Stappenrelais aansturen (Techniek Radio/TV)

door Andy Janssen @, Born (limburg), 16.05.2014, 09:06 (3847 dagen geleden)

Hallo iedereen,

Ik zit met een puzzeltje....
Een tijdje terug heb ik van Maurice 3 stappenrelais gekocht.
Nu wil ik dat de relais elkaar automatisch doorklikken. Dus als het eerste relais in zijn laatste positie staat en terug naar de eerste positie gaat moet hij het volgende relais 1 plaats vooruit klikken. Met torren zou dit niet zo'n probleem zijn, maar het doel is dat deze schakeling geheel analoog gaat werken. Er mag dus, op een paar diodes na, geen enkele halfgeleider inzitten. Buizen mogen natuurlijk wel.

De schakeling voor dit probleem, welke in mijn hoofd zit, zou dan het volgende moeten doen:
Als ik een spanning (24 volt gelijkspanning) op de ingaande kant van de schakeling zet moet de schakeling aan de uitgaande kant slechts 1 puls genereren en daarna niks meer doen, terwijl er nog steeds spanning op de ingaande kant staat. Als ik de spanning dan weg haal, de schakeling dus reset, en dan dus de spanning weer opnieuw aanbied, dan moet hij weer 1 puls geven en dan stoppen met pulsen. Beetje het principe van een in en uitschakel vertraging. De uitgang moet dan belastbaar genoeg zijn om er een relais aan te kunnen hangen en de frequentie van die ene puls moet niet te snel voorbij zijn, want dan klikt het relais niet door.

Weet iemand misschien hoe ik dit op zou kunnen lossen? Of mij een bepaalde denkrichting in sturen?
Misschien denk ik te moeilijk en kan het makkelijker.
Hoe ging dat vroeger in telefooncentrales?

Groetjes Andy :-)

--
Een slecht werkman geeft zijn gereedschap de schuld... :)

Stappenrelais aansturen

door frits @, Meppen Dtsl., 16.05.2014, 09:53 (3847 dagen geleden) @ Andy Janssen

Hoi Andy,
Ik probeer een beetje mee te denken alweet ik niet precies wat je verder van plan bent er mee te doen. Ik heb in het verleden wel pulsschakelingen gebouwd en nam hiervoor een motortje met een vertraging van 1 0mw per minuut die met een schijfje een micro switch aanstuurt. (zaten destijds in veel van die cijferklokken)
Hou je het toch elektro mechanisch en eenvoudig.
Hoop dat je hier wat mee kan, Groet Frits

Stappenrelais aansturen

door Andy Janssen @, Born (limburg), 16.05.2014, 10:19 (3847 dagen geleden) @ frits

Hallo Frits,

Bedankt voor de reactie.
De bedoeling is om een klok te maken met stappenrelais. De stappenrelais sturen dan nummerieke nixiebuizen aan.
De eenheden van de minuten ontvangen de puls van de net synchronisatie die in nog moet ontwerpen. Als de eenheden van de uren dan 9 hebben bereikt en naar 0 willen gaan, moet het relais van de tienden van de minuten gepulst worden om dus 10 te kunnen maken als getal. Bij 19 het zelfde. Om naar 20 te gaan moet je het relais van de tienden dan een stap verder pulsen en maak je dus een 2.

Nu is het zo dat die stappenrelais een puls van laag naar hoog EN terug nodig hebben om 1 stap te verzetten. Als ik de spanning op de spoel laat staan tik hij niet verder. Alleen door dan de spanning ervan af te halen gaat hij pas een stap zetten.

Nu kan ik met een relais alleen maar verbindingen maken. Geen pulsen. Dus ik moet iets verzinnen om van een verbinding van het relais een puls te maken om de spoel van het volgende relais aan te sturen.

Tis een beetje een beetje een moeilijk verhaal als je er geen goed beeld bij heb, maar misschien wordt het zo iets duidelijker.

Groetjes Andy :-)

--
Een slecht werkman geeft zijn gereedschap de schuld... :)

Stappenrelais aansturen

door Andy Janssen @, Born (limburg), 16.05.2014, 10:33 (3847 dagen geleden) @ frits

Hier even een visueel beeld van mijn probleem:

[image]

De "schakeling" binnen het vierkantje is wat ik dus wil maken. Maar ik heb geen idee hoe.

Groetjes Andy :-)

--
Een slecht werkman geeft zijn gereedschap de schuld... :)

Stappenrelais aansturen

door Fons Vendrik ⌂ @, Ter Aar, 16.05.2014, 10:49 (3847 dagen geleden) @ Andy Janssen

De "schakeling" binnen het vierkantje is wat ik dus wil maken. Maar ik heb geen idee hoe.

Als je die spullen bij Maurice gekocht hebt, heeft hij daar dan geen ideeën over?
Fons

Stappenrelais aansturen

door Hugo Sneyers ⌂ @, Tongeren Belgie, 16.05.2014, 10:55 (3847 dagen geleden) @ Andy Janssen

Dag Andy .... het kan ook zonder buis op deze manier:

[image]

Als je hier 24V op zet trekt het relais even aan en valt dan terug af.

Groeten .... Hugo Sneyers

Stappenrelais aansturen

door Ed van der Weele † @, Zeist, 16.05.2014, 11:01 (3847 dagen geleden) @ Andy Janssen

Ik dacht aan een monostabiele multivibrator met een dubbeltriode.
Aan de ingang verandert de spanning, de uitgang "klapt om" en keert na enige tijd weer terug in de rusttoestand.

Maar de schakeling van Hugo is veel eenvoudiger.

Stappenrelais aansturen

door Peter1952 @, 16.05.2014, 11:30 (3847 dagen geleden) @ Ed van der Weele †

Dit soort schakelingen heb ik in het verleden vele honderden en misschien wel meer keren gemaakt en daarvoor gebruikte ik de hierbij getoonde schakeling.

In de schakeling stelt R2 de spoel van het relais voor.

Als er spanning op de ingang wordt gezet, dan laadt de condensator zich via R2. Na enige tijd is de condensator geladen en valt de spanning weg.
Als de spanning op de ingang weer wegvalt dan ontlaadt de condensator zich via de diode en R1.

De waarde van R1 is niet zo kritisch, bij 24 V. zou deze bijv. 2K2 o.id. kunnen zijn. De grootte van C bepaalt de lengte van de puls dus even experimenteren, zodanig dat een betrouwbare puls gegenereerd wordt.
De diode kan bijv. een 1N4007 zijn.

Natuurlijk kun je met een buis een monostabiele multivibrator bouwen, maar waarom moeilijk doen als het makkelijk kan?

Groeten,
Peter

[image]

Stappenrelais aansturen

door Ed van der Weele † @, Zeist, 16.05.2014, 12:16 (3847 dagen geleden) @ Peter1952

Natuurlijk kun je met een buis een monostabiele multivibrator bouwen, maar waarom moeilijk doen als het makkelijk kan?

Ik zal een paar redenen opnoemen :-)
- om er iets van te leren
- omdat het leuk is om te zien wat je met buizen kan doen
- om het in de sfeer van dit forum te houden

Als het makkelijk moet ga je naar de Blokker en je koopt een klokje ;-)

Stappenrelais aansturen

door Andy Janssen @, Born (limburg), 16.05.2014, 12:43 (3847 dagen geleden) @ Ed van der Weele †

Hallo Ed,

Daar heb je gelijk in. Maar dan is het hele hobby-en idd weg. :-D
Het is natuurlijk ook mooi om buizen daarvoor te gebruiken. Maar dat maakt het al iets complexer. (voor deze toepassing)

Maar er komt er sowieso eentje in als gelijkrichter voor de nixiebuizen :-)

En daarnaast zijn er nog wel wat dingetjes die nog uitgevogeld moeten worden. Ook nog de synchronisatie voor het eerste relais. Ik had al een neon ringcounter willen bouwen, maar die bleek niet zo lekker te werken. Kwam er pas achteraf achter waarom..... Zitten kreten tussen als ontsteekspanning en werkspanning.....:-(
Dus als er een manier is om met relatief weinig buizen een 1/60e Hz puls te maken, dan sta ik daar graag voor open :OK:

Groetjes Andy :-)

--
Een slecht werkman geeft zijn gereedschap de schuld... :)

Stappenrelais aansturen

door Ed van der Weele † @, Zeist, 16.05.2014, 13:11 (3847 dagen geleden) @ Andy Janssen

Je kan eens op Jogis Roehrenbude kijken naar het artikel Digitale Nixieröhrenuhr. Het artikel staat in de rubriek Leser-Projekte.

Leuk om ideeën op te doen voor allerlei klokschakelingen. Wel een waarschuwing: er komt geen relais in voor :-)

[image]

Stappenrelais aansturen

door Andy Janssen @, Born (limburg), 16.05.2014, 13:27 (3847 dagen geleden) @ Ed van der Weele †

Hallo Ed,

Ja die ken ik. Die staat ook nog steeds op de planning. :-D
Zal daar idd eens kijken voor een sync.

Groetjes Andy :-D

--
Een slecht werkman geeft zijn gereedschap de schuld... :)

Stappenrelais aansturen

door Andy Janssen @, Born (limburg), 16.05.2014, 12:36 (3847 dagen geleden) @ Peter1952

Hallo peter,

Dit is precies wat ik zocht :OK:
Lekker simpel. Ik heb hem net even getest en hij blijkt super te werken.
Alleen wordt het wel zoeken naar een dikke condensator, want zoals het schema en praktijk al uitwijzen is de pulsduur idd afhankelijk van de grootte van de elco.
Met 100 uF is het al niet genoeg. (was het enige wat ik zo snel bij de hand had)
Dan krijg je net een gloeilampje aan het pulsen, maar niet genoeg om het stappenrelais door te tikken. Maar dat komt wel in orde. Ik weet nu in ieder geval waarmee ik moet experimenteren.
Ik zal het resultaat binnenkort laten zien.

Heel erg bedankt,

Groetjes Andy :-D

--
Een slecht werkman geeft zijn gereedschap de schuld... :)

Stappenrelais aansturen

door Piet Kralt @, Rotterdam, 16.05.2014, 14:10 (3847 dagen geleden) @ Peter1952

Deze zogenaamde differentiërende schakeling werd heel veel toegepast en wordt nog steeds toegepast. De schakeling zal je ook in vrijwel alle leerboeken elektronica aantreffen.

In de tijd van de stappenrelais waren buizen duur, veel duurder dan relais. Die werden dus in de regel niet toegepast om (stappen)relais aan te sturen. Daar komt bij dat de stappenrelais die mij nog voor ogen staan, forse jongens waren die flink wat stroom nodig hadden om tot actie over te gaan. Met een gewoon ECC-tje zou dat vast niet gelukt zijn.

Waar het bij relais om gaat is de stroom door de spoel. Die moet groot genoeg zijn om voldoende kracht uit te oefenen. Daarnaast moet - zeker bij een stappenrelais - de stroom lang genoeg aanwezig zijn. Het opbouwen van het magnetisch veld in de spoel kost tijd en de reactie van het mechanisme kost nog meer tijd. We spreken dan in de orde van grote van ms. Nogal kort voor een mens maar lang ten opzichte van de ns waar in de moderne elektronica vaak mee gerekend wordt.

Met dit in het achterhoofd, kun je bedenken dat de grootte van de benodigde condensator afhangt van de zelfinductie van de spoel, zijn Ohmse weerstand en de tijd die het relais nodig heeft om een stap te zetten. Die gegevens zijn ooit wel bekend geweest maar of je nu nog een datasheet kan vinden is zeer de vraag :(

Blijft zelf experimenteren over. Als het met een C van 1000uF lukt, des te beter. Als je een veel grotere waarde nodig blijkt te hebben, wordt zo'n C lastig, groot en duur. Een oude truc is dan om een veel lichter relaistje tussen te schakelen. Die kan zelf veel minder stroom nodig hebben en kan daardoor met een kleinere condensator toe. Uiteraard moeten de relaiscontacten wel de stroom kunnen verdragen die het stappenrelais nodig heeft.

Tenslotte nog een ander punt. Als je de stappenschakelaars in serie zet, heb je ertussen geen condensator nodig. Als je de "9" van de vorige met de spoel van de volgende verbindt, zal die volgende schakelen als de "9" weer wegvalt. Energiezuinig is dat niet natuurlijk en ik durf niet met zekerheid te zeggen dat alle stappenrelais ertegen kunnen.

Pieter Kralt

Stappenrelais aansturen

door Herman Vandierendonck @, Tilburg, 18.05.2014, 04:56 (3845 dagen geleden) @ Andy Janssen

Hoi Andy,

Is een ringcounter met neonlampjes een optie ? Op deze site zijn ongeveer alle ins and outs over dit onderwerp te vinden :

http://www.dos4ever.com/ring/ring.html

Succes, Herman

Stappenrelais aansturen

door Leo Snoeren ⌂ @, Dongen, 16.05.2014, 15:04 (3847 dagen geleden) @ Andy Janssen

Hallo Andy,

Je hebt nog niet op mijn mail gereageerd, horende bij deze thread.

Het relais wat ik heb liggen heeft 12 stappen, wat ik je ook gemaild had. Komt mijn mail wel bij je binnen?

Wil ja, ook bij geen belangstelling, iets laten weten alsjeblief? Dan kan ik het relais terug in de bak met relais doen....

--
Met vriendelijke groet,

Leo Snoeren

https://www.rrd.link/ (onder constructie)

leosnoeren(apenslingertje)freedom.nl

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum