Philips ag9015: Toonregeling of voorversterker probleem L/R (Techniek Radio/TV)
door DaanK , Amsterdam, 14.10.2017, 10:18 (2602 dagen geleden)
Vandaag kon ik weer verder met het opknappen van een ag9015. Het is mijn eerste buizenproject en tot nu toe lukt het me aardig om slechte C's, composietweerstanden etc op te sporen en te vervangen.
Toch blijft er een probleem wat ik tot nu toe niet heb kunnen oplossen; er zit een verschil tussen het volume en de klankkleur tussen het linker en rechter kanaal.
Het 'foute' kanaal geeft veel minder hoge tonen dan het goede kanaal.
Als ik de de uitgangen van de voorversterker omwissel (in de versterker makkelijk te doen door de kabels bij C21 / C121 te wisselen) dan verschuift ook het probleem.
Daar leid ik uit af dat de eindtrappen goed zijn.
Nu is de vraag; wat zijn voor de hand liggende 'fouten' die ik kan opsporen in het voorversterker-gedeelte? Of moet ik het zoeken in de toonregeling?
Als input gebruik ik de tape-input maar bij de tuner-input is het probleem hetzelfde.
Als ik de ECC83 omwissel blijft het probleem ook hetzelfde.
Ik heb helaas alleen een multimeter tot mijn beschikking, het is voor mij dus lastig om het signaal op een 'sjieke' manier te volgen.
Alle hulp is (weer) welkom!
Dank alvast voor uw reacties
Daan
Philips ag9015: Toonregeling of voorversterker probleem L/R
door Hans van der Marel , Hilversum, 14.10.2017, 12:49 (2602 dagen geleden) @ DaanK
Begin bij de bron, verwissel de bronsignalen ook eens, er bestaat natuurlijk een kans dat het daar al mis is.
Philips ag9015: Toonregeling of voorversterker probleem L/R
door DaanK , Amsterdam, 14.10.2017, 14:35 (2602 dagen geleden) @ Hans van der Marel
Dat had ik natuurlijk al gedaan!
Sorry dit ben ik vergeten te vermelden in mijn startpost.
Toch bedankt voor de tip...
Philips ag9015: Toonregeling of voorversterker probleem L/R
door soundman2 , Wouw, 14.10.2017, 15:32 (2602 dagen geleden) @ DaanK
Het beste sluit je een toongenerator aan met een toon, die valt in het klachten gebied. (De hoge tonen dus)
Met de millivoltmeter of de scope kun je de beide kanalen vergelijken en zien waar het mis gaat. De andere methodes leveren meestal alleen veel werk op met weinig resultaat.
Philips ag9015: Toonregeling of voorversterker probleem L/R
door Maurice , Dordrecht, 14.10.2017, 14:39 (2602 dagen geleden) @ DaanK
Daan.
Goed de waardes condenstoren controleren.
Mogenlijk dat er een factor fout zit
bv 10nF ipv 100nF.
Of 10k Ohm ipv 100kOhm
Verder zoals je nu ook gedaan hebt
verder terug de kanalen wisselen.
En zo uitsluiten in welk stukje het zit.
Philips ag9015: Toonregeling of voorversterker probleem L/R
door Hans van der Marel , Hilversum, 14.10.2017, 16:08 (2602 dagen geleden) @ Maurice
En met alleen een multimeter EERST de instellingen van de buizen links en rechts controleren door spanningen en stromen te meten.
Doe dit ZONDER stuursignaal.
Philips ag9015: Toonregeling of voorversterker probleem L/R
door DaanK , Amsterdam, 14.10.2017, 16:26 (2602 dagen geleden) @ Hans van der Marel
En met alleen een multimeter EERST de instellingen van de buizen links en rechts controleren door spanningen en stromen te meten.
Hans, dat ga ik straks doen. Al ben ik een beetje huiverig om met de pennen van mijn multimeter tussen al die draadjes te gaan pielen. Terwijl er waarden van 300-400 volt op staan...
Kan ik de buizen er uit halen en dan meten?
kan ik als 'aarde' gewoon het chassis nemen?
En hoe kan ik het beste de stromen meten?
Alvast dank voor de tips!
Philips ag9015: Toonregeling of voorversterker probleem L/R
door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 16.10.2017, 07:05 (2600 dagen geleden) @ DaanK
Instellingen kun je alleen meten met de buizen in de schakeling en minstens een aantal minuten opgewarmd.
Stroom meet je daar waar mogelijk door de spanningsval over een weerstand te meten. Als er geen weerstand in de schakeling zit, met je meter in de stroomstand in serie met de te meten stroom.
Het chassis is de massa.
Philips ag9015: Toonregeling of voorversterker probleem L/R
door DaanK , Amsterdam, 16.10.2017, 08:17 (2600 dagen geleden) @ Maarten Bakker
Oei, zo simpel eigenlijk...
De wet van Ohm was 30 jaar na mijn examen een beetje weggezakt!
Philips ag9015: Toonregeling of voorversterker probleem L/R
door DaanK , Amsterdam, 14.10.2017, 16:20 (2602 dagen geleden) @ Maurice
Goed de waardes condenstoren controleren.
Mogenlijk dat er een factor fout zit
bv 10nF ipv 100nF.
Of 10k Ohm ipv 100kOhm
Ik mag toch aannemen dat de waardes van de originele onderdelen voor beide kanalen hetzelfde zijn. Het verschil is zo goed hoorbaar dat een vorige eigenaar dit toch zou zijn opgevallen?
Philips ag9015: schema
door DaanK , Amsterdam, 14.10.2017, 16:39 (2602 dagen geleden) @ DaanK
Hier nog even het voorversterker gedeelte
En de eindtrappen:
De rode cirkels zijn niet van mij, dit schema vond ik bij een verslag van een revisie op internet.
Philips ag9015: schema
door soundman2 , Wouw, 14.10.2017, 17:07 (2601 dagen geleden) @ DaanK
Mogelijk hadden die onderdelen een afwijking van meer da 0,1%, lekker belangrijk.
Overigens hebben verkeerde buisinstellingen meestal geen invloed op het frequentiebereik, maar wel op eventueel optredende vervorming.
Is er met het uitwisselen van onderdelen geen fout gemaakt?
Philips ag9015: schema
door DaanK , Amsterdam, 14.10.2017, 17:14 (2601 dagen geleden) @ soundman2
Overigens hebben verkeerde buisinstellingen meestal geen invloed op het frequentiebereik, maar wel op eventueel optredende vervorming.
Begrijp ik hieruit goed dat ik de fout eerder in kapotte R/C combinaties moet zoeken? Er zitten nogal wat oude buiscondensators in. En composietweerstanden.
Is er met het uitwisselen van onderdelen geen fout gemaakt?
Tot nu toe zijn er alleen onderdelen uit de eindtrappen vervangen, en de fout lijkt vóór de eindtrappen te zitten.
Philips ag9015: schema
door soundman2 , Wouw, 14.10.2017, 17:21 (2601 dagen geleden) @ DaanK
Ik doe daar geen uitspraken over. Ik gebruik meetinstrumenten om de fout op te sporen en vervang dan het defecte of foutieve onderdeel. Testen op het gehoor met muziek is voor mij geen optie.
Philips ag9015: schema
door Ron Kremer , Groningen, 14.10.2017, 19:18 (2601 dagen geleden) @ DaanK
Begrijp ik hieruit goed dat ik de fout eerder in kapotte R/C combinaties moet zoeken? Er zitten nogal wat oude buiscondensators in. En composietweerstanden.
In de AG9015 zitten, wellicht afhankelijk van het bouwjaar en in tegenstelling tot wat je noemt, doorgaans relatief weinig composietweerstanden (deze hebben een bruine kleur) en soms nog papiercondensatoren. (bij Philips zijn deze in teer gegoten)
Meestal tref je in de AG9015 al veel koolfilmweerstanden (beige kleur) en polyestercondensatoren (mosterdkleur) aan. Deze van een latere generatie en van uitstekende kwaliteit, verdenk deze componenten dan ook niet in eerste instantie.
De door je genoemde buiscondensatoren zijn prima kwaliteit keramische C's en ook daar zul je geen verlopen waardes aantreffen.
Met alleen een multimeter zou ik me in eerste instantie beperken tot het zoeken naar verlopen composiet weerstanden, gezien de leeftijd van de versterker kunnen deze behoorlijk in waarde verlopen zijn.
Concentreer je eerst op relatief hoge waarden, zeg 100 kOhm en hoger die op frequentiekarakteristiek bepalende plaatsen zitten.
Vergelijk de gevonden waardes tussen linker- en rechterkanaal, dat geeft je enig houvast.
Beter is het de versterker met een toongenerator, op een relatief hoge toon, en scoop van voor naar achteren door te meten.
Ook in dat geval kun je vergelijken tussen links en rechts en moet het verschil tussen beide vrij eenvoudig boven water komen.
Aan een verdere investering in meetapparatuur zul je niet ontkomen wil je enigszins serieus met buizenprojecten uit de voeten kunnen.
Als je wat rondkijkt op de bekende verkoopsites dan kun je voor 100 tot 200 Euro al heel wat kopen wat voor versterker herstel geschikt is.
vr. groet, Ron
Philips ag9015: schema
door huub.jak , 14.10.2017, 17:52 (2601 dagen geleden) @ DaanK
DE triode buis Ecc 83 wilen ook nog
weleens nalaten in verschillen ondeling kanaal
Heb je niet een anderen vasten toon
dat je op de ingang kan zetten .
Saundman heft gelijk daar mee
huub
Philips ag9015: schema
door Goldline , Oranjedorp, 14.10.2017, 18:50 (2601 dagen geleden) @ huub.jak
Je kan je smartphone als toongenerator gebruiken, met de juiste App.
Door in de voorversteker beginnend vanaf de ingang gelijke punten tussen links en rechts door te verbinden. kan je op gehoor ook een de fout opsporen.
--
Cees PA1DBA
Philips ag9015: metingen
door DaanK , Amsterdam, 14.10.2017, 21:39 (2601 dagen geleden) @ DaanK
Ik ben na wat meten op een afwijking gestuit.
Eerst maar even het schema:
De spanning uit de voeding (bovenaan, +B) meet 244V
Dit moet volgens Philips 260V zijn maar ik wijt dit verschil aan het feit dat de keuzeschakelaar voor de voedingsspanning op 245V staat.
Dan wordt de spanning verdeeld over de ECC83 en gebeurt er iets geks:
Specificatie Philips: 164V en 116V
Aan de ene kanaal meet ik 158V en 136V
Aan het andere kanaal meet ik 60V en 39V
Hier gaat iets niet goed. Maar wat? Ligt dit toch aan de buizen?
Ik hoop dat iemand mij verder kan helpen.
Philips ag9015: metingen
door Eleen , Deurne (BE), 14.10.2017, 23:28 (2601 dagen geleden) @ DaanK
Ik ben na wat meten op een afwijking gestuit.
Eerst maar even het schema:
De spanning uit de voeding (bovenaan, +B) meet 244V
Dit moet volgens Philips 260V zijn maar ik wijt dit verschil aan het feit dat de keuzeschakelaar voor de voedingsspanning op 245V staat.Dan wordt de spanning verdeeld over de ECC83 en gebeurt er iets geks:
Specificatie Philips: 164V en 116VAan de ene kanaal meet ik 158V en 136V
Aan het andere kanaal meet ik 60V en 39VHier gaat iets niet goed. Maar wat? Ligt dit toch aan de buizen?
Ik hoop dat iemand mij verder kan helpen.
Vervang de lekkende koppelcondensator C17 en je probleem is vrijwel zeker opgelost.
De stroom die door de lekkende C17 loopt zorgt enerzijds dat de stroom door de 220K anodeweerstand R10 groter is en dus extra spanningsval over deze R veroorzaakt; anderzijds dat het rooster (pen 2) van B2' positief wordt, waardoor deze buis meer anodestroom neemt en er over zijn anodeweerstand R11 meer spanningsval is. De grotere stroomopname via R10 en R11 veroorzaken de lagere spanning op de +B lijn.
Als ik het goed heb is C17 een ceramische buiscondensator. Ze zijn redelijk betrouwbaar maar uitzonderingen komen voor.
Succes met de reparatie.
Mvg, Eleen
--
Ik ben nog op zoek naar een PW4032 Philips Counter
Philips ag9015: metingen
door soundman2 , Wouw, 15.10.2017, 06:43 (2601 dagen geleden) @ DaanK
Bewerkt door soundman2, 15.10.2017, 06:57
Ik ben na wat meten op een afwijking gestuit.
Eerst maar even het schema:
De spanning uit de voeding (bovenaan, +B) meet 244V
Dit moet volgens Philips 260V zijn maar ik wijt dit verschil aan het feit dat de keuzeschakelaar voor de voedingsspanning op 245V staat.Dan wordt de spanning verdeeld over de ECC83 en gebeurt er iets geks:
Specificatie Philips: 164V en 116VAan de ene kanaal meet ik 158V en 136V
Aan het andere kanaal meet ik 60V en 39VHier gaat iets niet goed. Maar wat? Ligt dit toch aan de buizen?
Ik hoop dat iemand mij verder kan helpen.
De spanningsverschillen ontstaan, omdat buizen aan slijtage onderhevig zijn en daardoor zowel meer als minder stroom gaan trekken. Ook weerstanden in het stroom pad kunnen wat verlopen zijn. Lekkende koppel condensatoren kunnen ook een oorzaak zijn van verkeerde instellingen. Die laatste meet ik meestal door een buis te verwijderen, zodat eventuele roosterstroom de meting niet verstoort. De versterking hangt vaak niet van de buis af, maar van de dimensionering van de schakeling. De versterking van de buis wordt meestal bepaald door het ontwerp. Een buis heeft daardoor maar weinig invloed op het frequentiebereik.
Als je daaraan twijfelt, is er niets eenvoudiger, dan de buizen van het "goede"kanaal in het andere kanaal te steken.
Ik zet goede tussen aanhalingstekens, omdat met dezelfde reden het kanaal met meer hoge tonen net zo goed fout kan zijn. Een frequentie sweep brengt dat meteen aan het licht.
Een voorversterkertrap zou met de toonregeling in de middenstand, een rechte frequentiekarakteristiek moeten hebben. Dat geldt uiteraard niet voor speciale ingangen, zoals die van een magnetische toonopnemer, waarin correctie volgens de RIAA norm plaatsvindt.
Als ik het goed lees, meet je op het rooster van de tweede helft van de ECC83 een positieve spanning (36V). Die hoort nul volt te zijn. Dat kan door een lekke koppelcondensator komen, of een roosterlekweerstand die onderbroken of zeer hoogohmig geworden is. De buis kan ook nog stuk zijn, maar als je die verwijdert moet de spanning echt nul volt zijn.
Ik zie dat Eleen dit ook al aangaf.
Philips ag9015: metingen
door Hans van der Marel , Hilversum, 15.10.2017, 06:55 (2601 dagen geleden) @ DaanK
Goed resultaat, zelfs met alleen een multimeter kun je fouten opsporen en veel apparaten repareren.
Betere en andere apparatuur maakt het soms wel makkelijker/sneller.
Goed repareren is controleren wat nog wel goed werkt door metingen.
De gelijkstroom instelling van buizen wordt door de fabrikant gekozen om diverse redenen.
Maar bij reparatie moet die instelling terug te vinden zijn anders zijn er componenten rondom die buis of de buis zelf niet meer hetzelfde als in het schema.
Daardoor veranderen de eigenschappen van die schakeling en kunnen er verschillende effecten optreden.
Naast de C17 die is aangegeven ( wat meet je voor spanningen op de roosters links en rechts ? moet nagenoeg 0V DC zijn ) is ook de elco C16 over de kathode weerstand verdacht.
Deze buis wordt ingesteld door de kathode weerstand ( 1k ) en de roosterweerstand ( 1M ). De eclo C16 doet daar niet in mee als hij goed is. Echter deze willen wel eens gaan lekken waardoor de stroom door de buis toeneemt ( 1k parallel met de elco geeft een kleinere weerstand waardoor er mee stroom moet gaan lopen tot het evenwicht weer is bereikt ).
2e effect van deze elco is dat hij de kathode voor wisselspanning ontkoppelt, de kathode weerstand is voor wisselspanning kortgesloten. Als deze elco niet goed functioneert komt er extra weerstand in het wisselspannings pad en verandert de versterking van de schakeling en dat kan frequentie afhankelijk zijn.
Philips ag9015: metingen
door soundman2 , Wouw, 15.10.2017, 07:20 (2601 dagen geleden) @ Hans van der Marel
2e effect van deze elco is dat hij de kathode voor wisselspanning ontkoppelt, de kathode weerstand is voor wisselspanning kortgesloten. Als deze elco niet goed functioneert komt er extra weerstand in het wisselspannings pad en verandert de versterking van de schakeling en dat kan frequentie afhankelijk zijn.
Als de elco een te kleine capaciteit heeft gekregen, zal de laagversterking afnemen,
In mijn bijdrage gaf ik al aan dat best het "goede"kanaal wel eens mis kon zijn en wellicht teveel hoge tonen geeft. Dat was mijn tip om zonodig een frequentiesweep te doen. Helaas kan dat allemaal maar moeilijk op het gehoor. Het is bekend dat ons gehoor maar een pover meetinstrument is. Het is verre van lineair voor geluidsdrukken en ook nog eens voor toonhoogtes, terwijl dat laatste ook nog eens afhankelijk is van de leeftijd. Veel oudere mensen hebben er last van dat boven acht tot tien KHz weinig meer gehoord wordt.
In dit geval vind ik het altijd nog merkwaardig, dat instanties als de consumentenbond bij tests van geluidsapparatuur, steeds gaan voor de geluidskwaliteit van tv-toestellen etc.
Weergave van lage tonen zou tegenvallen etc. Steeds wordt voorbijgegaan aan het feit dat, zeker bij TV, het in het over grote deel gaat om gesproken woord. Daarbij kunnen lage tonen als kiespijn gemist worden. Het leidt er alleen maar toe, dat zeker op wat oudere leeftijd de tv veel harder met staan om wat te kunnen verstaan. Het terug regelen van de lage tonen of een speciale stand "spraak" geeft een veel betere verstaanbaarheid, omdat de midden en hoge tonen dan relatief gezien in de meerderheid zijn.
Omdat lage tonen veel meer doorklinken is ook de overlast groter naar andere vertrekken of zelfs de buren. Lage tonen kost veel energie voor luidsprekers en versterkers en tasten de verstaanbaarheid aan.
Philips ag9015: metingen
door Hans van der Marel , Hilversum, 15.10.2017, 08:28 (2601 dagen geleden) @ soundman2
2e effect van deze elco is dat hij de kathode voor wisselspanning ontkoppelt, de kathode weerstand is voor wisselspanning kortgesloten. Als deze elco niet goed functioneert komt er extra weerstand in het wisselspannings pad en verandert de versterking van de schakeling en dat kan frequentie afhankelijk zijn.
Als de elco een te kleine capaciteit heeft gekregen, zal de laagversterking afnemen,
In mijn bijdrage gaf ik al aan dat best het "goede"kanaal wel eens mis kon zijn en wellicht teveel hoge tonen geeft. Dat was mijn tip om zonodig een frequentiesweep te doen. Helaas kan dat allemaal maar moeilijk op het gehoor. Het is bekend dat ons gehoor maar een pover meetinstrument is. Het is verre van lineair voor geluidsdrukken en ook nog eens voor toonhoogtes, terwijl dat laatste ook nog eens afhankelijk is van de leeftijd. Veel oudere mensen hebben er last van dat boven acht tot tien KHz weinig meer gehoord wordt.
Helemaal mee eens, echter die elco moet van onverdachte kwaliteit zijn, lekken en capaciteitsveranderingen beïnvloeden direct de kwaliteit van het geluid.
Philips ag9015: metingen
door gert.van.wee , Achterveld, 15.10.2017, 08:02 (2601 dagen geleden) @ DaanK
hallo daan,
ik heb eens een lekkende C8 gehad. meet maar eens op het knooppunt van de weerstanden.
en meet de spanningsval.
groet,
Gert
Philips ag9015: vervolg
door DaanK , Amsterdam, 15.10.2017, 19:39 (2600 dagen geleden) @ DaanK
Allereerst dank ik iedereen voor hun zinvolle bijdragen. Erg fijn dat jullie een beginner zonder scoop en toongenerator, toch verder willen helpen. Ik ben me er van bewust dat e.e.a. een stuk sneller zou gaan met goede meet apparatuur maar omdat dit mijn eerste project is, wil ik daar nog niet in investeren. Verder leer ik al een hoop van jullie opmerkingen.
Een zeer terechte opmerking mbt de vraag wat het "goede" kanaal is, vandaar dat ik de onderdelen aan beide kanten vervang.
Vanavond begonnen met het vervangen van 'verdachte' onderdelen, aan beide kanten. Een kleine investering aan condensators.
C17, C15,C16,C17,C21,C22, C25, C26, alle elko's en enkele composietweerstanden (er waren al een hoop weerstanden vervangen bij een vorige revisie, met name de 1M weerstanden en alle weerstanden rond de eindbuizen)
Ik had voor C17 alleen een 50V keramische schijfcondensator. Welk voltage wordt aangeraden?
Ik heb C8/C108 los gesoldeerd (ik had daar geen vervanger voor) en die meet resp 9 en 10 uF.
Dat zal het probleem niet kunnen verklaren neem ik aan?
Ik zal eens kijken of ik aan een verse ECC83 kan komen, om toch eens te kijken wat uitwisselen doet.
Er werd gevraagd om de roosterspanningen eens te meten. Heb ik het goed als ik op pen 2 en 7 meet?
Zoals jullie begrijpen, is het probleem nog niet verholpen.
Wat zou een volgende stap kunnen zijn? Ik zou het zo fijn vinden deze versterker eens in 'volle glorie' te kunnen beluisteren!
Philips ag9015: vervolg
door Maurice , Dordrecht, 15.10.2017, 23:20 (2600 dagen geleden) @ DaanK
Waarom koop je niet gewoon een nieuwe versterker in de winkel.
Je uitgevoerde werk is een totaal zinloze actie met totaal in de wind geslagen adviezen.
En je totaal geen notie weet waar je mee bezig bent.
Erger nog je weigert enige leerling en wijsheid tot je te nemen.
Kortom je vragen hier stellen en dit gedrag vertonend gewoon
een belediging voor mensen die TIJD EN ENERGIE steken in JOUW probleem.
Je hebt een lekke band en vervangt maar de motor, de koplamp en het stuur.
De koplamp maar vervangen voor een groene daar de witte op zijn.
met de hoop dat daarmee op den duur je toevallig ook de 4 banden gaat vervangen
en tot conclusie komt dat daarmee de auto beter is gaan rijden.
En nu als de donder luisteren naar wat je aangeraden wordt uit te voeren en geen weerstand meer dan dat!
Philips ag9015: vervolg
door Hans Op den Camp , Leusden, 16.10.2017, 06:31 (2600 dagen geleden) @ Maurice
Dag Maurice,
De toon is weer eens gezet. Ik ken je al heel lang op dit forum dus is jouw manier van antwoord op vragen van TS mij niet vreemd.
Ik vraag me echter af of dat de juiste manier is om een beginnend mede-hobbyist iets bij te brengen.
Vergeet niet dat de meeste forumgebruikers met de (radio)buizentechniek bezig zijn als een leuke hobby en heeft lang niet iedereen
een technische opleiding op dit gebied. Een beetje meer geduld zou m.i. op zijn plaats zijn .
--
Met vriendelijke radiogroet, Hans
Philips ag9015: vervolg
door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 16.10.2017, 07:17 (2600 dagen geleden) @ Hans Op den Camp
Mee eens, zowel met de opmerkingen van Maurice als met die van jouw. Je opmerking over geduld vind ik wel leuk. De TS had dat duidelijk niet, daarom dat het halve apparaat inmiddels vervangen is. Misschien van Maurice' bericht een "sticky topic" maken dat door iedereen gelezen moet worden voordat de soldeerbout opgewarmd is
Ik geloof dat ik net een bericht van ongeveer dezelfde strekking heb geschreven dat ik hopelijk iets beginnersvriendelijker geformuleerd heb.
Philips ag9015: vervolg
door DaanK , Amsterdam, 16.10.2017, 08:35 (2600 dagen geleden) @ Maarten Bakker
Ik als 'groentje' geef jullie naturlijk allemaal gelijk.
Wat betreft het 'blind' vervangen van onderdelen: Ik knutsel nog wel eens wat aan modernere audio, en daar wordt het 'recappen' vaak toegepast. Dan is het apparaat natuurlijk niet meer origineel, maar daar heb ik geen moeite mee.
Om sommige onderdelen na te meten, moest ik een aantal andere lossolderen. Ik vervang deze dan net zo lief meteen voor nieuwe.
Zolang de waardes kloppen hoeft dat naar mijn idee ook niets uit te maken in het zoeken naar de storing. Op deze wat lompe manier sluit je in ieder geval ook weer onzekerheden uit.
En met de beperkte middelen (multimeter) en zonder electronica-opleiding moet ik roeien met de riemen die ik heb.
Maar het belangrijkste is: ik heb daar heel veel plezier in! Net als ieder ander lid van dit forum op zijn eigen manier lol heeft in het pielen met oude apparaten. Dat ik daar ook fouten bij maak vind ik logisch en daar steek ik weer wat van op.
Net als van de zinnige bijdragen van de andere forumleden.
Philips ag9015: vervolg
door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 16.10.2017, 19:34 (2599 dagen geleden) @ DaanK
Over originaliteit was ik nog niet eens begonnen Recappen van moderne apparaten is net als bij oude apparaten in principe geen reparatiemethode maar valt onder wat ik elders onder revisie beschrijf. Iets dat je doet om de latere betrouwbaarheid en het beter binnen de specificaties laten functioneren, maar wat volgens het "sleepnetprincipe" soms ook resulteert in een gehele of gedeeltelijke reparatie. Natuurlijk leuk als tijdverdrijf maar vaak toch niet direct aan te raden inplaats van repareren omdat er veel nadelen aanzitten (originaliteit noem je al, kans op fouten, kans op verkorten van de levensduur, en vast nog wel een paar).
Vaak niet aan te raden dus, maar ik weet ook wel dat bijvoorbeeld een MFB-box erg graag een volledige set nieuwe elco's lust, en dat het in zo'n geval soms zelfs beter is om pas daarna te beginnen met foutzoeken, maar je moet dan wel tamelijk zeker van je zaak zijn en zorgvuldig werken om achteruitrepareren te voorkomen - bij een nog defect apparaat kun je meestal niet tussentijds controleren of het reviseren goed gaat.
Ook bij echt moderne apparaten komt recappen soms dichter bij repareren dan bij reviseren, zoals ik al een opmerking las over ondermaatse elco's in schakelende voedingen. Bij oude apparaten is het soms raadzaam te beginnen met een gedeeltelijke 'recap', namelijk die condensatoren die schade kunnen aanrichten of testen onmogelijk kunnen maken. Buizenradio's en versterkers zijn goede voorbeelden, denk aan koppel-C, ratel-C, C over uitgangstrafo.
Maar denk daarbij wel aan wat John Hupse ook aanstipte: inventariseren. Als je wilt beginnen met condensatoren vervangen betekent dat onder andere: kijk goed wat er nu inzit (sommige oude onderdelen hebben specificaties die niet door elk modern gelijkend onderdeel gehaald worden), of er al een zichtbaar probleem is, hoe groot de kans op onzichtbareproblemen daarmee is (zo uit de losse pols ERO, WIMA, RIFA: zeer groot, teerknol: groot, elco: gemiddeld, ceramische condensator: klein, mosterdcondensator: zeer klein).
Philips ag9015: vervolg
door doeve , Borgercompagnie, 17.10.2017, 19:28 (2598 dagen geleden) @ Maarten Bakker
Is het niet zo dat alles vervangen gelijk staat met nieuwbouw wat normaal gesproken best tot een goed resultaat kan leiden.
Henk
--
HJD
Philips ag9015: vervolg
door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 17.10.2017, 20:23 (2598 dagen geleden) @ doeve
In de praktijk zijn er bij "alles vervangen" vaak onderdelen die je ten onrechte laat zitten. Gammele buisvoeten, draadjes waar het soldeer niet niet op gepakt heeft of met een breukje. Die ene weerstand die er zo mooi uitziet dat hij wel goed moet zijn, etc.
Tel daarbij op dat een nieuw onderdeel niet altijd goed is, niet altijd de gewenste specificaties heeft, niet per definitie correct gemonteerd wordt, zelfs de routering van bedrading kan verschil maken zoals je weet - en foutzoeken is opeens een nachtmerrie voor diezelfde beginner die juist dacht het simpel klaar te krijgen.
Voor die gevallen bestaat de algemene benaming "achteruitrepareren".
Zeker als het al een paar keer goed is gegaan, gewoon omdat het meezat en/of omdat er zorgvuldig gewerkt is, is dat een smerige instinker die tot veel frustratie kan leiden.
Philips ag9015: vervolg
door huub.jak , 18.10.2017, 05:41 (2598 dagen geleden) @ Maarten Bakker
met dat repareren sluit men in ieder geval
dat uit wat gedaan is en als het nog niet
naar wens is dan zoekt men verder
de huis dokter werkt ook zo
eerst maar een paracetemolletje en dan verder
huub
Philips ag9015: vervolg
door John Hupse † , Schoonhoven, 18.10.2017, 18:01 (2597 dagen geleden) @ huub.jak
met dat repareren sluit men in ieder geval dat uit wat gedaan is en als het nog niet naar wens is dan zoekt men verder de huis dokter werkt ook zo eerst maar een paracetemolletje en dan verder
volgens mij verwar je hier de huisarts met een kwakzalver. Je gaat in elk geval volledig voorbij aan het hoge opleidings- en ervaringsniveau van de huisarts met betrekking tot de medische diagnostiek. Huisarts zijn is een vak.
Philips ag9015: vervolg
door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 19.10.2017, 07:12 (2597 dagen geleden) @ John Hupse †
Huub heeft waarschijnlijk ervaring met huisartsen... Net zoals wij ervaring hebben met reparateurs.
Philips ag9015: vervolg
door Oldtimer , Oegstgeest, 16.10.2017, 05:50 (2600 dagen geleden) @ DaanK
Bewerkt door Oldtimer, 16.10.2017, 05:57
Een zeer terechte opmerking mbt de vraag wat het "goede" kanaal is, vandaar dat ik de onderdelen aan beide kanten vervang.
Het "goede" kanaal is voorlopig het kanaal waar de gemeten spanningen ongeveer kloppen met de waarden die Philips aangeeft.
Ik zou daarom niets in dat kanaal vervangen tenzij je zeker weet dat een onderdeel daar defect is.
Vanavond begonnen met het vervangen van 'verdachte' onderdelen, aan beide kanten. Een kleine investering aan condensators.
C17, C15,C16,C17,C21,C22, C25, C26, alle elco's en enkele composietweerstanden (er waren al een hoop weerstanden vervangen bij een vorige revisie, met name de 1M weerstanden en alle weerstanden rond de eindbuizen)
Dat is wel heel erg veel. Ik zou als reparateur niet zo blij zijn als ik een apparaat in handen kreeg waar al zo druk in gespit was door een GWA (GoedWillende Amateur).
Zo wordt de kans alleen maar groter dat er door de "reparateur" nieuwe fouten zijn gecreëerd.
Ik had voor C17 alleen een 50V keramische schijfcondensator. Welk voltage wordt aangeraden?
Tja, de beruchte C17 van 220pF waarvan Eleen het ernstige vermoeden heeft (en ik ook) dat hij defect is.
Hij hangt met een pootje aan de anode van het linker triodedeel en daar staat 116V op en de andere kant van de C hangt via de roosterlekweerstand van 1M van het andere triodedeel aan de 0V (massa).
Als je er een C van 220pF 50V in hebt gehangen heb je dus zelf een tijdbom geplaatst! Dat bedoel ik nu met het creëren van fouten.
Ik heb C8/C108 los gesoldeerd (ik had daar geen vervanger voor) en die meet resp 9 en 10 uF.
Dat is prima.
Dat zal het probleem niet kunnen verklaren neem ik aan?
Klopt
Ik zal eens kijken of ik aan een verse ECC83 kan komen, om toch eens te kijken wat uitwisselen doet.
Waarom? Je hebt een stereoversterker, je kunt dan toch eenvoudig de ECC83's uit de twee kanalen omwisselen?
Er werd gevraagd om de roosterspanningen eens te meten. Heb ik het goed als ik op pen 2 en 7 meet?
Ja, maar bedenk wel dat je die spanningen meet t.o.v. de kathode van het bijbehorende triodedeel.
Alleen worden er in het schema geen meetwaarden opgegeven voor die roosterspanningen.
Ik zou in plaats daarvan de spanning over de kathodeweerstanden meten, die spanningen zijn wel bekend.
Zoals jullie begrijpen, is het probleem nog niet verholpen.
Begrijp ik helemaal.
Wat zou een volgende stap kunnen zijn?
Vervang eerst C17 door een C van 220pF 250V of hoger.
Meet opnieuw de spanningen.
Willem
Philips ag9015: vervolg
door DaanK , Amsterdam, 16.10.2017, 06:04 (2600 dagen geleden) @ Oldtimer
Het "goede" kanaal is voorlopig het kanaal waar de gemeten spanningen ongeveer kloppen met de waarden die Philips aangeeft.
Het verwarrende voor mij is, dat ik juist dat kanaal zo beroerd vind klinken
Als je er een C van 220pF 50V in hebt gehangen heb je dus zelf een tijdbom geplaatst! Dat bedoel ik nu met het creëren van fouten.
Helemaal mee eens deze was ook een tijdelijke oplossing, ik ga vandaag de goede halen.
je kunt dan toch eenvoudig de ECC83's uit de twee kanalen omwisselen?
Klopt.
Ik zou in plaats daarvan de spanning over de kathodeweerstanden meten, die spanningen zijn wel bekend.
Ga ik doen
Vervang eerst C7 door een C van 220pF 250V of hoger.
Meet opnieuw de spanningen.
Ga ik ook doen, zal me melden met de resultaten
Dank Willem!
Philips ag9015: vervolg
door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 16.10.2017, 07:10 (2600 dagen geleden) @ DaanK
Jammer, je hebt er nu effectief voor gezorgd dat je nooit weet waar de fout nou eigenlijk zat. Er is zelfs een kans dat je met alle vervangwerk de fout er nog niet eens uit hebt gekregen.
Edit: ik lees dat de fout er inderdaad niet uit is, dus je komt er nog achter welk onderdeel je nu eigenlijk als eerste had moeten vervangen. Vaak (enigszins afhankelijk van het apparaat en de onderdelenbezetting) is het verstandig om eerst de fout te zoeken en dan pas te besluiten of je een apparaat verder onder handen wilt nemen voor extra betrouwbaarheid (valkuilen alom, gebruik wel altijd de juiste vervangende onderdelen) of net even dat laatste stukje van de specificatie waarvan je vermoed dat het niet gehaald wordt (idem valkuilen). Vaak wordt dat reviseren genoemd. Je weet vanaf nu dus dat je dat niet met repareren moet verwarren.
Philips ag9015: vervolg
door John Hupse † , Schoonhoven, 16.10.2017, 11:36 (2600 dagen geleden) @ Maarten Bakker
Bewerkt door John Hupse †, 16.10.2017, 12:26
het reageren op vragenstellers die er van overtuigd zijn dat het vervangen van willekeurige onderdelen de beste manier is om een technisch probleem of probleempje op te lossen is natuurlijk een delicate zaak. Vooral wanneer aan de vervangingskant ook van deze werkwijze gebruik wordt gemaakt (een onderdeel dat voor het grijpen ligt heeft de voorkeur boven een onderdeel dat nog in een kast ligt) wordt het geven van een zinvol advies vrijwel onmogelijk.
Enerzijds is het duidelijk dat deze mensen druk bezig zijn met wat Amerikanen zo puntig "Dumb and Dumber" noemen, anderzijds leeft binnen deze groep de gedachte dat ze wel degelijk op de goede weg zijn. Natuurlijk, wanneer een toestel b.v. 300 uitneembare onderdelen bevat kan je eenvoudig berekenen dat na het foutloos vervangen van het honderdvijftigste onderdeel statistisch gezien de gezochte fout alweer tot het verleden behoort. Tenzij het probleem te maken heeft met iets anders, b.v. geen geschikte antenne aangesloten, luidspreker ontbreekt, bedradingsfout etc. Maar meestal ligt het nog wat delicater, men wil van twee walletjes eten en vraagt dus meteen om een goeie "tip" zodat ook de tijdrovende vervanging van die gemiddeld 150 onderdelen (of een ander aantal, dit is afhankelijk van merk en type) niet meer nodig is. Men vraagt dan naar "Instant Relief", zogezegd.
Ik denk dan ook dat je de oplossing meestal in die richting moet zoeken, er zijn dus nog een paar helderzienden nodig hier.
Sommige mensen hebben overigens gewoon plezier in het ongecompliceerd vervangen van grote aantallen willekeurige onderdelen. Of een toestel daarna goed speelt is meestal niet eens relevant, het verschil tussen "goed" en "vervormd" pakt immers meestal ten gunste van vervormd uit en wordt dan omschreven als een "gedetailleerde en dynamische klankzetting". Of zoiets.
Uiteraard moet een advies over dit soort zaken zorgvuldig worden opgebouwd, zeker wanneer het gaat over adviezen op het snijvlak van helderziendheid en techniek.
Het zal direct duidelijk zijn dat ik zelf geen goede helderziende ben.
Wat betreft het 'blind' vervangen van onderdelen
Dit gaat nog weer wat verder dan je meestal ziet. Het "blind" vervangen van onderdelen is natuurlijk wel de ultieme uitdaging. Het verschil tussen "helderziend" en "blind" is dat je in het eerste geval nog enig idee hebt wat je aan het doen bent, bij "blind" vervangen is ook dat verdwenen.
Afsluitend een karakteristiek voorbeeld van een dergelijke discussie, deze keer de casus van Skullboy:
Vraag van Skullboy: "Ik wil mijn antieke oscillograaf weer aan de praat krijgen de eerste stap die ik ga zetten is om alle elko's te vervangen. Nu kan ik alleen niet heel erg wijs worden van de opschrift van de elko's hier kom ik nog wel uit. Maar hier niet heb al wat lopen googelen maar dat hielp niet echt. Ik heb wel een schema met onderdelen lijst maar de ik zie veel pico condensatoren maar dan weet ik de voltages nog niet.(als die nodig zijn tenminste). Kan iemand mijn een schop in de goede richting geven?" Let op, dit laatste is de vraag naar de "tip".
Na een lang en genuanceerd antwoord van Maarten over allerlei condensatorsoorten, achteruit repareren en bulkvervanging ( "Juist doordat die bulkaanpak regelmatig wel gerechtvaardigd is, moet je ervoor uitkijken dat er een sfeer ontstaat waarin dat als normaal wordt beschouwd" ) volgt het verlossende woord van Skullboy:
"Hallo bedankt voor de reacties het was weer even lees voer . Ik zal binnenkort wel even de spanningstoevoer goed gaan zekeren en dan van alles gaan testen. maar in eerste opzicht leken mij die condensatoren defect omdat ze nog al bruin zijn geworden."
Nuances lijken dus niet veel te helpen, dat komt waarschijnlijk omdat je een idee dat zeer aantrekkelijk is voor een grote groep mensen niet kunt wegpoetsen met wat nuancering. Een handige helderziende zou hebben gezegd "je kunt zo'n bruin onderdeel schoonpoetsen door een schoon lapje met spiritus te gebruiken, even goed doorpoetsen Skull!"
Philips ag9015: vervolg
door ruudtx , 16.10.2017, 12:44 (2600 dagen geleden) @ John Hupse †
Ik ben het geheel met je eens John.
Maar in veel kringen, ook professionele, is het regoreus vervangen van alle elcos - recappen, de dagelijkse praktijk. Zelfs bij devroegere Nozema die een zender zo onder handen nam, en bij het reparerren van modern spul zoals flatscreens worden alle elco's in de voeding vervangen. Dar is gek genoeg nog een goede reden voor ook, de fabrikanten stoppen er slechte elco's in, en om te voorkomen dat het toetel een maand later weer binnengebracht wordt gaat alles eruit. Ik heb ook wel eens op een computer moederbord alles vervangen, en het probleem was verholpen. Van dit soort zaken is geen schema te krijgen dus meten is er niet bij.
Bij oudere apparaten doe ik het nooit, schema erbij en meten.
Philips ag9015: vervolg
door John Hupse † , Schoonhoven, 16.10.2017, 13:11 (2600 dagen geleden) @ ruudtx
Bewerkt door John Hupse †, 16.10.2017, 13:16
Klopt, wanneer je van te voren weet dat er onderdelen zijn gebruikt die onder de maat zijn zal een fatsoenlijk bedrijf deze onderdelen preventief vervangen. In bepaalde branches vinden om deze reden b.v. terugroepacties plaats, onder meer in de autoindustrie.
Om een en ander te kunnen beoordelen is vrij specifieke kennis nodig, die niet aanwezig is bij de reparateurs in mijn verhaaltje. Let op, het gaat om een veel grotere groep dan je misschien vermoed. En vrijwel altijd gaat het om uiterlijke zaken, in de Skullboy casus hebben b.v. een aantal condensatoren een bruinige aanslag opgelopen.
Binnen de NVHR hebben we een jaar of vijf geleden een on-line reparatiecursus samengesteld waarin onze 40-jarige ervaring op het gebied van het herstel van oude radio's en aanverwante apparatuur is vastgelegd. Door deze interactieve cursus te volgen kan je de benodigde kennis opdoen over dit onderwerp, dus ook over wat je preventief zou moeten vervangen (en wat niet). Ook het systematisch foutzoeken komt hierin uitgebreid aan de orde, dat is een onderwerp waar de vele forumleden die nog worstelen met de vraag wat je preventief zou moeten vervangen meestal nog niet eens aan toe zijn gekomen.
Philips ag9015: vervolg
door soundman2 , Wouw, 16.10.2017, 15:02 (2600 dagen geleden) @ John Hupse †
Het voordeel van het direct gaan uitwisselen van onderdelen is, dat je er meteen mee kunt beginnen en dat je niet vooraf allerlei lastige metingen moet doen, met apparatuur die je toch niet hebt. Een schema opzoeken en dan ook nog eens bestuderen zal opleveren, dat daar niet opstaat wat er stuk is, althans het defecte onderdeel staat er wel op, maar is niet rood omcirkeld. Documentatie is dus voor muggenzifters en puriteinen. Het testen van audio op het gehoor is ook een stuk eenvoudiger. Mensen met een absoluut gehoor, kunnen zelfs verschillen horen van ca 6 tot 12 dB. Als de bassen even goed klinken als de hoge tonen, dan getuigt dat van een uitstekende lineariteit, dus waar hebben we het over.
Zolang je niet hoort dat luidsprekerkabels links en rechtsom getwiste aders moeten hebben, dan is er iets goed mis. Probeer het niet te meten, want de meetapparatuur is daar heden ten dage nog niet geschikt voor.
De laatste keer dat ik preventief condensatoren heb uitgewisseld, was in de tijd dat we Loewe Opta tv's verkochten in de jaren 60. Het waren uitstekende toestellen, maar ze hadden de beruchte WIMA condensaoren, die donkerbruine toffees. Je kon een defecte condensator eruit repareren, maar de toestellen kwamen gegarandeerd na een poosje terug in reparatie. De condensatoren waren bij Wima in een produktiefout beland en de uitval was groot. Veel mensen klaagden steen en been over de toestellen. Evenwel als je in een keer de hele bups eruit gooide, gingen ze zelden meer stuk. Ik vond destijds uitwisseling van alle condensatoren gerechtvaardigd, maar dat was dan ook de enige keer.
Ook in het halfgeleidertijdperk heb ik fouten meegemaakt, die met uitwisselen niet te repareren waren en zelfs was het met metingen lastig vast te stellen wat er mis was.
Ik weet niet meer welke Philips radio het was, maar de eindtrap mankeerde iets. Slechte weergave, afwijkende DC instellingen, gewoon een lastige fout. Het waren deze keer geen leeggelopen elcos, maar een paar draadgewonden weerstanden waaruit kennelijk een of andere vloeistof was gekomen (er waren absoluut geen elco's in de buurt. Aan de print was weinig te zien, maar na demontage van een deel van de onderdelen was er meetbare geleiding.
De uiteindelijke remedie was een montage in de lucht van een deel de betreffende schakeling.
Daar kom je met uitwisselen nimmer achter.
Tja ik repareer natuurlijk op een hopeloos ouderwetse manier, doordat ik de trucjes niet allemaal van buiten geleerd heb. Ik heb niet eens een truukendoos.
Philips ag9015: vervolg
door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 16.10.2017, 19:14 (2599 dagen geleden) @ ruudtx
Precies dat soort gevallen bedoel ik als ik zo nu en dan schrijf dat "alles vervangen" onder omstandigheden best gerechtvaardigd kan zijn. Het is dan verwarrend als een vraagsteller leest dat hij toch eerst moet foutzoeken, maar vaak is foutzoeken toch de snelste en betrouwbaarste weg als het mankement niet overduidelijk aan een bepaald onderdeel of groep onderdelen ligt.
Philips ag9015: vervolg
door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 16.10.2017, 19:12 (2599 dagen geleden) @ John Hupse †
Nuances helpen inderdaad niet altijd, daarom ben ik het ook met het antwoord van Maurice eens. Recht voor zijn raap: je bent aan het klooien, en dan moet de TS maar even in de andere antwoorden zoeken voor nuances, beschouwingen en details.
Philips ag9015: vervolg
door Goldline , Oranjedorp, 16.10.2017, 17:47 (2599 dagen geleden) @ DaanK
Daan, maak eens een signaaltracer met eenvoudige middelen,
Bijvoorbeeld een actief PC luidsprekertje van 5 euro bij de kringloop.
plaats een condensator Van 100 NF/630 volt in serie met het signaaldraadje,
en loop je versterkertrap eens rustig door, misschien kan je dan lokaliseren waar het fout gaat.
Eigenlijk heb je dan een soort "scoop" zonder beeld,maar met geluid.
--
Cees PA1DBA
Philips ag9015: vervolg
door John Hupse † , Schoonhoven, 16.10.2017, 18:55 (2599 dagen geleden) @ Goldline
een signaltracer is een prima hulpmiddel bij het opsporen van fouten, zie b.v. http://www.hupse.eu/radio/Philips_A999800.htm
Het vereist wel een totaal andere manier van werken vergeleken met wat gebruikelijk is op dit forum, dit laat zich als volgt omschrijven:
Met dit hulpmiddel kunnen zowel gemoduleerde h.f. signalen als l.f. signalen hoorbaar worden gemaakt. Bij het foutzoeken in radiotoestellen en versterkers kan hiermee het elektrische signaal gehoormatig worden "gevolgd" totdat de defecte versterkertrap is gevonden. Vervolgens kan het defecte onderdeel worden bepaald, hiervoor wordt meestal een multimeter gebruikt. Pas daarna wordt het defecte onderdeel vervangen.
Dit betekent onder meer dat je in staat moet zijn een onvervormd geluidssignaal te onderscheiden van een vervormd geluidssignaal. Het gaat er dus niet om wat je persoonlijke voorkeur heeft, of welke sound (klank) je nastreeft, maar je moet in absolute zin een vervormd signaal en een onvervormd signaal uit elkaar kunnen houden. Lukt je dat niet dan zal het gebruik van een signaltracer tot een teleurstelling leiden.
Let ook op de volgorde waarin de werkzaamheden worden uitgevoerd. Het klinkt misschien heel ouderwets maar het is de bedoeling om een en ander in de aangegeven volgorde uit te voeren. Dus eerst foutzoeken per versterkertrap, vervolgens per component en dan pas het defecte onderdeel vervangen. Dus niet net andersom. Met "volgorde" wordt hier de tijdvolgordelijkheid bedoeld, dus niet b.v. de volgorde waarin de verschillende onderdelen in de versterker zijn gemonteerd. Het komt er op neer dat je in de tijd gezien eerst naar een bepaalde fout zoekt, vervolgens deze fout vindt en dan pas het betreffende onderdeel vervangt.
De normale manier van werken tijdens een reparatie begint overigens niet met foutzoeken, maar met een inventarisatie. Hierbij trek je een vrij groot aantal zaken na, b.v. of de juiste buizen in het toestel zitten, of de onderdelen niet beschadigd zijn, of er geen zichtbare sluitingen zijn enz. Vervolgens start je het toestel op volgens een specifieke procedure, direct gevolgd door een aantal metingen. In grote lijnen is dit het meten van de ruststroom van de eindtrap plus het meten van alle gloei- schermrooster- en anodespanningen. Pas als dit allemaal in orde is, en er zijn dan nog steeds 1 of meerdere onvolkomenheden aanwezig, begin je met gestructureerd foutzoeken. Gestructureerd wil hier zeggen dat je een vaste en beschreven procedure volgt, en dus niet maar wat improviseert.
De reden om een en ander in een vaste volgorde uit te voeren heeft te maken met de effectiviteit van het proces en de kwaliteit van de reparatie. Voordat je b.v. de instelling van de buizen kunt controleren moet eerst de voeding in orde zijn. Met dit soort afhankelijkheden is bij het opstellen van de volgorde dan ook steeds rekening gehouden.
Philips ag9015: vervolg
door huub.jak , 17.10.2017, 05:58 (2599 dagen geleden) @ John Hupse †
Ik wil ook zeggen
Dat ik bij buizen apperatuur
meestal een grote goede anneloog meter gebruik
vooral voor koppel condensators lek en meer buizen meting
ik vind de anneloog meter gelijk goed zichtbaar
huub