Afregelen middenfrequent van AM-radio (Techniek Overig)

door paul @, Nieuwegein, 01.11.2016, 08:43 (2943 dagen geleden)

Beste Forumleden,

Onlangs heb ik een Erres KY504 opgeknapt. Spanningen en stromen zijn in orde en alle buizen hebben voldoende emissie. Toch is de ontvangst op de middengolf niet goed. Matige signaalsterkte, sommige zenders worden dubbel ontvangen en een vlak geluid.

Om dit te verbeteren heb ik besloten de middenfrequent opnieuw af te regelen.
Ik kom verschillende afregelprocedures tegen en heb daarover enkele vragen.

Voor het gemak noem ik de middenfrequentspoelen vanaf de mengbuis tot de eindbuis S1/S2 en S3/S4. Wat mij opviel is dat deze spoelen allen nog voorzien waren van de originele was en waarschijnlijk nog nooit verdraaid waren.

Als eerste heb ik een afregeling gedaan zoals vaak beschreven bij Philips toestellen.
Meetzender met een gemoduleerd signaal van 452 kHz aangesloten op G1 van B1. Hierbij de afstemcondensator geheel ingedraaid en de AVR uitgeschakeld.
Alle kernen zoveel mogelijk uitgedraaid en scoop aangesloten aan de bovenzijde van de volumeregelaar. Er bleek geen uitgangssignaal te zijn, ook niet als de amplitude van de meetzender werd vergroot. Daarom toch de kern van S1 een stukje ingedraaid om zo wat signaal te krijgen.
Vervolgens afgeregeld op max. uitgangssignaal: S4 - S3 - S1 - S2. Het uitgangssignaal was nu 50 mV top-top.

Daarna alle kernen weer geheel uitgedraaid en de afregeling gedaan zoals beschreven in de documentatie van het Erres toestel: meetzender op G1 van B2 en S4 - S3 afregelen op max. uitgangsniveau. Vervolgens signaal aansluiten op G1 van B1 en afregelen op max. niveau S2 - S1.
Nu is de amplitude van het uitgangssignaal 150 mV top-top , dus 3 x zo sterk als bij de "Philips methode" ( bij hetzelfde ingangssignaal).

Het toestel speelt na deze afregeling prima. Goede signaalsterkte en selectiviteit en een mooi vol geluid.

Om wat meer inzicht te krijgen heb ik de volgende vragen:

1. Hoe kan een toestel behoorlijk ontregeld zijn terwijl er kennelijk nog nooit aan de kernen is gedraaid? Is dat veroudering van componenten of zie ik iets over het hoofd?

2. Waarom geeft de "Philips methode" een lager uitgangssignaal dan de "Erres methode"?

3. Ik lees ook over het dempen van de ene kring terwijl de andere wordt afgeregeld,
dus b.v. S3 dempen en S4 afregelen. Dan S4 dempen en S3 afregelen. Hetzelfde voor S1/S2. Is deze methode beter dan het eerst uitdraaien van de kernen?

4. Is er een 'universele' methode die je altijd kunt toepassen?

Omdat het toestel nu prima speelt blijf ik er verder vanaf, maar ik wil graag mijn kennis op dit gebied wat vergroten.

Mvg.
Paul Bakker.

Afregelen middenfrequent van AM-radio

door Mans Veldman @, Leidschendam, 01.11.2016, 09:10 (2943 dagen geleden) @ paul
Bewerkt door Mans Veldman, 01.11.2016, 09:45

Het dempen van de ene kring is nodig omdat beide kringen in het bandfilter elkaar beïnvloeden en je daardoor nooit op de juiste frequentie kunt afregelen. Aan het einde klopt dan de doorlaat van de MF niet. De truc bij afregelen is dat je een kring in het bandfilter op maximaal regelt terwijl:

1) de andere kring gedempt is.
2) of voldoende ver naast frequentie staat
3) of juist goed op frequentie staat.

De "Philips methode" (alle kernen uitdraaien en daarna spoelen in volgorde 4 - 3 - 1 - 2 afregelen) is de snelste methode en gaat automatisch goed omdat je altijd aan voorwaarde 2 of 3 voldoet. Nadat je een kring hebt afgeregeld niet meer aankomen en de volgende kring afregelen. Met de "Philips methode" krijg je de vlakste doorlaat en de steilste flanken ongeacht hoe de kringen gekoppeld zijn. Zorg altijd voor zo weinig mogelijk signaal uit de meetzender. AVR hoeft ook niet uitgeschakeld te worden.

--
Stuff is the junk you keep -- Junk is the stuff you throw away

Afregelen middenfrequent van AM-radio

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 01.11.2016, 09:43 (2943 dagen geleden) @ Mans Veldman

er is geen Philips methode. Er bestaan middenfrequent bandfilters waarvan de beide kringen overkritisch zijn gekoppeld, en er zijn er die onderkritisch zijn gekoppeld.

Bij na-oorlogse Philips toestellen is meestal sprake van een onderkritische koppeling k < 1/Q. Hierbij hoef je de kringen niet te dempen tijdens de afregeling.

Bij voor-oorlogse toestellen met een lage middenfrequentie werd vaak een overkritische koppeling gebruikt k > 1/Q. Hierbij moet je een aantal speciale maatregelen nemen, omdat bij deze koppeling de afgestemde kringen elkaar beïnvloeden.

Er bestaan ook nog toestellen met een kritische koppeling k = 1/Q, de afregeling hiervan is vrijwel gelijk aan die bij overkritische koppeling.

Wanner je je niet wilt verdiepen in deze materie kan je het beste het afregelvoorschrift gebruiken van de fabrikant.

--
http://www.hupse.eu/radio

Afregelen middenfrequent van AM-radio

door Mans Veldman @, Leidschendam, 01.11.2016, 09:46 (2943 dagen geleden) @ John Hupse †
Bewerkt door Mans Veldman, 01.11.2016, 09:53

Ik heb "Philips methode" nu tussen quotes gezet om aan te geven dat hiermee de manier die Philips toepaste bedoeld wordt.

--
Stuff is the junk you keep -- Junk is the stuff you throw away

Afregelen middenfrequent van AM-radio

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 01.11.2016, 10:26 (2943 dagen geleden) @ Mans Veldman

kan verwarrend werken, Philips gebruikte immers voor de oorlog ook overkritisch gekoppelde m.f. bandfilters.

--
http://www.hupse.eu/radio

Afregelen middenfrequent van AM-radio

door Paul Brouwer @, Haarlem, 01.11.2016, 19:27 (2943 dagen geleden) @ John Hupse †

Volgens mij bedoel jij met die "overkritische spoelen" MF-spoelen die je met een 82pF condensator (of meer) moest verstemmen.

Mij ervaring is deze is altijd het MF afregelen volgens de servicedocumentatie en met betrouwbare apparatuur. Dan gaat het altijd goed.

Groeten,
Paul

--
[image]

Afregelen middenfrequent van AM-radio

door humfred ⌂ @, Dubai, 24.12.2016, 12:02 (2890 dagen geleden) @ Paul Brouwer
Bewerkt door humfred, 24.12.2016, 12:20

Hallo beste mensen,

door toeval kwam ik op dit forum terecht. Ik was op zoek naar iets anders via Google.
Ik heb heel veel met oude radio´s gewerkt, beroepsmatig maar ook uit hobbie.

Ik lees dat mensen vragen hebben over het afregelen van de middenfrequent trappen.
Het is inderdaad goed om de handleiding van de fabrikant te raadplegen maar nog beter is het te begrijpen wat je precies aan het doen bent.
Eerst moet je jezelf afvragen of het überhaupt nodig is om aan deze klus te beginnen.
Want een middenfrequent trap verloopt maar niet zo vanzelf. Tenzij er een onderdeel defect raakt of uit de tolerantie loopt.
Dus ga je er werkelijk aan beginnen, dan moet je enkele dingen voor ogen nemen.
De middenfrequentie zelf? Hoe onstaat die? Dat is een mengproduct tussen de te ontvangen frequentie en de oscillator frequentie. Als bijvoorbeeld de oscillator van frequentie verlopen is, dan klopt de middenfrequentie niet meer. Dan ligt de oorzaak van ongevoeligheid niet in de middenfrequent trap maar in de oscillatorsectie van de mengtrap. Ga je dan de middenfrequentie op de fabriekswaarden instellen, dan zal je nooit de maximale gevoeligheid halen.
Het instellen van de MF versterkertrappen wordt over het algemeen van achteren naar voren gedaan. Dat wil zeggen vanaf de detector terugwerkend naar de mengtrap.
Je kunt kiezen voor maximale versterking of voor een voorgegeven bandbreedte: 9 kHz. Beter is het om de MF trap te wobbelen met een wobbulator en oscilloscoop, dan zie je de doorlaatkromme precies en kun je de 3dB punten daar leggen waar je ze wilt hebben. In meer luxere ontvangers werd ook wel z.g. "staggered tuning" toegepast. Dan werden de MF trappen (meestal waren het er 3) per trap net op een andere MF frequentie gezet om de bandbreedte mooi recht te krijgen met één of twee kleine "bobbels" in de top. Dat gebeurde meer bij FM en TV middenfrequenten.
Wil je het helemaal goed doen, dan zet je eerst de MF trappen op de voorgegeven middenfrequentie, bijvoorbeeld 472 kHz bij maximale versterking of een gewenste bandbreedte met wat minder versterking.
En dan het belangrijkste: het afregelen van de zogenaamde gelijkloop.
Hiervoor is er in de preselectie en mengtrap altijd een trimmer en een variabele spoel aanwezig. Dat geldt doorgaans voor iedere golflengte apart.
Allereerst moet de schaal kloppend gemaakt worden met de oscillator freqentie en door het heen en weer schuiven van de indicator over het touwtje. De trimmer voor de hoge kant van de schaal en de spoel voor de lage kant van de schaal.
Dan de gelijkloop optimaliseren met de trimmer van de antennesectie voor de hoge kant van de schaal en met de spoel voor de lage kant van de schaal. (Meestal is er een ferroceptor aanwezig, dat betekend dan de spoel over de ferroceptor schuiven voor een maximum aan de onderkant van de schaal).
Hoge kant = hoge frequentie (niet golflengte) en lage kant is lage frequentie.
Ja, het is een heel verhaal. Het is dus niet gedaan met het "even" instellen van de MF maar de hele preselectie en oscillator speelt een nog belangrijkere rol.
Het is een samenspel van schaal kloppend maken, gelijkloop, MF afregelen en de bandbreedte van de MF versterkertrap bepalen. Meer bandbreedte geeft een beter geluid, maar minder selectiviteit en omgekeerd. :-)
Met gelijkloop wordt de maximale gevoeligheid over de gehele band bedoeld en is bij een super met gelijk grote afstemcondensatoren (2 x 500 pF) voor preselectie en oscillator uitsluitend op 2 punten perfect te krijgen. Onder en bovenin de band.

Afregelen middenfrequent van AM-radio

door Boudewijn @, 01.11.2016, 10:21 (2943 dagen geleden) @ paul

als de spoelen nooit verdraaid zijn dan kijk ik eerst naar de condensatortjes die over de spoelen staan,meestal zijn die verlopen of defect

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum