Omdat op het chassis 220 Volt staat

Een scheidngstrafo bij een U- toestel:
Dat helpt tegen het doodgaan
Zowel van de mens als van de meetinstrumenten
Zelfs als je erop zou letten dat het chassis aan de nulleider van het lichtnet zit
Zodra je bv. een geaarde oscilloscope eraan verbindt springt de aardlekschakelaar eruit.
Nico

In de documentatie van de BX300U wordt als belangrijk voor het verrichten van metingen aangemerkt dat er een ongeaarde scheidingstrafo wordt gebruikt en het chassis waaraan gewerkt wordt geaard wordt.
Waarom is dat ?

Het chassis is direct met 1 van de polen van het lichtnet verbonden.
In de eerste plaats levert dat een grote kans op om een elektrische schok te krijgen als je iets van de radio aanraakt.

Een tweede probleem is dat de meeste meetinstrumenten, met uitzondering van een multimeter, zijn uitgevoerd met een drieaderig snoer met randaardestekker.
Sluit je nu een meetsnoer van bijvoorbeeld de meetzender of buisvoltmeter aan op de radio ontstaat er een kortsluiting tussen de nul of de fase van het lichtnet en de veiligheidsaarde.
Dan kunnen er twee dingen gebeuren: of de aardlekschakelaar, of de zekering springt uit. Of beide.
Meten is dus gewoon niet mogelijk.

Met een scheidingstrafo is er geen galvanische verbinding tussen de radio en het lichtnet, dus kan er wél een meetinstrument op worden aangesloten.
De aardlekschakelaar "ziet" de radio dan helemaal niet.

Dat levert echter ook weer een gevaar op. Als het chassis van de radio via een meetinstrument met de veiligheidsaarde is verbonden, staat op de andere kant van het netsnoer van de radio 230 Volt ten opzichte van de veiligheidsaarde.
De gelijkrichter voor de hoogspanning en de bedrading die vanaf de gelijkrichter voor de gelijkspanning van de radio zorgt heeft een _gevaarlijk_ potentiaal van 230 Volt ten opzichte van de veiligheidsaarde.
Doordat de aardlekschakelaar de radio niet meer "ziet" omdat deze achter de scheidingstrafo is verborgen, zal de aardlekschakelaar ook niet in werking treden als je onverhoopt met die spanning van 230 Volt in aanraking komt.

Een scheidingstrafo maakt het werken aan een radio dus niet veiliger als er een geaard meetinstrument op wordt aangesloten, alleen makkelijker.

Hallo Hans,
Je hebt dus duidelijk geen scheidingstrafo.
Maar dat betekent niet dat je geen metingen kunt doen met je multimeter, als je maar goed uitkijkt dat je geen blanke delen aanraakt en alleen je geisoleerde meetpennen.
Branden de buisjes wel?
Groet, Fred

--
F.K.Bakker

Als je niet de beschikking hebt over een scheidingstrafo en toch 'enigszins' veilig wilt werken aan een dergelijk toestel, kun je bepalen wat de fase van de netaansluiting is.
Een wandcontactdoos heeft een fase, een nul en (soms) een randaarde. Meestal is de 'nul' in potentiaal nagenoeg gelijk aan het potentiaal van de (rand)aarde.
(In mijn werkkamer is het potentiaalverschil tussen 'nul' en aarde 400 mV.)
Met een eenvoudige spanningzoeker (schroevendraaiertje met neonlampje) kun je bepalen wat de fase is (ook wel de 'hete' pool genoemd).
Meting aan de fase laat het neonlampje oplichten. Meting aan de 'nul' niet.
Uiteraard moet je je duim op de kop van het handvat van de spanningszoeker drukken, anders zal het neonlampje in het geheel niet oplichten.
Steek het netsnoer van het U toestel in de wandcontactdoos en meet met je spanningzoeker of het chassis aan de fase ligt. Als dat zo is, draai dan de stekker om. Meet daarna opnieuw.
Je kunt een dergelijke meting natuurlijk ook met een digitale voltmeter doen. Dat is een meer betrouwbare meting dan met een spanningzoeker.
Bovendien kun je dan ook meten hoeveel het potentiaal tussen 'nul' en aarde is.
Gebruik hiervoor geen gewone analoge meter, daar je dan grote kans hebt hebt op een aardfout, die er dan weer voor zorgt dat je aardlekschakelaar afschakelt.
Moet je weer naar je meterkast en inschakelen. Kortom: vervelend.
Gebruik dus een spanningsmeter met zeer hoge inwendige weerstand.

Het is natuurlijk beter om een complete galvanische scheiding te creëren d.m.v. een scheidingstrafo.

De 'toon' van de discussie is bedenkelijk geworden.
Wij wijzen u graag op artikel 4 van het reglement, handelend over etiquette.
Daarenboven is het topic "scheidingstransformator belangrijk?" en niet "meetinstrumenten".
Sluiten van de draad wordt overwogen, afhankelijk van het vervolg van de discussie.

Forumbeheer.

Hallo Hans,

Bij het werken aan een U-toestel waar een fase van het lichtnet aan het chassis verbonden is, kan het gebruik van een scheidingstrafo het verschil tussen leven en dood betekenen voor jou en/of meetzender of andere netgevoede apparatuur.

Groeten,
Paul

--

Een zogenaamde "spanningzoeker" is nog steeds volop te koop maar wordt door professionals niet gebruikt. Is zelfs verboden.

Een U- of P-apparaat komt nergens in de buurt van de veiligheidsaarde. Tenzij jezelf en/of je meetapparaten geaard zijn, zal de aardlekschakelaar tevreden zijn. Je kunt evengoed wel een doodklap krijgen. Hoge spanningen zijn levensgevaarlijk (en dat is altijd al zo geweest.) Als je geen geaarde spullen in de buurt hebt (meetapparaten, verwarming) en je zelf ook goed geïsoleerd opgesteld bent, maakt een scheidingstrafo niet zo veel uit. Je kunt dan ook de fase van het lichtnet aanraken zonder iets te voelen. Hoewel ik ernstig afraad dat thuis te proberen. Want lang niet altijd ben je zo goed geïsoleerd als je wel denkt en dan kun je alsnog een gevoelige tik krijgen. Een scheidingstrafo heeft dan wel degelijk zijn nut. Alleen, laat hij je geen vals gevoel van veiligheid geven. Hoge spanningen zijn nooit veilig. Je kunt hoogstens de risico's tot een acceptabel laag niveau terugbrengen.

Als je redelijk veilig en betrouwbaar met geaarde meetapparaten wilt werken, heb je een scheidingstrafo nodig en doe je er het beste aan het chassis te aarden. Dat kan door het simpelweg met de aardaansluiting van je meetapparaat te verbinden. Dan kun je het chassis veilig aanraken als je maar zorgt dat je niet tegelijkertijd ook iets anders aanraakt waar spanning op staat.

Pieter Kralt

Het probleem met het controleren of het chassis aan de nul hangt, zit hem in het punt dat de nul niet persé op het zelfde potentiaal als de beschermingsaarde hoeft te zitten, e.e.a. afhankelijk van het stroomstesel, TT, TN, TNS. (het voert te ver hier dieper op in te gaan)
De minimale aardverspreidings weerstand voor installaties met een aardlekschakelaar is 166 Ω, uitgaande van een maximale aanraakspanning van 50 V en een 300 mA aardlek.
Nu zijn de vrijwel alle aardlekschakelaars tegenwoordig 30 mA, je zou dus een factor 10 hoger kunnen gaan, maar men heeft de norm op 166 Ω gehouden. (gelukkig maar)
Verder wordt er nog wel eens vergeten dat het net heden ten dagen sterk vervuild is, alle schakelende voedingen met gelijkrichter ingang veroorzaken nogal wat 3e harmonischen welke mede de aardlekschakelaar vroegtijdig kunnen laten uitschakelen.
Om deze en meer redenen gebruikt ieder zichzelf respecterende reparateur (hobbyist of professional) een “scheidingstrafo” om te werken aan toestellen die direct met het net verbonden zijn.
De term “scheidingstrafo” is eigenlijk onjuist, de juiste benaming is beschermings transformator en deze dient aan en aantal normen te voldoen, waaronder de belangrijkste dat bij een eventueel defect aan de transformator, nooit de wikkelingen onderling sluiting kunnen maken.
Dit vereist of een tweekamer wikkeling of een bandkern trafo met op elk been een wikkeling.
Er bestaan ook ringkern beschermings transformatoren welke van een speciale onbrandbare isolatie zijn voorzien en welke zelfs met keurmerk geleverd worden.
Verder dient de lekstroom kleiner te zijn dan 35 μA.
Beide zaken stellen natuurlijk ook eisen aan de inbouw en aan de afzekering.
Een beschermings transformator wordt nooit secundair geaard, hiermee vervalt het gehele nut. (Uitzonderingen hierop zijn transformatoren voor stuurstroomcircuits)
Het heeft dan ook geen zin om hierna nog isolatie bewaking of aardlekschakelaars te plaatsen
Ook wordt de uitgang niet voorzien van een stopcontact met randaarde.
Niet iedere transformator met 1 : 1 gescheiden wikkelingen is dus bruikbaar als beschermings transformator, al is het altijd beter dan niets natuurlijk.
Voorzie de trafo ook van de juiste zekeringen, zowel primair als secundair en je hebt ook nog eens het voordeel dat bij een eventuele sluiting je niet in het donker komt te zitten.
Onderstaand plaatje komt van een beschermings transformator welke Baco in IJmuiden een paar jaar geleden te koop had, 400 VA en ingebouwd in een kastje, naar ik meen voor € 35,-

Om de prijs hoef je het dus (meestal) niet te laten.
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Na uitvoerig geïnformeerd te zijn over het nut van een scheidingstrafo, sluiten wij deze draad.

Forumbeheer.