Hallo forumlezers.

Hierbij een reparatie/restauratie verslag van de Emmerson radio “mini Tombstone" model 108 (u5A). Deze radio komt uit de periode 1936/1937

De radio is zeer compact hoogte 25 cm breed 20 cm en diep 13 cm

Op de afgelopen NVHR reparatiedag in Emmen kreeg ik deze radio ter reparatie aangeboden.

De eigenaar had deze radio een jaar geleden gekocht op een beurs met de mededeling van de verkoper “werking onbekend”.

Inmiddels was de eigenaar er achter gekomen dat de radio niet werkte. Een kennis had wel alle buizen nagemeten en deze waren goed.

Bij een eerste inspectie zag ik dat de luidspreker aan één kant los was en aan de andere kant was de bekrachtigingspoel open gemaakt er stak een draad uit die verbonden was met de luidspreker.

Op onderstaande foto is dit te zien. Het zwarte draadje en de lijm zijn door mij aangebracht om te voorkomen dat de draad van de bekrachtigingspoel zou afbreken.

Ook bij het voorzichtig opdraaien van de netspanning (110 V) gebeurde er niets er was geen gloeistroom. De eigenaar had helaas geen schema meegenomen. Gelukkig kon een mede reparateur met zijn laptop via internet een schema van deze radio oproepen.

Op het schema was te zien dat deze radio geen vermogensweerstanden had voor de voeding. Een deel van de spanning/vermogen werd weggewerkt in een weerstandsdraad die in het netsnoer zat. Ook zat er op het schema een smoorspoel in de hoogspanning.

De ter reparatie aangeboden radio had een gewoon tweelingsnoer. Aan de onderkant zag ik nog een stukje van het weerstandsdraad. De smoorspoel was niet aanwezig.

Er waren veel vragen/onduidelijk heden over deze radio tw:

Was de luidspreker aansluiting origineel?
Waar was de smoorspoel?
Hoe /waar was de weerstand die in serie moet staan met de gloeispanning?

Kortom dit zou meer een restauratie worden dan een reparatie. Op de NVHR reparatie dagen doen we uitsluitend reparaties.
Ik vond deze radio zo mooi en zou het zonde vinden als er nooit meer geluid uit kwam.
Om deze reden heb ik de eigenaar aangeboden om de radio thuis voor hem in orde te maken.

**Het schema van deze radio
Het schema van deze radio was volgens de site “Nostalgia Air” van het model 108. De buizen bezetting was compleet anders dan wat in de te repareren radio zat. Via wat zoeken ben ik terecht gekomen op het model AM131 tot AM187.

Er waren nog wat kleine verschillen onder andere in plaats van een weerstandsdraad in de netvoedingskabel, zat er een ballast lamp in het schema.

Het schema heb ik aangepast (in rood) aan de situatie zoals ik denk dat het moet zijn voor de te repareren radio.

**De luidspreker aansluiting

Hoe zat het nu met de luidspreker. Zat deze werkelijk aangesloten op de bekrachtigingspoel?
De secundaire kant van de luidspreker is aan één kant verbonden met de luidspreker. De andere kant gaat eerst naar een paar wikkelingen op de bekrachtigingspoel en daarna naar de luidspreker. (zie in het schema in rood aangegeven).
Ik heb de draad die van de bekrachtigingspoel kwam eerst gestabiliseerd en daarna het geheel afgewerkt met zwart isolatie band.

Een dergelijke aansluiting van de luidspreker had ik nog nooit gezien. Ook op internet heb ik geen voorbeeld kunnen vinden. Ik denk dat dit gedaan is voor ontbrommen.

**Smoorspoel
Op het originele schema zat een smoorspoel. Bij deze radio was de plaats er wel, echter je zag geen afdrukken of zo iets van een smoorspoel. Volgens het nieuwe schema werd de bekrachtigingspoel gebruikt als smoorspoel.

**Onbekende condensator
Er zat een condensator zie foto (0,2uF) die duidelijk niet uit de tijd kwam waar in deze radio gebouwd is (1937). Deze condensator was in het schema op deze plek niet te vinden. De plek zelf was ook nog vreemd (tussen de gloeidraad en plus van hoogspanning).

Wel miste ik een extra ontkoppel condensator van 0,2 uF voor de hoogspanning. De “vreemde” condensator had wel dezelfde waarde van 0,2uF. De “vreemde” condensator zat dus waarschijnlijk verkeerd.

**Aansluiting bekrachtigingspoel en primair luidspreker transformator

Van de bekrachtigingspoel leidingen was voor een deel de isolatie afgebrokkeld.

Ook zat er op één leiding in het midden een draad aangesloten (niet gesoldeerd) die naar een (niet originele) elco ging die achter de luidspreker geklemd zat.

De elco lekte en had een veel te lage spanning. De draden heb ik hersteld en de elco verwijderd.

De leidingen van de primaire kant van de luidspreker transformator waren beide onderbroken en weer in elkaar gedraaid (dus zonder solderen)

Het geheel is nu netjes afgewerkt met passend draad (zie foto)

**De weerstandsdraad voor de gloeispanning

Je kan je hier gemakkelijk van af maken door een weerstand in de radio te monteren. Er zijn op internet ook voorbeelden om de weerstand te vervangen door een condensator. Maar ik kies er meestal voor om het zoveel mogelijk origineel te houden.

Dus hier de beschrijving om zelf een weerstandsnoer te maken:

1)
De draad moet een weerstand hebben van 148 ohm. Hiervoor heb ik een oude TL-looplamp (wordt vaak bij garages gebruikt) gesloopt.

Daar zit één weerstandsdraad in met een lengte van 4 meter en een weerstandswaarde van ongeveer 1 Kohm. Als je dit omrekent dan heb je bij parallel schakelen van twee draden een weerstand van 148 ohm bij 1,15 meter.

Om de weerstandsdraad uit de kabel te halen trek je de rubbermantel open met de tweede ader. Hierna kan je weerstandsdraad er makkelijk uithalen.

2)
Hierna heb ik een bestaande katoenen kabel met twee aders en veel extra katoendraden leeg gemaakt. Je verbindt een enkele (trek) ader aan de twee aders die in de katoenen kabel zitten en trekt daarna de twee aders met extra katoendraden er uit.

3)
De nu lege katoenenmantel kan iets in elkaar geschoven worden over de enkele (trek) draad.

4)
Aan de (trek) draad worden de 4 aders verbonden (twee koper en twee weerstandsdraden).
Daarna beetje voor beetje de katoenen mantel over de vier draden schuiven en trekken aan de (trek) draad.

Op de foto is het extra katoen te zien dat verwijderd is en de vier draden die gebruikt zijn.

5)
De zeer dunne weerstandsdraden solderen matig. Bij de stekker is dat geen probleem omdat daar een klemschroef zit. Aan de radio kant moet je zorgen voor klem en soldeer verbinding.
Het resultaat is een netsnoer met de gewenste weerstandsdraad.

Vervangen onderdelen

De elco’s zijn vervangen. Helaas had ik niet de oude originele exemplaren. Dus je ziet nu nieuwe zitten.

De metalen mantel van de buis 6Q7 was gescheurd. Deze is met twee componentenlijm en soldeer hersteld

Alle onderdelen en bedrading heb ik daarna nagemeten. Eigenlijk waren de onderdelen allemaal binnen de tolerantie en dat na bijna 76 jaar!! De koppelcondensator had iets lek hierdoor kwam ongeveer 2 volt op het rooster. Door de kathode weerstand was er nog wel genoeg negatieve spanning. Maar voor de zekerheid heb ik deze wel vervangen. Dus uitboren oude en nieuwe in het omhulsel plaatsen.

Ondanks al het werk ziet de radio er van binnen toch nog redelijk origineel (wat rommelig) uit.

Hierna de radio uitgeprobeerd. Hij is behoorlijk selectief. En speelt goed.

Wat een beauty hé.

Jammer dat hij niet van mij is. Maar ja leuk voor de eigenaar.
Dit is mijn werkkamer

Met vriendelijke groet,

Loek