Afregelen middenfrequent van AM-radio (Techniek Overig)

door humfred , Dubai, 24.12.2016, 12:02 (2890 dagen geleden) @ Paul Brouwer
Bewerkt door humfred, 24.12.2016, 12:20

Hallo beste mensen,

door toeval kwam ik op dit forum terecht. Ik was op zoek naar iets anders via Google.
Ik heb heel veel met oude radio´s gewerkt, beroepsmatig maar ook uit hobbie.

Ik lees dat mensen vragen hebben over het afregelen van de middenfrequent trappen.
Het is inderdaad goed om de handleiding van de fabrikant te raadplegen maar nog beter is het te begrijpen wat je precies aan het doen bent.
Eerst moet je jezelf afvragen of het überhaupt nodig is om aan deze klus te beginnen.
Want een middenfrequent trap verloopt maar niet zo vanzelf. Tenzij er een onderdeel defect raakt of uit de tolerantie loopt.
Dus ga je er werkelijk aan beginnen, dan moet je enkele dingen voor ogen nemen.
De middenfrequentie zelf? Hoe onstaat die? Dat is een mengproduct tussen de te ontvangen frequentie en de oscillator frequentie. Als bijvoorbeeld de oscillator van frequentie verlopen is, dan klopt de middenfrequentie niet meer. Dan ligt de oorzaak van ongevoeligheid niet in de middenfrequent trap maar in de oscillatorsectie van de mengtrap. Ga je dan de middenfrequentie op de fabriekswaarden instellen, dan zal je nooit de maximale gevoeligheid halen.
Het instellen van de MF versterkertrappen wordt over het algemeen van achteren naar voren gedaan. Dat wil zeggen vanaf de detector terugwerkend naar de mengtrap.
Je kunt kiezen voor maximale versterking of voor een voorgegeven bandbreedte: 9 kHz. Beter is het om de MF trap te wobbelen met een wobbulator en oscilloscoop, dan zie je de doorlaatkromme precies en kun je de 3dB punten daar leggen waar je ze wilt hebben. In meer luxere ontvangers werd ook wel z.g. "staggered tuning" toegepast. Dan werden de MF trappen (meestal waren het er 3) per trap net op een andere MF frequentie gezet om de bandbreedte mooi recht te krijgen met één of twee kleine "bobbels" in de top. Dat gebeurde meer bij FM en TV middenfrequenten.
Wil je het helemaal goed doen, dan zet je eerst de MF trappen op de voorgegeven middenfrequentie, bijvoorbeeld 472 kHz bij maximale versterking of een gewenste bandbreedte met wat minder versterking.
En dan het belangrijkste: het afregelen van de zogenaamde gelijkloop.
Hiervoor is er in de preselectie en mengtrap altijd een trimmer en een variabele spoel aanwezig. Dat geldt doorgaans voor iedere golflengte apart.
Allereerst moet de schaal kloppend gemaakt worden met de oscillator freqentie en door het heen en weer schuiven van de indicator over het touwtje. De trimmer voor de hoge kant van de schaal en de spoel voor de lage kant van de schaal.
Dan de gelijkloop optimaliseren met de trimmer van de antennesectie voor de hoge kant van de schaal en met de spoel voor de lage kant van de schaal. (Meestal is er een ferroceptor aanwezig, dat betekend dan de spoel over de ferroceptor schuiven voor een maximum aan de onderkant van de schaal).
Hoge kant = hoge frequentie (niet golflengte) en lage kant is lage frequentie.
Ja, het is een heel verhaal. Het is dus niet gedaan met het "even" instellen van de MF maar de hele preselectie en oscillator speelt een nog belangrijkere rol.
Het is een samenspel van schaal kloppend maken, gelijkloop, MF afregelen en de bandbreedte van de MF versterkertrap bepalen. Meer bandbreedte geeft een beter geluid, maar minder selectiviteit en omgekeerd.
Met gelijkloop wordt de maximale gevoeligheid over de gehele band bedoeld en is bij een super met gelijk grote afstemcondensatoren (2 x 500 pF) voor preselectie en oscillator uitsluitend op 2 punten perfect te krijgen. Onder en bovenin de band.