Uitschakelen afstemoog: beperken van neveneffecten? (Techniek Radio/TV)
door Alexander 
, 23.06.2016, 04:45 (3079 dagen geleden)
Hoi, ik ben me wat aan het verdiepen in de mogelijkheden om een nieuw (NOS) EM80 afstemoog alleen in de schakelen tijdens het afstemmen en zo zijn relatief korte leventje te rekken.
Ik heb deze threads op het forum over dat onderwerp gevonden: 40937 74956 149503 191621
Alle uitschakelmethodes lijken helaas vervelende neveneffecten te veroorzaken:
1) De gloeidraad uitschakelen terwijl de schermspanning aan blijft: slecht voor de kathode. En veelvuldig aan- en uitschakelen is slecht voor de gloeidraad.
2) De schermspanning uitschakelen terwijl de gloeidraad aan blijft: ook slecht voor de kathode (vergiftiging).
3) Zowel de gloeidraad als de scherm- en triode-anode uitschakelen is veilig (het hele ding is dan uit). Maar zoals bij #1, veelvuldig aan- en uitschakelen is slecht voor de gloeidraad, dus alleen praktisch om 'm af en toe eens aan te doen.
4) Alles continu aan laten, maar met verlaagde gloeispanning en verhoogde schermspanning zou evenveel licht geven met minder slijtage aan de fosfor op de target, maar de koudere kathode slijt dan meer.
Methode #2 wordt gebruikt bij sommige Philips en Graetz radio's. Zijn die vermeende negatieve effecten op de kathode daar ook in de praktijk merkbaar?
Verder kan misschien als variant/compromis op #2, de stroom naar de target tijdelijk beperkt worden door er een extra serieweerstand in de schermaansluiting tussen te schakelen, zodat er toch een kleine maar "gezonde" stroom elektronen naartoe gezogen wordt om kathodevergiftiging te voorkomen. Of de spanning op de target niet volledig uit te zetten, maar via een spanningsdeler zodanig te verlagen dat de fosfor niet oplicht. Zijn er langetermijn ervaringen met zo'n aanpak?
Uitschakelen afstemoog: beperken van neveneffecten?
door Onno 
, 23.06.2016, 17:54 (3079 dagen geleden) @ Alexander
Bij verlaagde gloeispanning en verhoogde anodespanning van het scherm en gelijkblijvende lichtsterkte (als bij gewone gloeispanning en anodespanning) landen de elektronen met een hogere energie per elektron. Dat kan meer schade aan de anode brengen dan wanneer ze met de energie landen waarvoor de fosforlaag is bedoeld. Eigenlijk weten we dat niet precies.
De combinatie: anodespanningen uitschakelen als je het oog niet nodig hebt met soft-start van de gloeidraad geeft m.i. de langste levensduur.
--
Vriendelijke groeten,
Onno
Uitschakelen afstemoog: beperken van neveneffecten?
door Maurice , Dordrecht, 23.06.2016, 18:03 (3079 dagen geleden) @ Alexander
Alexander,
Soms moet je je neerleggen bij feit van slijtage.
Huidig is toch gebruik deze buizen toestellen beperk.
Zo af en toe eens een avondje luisteren en zal de buis ruim wat jaren nog overleven.
Inderdaad heeft alles zo de voor en nadelen.
Tevens gaat nu eenmaal ene buisje langer mee dan het andere.
Vervolgens het inbouwen van relais en schakelaars is ook weer storing gevoelig.
Zeker met die hoge spanningen en lage stromen.
Ik zou de hele exercitie niet gaan uitvoeren.
Buisjes gaan ruim 5000uur zeker mee de volgende 1000 wat minder enz.
Maar flink gebruik zelf is ook weer goed voor het gehele toestel.
Ik ken CRT beeldbuis toestellen die dagelijks vele uren aan staat,
soms gaan ze het hele jaar niet eens uit.
Die toestellen werken, de problemen ontstaan dan met nr 2 die exact de zelfde leeftijd heeft maar veel minder vaak aan staat.
Dat 2e toestel heeft dan veel meer problemen.
Spreek ik van toestellen die ruim 10 jaar of ouder zijn.
Uitschakelen afstemoog: beperken van neveneffecten?
door Alexander , 23.06.2016, 19:36 (3079 dagen geleden) @ Maurice
Soms moet je je neerleggen bij feit van slijtage.
Huidig is toch gebruik deze buizen toestellen beperk.
Zo af en toe eens een avondje luisteren en zal de buis ruim wat jaren nog overleven.
Dat is ook weer waar, alles is relatief; 1000 uur is best een tijd als het toestel zo af en toe speelt. En een EM80 of compatible is nog gemakkelijk te vinden. Dus als ie uiteindelijk uitgeschenen is, dan is er geen man overboord.
Maar ik blijf het ergens toch zonde vinden. Er worden geen nieuwe ogen meer gemaakt. En om 'm dan zomaar zijn kruit te laten verschieten wanneer het niet nodig is... Als was gebleken dat uitschakelen van het schermpje volstaat om er veel langer plezier van te hebben, dan lijkt me dat wel een nobel streven. Zeker omdat de extra elektronica voor automatisch uitschakelen vrij gemakkelijk te bouwen is.
Ik blijf toch benieuwd hoe zo'n afstemoog dat af-fabriek uitgeschakeld kan worden zich houdt op de lange termijn. Als ze zo'n uitschakelknop in het ontwerp opnamen waren ze vast wel overtuigd dat het ergens goed voor was.
Uitschakelen afstemoog: beperken van neveneffecten?
door verdicom , Maarssen, 24.06.2016, 04:46 (3078 dagen geleden) @ Alexander
Je zou eens kunnen kijken hoe Philips dat zelf heeft opgelost.
Zo gaat bv bij de B7X44A, maar ook bij andere, het oog uit in de stand Pick-up.
Han
Uitschakelen afstemoog: beperken van neveneffecten?
door John Hupse † , Schoonhoven, 24.06.2016, 07:31 (3078 dagen geleden) @ verdicom
Zo gaat bv bij de B7X44A, maar ook bij andere, het oog uit in de stand Pick-up.
In dat toestel wordt de anodespanning van het afstemoog (EM87) in de stand "PU" uitgeschakeld, inclusief de anodespanning van de triode. Dat helpt alleen wanneer er relatief veel grammofoonplaten worden sfgespeeld.
Bij de Philips meetbrug GM4144 is een aparte aan/uit schakelaar aangebracht die alleen de anodespanning van de indicatorbuis (EM4 of EM34) uitschakelt. De anodespanning van de triode blijft steeds aanwezig. Ik heb hier goede ervaringen mee. Deze oplossing is praktisch en spaart het afstemoog echt.
Je kunt op die manier het oog naar eigen keuze al dan niet gebruiken. Wanneer je afstemt op een zender, of het toestel aan iemand demonstreert, kan je het oog aanzetten. Wanneer het toestel uren achtereen staat te spelen zet je het oog uit.
Uitschakelen afstemoog: beperken van neveneffecten?
door Alexander , 26.06.2016, 19:50 (3076 dagen geleden) @ John Hupse †
Aha, dat is interessant nieuws! Ik zie het inderdaad in de schema's van beide toestellen, bedankt voor de typenummers.
In de gebruiksaanwijzing van de GM4144 staat er zelfs op de laatste pagina: "Om de levensduur van de elektronenstraalindicator EM 34 te verlengen is een trek/drukschakelaar (Sk4) aangebracht, waarmee de anodespanning kan worden uitgeschakeld."
Fijn om te horen dat dit in de praktijk inderdaad prima werkt.
Uitschakelen afstemoog: beperken van neveneffecten?
door Ben , Waddinxveen, 27.06.2016, 08:57 (3075 dagen geleden) @ Alexander
Maar let op dat de afschakeling van die Hsp veilig gebeurd, in mijn Greatz Melodia 419 was deze anode spanning via een druktoets af te schakelen. Het pertinax was doorgeslagen en had een wikkeling van de Ugt doorgebrand. Inmiddels is het tot tevredenheid hersteld maar schakel nu wel op de gloeidraad. Groet, Ben
![[image]](images/uploaded/201606271056575771067936bb0.jpg)
--
Onkruid is net als reclame, irritant en het blijft zich herhalen.
Uitschakelen afstemoog: beperken van neveneffecten?
door Boudewijn , 27.06.2016, 15:50 (3075 dagen geleden) @ Ben
je kunt er ook een microschakelaartje bij op zetten