BX321A-50 (Techniek Radio/TV)

door gero @, Eindhoven, 02.11.2016, 06:40 (2947 dagen geleden)

Dag Allemaal,
Ik heb deze radio pas gekocht en laten reviseren/schoonmaken door iemand. Die heeft dat goed gedaan want hij speelt als nieuw. Wel heeft hij er een nieuwe / wat grotere speaker ingezet. Nu loopt de afstemnaald en draad vrij dicht langs de onderkant van de speaker maar zonder hem te raken. Toch lijkt er een dood punt te zitten waar de afstem naald blijft hangen en dat is precies op het moment dat een veertje dat in de afstemdraaed zit zich pal onder de speaker bevindt. Daarvoor loopt de naald prima en na beetje wurmen met de knop en passeren van het veertje voorbij de speaker loopt hij ook weer goed. Terug idem. Ik heb hier twee vragen over:
1) Is dit toeval of zou de speaker (de magnneetspoel daarin) het veertje (ook een spoel) kunnen afremmen / stoppen ? Excuse als deze hypothese natuurkundig onzin is.
2) Wat zou de oorzaak van het mechanische dode punt in het afstemmen kunnen zijn?
Alvast bedankt voor de reactie(s).
PS Dit is mijn eerste antieke radio en ik ben er heel bij mee. Net als met dit forum waar veel lezenswaardigs te vinden is over buizenradios.

BX321A-50

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 02.11.2016, 09:32 (2947 dagen geleden) @ gero

1) Is dit toeval of zou de speaker (de magnneetspoel daarin) het veertje (ook een spoel) kunnen afremmen / stoppen ? Excuse als deze hypothese natuurkundig onzin is.

een magneet en een stalen trekveertje trekken elkaar aan. Hierdoor zou inderdaad een extra weerstand kunnen ontstaan bij het draaien aan de afstemknop. Wat hiertegen spreekt is het feit dat dit veertje en de luidsprekermagneet zich niet in elkaars nabijheid bevinden.

2) Wat zou de oorzaak van het mechanische dode punt in het afstemmen kunnen zijn?

Controleer hoe het afstemkoord om de wieltjes ligt. Meestal is daar iets mis, waardoor de aandrijving van de schaalwijzer of de aandrijving van de afstemcondensator hapert. Behalve een afstemkoord maakt dit toestel ook nog gebruik van een stalen kabeltje waarmee de afstemcondensator wordt aangedreven. Hier kan ook nog iets mee mis zijn b.v. een gedeeltelijk breuk van dit kabeltje.

nieuwe / wat grotere speaker ingezet

Door de grotere luidspreker kan het wiel dat zich op de afstemcondensator bevind plaatselijk aanlopen tegen het luidsprekerframe. Passende Philips luidsprekers vind je b.v. op de verschillende radiobeurzen, deze luidsprekers zien er zo uit:

[image]

Het plaatsen van een grotere luidspreker lijkt misschien een aantrekkelijk optie, maar moet in de meeste gevallen worden afgeraden. Het veroorzaakt hoogstens complicaties die door de reparateur vaak niet worden overzien.

--
http://www.hupse.eu/radio

BX321A-50

door huub.jak @, 03.11.2016, 14:20 (2946 dagen geleden) @ John Hupse †

Kan je er mischien een stukje gebogen
glad karton tussen plakken zo dat het moeiteloos
voort gaat niet zicht baar ?
Kijk die luidspreker hoort er niet in
Dat is een probleem op zich de veroorzaker dus .
Huub

BX321A-50

door gero @, Eindhoven, 03.11.2016, 16:59 (2946 dagen geleden) @ gero

Bedankt voor jullie reacties. Ik ga eerst kijken of er iets mis is of lijkt met de bedrading die naald en afstemcondensator beweegt. Dan komt eventueel een andere liefst originele speaker aan de orde. De nieuwe speaker raakt niks zo te zien en die magnetische aantrekking/afremming moet dan over een aantal centimeters werken.
De veranderde speaker die jullie verdacht vinden vind ik ook verdacht. Maar ja, je wilt het begrijpen niet?

BX321A-50

door gero @, Eindhoven, 09.11.2016, 08:11 (2940 dagen geleden) @ gero
Bewerkt door gero, 09.11.2016, 08:19

Update met laatste inzichten:
1) Ik heb het nog steeds het gevoel dat magnetische afremming een rol speelt.
2) Daar is wel bijgekomen dat mechanica ook een belangrijke rol speelt. De stalen draad aandrijving (met stalen veer erin) van de naald is (afgezien van 1) mechanisch helemaal in orde. Er zitten frictie problemen in de touw aandrijving die zowel de afstemcondensator aandrijft als een van de staaldraad aandrijfwielen. Daarbij spelen metalen flexibele geleiderbuisjes van de touwen een rol en het feit dat de afstemcondensator behuizing (waar die geleiderbuisjes aan een kant aan vast zitten) kan wiebelen. Daardoor slipt de as van de aandrijf/afstem knop langs het touw. Voor 2 zijn er wel mechanische oplossingen/lapmiddelen mogelijk.

PS Ik voel me met de radio weer helemaal in de jaren 50 omdat ik (weer) engels en frans hoor lullen op de radio. Duits hoor ik niet meer. Wel nog wat slavische talen die natuurlijk ook nostalgisch klinken. Verder heb ik een discman op pu gezet en ik wacht nog op een cd met oude nederlandstalige radio uitzendingen.

BX321A-50

door Hugo Sneyers ⌂ @, Tongeren Belgie, 09.11.2016, 08:28 (2940 dagen geleden) @ gero

Update met laatste inzichten:
1) Ik heb het nog steeds het gevoel dat magnetische afremming een rol speelt.

Hallo Gero ..... een simpele test om dit uit te sluiten: haal de luidspreker eens uit de radio en kijk of het effect zich dan nog voor doet.

Groeten .... Hugo Sneyers

BX321A-50

door gero @, Eindhoven, 09.11.2016, 08:49 (2940 dagen geleden) @ Hugo Sneyers

Ja voor mij is zo een test niet simpel. Ik zie alleen al op tegen het uitkasten. (wat een mooi jargon trouwens). Daar komt bij dat ik zonder uit te kasten al winst heb geboekt door met een plugje de wiebelende afstemcondensator behuizing vast(er) te zetten waardoor ook de flexibele geleiderbuisjes wat anders gebogen zijn. Ik ben ook doodsbang dat ik iets beschadig al is dat meer omdat ik onwetend en fobisch ben want ik ben wel heel erg onder de indruk van de robuustheid van deze oude buizenradio. Afgezien van het bakeliet dan, ook al is dat toevallig wel in smetteloze conditie.

BX321A-50

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 09.11.2016, 09:27 (2940 dagen geleden) @ gero

Daar komt bij dat ik zonder uit te kasten al winst heb geboekt door met een plugje de wiebelende afstemcondensator behuizing vast(er) te zetten waardoor ook de flexibele geleiderbuisjes wat anders gebogen zijn.

je kunt je probleem met de aandrijfsnaartjes niet oplossen zonder eerst het chassis uit de kast te halen. Je kunt bovendien niet goed zien wat er aan de hand is zonder het chassis eerst uit te kasten ("uitkasten" betekent uit de kast nemen).

De afstemcondensator hoort zeer flexibel ("wiebelend" ) op het chassis te staan. Door de afstemcondensator vaster op het chassis te bevestigen boek je geen "winst". Wel door eerst goed te kijken wat er feitelijk aan de hand is.

--
http://www.hupse.eu/radio

BX321A-50

door gero @, Eindhoven, 09.11.2016, 12:29 (2940 dagen geleden) @ John Hupse †
Bewerkt door gero, 09.11.2016, 13:04

Helemaal mee eens. Ik hoop alleen dat het iets richten en vaster zetten van de afstemcondensator niet veel kwaad kan.

Begrijpen (= betasten) van de mechanica van de afstemming moet voor mij haalbaar zijn. De onderkant en achterkant (en de stekker uit de 220 halen) gaven mij al veel mogelijkheden en dankzij mijn kleine handen kan ik bij veel onderdelen komen.

Wel snap ik de touwtjes en snaren aandrijving nog niet helemaal ondanks langdurig turen ook naar het manual waar zeer gedetailleerde instructies staan. Met gebruik van spijkers en dassenklemmen bij het aanbrengen van snaren en touwtjes!

Hoe het werkt maar vooral waarom het zo gemaakt is gaat mij nog boven de pet. Ik vermoed dat ze bij Philips ook in 1953 al heel vernuftig waren.

BX321A-50

door gerard ⌂ @, Zeist, 09.11.2016, 09:31 (2940 dagen geleden) @ gero
Bewerkt door gerard, 09.11.2016, 09:59

1) Ik heb het nog steeds het gevoel dat magnetische afremming een rol speelt.

Gero, ik denk dat je die magnetische afremming wel uit je hoofd kunt zetten, omdat een dergelijk verschijnsel niet bestaat. Het magnetisme van de luidspreker kan niet een langslopend veertje afremmen zonder dat het elkaar raakt. Als je afstemming op een bepaalde plek stroef loopt, zul je moeten zoeken naar iets dat daadwerkelijk iets aanloopt. Of een knikje in de bowdenkabels loopt door de slangetjes.

Om dit vast te stellen en te verhelpen zal je toestel weer open moeten!

(En ja, ik weet wel dat magnetisme in staat is krachten uit te oefenen op spoelen en dat dit in motoren gebeurt en dat er radio's bestaan die daar gebruik van maken voor tactiele afstemming. Maar wie heeft ooit echt meegemaakt dat stroeflopende afstemming door contactloze magnetische afremming werd veroorzaakt? Niemand.)

PS Ik voel me met de radio weer helemaal in de jaren 50 omdat ik (weer) engels en frans hoor lullen op de radio. Duits hoor ik niet meer.

De BX321A is een geweldig leuke radio, ik heb hem zelf ook en wel, vanaf 1974.
De Fransen, Engelsen en Tsjechen zijn nog aanwezig op middengolf en ook op lange golf.
Duitsland heeft vorig jaar alle midden- en langegolfzenders afgeschaft.
Maar je kunt nog wel Duits horen op de kortegolf omdat deze taal veel door Aziatische en Oosteuropese stations wordt gebruikt. Ook door enkele private kortegolfstations (Europe24).

Begin jaren vijftig begon men met ferriet-antennes. Je ziet dat vergelijkbare modellen uit 1953 zo'n staaf niet hadden, dit model uit 1953 had hem op een apart plankje bovenin de kast, en radio's vanaf ongeveer 1954 hadden hem op een beugeltje vast op het chassis.

BX321A-50

door gero @, Eindhoven, 09.11.2016, 12:46 (2940 dagen geleden) @ gerard

Dank je Gerard. Ik neig er (nu) ook naar om de magnetische afremming in dit geval als nonsens te beschouwen.

Het probleem zit volgens mij in de kromming (mogelijk knikje), de inhoud (naast het touwtje ook vuil/stof) en de precieze positie van de flexibele touwtjes geleider buisjes tov de twee "vaste" punten waar ze (overigens losjes) mee verbonden zijn, te weten de (enigszins flexibele) behuizing van de afstemcondensator en de echt vaste behuizing van de kunstof wielen die de touwtjes translatie overbrengen naar de snaar/naald translatie.

Roteren van de buisjes had positieve invloed (vuil?) maar de meeste invloed had met een vinger drukken op een van de twee buisjes en dus zijn kromming, knik of positie mi de kern van de zaak. Precies zoals jij ook vermoed.

Al drukkend kon ik met de afstemknop gewoon voelen dat mijn dode punt in de naald/snaar gewoon als sneeuw voor de zon verdween en dat de afstemknop niet slipte en de naald gewoon voorbij dat dode punt suisde.

Logisch leek me om een schroef in speakerplank te draaien die met het buisje precies deed wat mijn vinger deed. Dat lukte me niet want ik kon met de hand en met handboorjte geen schroef in de plank krijgen. Toen heb ik maar de afstem C behuizing iets verbogen en iets vaster gezet wat ook invloed had op de positie van het betreffende buisje. Dat werkte ook, zei het wat minder dan mijn vinger.

PS Erg leuk dat jij ook zo weg bent van deze radio. Ik kijk al heel lang uit naar een klassiekertje maar ik vind dit de mooiste die ik ooit gezien heb. De MG en vooral de LG geven een veel betere ontvangst dan ik me van vroeger herinner. Mogelijk helpt het leger worden van de banden hierbij. Aan FM mis je niks.

BX321A-50

door gerard ⌂ @, Zeist, 09.11.2016, 10:28 (2940 dagen geleden) @ gero

Ook zonder de radio uit te kasten kun je de onderkant er even afhalen en kijken of je de afstemwijzer ziet aanlopen. Hij zou bv tegen de bedrading van het schaallampje kunnen aanlopen. Dan eventueel die bedrading (op mijn foto de dubbele gele draad) iets verbuigen.

Met verwijderde onderkant ziet het er ongeveer zo uit, alleen in plaats van de gele condensators kunnen er ook andere zitten, bv zwarte die groter zijn:

[image]

BX321A-50

door huub.jak @, 09.11.2016, 10:44 (2940 dagen geleden) @ gerard

Soms ook een beetje olie
Op de naald gelijdings spaak van boven
ook de wieljes smeren maar voorzichtig
niet op het touwerk.
Huub

BX321A-50

door gero @, Eindhoven, 09.11.2016, 12:51 (2940 dagen geleden) @ gerard
Bewerkt door gero, 09.11.2016, 13:41

@ Gerard: bedankt voor het mooie plaatje. Ja de plaat onder en achterkant losmaken durfde ik nog wel. Na dat een paar keer gedaan te hebben ging wel het oog van de korte golf antenne aansluting los maar ondanks dat ik niet kan solderen heb ik dat toch weer zelf kunnen solderen.

Een sterke halogeenlamp erop en genieten en studeren (ook genieten) maar! Grappig is ook hoe betrekkelijk leeg alles nog is ondanks de afwezigheid van welk ic dan ook.

@ Huub Jak: bedankt. Dit heb ik idd ook gedaan. Inclusief de touwtjes ontzien. Want ik zag dat de as van de afstemknop door het touw mooi glimmend gepoetst was en eerder dankzij de fricties elders makkelijk slipte. Dat slippen vergemakkelijken leek me niet zinvol. Ik heb nog overwogen om tussen as en touw wat gripverhogend materaal aan te brengen. Ervan uitgaand dat zoiets er niet gezeten heeft leek me dat pad niet logisch.

BX321A-50

door gero @, Eindhoven, 09.11.2016, 14:19 (2940 dagen geleden) @ gero
Bewerkt door gero, 09.11.2016, 14:28

Hierbij - als het me lukt - een foto van mijn opgeknapte BX321A

[image]

en nog een

[image]

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum