vervangen kristal in een PU element (Techniek Radio/TV)

door Eduard @, 23.11.2017, 19:48 (2561 dagen geleden)

Beste forumleden,

Bij tips en trucs staan een verwijzingen naar de website van John Hupse. John legt duidelijk uit hoe een versleten kristal kan worden vervangen. Er wordt verwezen naar iemand die op de nvhr ruilbeurs zulke kristalplaatjes verkocht.

Weet iemand of zulke kristalplaatjes nog te koop zijn? Staat die verkoper tegenwoordig nog op beurzen?

Vriendelijke groeten,


Eduard

vervangen kristal in een PU element

door huub.jak @, 23.11.2017, 20:04 (2561 dagen geleden) @ Eduard

Ik dacht dat de kristal plaatje op internet
te bestellen zijn ?
huub

vervangen kristal in een PU element

door Erik @, 23.11.2017, 20:46 (2561 dagen geleden) @ huub.jak

Voor zover ik weet, zijn deze plaatjes niet meer te koop :-(

Wat ik doe, is het kristal-plaatjes uit een modern element halen, en deze gebruiken
Moderne kristalelementen worden in die goedkope, replica gramofoons gebruikt, en zijn voor een paar cent te koop op internet.

Een tipje: De ruimte rondom het kristal-plaatje opvullen met zuur-vrije vaseline geeft een aanzienlijke verbetering van het geluid

vervangen kristal in een PU element

door huub.jak @, 24.11.2017, 08:48 (2561 dagen geleden) @ Erik

de oude philips daar werd ook vaseline gebruikt
tegen vocht maar voor beter geluid ?
Het gaat ook uitlopen met warmte
zo als gezien bij de oude Philipsen .
Dus ??
huub

vervangen kristal in een PU element

door castafiore2010 @, Winsum (Gn.), 24.11.2017, 12:09 (2561 dagen geleden) @ huub.jak

Dat was geen vaseline maar een oliehoudende gel om ongewenste resonantiepieken in het signaal te dempen - helaas nam de gel na korte tijd toch waterdamp op, waardoor het seignettezout uit elkaar viel. Toen men seignettezout als piezo-elektrisch materiaal verving door een ander zout met piezo-eigenschappen was dit minder nodig. Je ziet dat het zachte siliconen-plastic, dat men vanaf dat moment begon te gebruiken in naadophanging en kristalbevestiging de dempende functie overnam.

vervangen kristal in een PU element

door huub.jak @, 24.11.2017, 12:40 (2561 dagen geleden) @ castafiore2010

Dat zou allemaal best zo kunnen zijn
Maar later spreekte men van kerramiche elementen
werd dat toen in een kerr buisje gedaan of was
de kerr korrel de sinjaal vermeerder en gever ?
ik ben daar nou helemaal niet zo uit gewezen wat het is ?
huub

vervangen kristal in een PU element

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 24.11.2017, 19:23 (2560 dagen geleden) @ huub.jak

de kerr korrel de sinjaal vermeerder en gever

Hallo Huub,

vanaf het jaar 1954 leverde de firma Sonotone grammofoonelementen met keramische piëzo plaatjes. Dit is de eerste advertentie hiervoor:

[image]

Deze plaatjes zijn dus gemaakt van een keramisch materiaal, namelijk bariumtitanaat. Vandaar dat men het heeft over Titone, een samentrekking van titanaat en Sonotone.

Deze plaatjes zijn tropenbestendig, maar breken vrij gemakkelijk. Om de plaatjes te polariseren zet men er even een hoge spanning op.

--
http://www.hupse.eu/radio

vervangen kristal in een PU element

door huub.jak @, 25.11.2017, 07:34 (2560 dagen geleden) @ John Hupse †

Kijk John dat is het nou
Wat ik wilde weten daar over
Ja breekbaar maar geen last van vocht
bedankt .
huub

vervangen kristal in een PU element

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 25.11.2017, 12:55 (2560 dagen geleden) @ huub.jak

Hallo Huub,

dat is het nou Wat ik wilde weten daar over Ja breekbaar maar geen last van vocht bedankt .

fijn dat je tevreden bent over de verstrekte informatie!

Tussen de foto's van defecte grammofoonelementen die ik krijg toegezonden zat van de week ook een foto van een Philips element met keramische piëzo plaatjes:

[image]

Zoals je ziet is er bij de rode pijl inderdaad een gedeelte van het plaatje afgebroken. Dus voorzichtig mee omgaan.

--
http://www.hupse.eu/radio

vervangen kristal in een PU element

door huub.jak @, 25.11.2017, 15:30 (2560 dagen geleden) @ John Hupse †
Bewerkt door huub.jak, 25.11.2017, 15:36

Tja stuk gaan bvb vallen op de plaat
en met een nieuwe naald inzetten
daar onder steun ik met een tanden steker of stop naald
de onder kant van de naald drager als men zo
de naald in het rubberen slopje duwt dan breekt ook het plaatje van binnen
ZGZ onder steunen van onderen
toch vind ik dat soort element een goed geluid geven
goed ook aangepast aan philips radio,s bvb biamply,s
en versterker koffers ja het oude model daar is het beter
om dat weerstandje 470 k naar massa staat weg te nemen voor de oude kantel element .deze zijn beter aangepast

huub

vervangen kristal in een PU element

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 24.11.2017, 13:44 (2561 dagen geleden) @ castafiore2010
Bewerkt door John Hupse †, 24.11.2017, 14:34

Dat was geen vaseline maar een oliehoudende gel om ongewenste resonantiepieken in het signaal te dempen

Vaseline is een produkt dat voor 100% uit aardoliefrakties bestaat. Het is echter niet direct een gel (een gel is een vrij stijve massa die bestaat uit moleculen die gemakkelijk in elkaar grijpen, zoals bij lijm). Vaseline wordt als substantie meestal aangeduid met "smeersel" en soms als "zalf".

Een Rochette zoutkristalplaatje resoneert niet of nauwelijks. Philips bracht de vaseline dus niet aan om resonanties van het kristalplaatje tegen te gaan. In Ronette elementen werden b.v. nooit smeersels gebruikt, toch bezitten deze een vlakke frequentiekarakteristiek.

Rochette zoutkristalplaatjes zijn wel enigszins hygroscopisch. In tropische gebieden zijn ze om die reden minder goed bruikbaar. Philips dacht er goed aan te doen om een laag vaseline aan te brengen rond zo'n kristalplaatje, maar dat pakte in de praktijk helaas anders uit.

Hieronder zie je een Rochette kristalplaatje uit de jaren '40, het wordt alleen beschermd door een dun stukje papier maar is nog steeds 100% functioneel. Het papier is iets vergeeld, maar dat is alles.

[image]

--
http://www.hupse.eu/radio

vervangen kristal in een PU element

door Armand @, 24.11.2017, 15:17 (2561 dagen geleden) @ John Hupse †

""Rochette zoutkristalplaatjes""

Moet het niet Rochelle zijn of noemde Ronette het zo?

Groeten, Armand

vervangen kristal in een PU element

door Armand @, 26.11.2017, 14:06 (2559 dagen geleden) @ Armand

Ik ben zo vrij om mijn vraag zelf te beantwoorden.

Nee, Ronette noemde het niet zo.
Het moet inderdaad Rochelle zijn.

Groeten, Armand

vervangen kristal in een PU element

door castafiore2010 @, Winsum (Gn.), 24.11.2017, 16:13 (2561 dagen geleden) @ John Hupse †

De plastic armen van Philips resoneerden des te meer, vandaar de demping met deze gel. Dat Ronette dit niet deed was voor het element zelf niet zo nodig omdat dit een vrij grote massa had. De truc met een kristal uit een piezo-speakertje werkt erg goed, ik heb deze tip zelf gezien op een franse site nota bene en heb het zelf nagedaan met prima resultaat door het op maar te zagen en af te lakken. Je kunt wel denken, dat je het weer beter weet, John, maar ik weet echt uit eigen ervaring, dat het prima gaat en zou je het element in kwestie kunnen demonstreren.

vervangen kristal in een PU element

door Jan Bus @, Amersfoort, 24.11.2017, 16:26 (2561 dagen geleden) @ castafiore2010

Er bestaan van de Philips AG3016 uitvoeringen met en zonder vetvulling. Wat ik me kan herinneren (want de types met vetvulling functioneren al lang niet meer) maakte het voor de weergave niet uit. Een ander verhaal zijn de voorgangers zoals de AG3010. Dit waren gewoon matig geconstrueerde elementen. Er is eens een elemententest beschreven in Radio Bulletin rond 1953: De philips elementen sprongen uit de groef bij een naalddruk van 6 gram. Ze moesten beslist een hoge naalddruk hebben.

Groet, Jan

vervangen kristal in een PU element

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 24.11.2017, 19:10 (2560 dagen geleden) @ castafiore2010

De plastic armen van Philips resoneerden des te meer, vandaar de demping met deze gel.

Philips maakte allerlei plastic grammofoonarmen. In sommige soorten zat ook nog een holle metalen buis. Een Philips arm waarin een gel is aangebracht ben ik nooit tegengekomen.

Er speelt wel iets anders, namelijk het effectieve gewicht van een grammofoonarm in relatie tot de beweeglijkheid van de naald. De armpjes van de jaren '50 Philips grammofoons zijn relatief licht, terwijl de beweeglijkheid van de naald relatief gering is. Hierdoor ligt de natuurlijke resonantie van het geheel te hoog, meestal een flink stuk hoger dan het wenselijke maximum van 15 Hz.

Philips claimde inderdaad dat de vettigheid die het bedrijf gebruikte om zo'n kristalplaatje van de buitenwereld af te sluiten drie doelen diende:

1. om de invloed van vocht op het seignettekristal tegen te gaan
2. omdat het een goede invloed zou hebben op de weergave
3. omdat het kristal hierdoor tegen breuk zou worden beschermd

Ik verzin dit niet ter plekke, je kunt dit gewoon nalezen in de Philips literatuur.

Helaas kon het bedrijf geen van deze claims hard maken, en besloot het dus eind jaren '50 om geen vaseline meer te gebruiken in haar PU-elementen.

ad. 1: men hield geen rekening met het feit dat een seignettekristal (men heeft het ook wel over Rochelle kristallen, ik gebruikte eerder het woord Rochette maar dat is onjuist) van nature al water bevat. Wanneer je zo'n kristal te zeer afsluit van de buitenwereld gaat dit al snel fout, het kristalplaatje vervloeit daardoor. Vaseline neemt nauwelijks vocht op, het beoogde voordeel is verandert in een nadeel omdat het water van binnenuit komt i.p.v. buitenaf.

ad. 2: zoals Jan al zegt, er is geen verschil in weergave te bemerken bij eenzelfde elementtype met en zonder vaseline

ad. 3: dat klopt maar zeer gedeeltelijk, wanneer het element voor de tweede keer te hard op de plaat valt gaat het alsnog mis.

Je kunt wel denken, dat je het weer beter weet, John, maar ...

Vooral het woordje "weer" dat je hier gebruikt is veelzeggend. Het is op social media zoals dit forum nu eenmaal veel gemakkelijker om klakkeloos te generaliseren richting een persoon die iets meldt dan om gebruik te maken van steekhoudende argumenten. Ik hecht dan ook zeer weinig waarde aan je opmerkingen, het werkt natuurlijk wel in negatieve zin in op het groepsproces. Het is bekend dat de "wishdom of the crowd" abrupt verdwijnt wanneer het om personen gaat. (Wil je snel, ga dan alleen, wil je ver, ga dan samen). Jij wilt kennelijk snel...

Wanneer iemand een betere methode weet om deze piëzo plaatjes voor dit doel te kunnen gebruiken dan hoor ik dat natuurlijk graag. Het lijkt me veel beter wanneer je zou uitleggen hoe je zo'n probleem als dit kunt aanpakken dan wel kunt omzeilen.

Waar je met name mee blijft zitten is het gebrek aan veerkracht, zo'n plaatje verbuigt in een pickup element blijvend in plaats van dat het terug veert. Het gedraagt zich hierdoor duidelijk anders als een kristalplaatje. Voordeel is wel dat het niet breekt...

--
http://www.hupse.eu/radio

vervangen kristal in een PU element

door Eduard @, 24.11.2017, 20:11 (2560 dagen geleden) @ castafiore2010

Beste castafiore,

Weet u nog op welke franse site die methode staat. Een tekst in het frans zou voor Christian handig zijn.

Vriendelijke groeten,

Eduard

vervangen kristal in een PU element

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 24.11.2017, 20:30 (2560 dagen geleden) @ Eduard

b.v. hier https://www.doctsf.com/forum/viewtopic.php?f=10&t=11429&p=76727

"réparation d'une cellule philips 22GP316"

Zoals je ziet is ook in Frankrijk de 316 populair.

--
http://www.hupse.eu/radio

vervangen kristal in een PU element

door castafiore2010 @, Winsum (Gn.), 23.11.2017, 22:10 (2561 dagen geleden) @ Eduard

In tal van apparaten zitten piezo-elektrische luidsprekertjes (buzzers), maar je kunt die ook nog altijd in de beter gesorteerde electronica onderdelenhandel kopen. Ook in kristal-oortelefoontjes kun je ze vaak vinden (niet te verwarren met dynamische oortelefoontjes)

Hierin zit doorgaans een rond of ovaal kristal. Met een figuurzaag kun je dit kristal doorgaans wel in een vorm zagen, die in het PU-element te plaatsen is, waarvoor je het nodig hebt. Wat je alleen niet vergeten mag is de zaagsneden af te lakken met nagellak of een andere sneldrogende lak, zodat er geen vocht bij het kristal kan komen. De kristallen in dit soort luidsprekertjes zijn niet meer van seignettezout, zoals vroeger, maar van een andere, sterkere samenstelling, maar de signaalopbengst verschilt nauwelijks van seingnettezout en is zelfs vaak iets sterker. Ik heb het al verschillende keren toegepast en het resultaat was altijd uitstekend.

vervangen kristal in een PU element

door frans maessen @, lanaken, 24.11.2017, 07:58 (2561 dagen geleden) @ Eduard

Hallo,

op marktplaats.
Ik heb er laatst een gekocht en ben die nu aan het plaatsen. Hoop dat het gaat werken.

Frans

vervangen kristal in een PU element

door vanderwaal @, 24.11.2017, 11:33 (2561 dagen geleden) @ frans maessen

Dag Frans , ik hoop dat je ons op de hoogte houd over het resultaat .
Er zijn op de foto elementen met verschillende afmetingen .Dit is makkelijk zodoende kun je een element kiezen voor elk soort situatie .

Groet van Jan.v.d.Waal uit Ridderkerk.

vervangen kristal in een PU element

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 24.11.2017, 12:41 (2561 dagen geleden) @ vanderwaal

Dit is makkelijk zodoende kun je een element kiezen voor elk soort situatie .

voor vrijwel alle gangbare mono kristalelementen is een kristal nodig van 15x5 mm. Het is niet zo eenvoudig om een Rochette kristal bij te snijden, wanneer je zoiets koopt moet je dus goed letten op de maat.

Voor de wat oudere 78-toeren kristalelementen kan je ook een wat breder kristal gebruiken, deze kristallen geven een wat hogere spanning af.

--
http://www.hupse.eu/radio

vervangen kristal in een PU element

door Eduard @, 24.11.2017, 13:37 (2561 dagen geleden) @ John Hupse †

dag John,

Zonder het zelf te weten is u de aanleiding tot het opstarten van deze thread. Een radiovriend uit Frankrijk heeft uw site op internet ontdekt en ziet de plaatjes van de gedemonteerde PU cellen. Omdat hij geen nederlands spreekt kan hij het verhaal niet begrijpen. Christian wil dezelde reparatie uitvoeren. Knelpunt is het vinden van een kristal. Intussen heb ik vernomen dat zulke kristallen ooit werden verkocht op de nvhr beurs in Driebergen. Weet u of die losse kristallen nog te koop zijn ?

Vriendelijke groeten van Christian Poézévara, hopelijk kan u hem helpen.

Eduard

vervangen kristal in een PU element

door John Hupse † ⌂, Schoonhoven, 24.11.2017, 14:33 (2561 dagen geleden) @ Eduard
Bewerkt door John Hupse †, 24.11.2017, 15:02

hopelijk kan u hem helpen

je kan op allerlei radiobeurzen inderdaad Ronette elementen kopen waar je geschikte kristalplaatjes 15x5 mm uit kunt halen. Deze zijn van prima kwaliteit.

De Ronette stereo elementen (type 105 en 106) bevatten zelfs twee van dergelijke kristalplaatjes per element.

Ook via de advertentiesite marktplaats.nl worden regelmatig Ronette kristalplaatjes aangeboden, deze hebben diverse afmetingen.

De blikken piëzo plaatjes die Jaap Wolterson beschrijft zijn eveneens bruikbaar, je vindt ze b.v. ook in moderne wenskaarten. De geluidskwaliteit is helaas wel een stuk minder, wellicht is dit op de een of andere manier nog te verbeteren. Maar zolang je nog vrij eenvoudig aan Rochette zoutkristalplaatjes kunt komen lijkt mij dat de beste weg.

Of je in Frankrijk op dit moment eenvoudig Ronette kristalplaatjes kunt aanschaffen is mij niet bekend. Maar omdat er nog steeds briefpostverkeer mogelijk is kan dat toch geen al te grote problemen opleveren.

Ik handel zelf niet hierin, hoewel ik jaarlijks enkele duizenden bestellingen ontvang op dit gebied. De reparatievoorbeelden die op mijn website zijn te vinden zijn uitsluitend bedoeld om mensen zelf op weg te helpen in deze materie. Erg moeilijk is het allemaal niet, het gaat er om dat het vervangende kristalplaatje wordt ingeklemd tussen soepel rubber (geen plastic hiervoor gebruiken, ook geen schuimplastic) en dat bij het kennelijk zeer populaire Philips element AG3016 de naaldhouders een goed kontakt maken met het U-vormige tussenstuk.

De rest spreekt voor zich.
[image] [image] [image]
Links een Ronette RD-element, midden een kantelelement van Ducretet en rechts een Bremi Brenette uit Oosterbeek

--
http://www.hupse.eu/radio

vervangen kristal in een PU element

door Eduard @, 24.11.2017, 15:50 (2561 dagen geleden) @ John Hupse †

Bedankt John,

Au nom de Christian un grand merci.

Vriendelijke groeten,

Eduard

vervangen kristal in een PU element

door Jan Bus @, Amersfoort, 24.11.2017, 12:39 (2561 dagen geleden) @ frans maessen

Ik heb onlangs een Philips AG3010 gereviseerd met een qua grootte vergelijkbaar Ronette-kristal. Werkt uitstekend. Wel is de uitgangsspanning aanmerkelijk hoger dan ik van Philips elementen gewend ben. Ook stevig in de lage tonen, maar dat kan opgelost worden door een klein weerstandje van bv. 220 kilo-ohm in het kopje te solderen.

Groet, Jan

vervangen kristal in een PU element

door huub.jak @, 24.11.2017, 16:57 (2561 dagen geleden) @ Jan Bus

Maar ik weet nog niet
Wat een keramich element inhoud ?
de lateren PH elementen stereo zijn zo
is dat kerr krtistal dat versterkt met de ritsel
of is dat zamen gepakt in een kerr buisje tegen vocht
Huub

vervangen kristal in een PU element

door huub.jak @, 25.11.2017, 07:39 (2560 dagen geleden) @ huub.jak

Ben daar nu uit
gezien het vermelden van John
huub

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum