://www.hupse.eu/radio

Reageer op dit bericht

648 keer gelezen

[image]
Deze zou ik ook zeker vervangen en als er nog meer inzitten van
zelfde type's ook.

Reageer op dit bericht

607 keer gelezen

C59 is de eerder genoemde koppelcondensator. Het is wel zeker dat die niet deugt.

R37, de hoge tonen potmeter, is tevens de roosterlekweerstand van de EL84. Uit je metingen blijkt dat ook die niet deugt.

Er zijn geen aanwijzingen dat C64 niet in orde is, maar ook geen aanwijzingen dat hij wel in orde is. Gezien de soort condensator en de plaats ervan in de schakeling, is preventief vervangen op zijn minst wenselijk. Neem een 600V type want de spanning op de anode van de EL84 kan makkelijk tot 500V oplopen. (De toppen van de wisselspanning.)

Met het vervangen van andere onderdelen zou ik wachten tot je het resultaat van bovengenoemde acties hebt kunnen beoordelen.

C61 bijvoorbeeld zal niet zo gauw stuk gaan en als hij stuk gaat kan het nauwelijks kwaad.

C43, de 100uF elco, wil in de loop van de tijd nogal capaciteit kwijtraken. Controleren door er tijdelijke een andere 100uF elco aan parallel te zetten.

Pieter Kralt

Reageer op dit bericht

572 keer gelezen

Is, zoals door anderen ook gemeld, de koppel C tussen voor en eindversterker.
Maar laat radio niet te lang aan staan, de te grote anode stroom kan eindtrafo beschadigen en de eindbuis slijt onnodig.

Reageer op dit bericht

553 keer gelezen

Ik wilde nog even terugkomen op de tips die ik heb gekregen via dit forum...
Ik heb inmiddels de koppel C en de defecte potmeter vervangen. De spanningen rond de EL84 en EABC80 kloppen nu weer met de documentatie. Op het stuurrooster van de EL84 meet mijn multimeter nog wel een lichte positieve spanning, maar kan dit ook zijn dat hij de AC component niet goed snapt? Het geluid is nu in elk geval goed, de radio kan weer "op sterkte" spelen zonder dat het geluid vervormt.
Hij bromt wel nog steeds een beetje. Ik weet nog niet of dit eigen is aan de radio (geen zwevende gloeispanning maar losse draden door het chassis bijvoorbeeld) of dat de bekerelco toch versleten is. Ik heb geen capaciteit of ESR meters om het te controleren. De radio is van '63 of '64 gok ik, is dat oud voor een elco? Ik heb hier ook een Grundig 2030W/3D staan van 10 jaar ouder en die bromt eigenlijk haast niet (maar daar zijn weer andere dingen aan te doen ).
Bedankt in elk geval voor alle adviezen!

Reageer op dit bericht

465 keer gelezen

RSS Feed van deze thread

Nederlands Forum over Oude Radio's

Vragen over meten aan radio (Techniek Radio/TV)