Herinnering aan De Plank (Algemeen)

door verdicom , Maarssen, 20.10.2008, 06:30 (5880 dagen geleden) @ Willem.H.N

Eind van de jaren 40, toen ik zo'n 4, 5 jaar was, zag ik echt bewust een radio. En dan ga je als kleuter aan de achterkant kijken waar dat geluid vandaan komt.
Dat was machtig interessant. Die radio was een plank, wel in een kast gebouwd. Hiermee werd de radiohobby in de kiem geboren.

We woonden al een paar jaar in Aalsmeer toen we radiodistributie kregen. De argumentatie van mijn ouders zal wel geweest zijn: storingvrije ontvangst. Zelf vond ik het helemaal waardeloos. Dat was toch geen echte radio. Maar als jonge puber heb je niks in te brengen.
Maar wel mocht ik na een tijdje de plank hebben. De buizenbezetting weet ik nog steeds: ECH4, ECH4, EBL1 en AZ1. Een elco gaf de geest, en van m'n zakcenten werd de plank gerepareerd. Later ging de UT kapot, maar ook die werd vervangen. De luidspreker had ik in een apart kastje gebouwd, met een stekker aan de draden voor verbinding met de radio. Tot m'n oudste broer die stekker in het stopcontact stopte. Weg luidspreker, de stop sloeg niet eens door. Maar kwaad dat ik was.
In die tijd vond ik noval buizen veel mooier. Dus de oude buizen vervangen door 2x ECH81, en als ik me het goed herinner, een EAA91, EL84 en AZ41. Dat was waarschijnlijk in 1961. En de achterkant vond ik veel mooier dan de voorkant. De plank heeft zonder kast nog een paar jaar op m'n kamertje gestaan met de achterkant naar voren. Hier kreeg ik ook mijn eerste dreun, door een aansluiting van de primaire wikkeling van de UT aan te raken. Uiteindelijk is de plank toch gesloopt. De oude buizen heb ik nog wel bewaard, maar waar ze zijn gebleven weet ik niet meer.

De naam "plank" hoorde ik een paar jaar geleden voor het eerst. In Amsterdam-west waar we tot 1951 woonden werd deze radio "de zingende zaag" genoemd. Een naam die ik later ook nog wel eens heb horen noemen.

Toen radio's met torren op de markt verschenen was het voor mij eigenlijk al afgelopen. Ik had, en nog steeds, daar helemaal niks mee. Tot ik er dertig jaar helemaal helemaal mee stopte. Maar toen ik 2 jaar geleden voor een paar Euro een plano bemachtigde, en de binnenkant met de buizen zag, kwam het allemaal weer terug. Nu staat er altijd wel een radio ter reparatie op m'n werkblad (op dit moment een B4X23A).
Gelukkig had ik wel de literatuur bewaard (Muiderkring). Onderdelen heb ik weinig meer. Een houten sigarenkistje vol met buizen had ik jaren geleden al weggegeven. De ontvanger heeft er nooit wat mee gedaan en heeft ook geen plannen in die richting. Dus heeft hij beloofd dat ik ze weer terug krijg.

Maar nog steeds als ik een plank zie, is het: Ja, dat was mijn eerste radio.
Wat een foto allemaal niet teweeg kan brengen.

Han Bakker