15E buis (Techniek Radio/TV)

door robot797 @, rijssen, 19.12.2012, 10:29 (4359 dagen geleden)

hallo

ik ben bezig met een versterker die gebouwd word rond de 15E

en omdat ik geen internet heb bij mijn nieuwe huis heb ik niet eerder kunnen reageren

maar wie kan mij helpen met het biasen van de buis

ik heb nu namelijk een 5V dc power supply voor de gloeidraaden
deze is hele maal los van het chasis
en via 2 47 ohm weerstanden is de gloeidraad gekopeld aan een bias circuit
(sorry geen schema)
het bias circuit is
100nF condensator
870 ohm weerstand
100uF condensator
en dit is wel aan een sterpunt nul verbonden

en volgens mijn schema hoort dit 10V bias te geven
maar ik krijg er op zijn beste 2V uit

de voeding is 400V
en de ugt is een ringkern van 230V-9V
(+/- 4.5K-8ohm)


ik krijg er wel geluid uit nu maar dan moet ik er een ecc voorversterker voor zetten (zelfde als in mijn el300 project)

ik kan vanavond pas weer reageren maar dan zorg ik dat ik het schema bij de hand heb (tenzij mijn baas niet kijkt dan kan ik eerder reageren)

ik hoor het wel

--
groeten peter veldman

15E buis

door Mans Veldman @, Leidschendam, 19.12.2012, 10:58 (4359 dagen geleden) @ robot797
Bewerkt door Mans Veldman, 19.12.2012, 11:07

Bedoel je een Eimac 15E power triode? Dit is een UHF triode voor radar. Werkt op max. 15kV. Bij 12,5kV anodespanning kan er dan 5kW puls vermogen geleverd worden maar gemiddelde RF vermogen is maar laag (4W).

Ik weet niet of je er veel LF vermogen uit kan peuteren. Ik kan geen datasheet vinden, dus instelling weet ik niet zo 1-2-3. Maar als je bij een Rk van 870 ohm 2 Volt hebt loopt er 2,2mA, daar maak je niet veel vermogen mee. Hoe negatiever bias, hoe minder stroom er loopt (bij een bepaalde anodespanning).

Wil je er speakers mee aansturen, of een hoofdtelefoon? Ben benieuwd naar het schema.

15E buis

door robot797 @, rijssen, 19.12.2012, 11:06 (4359 dagen geleden) @ Mans Veldman

het gaat echt om het aansturen van speakers

en volgens de site die ik nu heb kan ie in puls mode 15Kw zenden

en 20W in normale modes

http://www.andycowley.com/valves/power/rf/15E/15E.html

en het geluid wat ik nu heb (zwak door een slechte bias) klinkt best prima
het is nu zoan 0.5W max (denk ik)

--
groeten peter veldman

15E buis

door Mans Veldman @, Leidschendam, 19.12.2012, 11:11 (4359 dagen geleden) @ robot797

Die 20W is max. anode dissipatie. Produkt van Ia en Ua mag daar niet boven komen. Als je de buis single-ended gebruikt zul je hem in klasse-A moeten instellen.
Bij gebrek aan een datasheet kun je het afknijppunt bepalen (zoveel negatief dat er geen anodestroom meer loopt) Het instelpunt (bias) neem je dan op de helft van deze waarde.

15E buis

door robot797 @, rijssen, 19.12.2012, 11:29 (4359 dagen geleden) @ Mans Veldman

Bij gebrek aan een datasheet kun je het afknijppunt bepalen (zoveel negatief dat er geen anodestroom meer loopt) Het instelpunt (bias) neem je dan op de helft van deze waarde.

en wat is de makkelijkste manier om dit te doen?
ik heb namelijk geen ervaring in dit soort metingen

--
groeten peter veldman

15E buis

door jan van eijck, 19.12.2012, 13:54 (4359 dagen geleden) @ robot797

Hallo robot

je zult met een regelbare en goed afleesbaar zijnde negatieve voedingsspanning op het rooster bij de gebruikte anodespanning een Ia/Vg karakteristiek kunnen tekenen en daaruit het beste werkpunt bepalen.

15E buis

door Florick Wibier @, Schaijk Noord Brabant, 19.12.2012, 14:02 (4359 dagen geleden) @ jan van eijck

een XY schrijver is ideaal daarvoor.

Mvg.
florick

15E buis

door jan van eijck, 19.12.2012, 14:11 (4359 dagen geleden) @ Florick Wibier

die heeft niet elke hobbyist op z,n werkbank staan

15E buis

door robot797 @, rijssen, 19.12.2012, 18:57 (4359 dagen geleden) @ jan van eijck

jep
ik heb er ook geen

--
groeten peter veldman

15E buis

door Mans Veldman @, Leidschendam, 19.12.2012, 14:08 (4359 dagen geleden) @ robot797
Bewerkt door Mans Veldman, 19.12.2012, 15:04

Peter,

- Je sluit de te gebruiken anodespanning aan met een milliamperemeter in serie.
- Tussen rooster en kathode een regelbare voeding(- aan rooster, + aan kathode).
- Hoe verder je de regelbare voeding opdraait hoe minder anodestroom er gaat lopen. Bij een bepaalde spanning zal de anodestroom vrijwel 0 zijn, dit is het afknijppunt (E: cut-off).
- De regelbare voeding geeft nu een bepaalde spanning af, dit is de afknijpspanning of roosterruimte.
Neem bias gelijk aan halve afknijpspanning voor klasse-A.
- Neem eventueel klein weerstandjes (100 ohm) op in serie met rooster en anode om oscillaties door de meetopstelling te voorkomen.

Pas op dat je de anodedissipatie niet langdurig overschrijdt bij een lage negatieve spanning op het rooster (meer naar 0V). Bij 0 volt (of rooster aan massa) zal de buis zijn maximale stroom trekken (alleen begrenst door de Ri van de voeding)

Dat een buis minder stroom trekt bij hoger negatief is één van de basis beginselen. Als je zelf met buizen knutselt (dus niet alleen nabouwen) is het praktisch als je de basis principes onder de knie hebt. Je begrijpt dan wat er gebeurd en kunt beredeneren wat er zal gebeuren als je iets aanpast in een schema. Ook kun je eenvoudiger bedenken waarom een bepaalde buis minder geschikt is in een bepaalde schakeling dan een ander.

De 15E heeft een lage mu (25X) de haalbare spanningsversterking is dan nog wat lager. Je zult dus een ruim ingangssignaal nodig hebben (daar was je al achter, omdat je een trapje ervoor had moeten zetten).

Er is veel info over buizen en hun instellingen te vinden op internet, jammergenoeg is veel in het Engels. Hier staat b.v. een goede uitleg http://www.r-type.org/articles/art-010.htm.

Veel plezier met het knutselen, buizen zijn leuk om mee te bouwen

Een X-Y schrijver is leuk om de hele karakteristiek automatisch op te nemen, maar wel wat hoog gegrepen om alleen de roosterruimte te bepalen. Met wat meetpunten en een stukje grafiek papier gaat het net zo goed.

Nog een tip. Probeer onderstaand boek te pakken te krijgen, je komt het met enige regelmaat tegen op radiobeurzen. Geschreven door Ir. Hellings en bevat goede theoretische uitleg en praktische ontwerpen.

[image]

15E buis

door jan van eijck, 19.12.2012, 14:23 (4359 dagen geleden) @ Mans Veldman

om een nIa/Vg karateristiek te kunnen tekenen moet je inderdaad wel een mA meter in het anodecircuit opnemen, had ik vergeten te vermelden,sorry

15E buis

door doeve ⌂ @, Borgercompagnie, 19.12.2012, 14:59 (4359 dagen geleden) @ jan van eijck

Mag ook in de kathode leiding.
Henk

--
HJD

15E buis

door Florick Wibier @, Schaijk Noord Brabant, 19.12.2012, 16:22 (4359 dagen geleden) @ jan van eijck

in het geval van een triode. waarbij er geen andere elementen stroom vragen kan je ook meten over een kathodeweerstand. de negatieve voeding hang je dan aan de kathode. zo ontregelt de offset van de low side shunt de bias niet.

je meter hoeft dan niet zwevend te zijn omdat je niet aan de zgn "hoge zijde" meet.


mvg.
florick

15E buis

door robot797 @, rijssen, 19.12.2012, 19:01 (4359 dagen geleden) @ robot797

tot nu toe bedankt voor de tips

en ik heb gebruik gemaakt van dit schema

en dat meten zal ik zeker doen

maar hoe kan ik de spanning tussen de gloeidraden en 0 instellen

dat is namelijk mijn orginele vraag
(hoe kan je de bias instelling instellen)

[image]

--
groeten peter veldman

15E buis

door Piet Kralt @, Rotterdam, 19.12.2012, 20:44 (4359 dagen geleden) @ robot797

Zo'n schema helpt enorm. Je negatieve roosterspanning wordt in dit schema verzorgd door de weerstand(en) in het kathode circuit. De stroom door deze weerstanden veroorzaakt een spanning over die weerstanden zodat de kathode op een hogere spanning komt te staan ten opzichte van de wereld. Aangezien het rooster op 0V blijft, wordt dat rooster negatief ten opzichte van de kathode.

Bij "normaal" gebruik van deze buis komt er een anodespanning van één of meer kilovolt op te staan en kan de roosterspanning nodig om de buis af te knijpen tot wel -100V of lager aflopen. Bij een anodespanning van 400V zal dat niet zo diep gaan maar op enige tientallen volt moet je toch wel rekenen.

Pas op als je aan de buis gaat meten. Het variëren van de roosterspanning bij een anodespanning van 400V kon wel eens het kortste recept voor gebakken buis zijn. De anodestroom dient begrensd te worden. Een transformator is daar niet geschikt voor. Om binnen veilige grenzen te blijven, kun je in de anodeleiding behalve de mA-meter ook een weerstand van 8k/20W opnemen. Dan, pas dan, kun je één kant van de gloeidraad aan 0V leggen en met een variabele gelijkspanning van pakweg 0-100V op het rooster gaan kijken bij welke negatieve roosterspanning de stroom door de buis ongeveer 0mA wordt. De biasspanning mag hoogstens de helft hiervan bedragen. De topspanning van het aangeboden audiosignaal moet daar weer onder blijven anders krijg je zeker vervorming. Voor het moment lijkt het er echter meer op dat je audiosignaal te klein is om de buis behoorlijk uit te sturen.

Zorg er ook voor dat je de roosterspanning niet per ongeluk positief ten opzichte van de kathode maakt. Dat houdt het rooster niet lang vol.

Overigens zijn dit de grenzen waar je niet omheen kunt. Of de op deze manier gevonden spanning ook een goede audioversterking oplevert is nog maar de vraag. Dat hangt onder meer van de buiskarakteristieken af en die zijn niet bekend. Verder speelt de uitgangstransformator een grote rol. Als die door de biasstroom te veel één kant op gemagnetiseerd wordt, krijg je ook vervorming. Een echte klasse A uitgangstransformator heeft daarom een (lucht)spleet in zijn magnetisch circuit, een gewone 220V/9V transformator heeft dat beslist niet.

Er blijft dus genoeg te experimenteren over en daar zal het om te doen zijn. Het heeft natuurlijk wel iets om zo'n aparte buis als audioversterker te gebruiken. Zie YouTube. Maar hoewel het in zijn tijd een goede radarbuis was, is hij nooit bedoeld en ook niet echt geschikt als audioversterker.

Pieter Kralt

15E buis

door Cornelis B-B. @, Amsterdam, 19.12.2012, 23:09 (4358 dagen geleden) @ Piet Kralt

Zo'n schema helpt enorm. Je negatieve roosterspanning wordt in dit schema verzorgd door de weerstand(en) in het kathode circuit. De stroom door deze weerstanden veroorzaakt een spanning over die weerstanden zodat de kathode op een hogere spanning komt te staan ten opzichte van de wereld. Aangezien het rooster op 0V blijft, wordt dat rooster negatief ten opzichte van de kathode.

Bij "normaal" gebruik van deze buis komt er een anodespanning van één of meer kilovolt op te staan en kan de roosterspanning nodig om de buis af te knijpen tot wel -100V of lager aflopen. Bij een anodespanning van 400V zal dat niet zo diep gaan maar op enige tientallen volt moet je toch wel rekenen.

Pas op als je aan de buis gaat meten. Het variëren van de roosterspanning bij een anodespanning van 400V kon wel eens het kortste recept voor gebakken buis zijn. De anodestroom dient begrensd te worden. Een transformator is daar niet geschikt voor. Om binnen veilige grenzen te blijven, kun je in de anodeleiding behalve de mA-meter ook een weerstand van 8k/20W opnemen. Dan, pas dan, kun je één kant van de gloeidraad aan 0V leggen en met een variabele gelijkspanning van pakweg 0-100V op het rooster gaan kijken bij welke negatieve roosterspanning de stroom door de buis ongeveer 0mA wordt. De biasspanning mag hoogstens de helft hiervan bedragen. De topspanning van het aangeboden audiosignaal moet daar weer onder blijven anders krijg je zeker vervorming. Voor het moment lijkt het er echter meer op dat je audiosignaal te klein is om de buis behoorlijk uit te sturen.

Zorg er ook voor dat je de roosterspanning niet per ongeluk positief ten opzichte van de kathode maakt. Dat houdt het rooster niet lang vol.

Overigens zijn dit de grenzen waar je niet omheen kunt. Of de op deze manier gevonden spanning ook een goede audioversterking oplevert is nog maar de vraag. Dat hangt onder meer van de buiskarakteristieken af en die zijn niet bekend. Verder speelt de uitgangstransformator een grote rol. Als die door de biasstroom te veel één kant op gemagnetiseerd wordt, krijg je ook vervorming. Een echte klasse A uitgangstransformator heeft daarom een (lucht)spleet in zijn magnetisch circuit, een gewone 220V/9V transformator heeft dat beslist niet.

Er blijft dus genoeg te experimenteren over en daar zal het om te doen zijn. Het heeft natuurlijk wel iets om zo'n aparte buis als audioversterker te gebruiken. Zie YouTube. Maar hoewel het in zijn tijd een goede radarbuis was, is hij nooit bedoeld en ook niet echt geschikt als audioversterker.

Pieter Kralt

Dus een ringkern trafo is hier totaal ongeschikt voor om als UGT te gebruiken.
Vr gr Cees.

--
CornelisBB

15E buis

door robot797 @, rijssen, 20.12.2012, 09:06 (4358 dagen geleden) @ Piet Kralt

dus het is beter als ik een negatiefe spanning op het rooster zet?

want dat zou het een stuk makkelijker maken
en daar kan ik ook best wel mee overweg

en dan nu een 2de vraag
waar kan ik erg goedkoop een geschikte ugt vinden
mijn verhuizing heeft mijn budget erg klein gemaakt

--
groeten peter veldman

15E buis

door Florick Wibier @, Schaijk Noord Brabant, 20.12.2012, 18:09 (4358 dagen geleden) @ robot797

bouw anders de kortsluitvaste voeding van (hugo sneyders) met mosfet. daarmee zou je kunnen experimenteren zonder de buis te overbelasten.

mvg.
florick wibier.

15E buis

door Cornelis B-B. @, Amsterdam, 20.12.2012, 19:48 (4358 dagen geleden) @ robot797

dus het is beter als ik een negatiefe spanning op het rooster zet?

want dat zou het een stuk makkelijker maken
en daar kan ik ook best wel mee overweg

en dan nu een 2de vraag
waar kan ik erg goedkoop een geschikte ugt vinden
mijn verhuizing heeft mijn budget erg klein gemaakt

Peter,
Een goede SE uitgang voor jouw doel zal niet goedkoop zijn.
Low budget SE UGT's, daar kun je niets van verwachten.
SE trafo's moeten i.v.m de gelijkstroom die door de prim sp gaat een luchtspleet
hebben. Een ringkern trafo heeft die niet. Kun je dus alleen bij balans en
OTL eind trappen toe passen.
Bij AE Europa in Schagen hebben ze redelijk betaalbare UGT trafo's.
En een negatieve spanning op het rooster zetten is niet altijd beter.
Automatische NRSP d.m.v een kathode R kan ook heel goed.
Wel heb je dan een hogere voeding spanning nodig.
Dit i.v.m de spanning val die over de kathode R ontstaat.

--
CornelisBB

15E buis

door robot797 @, rijssen, 21.12.2012, 08:25 (4357 dagen geleden) @ Cornelis B-B.

hoeveel volt raad je aan

ik ben namelijk berreid om tot 5kV te gaan

--
groeten peter veldman

15E buis

door huub.jak @, 21.12.2012, 09:13 (4357 dagen geleden) @ robot797

Dat heeft wat weg van een Magnatron
Die is ook overgens Zeer gevaarlijk om
In te beginnen daar zit ook veel waarschuwings
Labels in :-( .Huub

15E buis

door robot797 @, rijssen, 21.12.2012, 09:18 (4357 dagen geleden) @ huub.jak

ja ik weet het
ik trek altijd leuke flambogen met de 2kv trafo die daar in zit
ach je moet toch wat
:-D

--
groeten peter veldman

15E buis

door Piet Kralt @, Rotterdam, 21.12.2012, 18:29 (4357 dagen geleden) @ robot797

Bij gebruik als radarbuis kan hij een pulsbelasting van 12,5kV hebben. Bij "normaal" gebruik is dat 2kV. Aangezien je een transformator in de anodeleiding opneemt, is je maximale voedingsspanning 1kV. De daarbij behorende roosterspanning zal in de buurt van de -20V liggen. Voor volledige uitsturing heb je dan een audiosignaal van 40Vtt nodig. Dit zijn schattingen op grond van de beschikbare gegevens. De anodestroom die nu in rust gaat lopen, mag niet boven de 20mA komen anders wordt de buis overbelast. Dus meten en zo nodig de roosterspanning negatiever maken. De anodestroom kun je meten door de ingang van de versterker voor wisselspanning kort te sluiten en de meter over de transformator aan te sluiten.

Houd er ook rekening mee dat de buis weliswaar die 2kV kan hebben, maar dat de uitgangstransformator daar ook tegen bestand moet zijn. Verder zijn de transformatieverhouding en de impedantie van de luidspreker van groot belang. Een te lage impedantie belast de buis te zwaar waardoor hij spoedig zal sneven.

Pieter Kralt

15E buis

door Cornelis B-B. @, Amsterdam, 19.12.2012, 23:04 (4358 dagen geleden) @ robot797

tot nu toe bedankt voor de tips

en ik heb gebruik gemaakt van dit schema

en dat meten zal ik zeker doen

maar hoe kan ik de spanning tussen de gloeidraden en 0 instellen

dat is namelijk mijn orginele vraag
(hoe kan je de bias instelling instellen)

[image]

Peter,
Kijk eens op de site van Triode Dick, daar zijn heel veel schema's op te vinden
en uitleg hoe je dat moet doen.
Of het nu om een 300B of een 2A3 of welke andere direct verhitte triode gaat
het grond of basis principe is gelijk.
Google dus even Triode Dick, je komt dan op de site van Dick van der Merwe.
Een leerzame en leuke site voor de zelf bouwer van buizen versterkers.
Vr gr Cees.

--
CornelisBB

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum