Nederlands Forum over Oude Radio's

Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van buizenradio's en gerelateerde zaken

Terug naar hoofdpagina

Lineair

Het afgelopen jaar is er aandacht gegeven aan het verdwijnen van middengolfzenders en het bouwen van een middengolf zendertje om toch nog iets te kunnen horen op onze oude radio's. Zie echter dat er nog diverse FM zenders zijn. Is het idee om een eenvoudig FM ontvangertje te bouwen die dat signaal converteert naar een middengolf signaal en welke met een draadje op de antenne ingang van onze oude radio's kan worden aangesloten.

Reageer op dit bericht

118 keer gelezen

Hallo Jacobus,

Is het idee om een eenvoudig FM ontvangertje te bouwen die dat signaal converteert naar een middengolf signaal en welke met een draadje op de antenne ingang van onze oude radio's kan worden aangesloten.

Het idee dat je hierboven beschrijft is door een vrij groot aantal verzamelaars de afgelopen 10 jaar al uitgevoerd. Vaak is ook nog een Bluetooth ontvanger aanwezig, of een externe aansluiting waar je een DAB+ of Bluetooth ontvanger op kunt aansluiten. Een eenvoudig schema van een dergelijk huiszendertje van hoge kwaliteit is hieronder afgebeeld:

[image]

Het hierin gebruikte ontvangertje is een FM/DAB/Bluetooth ontvangertje van Technisat, maar andere ontvangertjes kunnen natuurlijk ook worden toegepast. Dit compacte apparaatje heb ik in 2014 gebouwd, en sinds die tijd een aantal malen gedemonstreerd en uiteraard zelf in gebruik genomen. Het toestelletje heeft een ingebouwde zendantenne die zowel capacitief als inductief werkt (dus geschikt voor alle middengolf ontvangers). Je ontvangt er elke internet radiouitzending mee (via Bluetooth), elke DAB+ uitzending en elke FM-uitzending. Je zendt deze vervolgens live uit via KG, MG of LG.

[image]
Foto Piet Blaas

Losse huiszendertjes kan je kopen of zelf maken, er bestaan talloze schema's die echter lang niet allemaal voldoen. De beste zijn:

- SSTran 3000, het Otto Tuil-zendertje en de Gizmo zijn varianten hierop (de Gizmo heeft wat gebreken, maar is relatief goedkoop)
- La Pico zendertje van Gyula Kiss, loopt op een 9-volts batterijtje
- Tweamz buizenzendertje (Otto Tuil)
- 1-Transistorzendertje (Gyula Kiss)

--
http://www.hupse.eu/radio

Reageer op dit bericht

123 keer gelezen

Ikzelf heb hiervoor de door mij aangepaste variant van de Tweamz-zender wederom gebouwd en deze voldoet ruimschoots.

Groeten,
Paul

--
[image]

Reageer op dit bericht

115 keer gelezen

Dag John,

Momenteel heb ik de 1 transistor zender van Gyula in gebruik maar dit vind ik ook een leuk ontwerp om eens mee te stoeien en te vergelijken. Heb er wel een paar vragen over.
Ik denk te begrijpen dat de triodesectie van de oscillatorbuis als gelijkrichter wordt gebruikt.
Maar waar/hoe sluit je een antenne aan? Op jouw foto denk ik een sprietje te zien.
De 12H spoel; is dat een 'gewone' uitgangstrafo bedoeld voor ECL80?

Met vr. groet,

Leo Bolier

Reageer op dit bericht

117 keer gelezen

Leo,

dit toestelletje bestaat uit 5 delen:

- een vrij normale netvoeding
- een FM/DAB/Bluetooth ontvanger met afstandsbediening die een regelbaar l.f. signaal van ongeveer 200 mV aflevert
- een l.f. versterker, dit is eigenlijk een normale grammofoonversterker met ECL80
- een modulatiemetertje (0,5 mA metertje plus een triode geschakeld als diode)
- een speciale h.f. oscillator met een pentode

Er zijn dus twee ECL80 buisjes gebruikt, de "overgebleven" triode wordt inderdaad als gelijkrichter gebruikt.

Het uitgangspunt was indertijd om een complete "converter" te bouwen, dus niet alleen een huiszendertje maar ook een ingebouwde ontvanger en ingebouwde antennes. Ik gebruik 'm namelijk ook bij lezingen en soms tijdens een reparatiedag, dus onder verschillende omstandigheden. Het is dan niet meer nodig om b.v. losse antennedraden aan het plafond te bevestigen.

De h.f. oscillator wordt Transitron genoemd. Deze schakeling is zeer stabiel, mits je stabiele condensatoren gebruikt. De oscillator wordt gemoduleerd volgens de Heising methode, dus via een smoorspoel.

Het voordeel van de Transitron is dat je zeer eenvoudig van band kunt wisselen door een andere spoel in te steken. Hiervoor gebruik ik een standaard honingraatspoel met 19 mm penafstand (No. 75 voor de MG), maar je kan b.v. ook een raamantenne met een MG en LG wikkeling aansluiten. De antenne is dan ook de oscillatorspoel.

Voor demos met radiotoestellen voorzien van een capacitieve antenne heb ik ook nog een sprietantenne ingebouwd. Deze is direct aangesloten op de bovenkant van de oscillatorspoel. Je kunt deze antenne uittrekken tot maximaal 1 meter, en eventueel ook nog tot 90 graden kantelen. De ingestoken honingraatspoel levert voldoende veldsterkte af voor demos met radiotoestellen voorzien van een ingebouwde raam- of een ferrietantenne, de spriet doet hetzelfde voor radiotoestellen met capacitieve antennes.

Dan de uitgangstrafo, deze wordt als smoorspoel gebruikt voor de Heising modulatie. Vrijwel elke normale uitgangstrafo zal het doen, maar eentje met een zelfinductie van 12 H of meer heeft de voorkeur i.v.m. de laagweergave. Ik heb hiervoor de zelfinductie opgemeten van een aantal kleine Philips l.f. trafo's (de meest voorkomende soort van 5 bij 4,5 cm), en ik vond er eentje in een Erres chassis met een zelfinductie van 12 H. Deze trafo heb ik gebruikt, de meeste andere trafo's met deze afmetingen komen niet verder dan 6 tot 8 H.

--
http://www.hupse.eu/radio

Reageer op dit bericht

118 keer gelezen

John, dank je wel.

Voldoende info om eens wat te gaan proberen.
Waar ik enigszins verbaasd over ben is dat er blijkbaar geen uitgangsfilter nodig is.
Ik lees zo nu en dan dat je zonder zo'n filter onvoldoende harmonischen onderdrukking zou hebben. Is dat misschien eigen aan de transitron schakeling ?

Reageer op dit bericht

116 keer gelezen

Met zo'n mini vermogen is dat niet nodig. Je stoort niemand.
Belangrijk is wel het vermogen laag te houden en er geen antenne op aansluiten van meer dan een ca meter lengte.

Het zal alemaal wat anders klinken dan een normale MG ether zender, vanwege ontbreken processing. Dat is bij AM wel nodig, vooral het terugbrengen van de dynamiek. Overigens doen FM zenders dat ook, soms te veel zelfs. Maar een CD speler zal erg mager klinken zonder aanpassing van het geluid.

Je kan de FM ontvanger en andere bronnen natuurlijk ook op de PU ingang aansluiten.

Reageer op dit bericht

110 keer gelezen

Ik lees zo nu en dan dat je zonder zo'n filter onvoldoende harmonischen onderdrukking zou hebben.

Er zijn twee methodes om te zorgen dat een zender (zeer) weinig vermogen uitstraalt buiten de gewenste frequentieband:

- zorg er voor dat de zender zelf een vrijwel perfect signaal genereert
- gebruik een zender die deze eigenschap niet heeft, en plaats er een filter achter dat alle ongewenste frequenties onderdrukt.

Hier is gekozen voor de eerste methode, omdat je dan op een eenvoudige manier kunt afstemmen op de LG-MG-KG. Dat was immers een van de eisen.

Methode twee wordt gebruikt door de meeste digitaal aangestuurde zendertjes, in mijn lijstje zijn dat de SSTran 3000, het Otto Tuil-zendertje en de Gizmo. Bij deze schakeling is het h.f. uitgangssignaal min of meer een blokgolf zodat een antennefilter toch wel nodig is.

Maar met een antennefilter moet je dit steeds opnieuw afstemmen als je een andere zendfrequentie gebruikt.

Soms is het gebruiken van een afwijkende frequentie noodzakelijk, op sommige locaties is er zoveel storing dat lang niet elke frequentie bruikbaar is.

De opmerking van Ruud over het ontbreken van processing is correct, het klinkt anders als bij de moderne AM-zenders met processing. Het is overigens niet zo dat een CD "mager" klinkt, de bandbreedte op de MG is in de besproken schakeling ongeveer gelijk aan die van de Hilversumse omroepzenders in 1950. Er waren toen nog geen CD's, maar ook nog geen scherpe afsnijdende filters voor de hoge tonen.

--
http://www.hupse.eu/radio

Reageer op dit bericht

112 keer gelezen

Dat is duidelijk.
Ga de zender in principe alleen gebruiken om NPO5 terug te zetten naar de MG en ontvangen gaat met een jaren '50 radio. Dus dat zou dan weer ongeveer hetzelfde moeten klinken. Prima toch.
Moet me blijkbaar wat verdiepen in de "pre-processing". Wat ik me kan herinneren is de RIAA correctie voor vinyl. Maar dat zat dacht ik alleen in de opnamestudio bij het snijden en in grammofoonversterkers voor de weergave. Niet in radio's jaren 50.

Reageer op dit bericht

111 keer gelezen

de "pre-processing" is voor een huiszendertje meestal niet nodig. Het dient bij een omroepzender in eerste instantie om de dynamiek van het signaal aan te passen (te verlagen), de signaal-ruisverhouding van een AM-omroepkanaal is immers bij wat grotere afstanden en de huidige hoge storingsniveaus nogal slecht. Vaak niet veel meer dan 20 dB. Maar op de zeer korte afstand, zoals bij een huiszendertje, heb je daar geen last van.

Een ander punt is dat de hoge tonen bij een AM-omroepzender tegenwoordig meestal steil worden afgekapt, waardoor een geluid ontstaat dat doet denken aan dat van een antiek telefoontoestel. Met wat pre-processor trucs probeert men er dan toch nog wat van te maken. Ook dat is bij een huiszendertje niet nodig, en zelfs ongewenst.

De niveauregelaar (via de afstandsbediening) en de signaalmeter zijn wel bruikbare hulpmiddelen. De modulatiediepte is 30% wanneer de wijzer tussen het groene en rode vakje staat.

--
http://www.hupse.eu/radio

Reageer op dit bericht

110 keer gelezen

"" Is het idee om een eenvoudig FM ontvangertje te bouwen die dat signaal converteert naar een middengolf signaal en welke met een draadje op de antenne ingang van onze oude radio's kan worden aangesloten.""

Als ik het goed begrijp, ben je enkel geïnteresseerd in FM op een AM buizenradio.

- je bouwt een eenvoudig FM ontvangertje en een zendertje of je maakt gebruik van bouwkitjes.

- zo kan het ook : een elegante, compacte oplossing is een "FM converter".Dit is een volledige FM ontvanger (mono) gekoppeld aan een ingebouwde AM modulator die op een frequentie (regelbaar) is afgestemd die binnen de MG band ligt.
12V DC voeding, antenne in : kleine FM antenne of draadje, antenne uit gaat naar antenne en aarde ingang van een AM buizenradio.
Ze worden nog regelmatig aangeboden op een grote veilingsite.

Deze gebruik ik zelf :

[image]

Zie voor een ander voorbeeld : www.antiqueradio.com/Aug06_Smith_FM.html

Reageer op dit bericht

120 keer gelezen

Alles lezende ga ik voor een am zender waarop ik van alles aan kan sluiten. Het lijkt mij leuk een buizen zender te bouwen maar als ik de ervaringen lees dan is een halfgeleider zender ook een goede keuze. Bijvoorbeeld de stabiliteit en reikwijdte spreken mij aan. Naast de hier in het forum genoemde zenders zie ik op internet bv AM pll middengolf zenders aangeboden als kit of gebouwd. Daar lees ik ook goede ervaringen mee. Hebben jullie met deze zenders ervaringen ???

Reageer op dit bericht

115 keer gelezen

AM pll middengolf zenders aangeboden als kit of gebouwd. Daar lees ik ook goede ervaringen mee. Hebben jullie met deze zenders ervaringen ???

ja, ik heb een vrij groot aantal ontwerpen indertijd getest (een stuk of 12). De soorten die goed werken heb ik opgesomd in een handzaam lijstje, zie hiervoor mijn reaktie op jouw eerste vraag. Veel van die PLL ontwerpen zijn gewoon kopieën van de SSTRAN 3000, soms heeft men een paar onderdelen weggelaten of toegevoegd.

--
http://www.hupse.eu/radio

Reageer op dit bericht

116 keer gelezen

John je hebt vele ontwerpen getest. Kan je mij om een goede keuze te kunnen maken zeggen wat de prestatieverschillen zijn tussen jouw heel interessante ontwerp met 2x ECL80 vergeleken met de AM PLL middengolf zenders van ca. 18 euro die ik op bv marktplaats zie.

PS: de Gizmo heeft een opvolger genaamd Spitfire te zien op Vintage Components. Daar wordt ook een 2 lamps am zender getoond, de iTx Tube AM Transmitter.

Reageer op dit bericht

115 keer gelezen

Kan je mij om een goede keuze te kunnen maken zeggen wat de prestatieverschillen zijn tussen jouw heel interessante ontwerp met 2x ECL80 vergeleken met de AM PLL middengolf zenders van ca. 18 euro die ik op bv marktplaats zie.

de belangrijkste verschillen tussen beide zendertjes zijn:

- met het digitale ontwerp kan je minder gemakkelijk van frequentie wisselen. Je moet hiervoor niet alleen de frequentie digitaal opnieuw instellen (met behulp van een aantal kleine printschakelaartjes) maar ook het analoge antennefilter moet opnieuw worden ingesteld (met behulp van een aantal stekkertjes en met een afregelschroefje). Ook wanneer je een andere antenne aansluit (bijvoorbeeld een langere draadantenne) moet je het antennefilter opnieuw afregelen.

- het digitale ontwerp is alleen voor de MG, het analoge ontwerp werkt ook op de KG en de LG

- het uitgangsvermogen van het digitale ontwerp is circa 100 milliWatt, het analoge ontwerp levert circa 1 Watt. Met 1 Watt kan je gebruik maken van een ingebouwde antenne, met 100 mWatt ben je meestal aangewezen op een draadantenne. De kans op storen is bij 1 Watt niet groter omdat het vermogen dat de antenne afgeeft bij beide zendertjes ongeveer gelijk is. Een vermogen van 1 Watt is door de overheid vastgelegd als het maximale vermogen voor een MG-hobbyzender.

- het digitale ontwerp voorziet niet in een modulatiemeter, het analoge ontwerp wel.

- voor het analoge ontwerp is geen printplaat beschikbaar, voor het digitale ontwerp is dit wel het geval.

--
http://www.hupse.eu/radio

Reageer op dit bericht

119 keer gelezen

Hallo Jacobus,

Nog een stapje verder is de combinatie van een AM- en FM-zendertje gebouwd in één behuizing:

[image]

Beide zendertjes worden tegelijk gemoduleerd met hetzelfde ingangssignaal. Ook bij mij komt dit uit een Technisat DAB/Bluetooth ontvanger.

Het FM zendertje komt van Alibaba, inclusief bediening en display.
Het AM zendertje is een aangepaste Otto uitvoering. Met behulp van een Arduino controller heb ik een bediening gemaakt met een up- en downtoets en tevens een display uitlezing. Naar keuze frequentie of golflengte aanduiding.

Het geheel is ondergebracht in een behuizing van een ontmantelde NAD tuner (C420). De tekst op het front heb ik aangepast.

Een uitgebreidere beschrijving is te vinden op het transistorforum: http://www.philipsradios.nl/forum/index.php?id=31853

Als in de toekomst ook de FM omroepzenders gaan verdwijnen kan, naast de AM, ook nog naar de FM worden geluisterd.

Groet,
Paul Bakker

Reageer op dit bericht

125 keer gelezen

Heb een Otto Tuil pll zendertje aangeschaft bij Rene (uit Best) en ingesteld op 783Hz. Werkt fantastisch. Hierop een portable radiootje aangesloten met FM. Kan nu alle fm zenders keurig ontvangen op de oude radio's. En als er geen fm zenders meer zijn sluit ik een dab ontvangertje erop aan. Maar dat zal nog wel een aantal jaren duren.

Bedankt voor jullie tips.

Reageer op dit bericht

114 keer gelezen

RSS Feed van deze thread

Terug naar hoofdpagina

powered by my little forum