@ ouwe schipper:
Is dat de cos Phi? met andere woorden, is de spanning uit het stopcontact dan ook ongeveer 350Volt?

Cos Phi is weer wat anders. Dat heeft te maken met het verschijnsel, dat stroom en spanning niet altijd in fase zijn, dat treedt op bij een inductieve of capacitieve belasting.
Nu de netspanning. Als deze zuiver sinusvormig is, dan geldt het volgende .
De opgegeven waarde is de RMS waarde, dat is de waarde die even veel vermogen levert in een weerstand als eenzelfde gelijkspanning. De topwaarde van de wisselspanning is hoger, ca 1,4 maal de effectieve (RMS) waarde, pakweg 300 volt.
Omdat de wisselspanning periodiek positief en negatief is, is de top-topwaarde ongeveer 2,8 maal de effectieve waarde. Als je het op papier zet is de gemiddelde spanning van een sinusvormige spanning nul volt.

Soundman2

Bij een inductieve belasting (b.v. een elektromotor, of een TL-armatuur met voorschakelapparaat) heb je z.g. schijnbaar vermogen en werkelijk vermogen omdat spanning en stroom niet in fase zijn. Schijnbaar vermogen drukt men uit in VA, werkelijk vermogen in W(att).

Het schijnbaar vermogen is groter dan het werkelijke vermogen. De verhouding hiertussen is de arbeidsfactor uitgedrukt als cos/phi. Phi is de hoek die de vectoren van werkelijk en schijnbaar vermogen maken.

Een gloeilamp is een weerstand en heeft geen inductieve component. Het schijnbaar vermogen is dus gelijk aan het werkelijke vermogen en cos/phi is dus 1.

Cos/phi is afhankelijk van het type apparaat, bij een motor ligt het meestal tussen 0,7 - 0,8

Nog een simpele uitleg: Een motor is een stel magneten en een spoel op een as (anker). Als je er wisselspanning op zet onstaat een magnetisch veld en gaat het anker draaien. Er zijn op dat moment twee vermogens gelijktijdig aanwezig. Het werkelijk vermogen op de as en het blindvermogen om het magnetisme in stand te houden. Er zijn ook twee stromen, de werkelijke stroom en de blindstroom. Deze zijn 90 graden in fase verschoven. Door de stromen als vectoren op te tellen (stelling van Pythagoras) kijg je het schijnbaar vermogen.

Om de materie rondom Cos. Phi werkelijk goed te kunnen doorgronden moet je nogal wat goniometrie geleerd hebben. Dan kun je ook met "vector- diagrammen" werken en zien hoe de stroom- vector bij een condensator vooruitloopt op de spannings- vector. De hoek tussen die twee is Phi en de cosinus daarvan is een maat voor de verhouding tussen de in- fase (met de spanning) stroom en de totale stroom. Bij een ideale condensator is de cosinus Phi gelijk aan nul! Dan is de stroom de cosinus- en de spanning is de sinus-curve. Die curven ontstaan door het draaiende vectordiagram te projecteren langs een tijd- as
Komt in de radiotechniek op een heel àndere manier aan de orde, bij afgestemde kringen.
Sorry als het overdreven geleerd klinkt
Nico