SBR 345U - Aarde aansluiten (Techniek Radio/TV)

door ElektroNick @, Kalmthout (Antwerpen), 28.04.2015, 15:34 (3500 dagen geleden)

Dag forumleden,

Sinds kort heb ik een SBR 345U uit 1933 gerestaureerd. Quasi alle condensatoren waren van teer dus die heb ik allen vervangen. Ook wat gebroken bedrading is vernieuwd.
De radio speelt inmiddels prima en ontvangt tamelijk wat zenders (wel met licht geruis op de achtergrond). Als ik de aarde van de radio aansluit op de aarding van het stopcontact dan speelt de radio dubbel zo hard en de ontvangst is sterker. Dat wou ik dus zo laten.

Maar als ik de aarde vasthang aan de aardpen van het stopcontact dan vliegen de vonken eraf. Mijn spanningszoeker (schroevendraaier) licht op als ik de aarde van de radio aanraak en ik meet 230VAC tussen aardbus van de radio en penaarde van het stopcontact. Nochtans wordt de radio gevoed op slechts 130VAC.

Kan dit kwaad als men de aarde aanraakt? Krijg ik dan een schok of zakt de spanning in elkaar bij het aanraken? De aarde zit met een krokodillenklem op de penaarde van het stopcontact, maar ik had toch graag geweten of deze klem veilig kan aangeraakt worden indien ze niet op het stopcontact is aangesloten. Voor mijn eigen veiligheid en die van mijn huisgenoten.

Ik heb eens rondgesnuffeld in oude topics, maar niet direct iets gevonden.

De radio is overigens een universeel toestel zonder transformator (chassis op netspanning).

Zie ook het stukje schema van de radio waarop te zien is hoe de aarde verbonden is.

Alvast bedankt voor jullie goede raad.

ElektroNick

[image]

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Martina @, Almere, 28.04.2015, 15:49 (3500 dagen geleden) @ ElektroNick

Je kan ook de netsteker eensch 180 graden omdraaien zodat de nul aan de massa komt.

En zorgen voor echt goede condensatoren daar, en ja, als je de aardbus aanraakt krijg je een schok:NO: :BAD:

--
The Flying Dutchlady
Eensch legende... thans werkelijkheid!
https://www.youtube.com/watch?v=lr5d3sGxSXQ

SBR 345U - Aarde aansluiten

door P. de Koning @, Castricum, 28.04.2015, 16:06 (3500 dagen geleden) @ ElektroNick

Beste ElktroNick,

Een spanningzoeker is GEEN meetgereedschap. Zo'n ding kan je alleen als schroevendraaier gebruiken. En JA het kan kwaad als de vonken eraf vliegen.

[image]

Heb je deze veiligheidscondensator vervangen? ZO nee, onmiddellijk doen en gebruik een 1000V type.

Kijk eens in tips en trucs bij veiligheid, dat kan zeker geen kwaad. You only live once!


Met vriendelijke groeten,

Peter de Koning

--
Ik heb elke dag Koningsdag.

Met vriendelijke groet,
Peter de Koning

SBR 345U - Aarde aansluiten

door ElektroNick @, Kalmthout (Antwerpen), 28.04.2015, 16:19 (3500 dagen geleden) @ P. de Koning

Beste ElktroNick,

Een spanningzoeker is GEEN meetgereedschap. Zo'n ding kan je alleen als schroevendraaier gebruiken. En JA het kan kwaad als de vonken eraf vliegen.

[image]

Heb je deze veiligheidscondensator vervangen? ZO nee, onmiddellijk doen en gebruik een 1000V type.

Kijk eens in tips en trucs bij veiligheid, dat kan zeker geen kwaad. You only live once!


Met vriendelijke groeten,

Peter de Koning

Dag Peter,

Bedankt voor de tips. Die condensator heb ik inderdaad ook vervangen, wel maar door een 630V type (de radio werkt maar op 130V, is dat dan niet voldoende?).

De condensator zal de 50Hz netspanning doorlaten waarschijnlijk?

De veiligheidsregels bij tips en trucs heb ik al meermaals gelezen, maar ik wist niet dat de aardbus ook levensgevaarlijke spanningen voert.

Overigens werk ik steeds met een scheidingstransformator. Maar de radio staat nu in huis opgesteld en zou toch af en toe moeten kunnen spelen.

Ik zal de aarde dan maar niet verbinden. Jammer van de zwakkere ontvangst, maar veiligheid eerst.

Groetjes,

Nick

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Martina @, Almere, 28.04.2015, 16:54 (3500 dagen geleden) @ ElektroNick

10.000 cm wil niet zeggen dat je een aardleiding van die lengte moet nemen, maar 10.000 cm is een oude benaming voor 10.000 picoFarad......:-D

Vergelijk het met de aanduiding op een melkpak: in Nederland staat er op: hier openen..... in Belgie staat er : Thuis openen.....LOL

--
The Flying Dutchlady
Eensch legende... thans werkelijkheid!
https://www.youtube.com/watch?v=lr5d3sGxSXQ

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 28.04.2015, 17:18 (3500 dagen geleden) @ Martina

Sorry als 't wat cru klinkt dame
Maar dit is gebazel van dronke alebes en melkpakken hebben er geen F**** mee te maken
Het aarden van een toestel zonder voedings trafo is altijd een ietwat kritische actie. De scheidings condensator in het schema zou goed genoeg moeten zijn, lijkt me de moeite waard om te kijken of er nergens een overbrugging in geslopen is
Persoonlijk vind ik 100000 pF nogal veel, een tiende daarvan zou voldoende moeten zijn
Hoe dan ook, dergelijke toestelletjes sluit ik ònvoorwaardelijk altijd aan via een scheidings trafo. Dan weet je zéker dat je veilig bezig bent
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

SBR 345U - Aarde aansluiten

door ElektroNick @, Kalmthout (Antwerpen), 28.04.2015, 17:22 (3500 dagen geleden) @ Martina

10.000 cm wil niet zeggen dat je een aardleiding van die lengte moet nemen, maar 10.000 cm is een oude benaming voor 10.000 picoFarad......:-D

Vergelijk het met de aanduiding op een melkpak: in Nederland staat er op: hier openen..... in Belgie staat er : Thuis openen.....LOL

Jammer dat wij in België maar één mop over Hollanders kennen, de rest is allemaal waar... ;-)

Overigens is 1 cm maar 0,9 pF. :-D

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Armand @, 28.04.2015, 18:23 (3500 dagen geleden) @ ElektroNick

"" Overigens is 1 cm maar 0,9 pF ""

1cm = 1,11 pF

Groeten, Armand

SBR 345U - Aarde aansluiten

door ElektroNick @, Kalmthout (Antwerpen), 28.04.2015, 18:38 (3500 dagen geleden) @ Armand
Bewerkt door ElektroNick, 28.04.2015, 18:43

"" Overigens is 1 cm maar 0,9 pF ""

1cm = 1,11 pF

Groeten, Armand

Vreemd, dan staat het verkeerd in een ouder topic.
Maar je hebt gelijk, ik heb het even gegoogeld.
Verwarrend allemaal :-D

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Norbertos @, Antwerpen(Hoboken), 29.04.2015, 13:18 (3500 dagen geleden) @ Martina

Martina,
In Belgie zijn de melkproducten veel verser dan in Nederland,daarom mag je gerust wachten tot je thuis bent.Hoe zou het komen dat een Philips buizen radio-toestel gemaakt in Belgie minder
slijtage vertoont dan in ieder ander land?STERKE arbeiders waren zij.
Groetjes ..kus..kus

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Forumbeheer @, 29.04.2015, 13:40 (3499 dagen geleden) @ Norbertos

Dame en heren,

Het babbelboxgehalte wordt weer hoog. Hoedt u daarvoor, anders komt onherroepelijk de man met het slot zonder sleutel.

Forumbeheer.

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 28.04.2015, 18:50 (3500 dagen geleden) @ ElektroNick
Bewerkt door Maarten Bakker, 28.04.2015, 19:04

Een spanningszoeker werkt in dit soort gevallen als een aardige eerste indicatie (kijk uit, je krijgt misschien een schok als je dit aanraakt). Daarvoor is hij zelfs beter geschikt dan om er schroeven mee te draaien ;) Nadeel is wel dat het bij die eerste indicatie blijft, want echte metingen kun je er inderdaad niet mee doen.

Hoe dan ook, met 630VDC werkspanning kom je op die plek (tussen net en aarde of aanraakbare plaats) alleen maar weg totdat het misgaat, en dat gaat het vroeg of laat een keer omdat het niet heel moeilijk is om hogere pieken te genereren (bijvoorbeeld door de netsteker uit te trekken en er weer in te doen op precies het verkeerde moment). Niet doen dus. 1000VDC werkspanning zolang het MKP is, is redelijk verantwoord maar geen eerste keus.

Om te beginnen is 100.000cm wel wat veel. Ik zou 1nF kiezen op die plaats. Neem hiervoor een (ceramische) condensator van klasse Y2. Dat houdt in dat hij permanent minimaal 250VAC mag hebben, dat hij getest is op het doorstaan gedurende enkele seconden van 4kVDC (veiligheidseis voor dubbelgeïsoleerde apparaten), en dat hij bij defect nooit in kortsluiting mag gaan. Allemaal zeer nuttige eigenschappen voor condensatoren die van een netgekoppeld apparaat naar iets aanraakbaars of geaards gaan.

SBR 345U - Aarde aansluiten

door ElektroNick @, Kalmthout (Antwerpen), 28.04.2015, 18:57 (3500 dagen geleden) @ Maarten Bakker

Een spanningszoeker werkt in dit soort gevallen als een aardige eerste indicatie (kijk uit, je krijgt misschien een schok als je dit aanraakt). Daarvoor is hij zelfs beter geschikt dan om er schroeven mee te draaien ;) Nadeel is wel dat het bij die eerste indicatie blijft, want echte metingen kun je er inderdaad niet mee doen.

Hoe dan ook, met 630VDC werkspanning kom je op die plek (tussen net en aarde of aanraakbare plaats) alleen maar weg totdat het misgaat. Niet doen dus.

Om te beginnen is 100.000cm wel wat veel. Ik zou 1nF kiezen op die plaats. Neem hiervoor een ceramische condensator van klasse Y2. Dat houdt in dat hij permanent minimaal 250VAC mag hebben, dat hij getest is op 4kVDC (veiliheidseis voor dubbelgeïsoleerde apparaten), en dat hij bij defect nooit in kortsluiting mag gaan. Allemaal zeer nuttige eigenschappen op die plaats in de schakeling.

Hier heb ik wat aan! Bedankt :-)

Maar zoals ik al zei, ik laat die aardaansluiting maar voor wat het is.

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 28.04.2015, 19:40 (3500 dagen geleden) @ ElektroNick

Ik heb het deel dat jij geciteerd hebt nog wat bijgewerkt en aangevuld ondertussen.

SBR 345U - Aarde aansluiten

door S.Leunissen @, regio Zuid Limburg, 28.04.2015, 18:07 (3500 dagen geleden) @ ElektroNick

Gewoonweg een radio nooit aansluiten op de rand veiligheidsaarde van het huis. Als de mogelijkheid bestaat sla of spuit een koperen pijp in de grond en gebruik die apart voor dit soort doeleinden.

--
groet Sander
[image]

SBR 345U - Aarde aansluiten

door ElektroNick @, Kalmthout (Antwerpen), 28.04.2015, 18:11 (3500 dagen geleden) @ S.Leunissen

Gewoonweg een radio nooit aansluiten op de rand veiligheidsaarde van het huis. Als de mogelijkheid bestaat sla of spuit een koperen pijp in de grond en gebruik die apart voor dit soort doeleinden.

Voorlopig sluit ik de aarde dan maar niet meer aan.
De radio speelt zo ook goed, maar minder hard.

In de jaren 30 stond veiligheid blijkbaar nog niet zo hoog in het vaandel. :)

Groetjes,

Nick

SBR 345U - Aarde aansluiten

door S.Leunissen @, regio Zuid Limburg, 28.04.2015, 18:19 (3500 dagen geleden) @ ElektroNick

Ik zou wel de aanbevelingen opvolgen mbt de reparatie van de condensatoren.

--
groet Sander
[image]

SBR 345U - Aarde aansluiten

door ElektroNick @, Kalmthout (Antwerpen), 28.04.2015, 18:33 (3500 dagen geleden) @ S.Leunissen

Ik zou wel de aanbevelingen opvolgen mbt de reparatie van de condensatoren.

Alle condensatoren zijn vervangen (behalve de voedingselco, maar die lijkt het nog goed te doen). Alleen is die veiligheidscondensator maar 630V ipv 1000V. Maar kan geen kwaad veronderstel ik?

SBR 345U - Aarde aansluiten

door S.Leunissen @, regio Zuid Limburg, 28.04.2015, 18:46 (3500 dagen geleden) @ ElektroNick

1000V

--
groet Sander
[image]

SBR 345U - Aarde aansluiten

door ElektroNick @, Kalmthout (Antwerpen), 28.04.2015, 18:48 (3500 dagen geleden) @ S.Leunissen

1000V

OK, ik zal ze vervangen door 1000V types. Kunnen jullie me ook vertellen waarom de spanning bijna het tienvoudige moet zijn van de werkspanning?

Groetjes,

Nick

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 28.04.2015, 19:51 (3500 dagen geleden) @ ElektroNick
Bewerkt door Maarten Bakker, 28.04.2015, 19:56

Je hebt mijn andere bericht inmiddels gelezen, daarin heb ik dan wel geschreven dat het moet (en dat Y2 tussen net en aarde/aanraakbaar beter is dan 1000V), maar ook nog niet helemaal vermeld waarom (wel dat het voorschrift is, maar dat zegt natuurlijk ook niet alles).

Je radio speelt op 110V, maar is kennelijk wel netgekoppeld (dus met een verhuistrafo met een enkele wikkeling met aftakking aangesloten vermoed ik?). Tussen net en aarde staat als alles goed is 230VAC effectief. Reken daar 10% bij (zal niet vaak gebeuren, maar zo hoog zou de netspanning kunnen zijn) en je zit op 253V. Dat is de effectieve waarde. Voor de topwaarde van de sinus moet je dat nog keer wortel 2 doen. Zit je op 358V. Dan moet je nog ruimte hebben voor spanningspieken zoals die door korte stoorsignalen op het net ontstaan, maar ook voor bijvoorbeeld de situatie dat de condensator op 358V is opgeladen op het moment dat je de steker uittrekt, en de sinus juist in de omgekeerde piek zit als je hem er weer insteekt. Dan heb je opeens het equivalent van 716V over je condensator. Ruim meer dan 630V, waarbij bovendien de piek heel steil kan zijn (vandaar ook dat ik zeg dat je in het geval dat je toch een 1000V-condensator gebruikt, liever MKP neemt dan MKT. MKP kan steilere pieken hebben - een hoge dV/dt heet dat in de boekjes - en dat heeft hij gemeen met de oorspronkelijk gebruikte papiercondensatoren toen ze nog niet lek waren).

SBR 345U - Aarde aansluiten

door kris @, Gent België, 28.04.2015, 19:52 (3500 dagen geleden) @ ElektroNick

1000V


OK, ik zal ze vervangen door 1000V types. Kunnen jullie me ook vertellen waarom de spanning bijna het tienvoudige moet zijn van de werkspanning?

Groetjes,

Nick

dat is een lang verhaal met veiligheid op lange termijn als oogpunt. Kort: Het komt er op neer dat Condensatoren op AC aangesloten sneller achteruit dan op DC. Vandaar dat je een veel hogere werkspanning neemt dan nodig om problemen op lange termijn te voorkomen, en zeker op deze kritische plaats.

Maar zelfs al is het maar een 630V type, toch zou het zonder problemen moeten werken (in een test) zonder dat de vonken eraf vliegen. Het kan bijna niet anders of er is ergens een foutje gemaakt. Met aarde van de radio bedoel je wel degelijk de aarde banaanbus, en niet het chassis van de radio? (dit laatste mag je nooit aan de aarde hangen uiteraard)

groeten

Kris

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 28.04.2015, 19:58 (3500 dagen geleden) @ kris

Als er 100nF geplaatst is dan zou je best een vonkje kunnen zien. Bij 10nF zou dat al kleiner moeten zijn en bij 1nF merk je weinig meer van de lekstroom.

SBR 345U - Aarde aansluiten

door kris @, Gent België, 28.04.2015, 20:05 (3500 dagen geleden) @ Maarten Bakker

Bij 100nF zie je idd een klein vonkje, maar dat de vonken eraf vliegen zeker niet. Het is ook niet onveilig,er loopt ongeveer 10mA als er 230V over staat. Daarom dat ik er van uit ga dat er iets anders aan de hand moet zijn.
Maar voor het RF is 10 nF inderdaad ruim voldoende.

groeten

Kris

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Peter1952 @, 29.04.2015, 03:11 (3500 dagen geleden) @ kris

Het zou inderdaad het beste zijn om de radio via een scheidingstransformator aan te sluiten. Met een autotrafo loop je het risico dat er toch 230 V. tussen het chassis en de aarde staat, al werkt de radio zelf op 110 V.
Heb je geen scheidingstrafo, dan kun je het om het veiliger te maken ook zo doen: Sluit eerst alleen de transformator aan op het net.
Controleer nu met de spanningszoeker (ja ik weet het, geen meetinstrument) of één of beide uitgangsklemmen spanning voeren. Als je de trafo goed aansluit, voert maar één van de uitgangsklemmen spanning, namelijk c.a. 110 V. t.o.v. aarde. De andere klem komt nu overeen met de 0 van het lichtnet. Als je er nu voor zorgt dat het chassis van de radio aan deze 0 komt te liggen is de zaak in elk geval een stuk veiliger. Maar dan moet het wel zo zijn dat de trafo niet verkeerd aangesloten kan worden.
Hier in Nederland kun je de steker omdraaien in het stopcontact, met de stekers in Belgie kan dat niet. Wat dat betreft kun je je niet vergissen, tenzij je een ander stopcontact gebruikt, het is maar net de vraag of bij alle stopcontacten de 0 en de fase hetzelfde zitten.

Een scheidingstrafo is toch de beste optie. Conrad heeft mooie kleine scheidingstrafo's.

Groeten,
Peter.

SBR 345U - Aarde aansluiten

door ElektroNick @, Kalmthout (Antwerpen), 29.04.2015, 07:00 (3500 dagen geleden) @ Peter1952

Bedankt voor de hulp heren. Ik heb weeral heel wat bijgeleerd. :-)

Ik zal de condensator vervangen door een 1000V type met een lagere capaciteit en de aansluiting rond de aardbus nog eens nakijken.

Groetjes,

Nick

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Armand @, 29.04.2015, 09:49 (3500 dagen geleden) @ ElektroNick

In de radio zit als waarde voor de condensator 100000 cm
Nu lees ik hier berichten dat 10 nF of zelfs 1nF ook wel voldoende is.
Zal inderdaad ook wel werken.
Toch heb ik hier mijn bedenkingen bij.
Die 100 nF zit er niet zo maar in.De ontwerpers van toen zullen wel een reden gehad hebben of was men toen nog niet zo slim? :-D

Ben hier die C van 100 nF op dezelfde plaats al meermaals tegengekomen bij radio's uit dezelfde periode.Als het nodig is, vervang ik ze steeds door een C van dezelfde waarde.

Groeten, Armand

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Ouwe Schipper @, Sassenheim, 29.04.2015, 16:48 (3499 dagen geleden) @ Armand

In àllereerste instantie
Gaat het om het kompleet maken van het circuit voor het antenne signaal.
De condensator aan de antenne bus is 1000 cm (of pF, whatever)
Dus een honderd maal zo grote waarde in de aardleiding is nogal zinloos
Nico

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 29.04.2015, 20:02 (3499 dagen geleden) @ Armand

Dezelfde waarde gebruiken is een uitstekend uitgangspunt, en vrijwel altijd ook mijn advies.

Daar staat tegenover dat de toendertijd gebruikte waarde, niet meer zo goed overeenkomt met wat we er tegenwoordig van verwachten en bovendien niet nodig is voor de functie waar hij voor gedacht was.

Blijft natuurlijk wel de vraag waarom ze destijds zo'n grote waarde gekozen hebben. Iemand een idee?

SBR 345U - Aarde aansluiten

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 30.04.2015, 10:15 (3499 dagen geleden) @ ElektroNick

Kan dit kwaad als men de aarde aanraakt? Krijg ik dan een schok of zakt de spanning in elkaar bij het aanraken?

Wanneer men de aardpen van het stopkontakt aanraakt krijgt men geen schok. En jij krijgt ook geen schok. Mits deze pen werkelijk laagohmig met de aarde is verbonden. In geval van twijfel raadpleeg je het beste een installateur, met de radio heeft een en ander niet te maken.

Wat betreft het SBR-toestel, met het schema is echt niets mis. Ondanks alle bedenkingen die er op dit forum worden genoemd. Wanneer het om een condensator lijkt te gaan krijg je al gauw een dertigtal reakties die meestal wel goedbedoelend zijn, maar die verder niet op je vragen in gaan.

Vervang de drie condensatoren van 100.000 cm (alleen wanneer dit nog papiercondensatoren zijn, maar ook wanneer ze b.v. al zijn weggeknipt) door drie plastic condensatoren van 100 nF bij 250 volt AC. Vervang ook de koppelcondensator van 10.000 cm. Het toestel is daarna weer veilig.

De aarde zit met een krokodillenklem op de penaarde van het stopcontact, maar ik had toch graag geweten of deze klem veilig kan aangeraakt worden indien ze niet op het stopcontact is aangesloten.

Ook wanneer de krokodillenklem niet op de randaarde is aangesloten kan deze veilig worden aangeraakt. Het was ook in vorige eeuw al bekend dat elektrische veiligheid te maken heeft met de stroomsterkte, en niet met de spanning. Stromen onder de 30 mA worden tegenwoordig als veilig beschouwd, het SBR 345U toestel voldoet aan deze eis mits de genoemde condensatoren op een juiste wijze zijn vervangen.

--
http://www.hupse.eu/radio

SBR 345U - Aarde aansluiten

door C. Knoef @, Steensel, 30.04.2015, 17:26 (3498 dagen geleden) @ John Hupse †

Beste forumleden,

Hierbij dien ik toch wel enige kanttekeningen te plaatsen over de veiligheid van het gebruik van een 100nF condensator als aarde ontkoppeling.
Bij 230 Volt kan door deze condensator een stroomsterkte van ruim 7 mA lopen.
Dit wordt al gezien als een niet meer veilige stroomsterkte als deze op ongunstige wijze door het menselijk lichaam vloeit.
Dit geldt dan bij b.v. vochtige huid en contact met de andere geleider of aarde.
De impedantie van een 100nF condensator bij 50Hz is onder ideale omstandigheden ruim 30.000 ohm.
De elektrische weerstand van het menselijk lichaam kan makkelijk dalen tot onder de 1000 ohm.
Bij de verhouding 30.000 tot 1000 ohm is het duidelijk dat er dan ook bijna 7 mA door het lichaam kan lopen.
Dit wordt ervaren als een sterk voelbare schok, en kan al leiden tot spier verkrampingen, en mogelijk erger, zeker als de aanraking langer duurt.
De 30 mA die toegepast wordt als norm voor aardlekschakelaars is alleen veilig als de tijdsduur zeer beperkt is, de huidige norm is 300 milliseconde bij de nominale stroom van maximaal 30 mA.
Uit eigen ervaring als elektricien kan ik vertellen dat je een behoorlijk zware schok ervaart als je door een fout de aardlek laat uitvallen door "er zelf aan te gaan hangen".
Kortstondig loopt er dan wel een veel hogere stroom, maar door de snelle uitschakeling wordt erger voorkomen.
Een en ander is vastgelegd in de NEN1010 norm voor elektrische installaties.

In de volgende curve is het een en ander te zien.
De curve is afkomstig van de Amerikaanse norm IEC 60479-1.

[image]

Hieruit blijkt het gevolg tussen stroomsterkte en tijdsduur van de blootstelling.

"De IEC 60479-1 stelt nu dat de mens in het gebied links van curve c1 normaal
gesproken geen blijvende schade ondervindt indien de stroom door het lichaam loopt.
Dit wil echter niet zeggen dat de mens niets voelt van deze stromen.
In het gebied tussen curve b en curve c1 is er wel degelijk sprake van spierverkramping
en kunnen zelfs kortstondige hartritme stoornissen optreden."

De genoemde 7 mA zit in dit gebied! Zeker bij langere blootstelling.


Mijn advies is dan ook om een kleinere capaciteit voor de condensator te gebruiken (maximaal 10nF).
Uiteraard ook met een voldoende hoge werkspanning, 1000 volt of hoger.

Wat betreft de vonken, dat is zeer wel verklaarbaar, er wordt een vermogen van ruim 1,5 watt opgewekt bij sluiting naar aarde.......

Groeten,

Carl

SBR 345U - Aarde aansluiten

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 30.04.2015, 19:04 (3498 dagen geleden) @ C. Knoef

Carl,

Je moet in de praktijk oppassen met netstroom, dat ben ik volkomen met je eens. Maar overdrijven is natuurlijk ook niet goed.

Wanneer je het toestel van de vragensteller op de door de fabrikant voorgeschreven manier aansluit loopt er een maximale stroom van 6,9 mA door de aansluitdraad van de aarde.

Hiervoor is inderdaad een volkomen sluiting nodig, en je moet ook nog de 220 volt optie gebruiken die de fabrikant biedt. Bij een netspanning van 130 volt loopt er maximaal 4 mA door de draad.

In de door jou getoonde grafiek leidt dit in beide gevallen tot een veilige situatie, namelijk links van de C1 curve. Dat je dergelijke stromen kunt voelen is mij bekend. Harteffecten zijn er rechts van de C1-curve, dus boven de 30 mA.

--
http://www.hupse.eu/radio

SBR 345U - Aarde aansluiten

door C. Knoef @, Steensel, 30.04.2015, 19:49 (3498 dagen geleden) @ John Hupse †
Bewerkt door C. Knoef, 30.04.2015, 19:59

John,

Dat is natuurlijk helemaal waar, als het toestel ontworpen is voor 130 Volt, dan blijft de stroomsterkte beperkt tot onder de als veilig beschouwde 5 mA.
Echter bij gebruik van een niet galvanisch gescheiden verhuistrafo is er wel wat risico.
Overdrijven was uiteraard niet mijn doel, wel het niet te licht opvatten van de (beperkte) risico's.
Over veilig werken is verder al genoeg geschreven.
De door de topicstarter geconstateerde vonken zijn wel verklaarbaar.

Groeten,

Carl

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 01.05.2015, 09:57 (3498 dagen geleden) @ John Hupse †
Bewerkt door Maarten Bakker, 01.05.2015, 10:07

Toch kun je van een dergelijke kleine stroom indirect andere ernstige verwondingen oplopen. Bijvoorbeeld als je schrikt en je in een reflex tegen een scherp voorwerp terugtrekt of valt. Ook kun je niet garanderen dat er nooit een hartpatient in de buurt van de radio of daarop aangesloten spullen komt.

De lekstroom nodeloos hoog maken, lijkt mij dus alsnog niet gezond. Bovendien ook niet practisch: afhankelijk van de toegepaste aardlekschakelaar kan deze er al uitvliegen bij het aansluiten van de radio (10mA en 30mA zijn gangbare waarden - bij 30mA is er meer ruimte voor andere apparaten die ook allemaal een beetje lekken).

En dan tenslotte nog de kostenoverwegingen.

Een goede Y2 condensator of 1000V MKP condensator van 100n is duurder dan een exemplaar met een willekeurige waarde tussen 1n en 10n.

Sterker nog, een 100n condensator is waarschijnlijk alleen verkrijgbaar als X2 type en dan zelfs ongeschikt omdat deze in elk geval op papier niet bestemd zijn om tussen net en aarde of aanraakbare delen te plaatsen (dan lijkt me de 1000V MKP veiliger, daar is het dielectricum zwaarder uitgevoerd).

SBR 345U - Aarde aansluiten

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 01.05.2015, 15:33 (3497 dagen geleden) @ Maarten Bakker

mijn overwegingen heb ik al genoemd, waarom zouden de hedendaagse veiligheidseisen (zoals Carl deze expliciet toont) wel voldoende veilig zijn voor hedendaagse toestellen, maar niet veilig genoeg voor oude toestellen? In dit geval is het SBR 345U toestel nog steeds een faktor 4 beter dan de hedendaagse eisen.

Wanneer je wilt voorkomen dat iemand ergens van schrikt moet je rijdende treinen verbieden, en ook vooral niet in een rijdende auto gaan zitten. Ik berg zelf mijn handvuurwapens en kapmessen altijd eerst veilig op voordat ik een radiotoestel aanzet.

Er bestaan natuurlijk ook onveilige radio's zoals b.v. de SBR 355U:

[image]

Je ziet hier de achterzijde van de SBR 355U, er is geen doorlopende achterwand waardoor elke bescherming tegen direct kontakt met het lichtnet ontbreekt.

--
http://www.hupse.eu/radio

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 01.05.2015, 16:13 (3497 dagen geleden) @ John Hupse †

Ik ben het geheel met je eens dat risico's normaal zijn. Overigens heb ik wel eens een flinke snee opgelopen door een stukje blik dat gewoon bij een apparaat hoorde; daar kwam geen mes of jachtgeweer bij te pas. De essentie van mijn betoog zat hem vooral in het woordje onnodig. Bovendien blijft het onpractisch om steeds naar de meterkast te moeten lopen.

Maar om verder niet te lang door te draven, even terug naar de techniek. Waarom zou men het toendertijd nodig gevonden hebben om een dergelijk hoge capaciteit condensator te plaatsen? Ik kan zelf eigenlijk geen reden bedenken.

SBR 345U - Aarde aansluiten

door C. Knoef @, Steensel, 01.05.2015, 18:27 (3497 dagen geleden) @ Maarten Bakker

Het hier besproken apparaat SBR 345U is ontworpen in 1933, ver voor de tijd van differentiaalschakelaars oftewel aardlekschakelaars.
Waarschijnlijk gaf de toegepaste condensator een betere ontvangst.
De hoge aardlek van 4 tot 7 mA was geen probleem toen.
Aanraakveiligheid? Zie reactie van John met als voorbeeld de SBR 355U.

Even nog wat extra info:

De huidige eisen zijn echter veel strenger volgens de NEN 3140.
De NEN 3140 geldt voornamelijk voor apparaten waar mee- en aan wordt gewerkt.
Apparaten worden ingedeeld in 4 klassen 0 t/m III:

klasse 0: Apparaten met een enkelvoudige afscherming
Klasse I: Apparaten die geaard zijn
Klasse II: Apparaten die dubbel geïsoleerd zijn
Klasse III: Apparaten achter scheidingstrafo’s

De minimale isolatieweerstand en maximale lekstroom zijn:

Klasse I: 1MΩ, 1mA
Klasse II: 2MΩ, 0.5mA
Klasse III: 0,5MΩ, 0.5mA

Ver onder de 30 mA, wat echt niet als veilig gezien wordt,
5 mA stroom door het lichaam blijft de absolute grens!
Daarboven is er wel echt een risico voor spierkrampen en erger.

Voor klasse 0 geldt: "Wanneer klasse 0 toestellen metalen delen bezitten,
zoals bijvoorbeeld schemerlampen e.d. dan zijn de aansluitleidingen niet voorzien
van een beschermingsleiding zoals een aarddraad.
Dit houdt in dat klasse 0 toestellen niet geaard zijn en alleen gebruikt mogen
worden in woonkamers, slaapkamers e.d. privé gebruik!
In kantoren, restaurants e.d. mogen deze klasse 0 toestellen niet worden
gebruikt volgens NEN 1010".

Onze geliefde radio's vallen meestal in deze klasse, want geen veiligheidsaarde en niet dubbel geïsoleerd.
Echter zijn er behalve aan de achterzijde meestal geen metalen delen aanwezig: bakelieten knoppen houten kast enz.
Best wel veilig dus voor de normale gebruiker.
De situatie wordt anders bij werkzaamheden aan deze toestellen......

Ondanks alle huidige veiligheidseisen gebeuren er helaas nog steeds veel
ongelukken met letsel of erger door elektriciteit.
Voor alles geldt: GBV, oftewel 'gezond boeren verstand'
Daarom werk ik altijd achter een netgescheiden veiligheidstrafo.
Geen directe net aarde in de buurt en om te testen een schone aarde
(6 meter aardpen) op een geïsoleerde connector.

Veel veilige radiomomenten gewenst.

Groeten,

Carl

SBR 345U - Aarde aansluiten

door Cornelis B-B. @, Amsterdam, 01.05.2015, 21:23 (3497 dagen geleden) @ Maarten Bakker

Ik ben het geheel met je eens dat risico's normaal zijn. Overigens heb ik wel eens een flinke snee opgelopen door een stukje blik dat gewoon bij een apparaat hoorde; daar kwam geen mes of jachtgeweer bij te pas. De essentie van mijn betoog zat hem vooral in het woordje onnodig. Bovendien blijft het onpractisch om steeds naar de meterkast te moeten lopen.

Maar om verder niet te lang door te draven, even terug naar de techniek. Waarom zou men het toendertijd nodig gevonden hebben om een dergelijk hoge capaciteit condensator te plaatsen? Ik kan zelf eigenlijk geen reden bedenken.

Waarom er gekozen is voor een hoge capaciteit C?
Ik denk om de brom storingen, die een lage frequentie hebben, af te voeren naar aarde.
Een aarde testen doe ik met een oude 300 Watt lamp (een halogeen bouwlamp kan ook).
De (bouw) lamp aansluiten tussen de fase van het lichtnet en de aarde.
De lamp moet dan (bijna) even fel gaan branden als op de normale manier aangesloten.
Gr Cees.

--
CornelisBB

SBR 345U - Aarde aansluiten

door jard neuteboom @, Bergen N-H, 30.04.2015, 20:38 (3498 dagen geleden) @ C. Knoef

Het is eveneens zinnig om zich af te vragen of randaarde stopkontakten op de (radio-hobby) werkbank gewenst zijn.
Er van uitgaande dat het blad,poten en vloer niet geleidend zijn en de radiator niet binnen handbereik.
Jard N.

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum