Nederlands Forum over Oude Radio's

Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van buizenradio's en gerelateerde zaken

Terug naar hoofdpagina

Lineair

Een dezer dagen was ik bezig de antenne en oscillatorkring van een radio af te regelen. Zoals gebruikelijk met behulp van de meetzender, mijn hoogohmige analoge Philips universeelmeter PM 2505, en de frekwentieteller. Wie schetst mijn verbazing bij de volgende situatie. Nadat de antennekring afgeregeld was, controleerde ik het resultaat met een externe ferrietstaaf. Deze hield ik voor en achter in de buurt van de ingebouwde antenne. Op de universeelmeter zag ik dat door het bewegen van de externe ferrietstaaf een net iets grotere output mogelijk was. De hele afregelprocedure opnieuw. Alweer hetzelfde resultaat. Met een lage output van de meetzender, alweer niet 100%. Vervolgens kreeg ik een idee. Afregelen met de achtergrondruis. Geen probleem, want de zeer gevoelige Philips hoogohmige universeelmeter PM 2505 van mij kan dit duidelijk weergeven. Na het afregelen met de achtergrondruis bleek de zaak pas 100% te zijn. Brussel Frans die voorheen hooguit een 80 op de meter liet zien, gaf nu 88 aan. De andere zenders op de MG band kwamen er ook al beter uit. Op zo'n manier :-) de antennekring van een radio afregelen is dus ook mogelijk, en soms zoals hier, zelfs beter !

Reageer op dit bericht

779 keer gelezen

Beste Jan,

Hoe heb jij de meetzender aangekoppeld? Het lijkt er sterk op dat er verstemming van de antennekring ontstaat als je de meetzender aankoppelt. Normaal gebeurt dit via een kunstantenne die je tussen de meetzender en de antenneaansluiting schakelt. Koppelen meteen aan de antennekring geeft verstemming.
Als je op de achtergrondruis of op een bestaande zender trimt, heb je daar geen last van. Vandaar kennelijk het verschil.

Groeten,
Peter

Reageer op dit bericht

677 keer gelezen

Het lijkt er sterk op dat er verstemming van de antennekring ontstaat als je de meetzender aankoppelt. Normaal gebeurt dit via een kunstantenne die je tussen de meetzender en de antenneaansluiting schakelt. Koppelen meteen aan de antennekring geeft verstemming.

Dat was ook direct mijn idee.

[image]

Reageer op dit bericht

653 keer gelezen

Afregelen deed ik altijd al succesvol op dezelfde manier met toestellen die uitsluitend een ferroceptor als antenne hadden. Mijn meetzender, een oudje,(Leader LSG 16) heeft 2 losse draden, een fase en een nul. De nul leg ik aan de massa van het toestel, en de fase draai ik of een slag om de ferrietstaaf, of leg ik hem vlak tegen de radio aan. Volgens Philips moet ik bij deze buizenportable een slag om de ferrietantenne leggen als koppeling om af te regelen, en op 660 Khz zetten om de MG spoel af te regelen. Op 1500 Khz de antennetrimmer regelen, en zo enkele keren achter elkaar natuurlijk. Ik vergeleek de portable die nu via de ruis - storing methode afgeregeld is met een moderne portable, en de gevoeligheid is heus niet mis. Dus perfect. De controle met een externe ferrietstaaf liet de spanning dalen op de universeelmeter als ik zelfs maar in de buurt van de ferrietstaaf kwam (Voor - achter en bovenop). Nogmaals, dit is de eerste keer in 45 jaar dat ik zoiets meemaak. Mijn eerste echte kennismaking met buizenradio is de zelfbouwer S113 en versterker S202 van Philips, die ik nog steeds heb, en zeer behoorlijk presteert. Ik kreeg hem van Pa in 1964, en heb hem na sloop 10 jaar geleden weer opgebouwd. Dit soort radio's met een antennekring in aluminium blik wordt wel anders afgeregeld. Bijv. weer nul aan massa, en fase bijv. via een seriecondensator van 47 a 100 pf aangesloten aan de antennebus. Ik zou nog eens moeten nalezen hoe dat precies ook weer moest. :-)

Reageer op dit bericht

598 keer gelezen

Afregelen deed ik altijd al succesvol op dezelfde manier met toestellen die uitsluitend een ferroceptor als antenne hadden. Mijn meetzender, een oudje,(Leader LSG 16) heeft 2 losse draden, een fase en een nul. De nul leg ik aan de massa van het toestel, en de fase draai ik of een slag om de ferrietstaaf, of leg ik hem vlak tegen de radio aan. Volgens Philips moet ik bij deze buizenportable een slag om de ferrietantenne leggen als koppeling om af te regelen, en op 660 Khz zetten om de MG spoel af te regelen. Op 1500 Khz de antennetrimmer regelen, en zo enkele keren achter elkaar natuurlijk.

Vermoedelijk wordt door de nabijheid van het testsnoer dat om de ferrietstaaf is gewikkeld toch de antennespoel beïnvloed en daardoor verstemd.

Voor radio's zonder antennebus voor een externe antenne gebruik ik bij het afregelen een bos montagedraad van circa 50 wikkelingen met een doorsnee van 12 cm aangesloten op de output van de meetzender.
De maten van die spoel zijn volkomen willekeurig, gewoon een nieuwe bos uit de voorraad.
Op een afstand van enkele centimeters van de radio straalt die "raamantenne" voldoende om de radio te kunnen afregelen zonder dat een van de afstemkringen door de meetzender beïnvloed kan worden.
Je kunt er uiteraard niet mee bepalen hoe gevoelig de radio dan is, omdat er geen gedefinieerde verbinding met de antennespoel aanwezig is.
Met een Leader meetzender waar als verzwakker een standaard potmeter in zit en twee meetsnoertjes als verbinding naar de radio is dat toch ook al ongedefinieerd, dus het maakt geen verschil met mijn raamantenne.

Reageer op dit bericht

543 keer gelezen

Ja Ed, ik geloof dat we toch onze eigen methodes moeten toepassen. Ik zal jouw opstelling ook eens proberen de volgende keer. Misschien werkt een opstelling met de 0 aan aardleiding, en fase als een draad in de lucht opgehangen als een soort van mini langdraad antenne ook wel prima. Als de instructies uit de afregel documentaire van de radio aangaande zijn MG ferrietstaaf spoel niet voldoen, een eigen (Kunst) antenne creeeren. Experimenteren is dus de enige remedie om misaanpassing te voorkomen. Peter en Ed, bedankt voor het meedenken. Groetjes; Jan 1 :OK:

Reageer op dit bericht

504 keer gelezen

Mijn ervaring:

Afregelen volgens het boekje (op de trimpunten)levert een gemiddeld goede ontvanger op,maar haalt niet altijd het uiterste uit de kan. Het houdt rekening met de toleranties die in de onderdelen voorkomen , en offert maximale gevoeligheid op voor maximaal regelresultaat aan de lopende band (stout gezegd, de procedure is zodanig opgesteld dat iemand zonder achtergrondkennis toch tot een aanvaardbaar resultaat komt, bij FM kringen is het nog erger..). Het kan zijn dat je een exemplaar hebt dat sterk afwijkt of met een verlopen component zit.

Puur op maximum antenneruis afregelen levert zeker gevoeligere zones op, vraag is of het voor de gehele band geld. Uiteindelijk trim je naar een maximum op een bepaald punt, vraag is het welke, je hebt geen referentie.

De kunst is; starten volgens het boekje, en daarna lichtjes bijtrimmen en controleren op verbeteringen, maar wel over de gehele band.

Heel dikwijls moet de volgende keuze gemaakt worden: Ofwel maximale gevoeligheid, maar de frekwentieaanduiding van de naald komt niet steeds 100% overeen met de schaal. Ofwel maak je dat de schaal klopt, maar mis je dat beetje extra. Dan is het zoeken naar het beste compromis. (In België doen we niet anders :-) )

groeten, cordialement

Kris

Reageer op dit bericht

511 keer gelezen

Er is niet 1 alleszaligmakende methode, de kunst is om de dagelijkse werkelijkheid zoveel mogelijk te benaderen.

Gedurende mijn werkzame leven, werkzaam in de betekenis van geld opleverend, heb ik uitsluitend met professionele zend- en ontvangapparatuur te maken gehad. Die apparatuur heeft een antenne-impedantie van 50 Ohm. De meetinstrumenten en meetkabels zijn dan ook 50 Ohm zodat een optimale aanpassing is gegarandeerd.
De antenne en antennekabel zijn uiteraard eveneens 50 Ohm. Er zit dus geen verschil tussen een apparaat in een meetopstelling en een apparaat in dagelijks bedrijf.

Bij een consumentenradio ligt dat anders. Een externe antenne is altijd verre van optimaal, net als de gebruikte service-oscillator, met enige overdrijving meestal meetzender genoemd.
Om de misaanpassing tussen de service-oscillator en de antenne-ingang van een radio te verminderen wordt een netwerkje gebruikt dat wordt aangeduid als kunstantenne. Bij een raam- of een ferrietantenne is dat niet mogelijk.
Een draadlus om de ferrietstaaf geeft een verstemming van de antenneafstemkring, zoals je zelf hebt geconstateerd. Het komt ook niet overeen met de dagelijkse praktijk, want dan is die draadlus niet aanwezig maar is de ferrietantenne min of meer in de vrije ruimte opgesteld.

Door op een afstand een signaal te laten stralen dat wordt opgepikt door de ferrietantenne, zoals bij het dagelijks gebruik van de radio ook gebeurt, wordt de beïnvloeding zoveel mogelijk vermeden.

Ook bij het afregelen van een ferrietantenne is er dat probleem van beïnvloeding. Het afregelen gebeurt door het verschuiven van de antennespoelen over de ferrietstaaf. En iedereen kent het beruchte "handeffect". Het verschuiven moet daarom ook met een niet-metalen voorwerp gebeuren, bijvoorbeeld een houten of kunststof staafje.

Door met verschillende methoden te experimenteren kom je erachter wat het handigst en meest effectief werkt.

Reageer op dit bericht

510 keer gelezen

Mischien een vreemde vraag kan een signaal van een meetzender (via 50 ohmse uitgang) via een antennetuner (direct) worden aangesloten op de antenneingang van een oude radio (hoogohmig). Immers bestaan er antennetuners die de input van een zender bij 50 ohmse ingang via een CLC kring een lange draad (hoogohmig) als zendantenne kunnen laten werken. Dit ter vervanging van de kunstantenneschakeling ?

Of krijgen we hier ook te maken met mis aanpassing.

groet PA11084

--
groet Sander
[image]

Reageer op dit bericht

481 keer gelezen

:OK: Afregelen op maximale ruis deed ik in dit geval op 660 Khz en 1500 Khz. Enkele keren achter elkaar en zowel spoel als antennetrimmer met lange isolerende staafjes. Zelfs al bij 3 a 4 cm afstand treedt al het handeffect op. De spoel naderhand met was vast, de trimmer met rode lak. Achteraf controle met die externe ferrietstaaf, voor, achter en bovenop de spoelenstaaf op drie plaatsen in de MG band. En als het goed is kom je dan al op 3 cm afstand voor en achter de spoelenstaaf, dan begint de output op de universeelmeter al te zakken. Deed je het niet goed, dan stijgt de output juist nog een beetje, moet de spoel nog een fractie van 1 mm verder op de staaf geschoven worden. Deze controle met die externe staaf is voor mij het bewijs dat het niet beter kon. Afregelen op de meter op het streepje nauwkeurig, zodanig zijnde de maximaal mogelijke positieve dip. Op de Lange Golf werkt het afregelen wel met de draad van de meetzender op de ferrietantenne. De ervaring heeft geleerd; Eerst de LG spoel afregelen, dan de MG spoel. Doe je het andersom dan wordt de MG afstelling ongedaan gemaakt door het verschuiven aan de LG spoel. Omgekeerd gaat juist goed ! Nacontrole met de externe staaf... 100% ! Met zo'n antennetuner heb ik op dit vlak nog geen experimenten gedaan.

Reageer op dit bericht

489 keer gelezen

Oke dan vraag ik ook anderen om op mijn vraag te reageren.

groet Sander PA-11084

--
groet Sander
[image]

Reageer op dit bericht

441 keer gelezen

Mischien een vreemde vraag kan een signaal van een meetzender (via 50 ohmse uitgang) via een antennetuner (direct) worden aangesloten op de antenneingang van een oude radio (hoogohmig). Immers bestaan er antennetuners die de input van een zender bij 50 ohmse ingang via een CLC kring een lange draad (hoogohmig) als zendantenne kunnen laten werken. Dit ter vervanging van de kunstantenneschakeling ?

Of krijgen we hier ook te maken met mis aanpassing.

Met antennetuners heb ik geen ervaring, maar ik stel me voor dat die bedoeld zijn voor de afstemming over een beperkt frequentiegebied en daarnaast ook nog smalbandig zijn.
Bij een omroepontvanger is het te bestrijken frequentiegebied 155 kHz (Langegolf) tot 16 of soms tot 23 MHz (Kortegolf 19 resp. 13 meterband).
Buitendat verwacht ik dat een LC-kring aangesloten op de antenne-ingang van een radio deze gaat verstemmen.
Afgeregeld op maximum gevoeligheid via zo'n antennetuner kan de gevoeligheid wel eens negatief uitpakken als de antenne voor het dagelijks gebruik op de radio wordt aangesloten.

Verder is het nogal onhandig om bij het afregelen niet alleen de meetzender en de radio van de ene kant van de band naar de andere te moeten verstemmen, maar daarnaast ook nog eens de antennetuner.

Het is zonder meer een experiment waard om te zien wat de praktijk zegt over zo'n antennetuner als hulpstuk voor de impedantieaanpassing.
Gewoon een keer uitproberen.

Ik heb nog even een hoofdstuk gescand uit het Rens & Rens Handboek der Radiotechniek Deel 7, Meetapparaten en Metingen met daarin de uitleg van de kunstantenne.

[image]

Reageer op dit bericht

469 keer gelezen

Ze zouden alleen toepasbaar kunnen zijn voor kortegolf. Mijn antennetuners Heathkit SA-2040 en BW VS300A werken vanaf 80 meter (circa 3,5 Mhz) tot en met 30 Mhz 10 meter band. Dat zou betekenen potentieel aleen voor kortegolftoestellen.

groet Sander

--
groet Sander
[image]

Reageer op dit bericht

444 keer gelezen

Ik weet niet of je wat aan dit antwoord hebt, maar normaal stel je de antennetuner zo in dat zijn ingangsimpedantie 50 ohm wordt wanneer de antenne aan zijn uitgang hangt. Dat betekent dat de uitgangsimpedantie van de antennetuner met 50 ohm aan zijn ingang juist de complex geconjugeerde wordt van de antenneimpedantie. Het reele deel is dus hetzelfde, maar het imaginaire deel is juist tegengesteld aan dat van de antenne om zo de reactantie van de antenne uit te stemmen (bijvoorbeeld inductief bij een capacitieve antenne).

Met de normale instelling van de antennetuner gaat het dus helemaal mis, ook in de frequentieband waarvoor de tuner bedoeld is. Misschien dat je het met een rare instelling van de antennetuner wel voor elkaar kan krijgen, maar het klinkt alsof je het jezelf wel erg lastig maakt zo.

Reageer op dit bericht

442 keer gelezen

Dat zou experimenteren worden en meer het wiel opnieuw uitvinden.....

groet Sander

--
groet Sander
[image]

Reageer op dit bericht

396 keer gelezen

RSS Feed van deze thread

Terug naar hoofdpagina

powered by my little forum