Nieuwe wijn in oude zakken….., alternatief voor E442 (Techniek Radio/TV)

door Henk Jenniskens , Zevenbergen, 19.06.2012, 19:14 (4541 dagen geleden)
Bewerkt door Henk Jenniskens, 19.06.2012, 19:55

Het zal wel enig stof doen opwaaien, immers dit artikel zou opgevat kunnen worden als de dood aan de gloeidraad, maar dat is niet zo.
Ik heb even een zijsprong gemaakt en ben teruggevallen in “moderne” transistor technieken om te ervaren of hiermee 80 jaar oude buizen te imiteren zijn. Dat valt nog niet mee! Van een van mijn Philips 2531 radio’s ontbreekt de E442 en ik heb geen zin om de uitzinnig hoge prijzen te betalen die daarvoor gevraagd worden. Vandaar deze wel heel alternatieve poging tot vervanging.
De E442 tetrode die Philips gebruikte in de jaren 30, had eigenschappen waar heel handig gebruik van werd gemaakt. Buizen hebben over het algemeen een veel mindere steilheid dan halfgeleiders en daardoor kon het gebeuren dat in de Philips 5231 / 2537 serie radio’s de volume regelaar de versterking van de HF ingangsbuis regelde door daar simpelweg de roosterspanning G1 van te variëren. In mijn experiment heb ik een zo simpel mogelijke halfgeleiderschakeling gemaakt die hiermee te vergelijken is. De vervangings “buis” moest de E442 kunnen vervangen zonder aan de radio iets te veranderen. In de foto’s wordt het schema en het resultaat getoond.

De E442FT (Fet-Transistor) werkt prima in de 2531. Het geluid is volledig weg en op te draaien, maar dan wel over een kleiner draai-bereik als met een originele E442. De FET-schakeling heeft duidelijk een veel grotere steilheid. De uiteindelijke steilheid is teruggebracht door de diode’s en de weerstand van 3k3 maar het heeft zijn grenzen. De E442FT werkt bij mij stabiel zonder parasitair oscilleren. De schakeling werkt niet stabiel als de twee diode’s en de weerstand weggelaten worden en de source van de FET rechtstreeks aan de kathode-aansluiting wordt verbonden. Belangrijk is om de juiste FET en transistor te gebruiken. De BF256A is beslist niet dezelfde als de B of C versie! Deze laatste twee laten zich niet goed regelen door de volume regelaar vanwege een ander afsnijpunt in de karakteristiek. Voor de BF459 mag ook de BF458 gebuikt worden. De BF459 zit op een koelplaatje dat tevens de anode aansluiting bevat. Deze transistor wordt nauwelijks warm en het geheel kan dus eventueel in een glazen omhulling geplaatst worden om deze “afschuwelijk lelijke techniek“ te verstoppen!

Zodra ik ergens voor een redelijke vergoeding een E442 op de kop kan tikken dan wissel ik de “FT” weer om, voorlopig speelt de 2531 er mee als een zonnetje.
Succes met de experimenten en ja ja met een PF86 zal het vermoedelijk ook wel lukken, dat ga ik vast ook wel eens proberen.

Op de foto’s is verder ook nog te zien hoe ik de vervanging van de C443 heb aangevlogen met een PL95. Verderop op het forum is daar het schema van te vinden.

Ik ben benieuwd of er iemand ervaringen heeft met soortgelijke alternatieven maar ook of er ergens nog een E442 beschikbaar is voor een redelijk bedrag.