Spoeltje Philips 3902 (Hoedendoos) gemaakt met lego (Techniek Radio/TV)

door soundman2 , Wouw, 14.10.2017, 10:46 (2602 dagen geleden) @ Boss
Bewerkt door soundman2, 14.10.2017, 10:57

Tijd telt meestal niet in de hobbysfeer. Nu ik het kokertje zie, kan de boormachinemethode goed worden toegepast. Om het kokertje te centreren twee kleine triplex plankjes zagen die in het gat van de koker vallen met in het midden een gat voor de gebruikte bout. Vervolgens nog twee plankjes die wat groter zijn, Daarmee ondersteun je de flensjes van het kokertje, zodat deze niet zijdelings opzij gedrukt kunnen worden door het wikkeldraad. Een bout erdoor en vastzetten met een moer. Het geheel kan zo in de boorkop.
Voor sommige spoelen wil je niet wild wikkelen (de kans op windingssluiting is dan altijd groter, voor DC is dat niet altijd funest, voor AC zeker wel), dan kun je wikkelpapier gebruiken.
Ik gebruik tegenwoordig het knisperende vliegerpapier, maar kunststof wikkelfolie kan ook.
Ik snij vooraf papierstroken, die een fractie breder zijn dan de ruimte tussen de flenzen. Als je dan een laagje papier aanbrengt, zullen de randen iets omhoog blijven staan en dat is voor het wikkelen prettiger, omdat de draad dan nog moeilijker afschuift naar de vorige laag.
Het begin van de eerste wikkeling gaat door een gaatje in de flens onder tegen het kokertje, met daaromheen een dun isolatiekousje. Wil je bij dun draad toch een stevige uitloper, dan kun je het uiteinde driedubbel vouwen en twisten. Door het kousje en de wikkelingen die dat vastdrukken, wordt de treksterkte veel groter. Het is wel zaak om de draadjes samen te nemen en door te solderen aan het uitstekende eind, om zeker te zijn dat de winding is aangesloten.
Voor het einde van de wikkeling is ook een methode om die vast te zetten. Vouw een strookje wikkelpapier dubbel en wikkel dat mee met de bovenste laag, zodanig dat het aan twee kanten onder de wikkeling uitsteekt. Steek het einde van de draad door door het ontstane lusje en trek het aan. De draad schiet nu niet meer los. Leg om de spoel af te werken, nog een paar lagen wikkelpapier om het geheel en zet het vast met een stukje tape. Ik gebruik daarvoor isolatietape, omdat gewoon plakband niet altijd zuurvrij is en de draad kan aantasten.

Als kers op de taart een afbeelding van de wikkelmachine die mijn vader heeft gebouwd in de jaren veertig. Op deze machine zijn honderden trafo's vervaardigd voor serieproduktie van radio's en versterkers. In de jaren 60 en 70 heb ik hem ook gebruikt voor het wikkelen van diverse trafo's in mijn zelfbouw versterkers.
Een saillant detail, slecht te zien op de foto, een draadgeleider, om draad netjes naast elkaar te wikkelen. De basis wordt gevormd door parallelgeleider van een Edison wasrollenspeler. Met de conische wielen werd de spoed ingesteld, afhankelijk van de draaddikte