Van sloopchassis tot communicatieontvanger (Techniek Radio/TV)

door gerard ⌂ @, Zeist, 10.07.2016, 10:49 (3062 dagen geleden)

Een paar maanden geleden wilde ik een experimentje wagen met een buizenradio voorzien van een digitale frequentieuitlezing. Om hieraan geen waardevol technisch erfgoed op te offeren heb ik gezocht naar een sloopchassis en van Harm een mooi gevalletje overgenomen. Wat me erg beviel was dat er veel kortegolven opzaten (520kHz tot 25MHz in vier banden) en met fijnafstemming op de hogere kortegolfbanden. Het chassis was kastloos, luidsprekerloos, verder compleet maar de schaal was verfloos, kortom perfect voor mijn project.

[image]

Type en schema natuurlijk onbekend, goed, toch maar even eerst de boel repareren. Een paar nieuwe condensatortjes deden wonderen, weerstandje vervangen, geluid.

Via mijn vriend Ali in China heb ik een frequency counter bekomen (8 euro). Ik moest een klein DC voedingkje maken met 1 diode vanuit de gloeispanning. De ingang van de frequency counter is verbonden met het oscillatorsignaal (pin 7/9 van de ECH81) via 22pF. De oscillatorfrequentie is natuurlijk altijd 455kHz (de waarde van de MF) hoger dan de ontvangfrequentie, maar daar heeft Ali al aan gedacht. Je kunt de counter zo instellen dat hij juist weer 455 minder aangeeft dan hij meet. De counter even vastschroeven op de plek waar de schaal vroeger zat:

[image]

Dit werkt geweldig! De afstemknop draait natuurlijk soepeler dan ooit omdat je niet het hele mechanische indicatiecircus aan hoeft te drijven. En je ziet op 0,1kHz nauwkeurig hoe je hebt afgestemd.

Ondertussen heb ik ook de EM80 door een EM84 vervangen en van een oud transistorradiootje een FM eenheid ingebouwd, die is aangesloten op de pickupingang.

Tenslotte wilde ik ook experimenteren met een BFO. Bij Ali kun je een complete oscillator bestellen gebaseerd op een NE555, welke dan voor de somma van 68 cent (!) door Ali's knechten uit China wordt gebracht en door je brievenbus wordt gesmeten. (Terwijl het mij al 44 cent kost om een briefkaart aan de andere kant van mijn dorp te laten bezorgen.) De NE555 oscillator heb ik op een schakelpot geplakt met een serieweerstand waardoor ik de frequentie kan regelen tussen circa 452 en 458 kHz.

[image]

Hier op het forum kwam ik aan het idee om de koppeling te maken via een afschermbus rond de ECH81. Ik weet dat je zo geen geweldige SSB ontvangst krijgt, vooral omdat de sterkte van signaal en BFO slecht regelbaar zijn. Daardoor werkt dit alleen voor stations van bepaalde sterkte. Is het station te sterk dan is de BFO te zwak en klinkt het vervormd. Is het signaal te zwak dan drukt de AVR, vanwege het BFO signaal, de versterking terug en hoor je niets meer. Maar door de fijnafstemming en de grote BFO knop (rechts naast de afstemknop) kun je de frequentie best wel goed instellen.
Ik heb ook al verschillende amateurs gehoord op de 80, 40 en 20 meter banden.
De oscillator is RC gestuurd, geen LC kring, en daardoor erg gevoelig voor variaties in de voedingsspanning. Je hebt dus wel een goeie afvlakking nodig.

Van een oud DVD rekje heb ik een kastje om het hele geval heen getimmerd. Als speaker zitten er twee PC-speakertjes in de zijwanden, dit geeft een prima geluid al is het niet al te hard. De FM unit zit tegen de bovenwand van de kast en is af te stemmen met een groot bruin wiel dat voor uitsteekt.
Behalve de genoemde amateurs heb ik ook al meerdere MW-piraten gehoord rond 1600kHz, heel veel kortegolfstations. De spiegelonderdrukking van dit toestel is heel zwak, ik kan de meeste stations horen op twee plekken van de afstemstand 910kHz uit elkaar, en je hoort nauwelijks verschil.

[image]

Links de EM84, bovenin de FM knop. Achter de afstemknop zit een grote knop voor het draaien van de ferriet bij middengolf, en fijnafstemming voor de twee hoogste kortegolfbanden. Rechts de BFO knop (uit/USB/LSB).

Van sloopchassis tot communicatieontvanger

door Fons Vendrik ⌂ @, Ter Aar, 10.07.2016, 11:01 (3062 dagen geleden) @ gerard

Wauw, geweldig! :OK:
En een mooi verslag.

Ik had zo'n radiochassis in mijn jonge jaren.
Zat in een meubel en heeft nog ik de kantine van Rens & Rens staan spelen.
Toen wilde ik ook daarvan een communicatieontvanger bouwen.

Alleen..... dat met die BFO heb ik nooit voor elkaar gekregen.
Maar ja, nu heb je daar wel leuke spullen voor.
Ik ga het toch nog eens een keer proberen.

--
Groeten van Fons

"Het leven van een elektronicus gaat niet over rozen."

Van sloopchassis tot communicatieontvanger

door Bert Knoop @, Elst Gelderland, 10.07.2016, 12:24 (3062 dagen geleden) @ gerard

Grandioos :OK:

Van sloopchassis tot communicatieontvanger

door Hans van Kampen @, Voorhout, 10.07.2016, 15:04 (3062 dagen geleden) @ gerard

He, blegh, getsie!

Ziet er niet uit maar mooi verslag en leuke uitdaging die op zich geslaagd is.

Veel plezier ermee Gerard.

;-)
Hans

Van sloopchassis tot communicatieontvanger

door Leo Bolier ⌂ @, Goor, 10.07.2016, 16:13 (3062 dagen geleden) @ gerard

Mooi project!
Ik had al eens bedacht om zo'n freq. teller op mijn recht-uit ontvanger te zetten.
Alleen geen enkel idee of het hf signaal bruikbaar is als input voor een teller. Het varieert natuurlijk in sterkte.
De AVR zou dat voor een deel moeten opvangen maar dan heb je nog de modulatie waardoor de hf component ook zwakker en sterker wordt.
Tussen de zenders in heb je natuurlijk niets.
Krijg nu ook zin om toch eens iets te gaan proberen.

Groet, Leo

Van sloopchassis tot communicatieontvanger

door doeve ⌂ @, Borgercompagnie, 10.07.2016, 16:33 (3062 dagen geleden) @ Leo Bolier

Zoals Gerard aangaf gebruikt hij het OSC signaal wat woldoende sterk is de teller trekt daar het MF af waardoor het ontvangst signaal (HF) juist aangegeven word.

--
HJD

Van sloopchassis tot communicatieontvanger

door Leo Bolier ⌂ @, Goor, 10.07.2016, 16:37 (3062 dagen geleden) @ doeve

Ja, maar dit gaat over een recht-uitontvanger; die heeft geen oscillator.
Je moet het dus doen met het ontvangen HF signaal.

Van sloopchassis tot communicatieontvanger

door doeve ⌂ @, Borgercompagnie, 10.07.2016, 16:39 (3062 dagen geleden) @ Leo Bolier

Ik zie toch duidelijk MF trafo's zitten hoor.
Henk

--
HJD

Van sloopchassis tot communicatieontvanger

door Leo Bolier ⌂ @, Goor, 10.07.2016, 16:55 (3062 dagen geleden) @ doeve

Doeve,
Een misverstand: het gaat er mij om zoiets te maken voor een recht-uit die ik zelf nog heb staan.

Van sloopchassis tot communicatieontvanger

door PE1PJA @, Omgeving Venlo, 10.07.2016, 17:12 (3062 dagen geleden) @ gerard

Mooi gemaakt Gerard, als je nagaat wat vroeger zo'n digitale frequentie uitlezing koste.... Overigens SSB ontvangst kun je verbeteren door de het antenne signaal te regelen lees verzwakken, of de HF versterking regelbaar maken want de AVR zal niet werken bij SSB. Maar je middenfrequent doorlaat is natuurlijk voor SSB veel te breed dit zou max 2,4 kHz moeten zijn. Maar het is bruikbaar ik heb er vroeger toen ik meer actief was als zendamateur ook wel mee geëxperimenteerd.

gr. Jan.

Van sloopchassis tot communicatieontvanger

door gerard ⌂ @, Zeist, 11.07.2016, 09:20 (3061 dagen geleden) @ gerard

Bedankt voor de reacties, en leuk dat het erop lijkt dat ook anderen tot knutselen worden geinspireerd.

Fons: de BFO deed het bij mij eerst slecht, maar ik heb hier op het forum gesnuffeld en het was de verbinding met een afschermbus rond de ECH81 die een grote verbetering bracht.

Hans: inderdaad het ziet er niet uit dat geef ik toe. Maar het chassis had helemaal geen kast en aan diverse kanten zitten spanningvoerende draden dus open laten spelen was ook geen optie. Wil iemand zelf ook zoiets knutselen, je kunt natuurlijk over al voor tien piek geschikte buizenradio's vinden met de kast er nog omheen. Bv zoiets als een BX690 waarvan de schaal foetsie is zou ook heel geschikt zijn. Maar als je daar een gat in zaagt en er een digitaal display achter zet, zullen hier mensen gaan klagen dat het zonde is om een bruikbare radio zo te verpesten. Ik zit me dan altijd af te vragen, als ze die radio zo bijzonder vinden, waarom ze hem dan zelf niet hebben gekocht voor die tien euro, maar het is natuurlijk beter om je er helemaal niets van aan te trekken. Ik zie knutselen met oude radio's toch meer in de categorie creatief met afval.
Eigenlijk wilde ik op de beurs een lege kast van een B5X23A of soortgelijk op de kop tikken, dat zou er al iets mooier uitzien. Maar daarvoor is mijn chassis te breed!

Leo: de frequency counter is heel gevoelig, ik geloof dat 50mV signaal al genoeg is. Je moet dan wel deze blauwe hebben van 8 euro, niet het bouwpakketje met rode cijfers van 5 euro, die heeft geen ingangsversterker en werkt niet. Maar in een rechtuit kun je natuurlijk alleen iets aanwijzen als er signaal binnenkomt. Bij het draaien over de schaal zul je dus zo nu en dan een getal zien van de zenders die er zijn, maar tussendoor zie je nooit de frequentie waarop je kringen zijn ingesteld. En wanneer je een zender ontvangt kun je ook jiet met de counter exact afstemmen, want je display geeft altijd de zenderfrequentie weer ook als je afstemming er iets naast zit. Kortom ik denk dat je wel een counter kunt inbouwen, en je zult er soms wat op zien, maar wellicht heb je wat minder nut van de aanwijzing.
Met mijn display kan ik wel exact afstemmen. Je weet immers dat het raster op de MG veelvouden van 9kHz zijn en op de KG veelvouden van 5. Dus als je een zender binnenkrijgt, kun je gewoon het display exact op een veelvoud van 5 of 9 zetten, dan ben je precies afgestemd. Ik gebruik de EM84 ook niet om de preciese afstemming te vinden, maar alleen als sterkteindicator.

Overigens de counter die ik gebruikte heeft een vrij instelbaar decrement, je kunt hem dus ook gebruiken voor radio's met een mf van 452kHz wat in Nederland vrij veel voorkomt. Het goedkope roodcijferige barrel heeft alleen een lijstje van decrements, waar 455 wel in zit maar 452 niet.

Jan: de breedte van mijn mf strip is ongeveer 10kHz en dat is natuurlijk voor SSB veel te breed! Nou zijn de amateurbanden meestal niet zo druk bezet dus vaak kan je met zulke brede kringen toch wel mooi een paar amateurs nemen als er niet net op de frequentie ernaast ook eentje zit. Maar gisteren hoorde ik inderdaad ook wel een paar stemmen door elkaar, die ik misschien met een smaller filter wel had kunnen isoleren.

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum