Philips potmeter kraakt (Techniek Radio/TV)
door Hans Op den Camp 
, Leusden, 02.02.2016, 10:32 (3221 dagen geleden)
Beste forumlezers,
Misschien trap ik een open deur in want het verschijnsel van krakende Philips potmeters is niet nieuw. In de rubriek Tips en Trucs is er een en ander
over te vinden en met de zoekfunctie vind je na tijdje zoeken ook (tijdelijke) oplossingen in de vorm van inspuiten met allerlei wondermiddelen...
Het geheel uit elkaar halen en schoonmaken schijnt nog de beste oplossing te zijn en daar heb ik vandaag eens een poging toe ondernomen.
Na het demonteren van de potmeter uit de radio moet de aluminium felsrand van de behuizing voorzichtig rondom worden opengebogen.
Daarna verwijder je de pertinax schijf met de soldeerlippen. Op deze schijf is aan de achterzijde een koolbaan aangebracht; het eigenlijke weerstand-
gedeelte van de potmeter. Door middel van een loper die met behulp van een koolstiftje de koolbaan aftast wordt het volume van de radio geregeld
en door slijtage en vervuiling van de koolbaan ontstaat het beruchte kraakgeluid. Inspuiten met contactspray of WD40 verhelpt het kraken niet of
slechts tijdelijk.
Op de foto is te zien hoe de potmeter er van binnen uitziet, met de koolbaan op de pertinax schijf en het koolstiftje (rode pijl) op de loper.
![[image]](images/uploaded/2016020211032356b08cfb2ab50.jpg)
Op de volgende foto is ook een gedeelte van de koolbaan te zien dat grijs van kleur is (blauw omcirkeld) en ik heb gemeten dat dat gedeelte nagenoeg
geen weerstand heeft:
![[image]](images/uploaded/2016020211113056b08ee243cd1.jpg)
Over dat gedeelte beweegt de loper tijdens het inschakelen van de netschakelaar. Anders kan het volume van de radio niet naar 0 worden teruggeregeld
(deze wijsheid heb ik afgelopen week geleerd van Adrie van Dam 
)
Let er op dat je het koolstiftje van de loper niet kwijtraakt. Deze springt vrij makkelijk los en zie hem dan maar eens terug te vinden en dan is het helaas
einde reparatie......
Tenslotte - na schoonmaken van de onderdelen met alcohol en licht invetten met vaseline de zaak weer in elkaar gezet in ingebouwd in de radio en ik moet
zeggen dat de reparatie succesvol was. Misschien niet voor eeuwig maar dat was ook niet de bedoeling van de fabrikant...
Deze reparatie is waarschijnlijk al eens eerder beschreven en heb ik niet de pretentie om met iets nieuws aan te komen, maar vaak is een herhaling van een
beschrijving van iets toch nuttig.
--
Met vriendelijke radiogroet, Hans
![[image]](images/uploaded/201802181101275a895d07a9961.jpg)
Philips potmeter kraakt
door Martina , Almere, 02.02.2016, 10:58 (3221 dagen geleden) @ Hans Op den Camp
Mij is niet duidelijk WAT er nu hersteld is?
Heb je er een nieuw stukje koolbaan opgezet ofzo? Of alleen maar geopend, schoongemaakt en weer dichtgemaakt? Vragen, vragen, vragen.
--
The Flying Dutchlady
Eensch legende... thans werkelijkheid!
https://www.youtube.com/watch?v=lr5d3sGxSXQ
Philips potmeter kraakt
door Hans Op den Camp , Leusden, 02.02.2016, 11:33 (3221 dagen geleden) @ Martina
Hoi Martine,
Aan het oorspronkelijke Philips concept het ik uiteraard niks kunnen veranderen. Die potmeters gingen na een aantal jaren kraken door slijtagestof en later
ook door allerlei zooi die er in werd gespoten via geboorde gaatjes om dat euvel te verhelpen.
Nogmaals injecteren met wondermiddelen werkt maar tijdelijk dus moet je het rigoureus aanpakken. Dus uit elkaar halen, schoonmaken, licht smeren en weer
in elkaar zetten.
Dan ben je weer terug bij af, toen de potmeter destijds door Philips is gemaakt. En over een aantal jaren zal het ding wel weer gaan kraken bij intensief gebruik.
Zo is het tegenwoordig en was het vroeger ook zo: als een radio de garantietermijn maar door komt.... Maar met mijn gebruik van een uurtje muziek per jaar zal
het met de oude radio wel meevallen 
--
Met vriendelijke radiogroet, Hans
Philips potmeter kraakt
door Dominic , 02.02.2016, 14:27 (3221 dagen geleden) @ Hans Op den Camp
Bij contactspray of WD40 krijg ik al direct jeuk. Dat soort rommel moet je nooit gebruiken op een potmeter.
Zelf heb ik jouw probleem ook al eens gehad, het leek alsof het spoor van de loper een betere geleiding had dan zou moeten. Waarschijlijk door het inlopen van de loper. Ik heb toen met een klein en zeeeer fijn polijstschijfje op een dremel de toplaag heeeeel licht gepolijst. Daarna even in de ultrasoon en dan schoonmaken met Kontakt WL en daarna Kontakt 61 er licht overheen om de boel te beschermen.
8 jaar geleden was dat, de volumeknop van m'n versterker die dagelijks speelt in de woonkamer. Tot op heden werkt hij nog steeds kraakloos.
Dominic
Philips potmeter kraakt
door huub.jak , 02.02.2016, 14:50 (3221 dagen geleden) @ Dominic
Ik heb dat ook wel zo gedaan met een potmeter
Maar mijn bevinding is ook dat het kontakt minder is
met vettige soorten de kool tip is ook minder het isoleert
dat merk je pas als je er een nieuwe potmeter inzet .
Het mag wel kraak vrijer zijn maar met minder loper tip
bvb vaseline en dergelijke vetten en olie.
vaseline is wel goed voor de fiets tegen roest bvb ..
Huub
Philips potmeter kraakt
door Hans van der Marel 
, Hilversum, 02.02.2016, 16:02 (3221 dagen geleden) @ Hans Op den Camp
Vergeet ook de geleide contacten ( zie groene cirkels in de foto ) niet.
Maak deze ook schoon.
![[image]](images/uploaded/2016020217015456b0e102b2b4f.jpg)
Philips potmeter kraakt
door Hans Op den Camp , Leusden, 02.02.2016, 16:44 (3221 dagen geleden) @ Hans van der Marel
Hoi Hans,
Goeie tip en ik denk dat deze (verzilverde) sleepcontacten die je op de foto groen hebt omcirkeld minder kraak veroorzaken dan de koolstift / koolbaan dat doen.
Maar desondanks uiteraard de moeite waard om ze schoon te maken. Door al die moeite en aandacht gaat de gerepareerde potmeter misschien niet weer 50 jaar mee,
maar met de helft ben ik ook al dik tevreden
--
Met vriendelijke radiogroet, Hans
Philips potmeter kraakt
door Hans van der Marel , Hilversum, 02.02.2016, 16:53 (3221 dagen geleden) @ Hans Op den Camp
In een potmeter die lang stil heeft gestaan zie je nogal eens wat verhardt vet op die contacten en strook zitten, dan kan dat ertussen komen en het contact verstoren.
Philips potmeter kraakt
door Maurice , Dordrecht, 02.02.2016, 16:51 (3221 dagen geleden) @ Hans Op den Camp
Bewerkt door Maurice, 02.02.2016, 17:08
Hans,
Mooie foto's .
Inderdaad bij schakel versies is eerste stuk 0 Ohm.
Let op dat juist dat koolstiftje het kraken geeft door slecht contact met
de houder.
Buig ook iets verder uit om de druk wat te verhogen.
Let daar even op dat de stift beetje druk geeft op de koolbaan.
Vóór je weer gaat inbouwen test je de potmeter met een spanning en een analoge wijzer.
Zo zie je direct of de zaak nog staat te kraken.
Met digitaal wil dat heel lastig gaan met die knipperende cijfers.
Kan wel maar dan heel rustig draaien.
eerste 23 graden doet de potmeter "niets"
![[image]](images/uploaded/2016020218083156b0f09fae732.jpg)
Philips potmeter kraakt
door castafiore2010 , Winsum (Gn.), 02.02.2016, 17:23 (3221 dagen geleden) @ Hans Op den Camp
Als de koolbaan kraak blijft geven na alle schoonmaakwerkzaamheden, die Hans ook heeft gedaan, kun je hem ook nog met een 2B-potlood met stompe punt helemaal inwrijven. Daarna met een paar wattenstokjes uitpoetsen; ik heb daar een paar keer een potmeter mee kunnen redden. Vermoedelijk omdat het craquelé, dat wel eens op de koolbaan wil ontstaan dichtgewreven werd met grafietdeeltjes van het potlood. Het werkte in elk geval.
Philips potmeter kraakt
door huub.jak , 02.02.2016, 20:25 (3220 dagen geleden) @ castafiore2010
Daar geloof ik ook nog wel in
Huub
Philips potmeter kraakt
door Frans Hamer , Den Helder, 02.02.2016, 20:45 (3220 dagen geleden) @ castafiore2010
Hallo, je brengt waarschijnlijk een laagje nieuw
koolbaantje op, maar hoe slijtvast is dit?
Zelf ga ik dit in ieder geval proberen.
Met vriendelijke groet, Frans Hamer.
Philips potmeter kraakt
door Cornelis B-B. , Amsterdam, 02.02.2016, 23:12 (3220 dagen geleden) @ Frans Hamer
Hallo, je brengt waarschijnlijk een laagje nieuw
koolbaantje op, maar hoe slijtvast is dit?
Zelf ga ik dit in ieder geval proberen.
Met vriendelijke groet, Frans Hamer.
Kool van een potlood geleid beter dan de koolbaan van de potmeter en het blijft er niet
in zitten. Dus komt het probleem weer terug. En je veranderd daar mee ook de weerstand
van de koolbaan. Alleen in het begin, die 23 graden, zou het enig soelaas kunnen geven.
Wat ook wel eens wil helpen is, dat koolstiftje met een schuur papiertje een klein
stukje af vijlen, zo dat het raakvlak op de koolbaan wat breder word.
Tevens moet dan de druk wat vergroot worden door het verende deel waar het op zit iets
te verbuigen. Ook het koolstiftje los nemen en het verende deel daar waar het kool
stiftje contact moet maken heel goed reinigen, kan helpen.
Op zich zijn het allemaal tijdelijke oplossingen, als de potmeter koolbaan versleten is.
Gaat het alleen over vervuiling, dan zijn het goede oplossingen.
En bedenk wel, dat als de potmeter heel lang niet gebruikt word, het zich vormende
oxide veroorzaakt dat de sleep contactjes geen goed contact meer gaan maken.
Door geregeld gebruik krijgt het zich vormende oxide minder kans een niet goed geleidend
laagje te vormen.
Succes met de potmeter reparaties, Cees.
--
CornelisBB
Philips potmeter kraakt
door huub.jak , 03.02.2016, 08:18 (3220 dagen geleden) @ Cornelis B-B.
Ja tijdens het potlood strijken
Polijst men ook weer de loopril randen
En potlood gaat hechten .ik zou wel
een breed timmermans potlood gebruiken dan .
Huub