Bijna een jaar geleden plaatste ik hier een oproep aan bezitters van zogenaamde Philips-“Verlagerungstoestellen”. Dat zijn toestellen die Philips in de periode 1941-1945 bouwde voor de export door Duitse en Oostenrijkse radiofabrikanten. In die tijd was hun productiecapaciteit namelijk volledig bezet door producten voor de oorlogsvoering en hadden ze geen mogelijkheid hun exportbestemmingen te bedienen. Om te voorkomen dat ze daardoor hun klanten in die exportlanden zouden verliezen (met name in Scandinavië en Zuid-Oost-Europa) kreeg Philips de opdracht toestellen te bouwen die deze fabrikanten zouden kunnen exporteren. Deze zogenaamde “Verlagerungsgeräte” werden voornamelijk gebaseerd op de chassis van de 203U, 204U en 208U. De behuizing week wel iets af van de gebruikelijke Philips-uitvoering. De meeste kastjes hadden een brede middenstijl met een uitsparing voor het embleem van de Duitse en Oostenrijkse fabrikanten. Op de achterkant voorzag Philips de toestellen van een neutraal typeplaatje (de naam Philips kwam er niet op voor, evenmin als op de afstemschaal). De Duitse en Oostenrijkse fabrikanten brachten op de achterwand verder hun eigen typeplaatje of typestempel aan en exporteerden het toestel vervolgens onder eigen naam.
Hieronder als voorbeeld de voor- en achterzijde van een Blaupunkt ZGW641, gebaseerd op het chassis van een Philips 203U.

Op de brede middenstijl heeft Blaupunkt zijn embleem aangebracht, de afstemschaal is neutraal en op de achterwand zien we een neutraal Philips-typeplaatje en een Blaupunkt plakplaatje voor de ZGW641.

Mijn oproep van vorig jaar heeft uit Nederland weinig reacties opgeleverd. Dat is ook niet vreemd, want deze toestellen zijn niet in Nederland, maar in de exportbestemmingen Scandinavië en Zuid-Oost-Europa terechtgekomen. In die regio’s heb ik tientallen toestellen in verzamelingen kunnen traceren en hebben veel verzamelaars mij foto’s toegestuurd.

Over die Philips-“Verlagerungsgeräte” zal over een aantal maanden een artikel verschijnen.

In de afgelopen maanden heb ik mijn onderzoek uitgebreid naar de toestellen die de basis vormden voor die “Verlagerungsgeräte” of die daar nauw mee verbonden waren. Het betreft:
1. de Philips-modellen 203U, 204U en 208U
2. de Philips-modellen 205U en 207U
3. de modellen van de Philips-submerken NSF (H54U, H83U, H126U en H128U) en Siera (S54U, S56U, S98U, S100U, S106U, S107U en S108U).

Eigenaren van deze toestellen verzoek ik vriendelijk met mij contact op te nemen en de volgende informatie toe te sturen:
1. de type-aanduiding van het toestel, eventueel begeleid door een foto van het typeplaatje
2. een foto van de afstemschaal
3. een foto van de voorzijde van het toestel, waarbij ook de bovenkant van de kast (met eventuele ventilatie-openingen) zichtbaar is.

Afhankelijk van de door mij ontvangen en beoordeelde informatie, bestaat de mogelijkheid dat ik verdere informatie zal vragen, zoals de nummercode op de antenne- en oscillatorspoel en een foto van de afstemschaal in uitgekaste toestand.

Het is niet mijn bedoeling in dit forum nu een discussie over dit thema te beginnen. Als er vragen zijn, wil ik die liever rechtstreeks beantwoorden.
Reacties graag per e-mail naar gverhe@planet.nl.

(De vermelding van mijn e-mailadres gebeurt met instemming van Forumbeheer. Bij reacties via het envelopje kunnen namelijk geen bijlagen worden meegestuurd.)

Over de genoemde toestellen zal t.z.t. een artikel in het Radio Historisch Tijdschrift verschijnen.

Alvast hartelijk dank voor alle reacties.

Mvg,

Gidi Verheijen