Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma (Gezocht)
Met pensioen zijnde, ben ik op dit moment bezig mij weer in de buizentechniek
te verdiepen. Ik ben nu alle (triode) opgaven opnieuw aan het maken uit het boek
‘Radiotechniek deel 1’ van Sietsma.
Dit boek hebben we gebruikt op de (toenmalige) UTS- Electronica opleiding
in Hengelo(Ov).
Ik ben aangekomen bij de opgaven op blz. 451. Nu heb ik de antwoorden van alle opgaven wel maar de uitwerkingen heb ik niet meer.
Heeft iemand die nog ergens liggen? Zou hiervoor zeer erkentelijk zijn daar ik op dit moment ‘vastzit’ bij opgave 13 op blz. 451 van deel 1.
Bedankt alvast!
Joop.
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Eduard 
, 02.11.2012, 19:43 (4457 dagen geleden) @ J.Alders
dag Joop,
De oplossing der opgaven heb ik helaas niet. Als er geen haast bij is kunnen we via het forum wat vrijwilligers zoeken om de opgaven uit de cijferen. Ik meld me alvast als kandidaat voor de opgaven uit het deel eindtrappen. Dan heb ik zelf gelijk een herhaling van verloren kennis. Na schooltijd heb ik, buiten een reparatie, met audio eindtrappen nooit iets gedaan. Leuk om dat weer eens op te frissen.
Er zijn wellicht een hoop lezers die het boek van Sietsma in hun opleiding hebben gekregen. Ik maakte te laat kennis met Sietsma. Onze leerkracht had dat boek en haalde daar de mosterd voor zijn examenvragen. Als leerling middelbaar onderwijs radio en tv hadden wij een beknopter boek geschreven door onze leraars. (het boek van Sietma was stukken duurder door de verzorgde uitgave, glanzend papier en harde kaft.) Toen mijn leraar radiotechniek zelf met pensioen was kreeg ik zijn Sietsma boek. Het komt regelmatig uit de kast.
Vriendelijke groeten,
Eduard
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
Dag Eduard,
Hartelijk dank voor je (snelle) reactie! Fijn dat je me helpen wil om de betreffende opgave tot een goed einde te brengen en ik hoop
dat anderen ook willen helpen.
De antwoorden die ik becijferde bij de eerdere opgaven kwamen steeds overeen met de antwoorden die Sietsma in een apart boekje
heeft uitgebracht. Het nadeel is dat het dus alleen de antwoorden zijn en niet de uitwerkingen.
Zoals ik reeds schreef heb ik al veel opgaven tot een goed einde weten te brengen en natuurlijk ben ik bereid om die
met iedereen te delen (al was het maar ter controle)!
De laatste keer dat ik met buizen heb gewerkt was gedurende mijn diensttijd bij onze Kon. Luchtmacht. Daarna 40 jaar
tot aan mijn pensionering als I.C. ontwerper bij Philips in Nijmegen gewerkt. Dus na 40 jaar wilde ik weer eens met buizen
werken i.p.v. met halfgeleiders.
Nu iets over de betreffende opgave: Als je de opgave 13 op blz. 541 bekijkt dan heb ik een probleem met vraag 2:
Bereken Rk en V. Om die te kunnen bepalen moet je eerst Iaw en Vgw uitrekenen (denk ik).
Er zijn dus 3 onbekenden in het spel: Iaw, Rk en V. Hierop loop ik vast. De drie vergelijkingen die ik opstel resulteren
niet in de juiste, door Sietsma verstrekte antwoorden.
Hoop dat jij, of een ander Forumlid als die dit leest (en ook het boek bezit), misschien licht op de zaak kunnen werpen.
Met vriendelijke groet:
Joop.
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Ouwe Schipper , Sassenheim, 03.11.2012, 14:01 (4456 dagen geleden) @ J.Alders
Bewerkt door Ouwe Schipper, 03.11.2012, 14:20
...opgave 13? is niet pagina 541 maar 451...
Ik ga kijken of ik eruit kom
Nico
Edit:
Ik denk dat je moet beginnen met Barkhausen de statische G van de buizen te bepalen. Dus: 750 x 0,01 = 7,5 en de Vaw is 150.
Fluit me terug als ik 't te simpel zie
N.
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
Hallo Nico,
U heeft helemaal gelijk!! Een typefout van mijn kant.
Mijn excuus! U heeft ook gelijk voor wat betreft de mu, die heb ik
eerst bepaald m.b.v. Barkhausen.
Daarna : V/2=Iaw.Rk + Vaw (Vaw=150V)
en
Iaw=S.Vgw + Vaw/Ri. Dit voor bijvoorbeeld B1 daar
beide buizen gelijk zijn en ik dan aanneem dat de halve voedingsspanning over
zijn katodeweerstand en de buis valt.
Joop.
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
Nu ben ik vegeten te vermelden wat Sietsma voor de antwoorden geeft:
Vraag 1 : Rlsp = 750 Ohm,
Vraag 2 : Rk = 300 Ohm; V = 330V.
Vraag 3 : v2 : v1 = 6 : 1; v1 max = 15V; v2 max = 90V.
Vraag 4 : Pw max = 3,75W; rendement = 23,7%
Joop.
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Ouwe Schipper , Sassenheim, 03.11.2012, 19:38 (4456 dagen geleden) @ J.Alders
Bewerkt door Ouwe Schipper, 03.11.2012, 20:05
Vraag 1 uit die opgave is op twee manieren te benaderen.
In het wisselstroom- vervangschema staan beide buizen parallel geschakeld aan de belasting (onderaan pag. 448). Dan kun je uitgaan van twee spanningsbronnen vi x G met inwendige (serie)weerstanden van 750 ohm, of van twee stroombronnen van vi x S met hun parallelweerstanden van 750 ohm.
Op beide manieren kun je een vervangende Ia-Va karakteristiek afleiden (dat wordt dan één buis met een Ri van 375 ohm en een steilheid van 20 mA/volt). Als je daar een belastinglijn in trekt zoals dat in de grafiek op pagina 392 (met bijbehorende tekst) gedaan is zou de luidsprekerimpedantie niet 750 ohm moeten zijn, maar 375!
Hoe Sietsma aan 750 ohm gekomen is kan ik dus even niet volgen, of hij moest uitgaan van een luidspreker als puur inductieve belasting. Dan krijg je te maken met de grafiek op pag. 398
Nico
Edit:
Denkfoutje- 
het werkpunt is 150 volt dus ik moet de belastinglijn trekken vanuit het punt +Vb = 300 volt en dan kom je uit op 750 ohm
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Eduard , 03.11.2012, 21:07 (4456 dagen geleden) @ Ouwe Schipper
dag Joop en Nico,
Het is duidelijk dat de voedingsspanning wat hoger moet zijn dan 300V
Neem in eerste benadering 300V
De anodespanning van B1 bedraagt dan 150V (in rust, zonder signaal)
µ = S*Ri = 7,5
roosterruimte = 150/7,5 = 20 volt
instelling midden in: Vk = 10 volt
bij Vgk = -20V is Ia=0
dVg = 10V
dIa = SdVg = 100mA
Ik verwacht een ruststroom van 100mA doorheen de buis B1
dat geeft een Rk van 100 ohm.
Wellicht is mijn redenering wat fout omdat de voedingsspanning moet worden verhoogd met minstens de spanning over de kathodeweerstanden. Die afwijking is eerder klein. Volgens Sietsma bedraagt Rk 300 ohm terwijl ik 100 ohm als eerste benadering uitcijfer. Waar zit mijn fout?
Vriendelijke groeten,
Eduard
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Ouwe Schipper , Sassenheim, 04.11.2012, 04:53 (4456 dagen geleden) @ Eduard
Die 150 volt is het werkpunt Eduard... De roosterruimte wordt bepaald door je voedingsspanning. Je moet echt beginnen met het tekenen van het wisselstroom vervang schema en de Ia-Va karakteristiekenbundel. In de vragen van een opgave uit de Sietsma zit altijd een zekere volgorde; vaak kun je de tweede vraag niet oplossen als je de eerste hebt overgeslagen.
Het essentiële verschil tussen een "gewone" balanstrap en een Single Ended is, dat hier de buizen voor wisselstroom parallel staan en voor de voeding in serie. Net andersom dus als een eindtrap met een balanstrafo.
Omdat de buizen volgens het wisselstroom- vervangschema parallel staan, kun je ze vervangen denken door één buis met de dubbele steilheid en de halve Ri. Teken daar ook weer de karakteristiekenbundel van, zet daar het werkpunt in; trek dan een belastinglijn van het punt Va = 300 volt / Ia = 0 door dat werkpunt heen. Daar kun je de luidspreker- impedantie uit berekenen
Nico
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Eduard , 04.11.2012, 06:02 (4455 dagen geleden) @ Ouwe Schipper
dag Nico,
Dat is een duidelijke uitleg. Die print ik uit. Ik haal het ruitjespapier om de Ia/Va grafiek te tekenen. Op school vond ik die seriebalans al een eigenaardig maar goed klinkend ding. Hoog tijd om die leerstof eens op te frissen.
Straks ga ik tekenen.
Vriendelijke groeten,
Eduard
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
Hallo Eduard, Nico,
Ja, vraag 1 had ik op de manier uitgerekend als zijnde twee buizen parallel:
Dus Ri=350 Ohm en S=10mA/V. Dan kom je op de gunstigste waarde voor
Raw=Rlsp=2.Ri= 2.350=750 Ohm.Dus met een zelfinductie als belasting.
Maar bij vraag 2 kreeg ik een probleem waar ik niet uit kwam: Steeds ben ik
hier uitgegaan van de situatie per buis : Ri=750 Ohm en de (in vraag 1 uitgerekende) Raw=Rlsp=750 Ohm.
Aanpassen van de fig. op blz. 398 met Raw=Ri (ipv Raw=2Ri) levert niet de antwoorden op die Sietsma geeft.
Maar als ik nu uitga van de situatie Raw=2Ri en de fig. op blz. 398 ongewijzigd
gebruik dan kom ik op de waarden die Sietsma geeft:
Ik krijg op de Va-as de situatie 1/3+1/3+1/3 met op 2/3 Vaw=150V en punt M
150+75=225V. Bij dit punt M hoort dan een Vg=225/mu =225/7,5=30V.
Dan wordt Vgw=1/2.30=15V.
Dan is Iaw=-S.Vgw+Vaw/Ri en dit uitrekenen geeft: Iaw=-10.15 + 200=50mA.
Dan is Rk=Vgw/Iaw, wordt dus 15V/50mA= 300 Ohm en wordt V=2.Vaw + 2.Vrk=300+30=330V.
Ik ben dan uitgegaan van Raw=2Ri. En volgens mij klopt dit niet of,
en dat is waarschijnlijker, ik begrijp de schakeling niet echt.
Kunnen jullie kijken wat er nu aan de hand is?
In ieder geval geweldig dat jullie willen meedenken en meerekenen.
Joop.
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Ouwe Schipper , Sassenheim, 04.11.2012, 12:01 (4455 dagen geleden) @ J.Alders
Bewerkt door Ouwe Schipper, 04.11.2012, 12:30
Maar Joop en Eduard....
"Ik ben dan uitgegaan van Raw=2Ri. En volgens mij klopt dit niet"
Dan ben je dus uitgegaan van één buis, terwijl de twee (voor wisselspanning) parallel staan. De Ri van die vervanger is dan 375 ohm en de steilheid 20 mA/volt dus dan klopt het wèl!
Je moet oppassen om niet in de war te raken, want voor het werkpunt moet je de serieschakeling hanteren (daar gaat het om de gelijkstroom) en voor het signaal werk je met de parallelschakeling
N.
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
Nico,
Ik zie dat ik een typefout heb gemaakt: natuurlijk moet S=20mA/V zijn.
De mu blijft bij parallelschakeling gelijk.
Ja,voor wisselstroom staan de buizen parallel en voor gelijkstroom in serie.
De berekening moet dus uitgaan van Vaw=150V voor beide buizen parallel en dan
is toch Raw=Rlsp=2Ri en levert de fig. op blz. 398 de oplossing die ik hierboven
uitrekende. Ben je het hiermee eens?
Nou, toch nog weer wat geleerd!
Joop.
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Ouwe Schipper , Sassenheim, 04.11.2012, 12:32 (4455 dagen geleden) @ J.Alders
Ja en ik heb nu de adressering van mijn reactie van 14:01 aangepast aan jullie beiden. Het was voor mij zelf ook een beetje opfrissen van de parate kennis; zo vaak ben ik niet in de weer met S.E.P.P.
Nico
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Eduard , 04.11.2012, 13:05 (4455 dagen geleden) @ Ouwe Schipper
dag Joop en Nico,
Ik ga een stukje cijferwerk opnieuw maken. Omdat ik de notatie na al die jaren niet meer gewoon ben zat ik even op het verkeerde spoor. Ik meld het maar even ter info. De 150 VaW is de gelijkspanning op bij de onderste buis. Ten onrechte interpreteerde ik dit als de amplitude van het uitgangssignaal. Een nieuwe poging volgt.
vriendelijke groeten,
Eduard
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
Alles nog eens nalezende zie ik dat ik nog een(hardnekkige)typfout blijf maken:
de halve Ri=375 Ohm i.p.v. 350 Ohm bij twee buizen parallel (met S=20mA/V). Het zal de leeftijd wel zijn.
Vergeef me heren.
Joop.
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Ouwe Schipper , Sassenheim, 08.11.2012, 19:09 (4451 dagen geleden) @ J.Alders
Was me al opgevallen, vond 't niet relevant om moeilijk over te doen
N.
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Eduard , 04.11.2012, 14:25 (4455 dagen geleden) @ J.Alders
dag Joop,
In het ac schema staan de twee buizen in parallel. De Ri van de nieuwe fictieve triode bedraagt dus Ri/2 of 375 ohm. Beste RL waarde voor de virtuele triode is 2 * 375 ohm of weer 750 ohm zoals het antwoordboekje aangeeft.
Knap dat je dit vond. Ik zat steeds op een ander spoor omdat ik de buis helemaal niet volgens fig 7.08a behandelde. Fig 7.08 begrijp ik door het feit dat de momentele spanning op de anode door de inductie hoger kan worden dan de voedingsspanning. In de seriebalans mis ik die spoel. Nooit gedacht de vertikale lijn op 150V te leggen.
Het is voor mij hard nodig wat bij te scholen in eindtrappen.
Vriendelijke groeten,
Eduard
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Fons Vendrik 
, Ter Aar, 04.11.2012, 12:53 (4455 dagen geleden) @ J.Alders
Beste Forumleden,
Misschien dat ik mag aansluiten bij dit bericht.
Ik ben ook net met de VUT gegaan en poog mijn kennis opnieuw flink bij te spijkeren. (houdt de geest een beetje soepel)
Zo heb ik structureel enkele studie-uren per week ingeruimd en herhaal ik op het moment trouw mijn wiskunde en goniometrie.
Ik heb echter een soortgelijk probleem als Joop.
Van Rens & Rens (ik heb op die school gezeten) mis ik alle opgaven "buizen elektronica".
De theorie heb ik inmiddels al wel kunnen achterhalen en kopieeren.
Wie o wie kan mij helpen?
Groeten, Fons
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Eduard , 04.11.2012, 13:10 (4455 dagen geleden) @ Fons Vendrik
dag Fons,
Ergens de oplossingen overpennen is iets, maar ze zelf weer samenstellen is leuker. Het houdt de buizengeest warm. Als er belangstelling is kunnen we de antwoorden inzamelen en op een webserver zetten. We vinden wel een goede ziel die dat wil hosten en dan zijn ze gelijk geverifieerd beschikbaar voor iedereen.
Vriendelijke groeten,
Eduard
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Fons Vendrik , Ter Aar, 04.11.2012, 15:07 (4455 dagen geleden) @ Eduard
Hallo Eduard,
Misschien begrijp ik je reactie niet helemaal.
Een oplossing overpennen heeft niemand iets aan, dat weet iedereen.
Een vraagstuk samenstellen is inderdaad veel leuker aan de hand van de oplossing.
Dan zou je komen tot een reconstructie. Het probleem is alleen: ik ben niet (meer) in het bezit van oplossingen, behalve misschien als ik oud huiswerk kan vinden.
Ik zeg dat omdat de vraagstukken van Rens zijn gemaakt ik een periode dat de zakrekenmachine nog niet bestond. (De eerste Sinclairs eind jaren ’60 mochten op school niet eens gebruikt worden!) Het meeste moesten wij doen met de rekenliniaal.En dat laatste niet alleen…ook het eigen brein werd terdege getraind. Vandaar de enorme hoeveelheid aan wiskundige opgaven. Zoals daar is: Natuurkunde, Mechanica, vlakke meetkunde, goniometrie, Algebra en algemene rekenkunde.
Welnu, het gaat mij om die specifieke elektronica-opgaven in de juiste volgorde, omdat die nauw gerelateerd zijn aan de rekenkundige en algebraïsche kennis van de student op dat moment in zijn studiefase.
Als ik nu kijk naar die reken- en wiskunde treft mij de gedegen uitleg, hoe goed die is en doordacht. Bijna volledig gebaseerd op uit het hoofd leren van stellingen en eigenschappen die het hoofdrekenen aanzienlijk vereenvoudigde en het inzicht vergrootte. Kom daar tegenwoordig nog een om.
(Op school: als je de leerlingen voorstelt een rijtje hulpwerkwoorden uit het hoofd te leren. “Ben je wel lekker? kun je toch vinden op Google…!?” Maar dat terzijde.)
De mensen die deze methode hebben gemaakt, moesten wel een groot didactisch inzicht hebben gehad, buiten het feit dat ze docent waren. Men zocht de wiskunde erbij die nodig was op de achtergrond zoals een schrijver een leidmotief zoekt voor een roman.
In mijn jonge jaren heb ik dat nooit doorzien. Nu kijk ik daar met andere ogen naar en zie hoe waardevol dit allemaal nog is en ook voor jonge technici nog zeker de moeite waard.
Daarom Eduard wil ik die elektronica-opgaven zo graag hebben, omdat wat ik aan bijbehorende wiskunde heb redelijk compleet is.
Aan de andere kant voel ik wel voor jouw voorstel voor die webserver.
Maar dan niet de antwoorden inzamelen, maar een soort database samenstellen van uitgewerkte opgaven.
In ieder geval wil ik dat wat ik bezit graag beschikbaar stellen.
Vriendelijke groet
Fons
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Eduard , 04.11.2012, 20:56 (4455 dagen geleden) @ Fons Vendrik
dag Fons en Joop,
Als uitgewerkte oplossingen qua aantal bytes niet te groot worden wil de webmaster van het Olens radiomuseum die opgaven met een link erheen op de server van het museum zetten. Stuur er eens eentje naar me door en we bekijken de haalbaarheid. We hebben niet zo heel veel webruimte maar er kan nog wel wat bij.
Vriendelijke groeten,
Eduard
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Fons Vendrik , Ter Aar, 05.11.2012, 10:09 (4454 dagen geleden) @ Eduard
Hallo Eduard,
Zoals ik eerder heb aangegeven beschik ik m.b.t. buizenelektronica niet direct over compleet uitgewerkte opgaven. Mogelijk is er wel het e.e.a. uit de cursus van Rens & Rens te halen en dat kan ik dan naar je toe sturen.
Ik wil dat wel uitzoeken, maar dat kost wat meer tijd.
Heel jammer dat ik niet meer in het bezit van de Rens & Rens elektronica-opgaven. Ik ben bang dat ze definitief zijn zoekgeraakt.
Dus mijn vraag aan de forumleden blijft staan:
Wie kan mij hieraan helpen of van wie zou ik dat kunnen kopieeren?
Vriendelijke groet,
Fons
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Eduard , 05.11.2012, 11:13 (4454 dagen geleden) @ Fons Vendrik
dag Fons,
Af en toe een oefening oplossen, de uitwerking neerpennen en scannen is ook prima. Omdat ik al plannen had het hoofdstuk eindtrappen op te frissen doe ik hier graag aan mee. De leerstof moet van heel ver komen het is ongeveer 50 jaar geleden dat ik die lessen volgde en nadien heb ik nooit meer iets met buizeneindtrappen gedaan. Met het boek van Sietsma en Palmans wordt het stilaan weer duidelijk. Ik ga de oefening van de seriebalans eindtrap verder uitvlooien en eens bekijken of die als proef op een webserver kan worden gezet.
Vriendelijke groeten,
Eduard
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
Hallo Fons,
Geweldig dat ook jij( ik hoop dat tutoyeren mag) je verdiept in de 'klassieke' electronica!
Ik zelf heb alleen 3 exemplaren van hun 'handboek' in bezit maar ben zeer belangstellend in een copie van die 'buizen electronica'.
Joop.
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Eduard , 04.11.2012, 14:08 (4455 dagen geleden) @ J.Alders
dag Joop,
Bedoel je soms het Philips boek: "grondslagen van de radiobuizentechniek"?
Dat heb ik als pdf.
mvg,
Eduard
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
Eduard,
Ja, die bedoel ik. Ik heb alleen de delen 1,4 en 7.
Maar ik denk dat Fons iets anders heeft.
Overigens ben ik zeer geinteresseerd in die pdf file!
Joop.
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Eduard , 04.11.2012, 14:26 (4455 dagen geleden) @ J.Alders
Joop,
Stuur even uw email adres en de file komt eraan via WeTransfer
mvg,
Eduard
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Hans PA0H , Apeldoorn, 05.11.2012, 12:02 (4454 dagen geleden) @ J.Alders
De Sietsma Radiotechniek deel1 3e druk, die ik heb, telt slechts 344 bladzijden. Het is er een uit de nadagen van de buizentijd. Ik weet niet of de onderhavige opgave ook in mijn boek staat. Vraag is bij welk hoofdstuk hoort hij? Dan kan ik een kijken of het vraagstuk ook in mijn Sietsma voorkomt.
Groeten, Hans PA0H
Uitwerkingen opgaven 'deel 1’ van A.J. Sietsma
door Eduard , 05.11.2012, 15:23 (4454 dagen geleden) @ Hans PA0H
dag Hans,
Mijn boek dateert uit 1959 en telt 582 blz.
De opgave waarvan sprake handelt over een seriebalans met triodes, opgave 13 uit hoofdstuk VII - LF eindtrappen. Ik denk dat intussen het antwoord door samenwerking werd gevonden.
Vriendelijke groeten,
Eduard