uitzonderlijke restauratie van een 10kW-KG-zender

Hierbij vraag ik even jullie raad want ik zit met de handen in het haar...

Het betreft een 10kW-kortegolfzender anno 1929.
De mica roostercondensator 0,01µF 2,5kV is helaas verdwenen na jaren...

Het is de bedoeling om de rooster mica condensator zo getrouw mogelijk na te maken,
zodat de zender OP ZICHT weer compleet geraakt.

Het betreft een tuned plate/tuned grid KG-zender.

Zie schema met locatie van de verdwenen mica condensator C3.

[image]

De plaats waar de mica rooster condensator zich bevond zie hier:

[image]

Hoe de mica rooster condensator gemonteerd zat denk ik zo te moeten maken,
maar graag had ik eerst jullie raad en /of bevindingen:

[image]

Hierbij heb ik nog enkele foto's - in low resolutie helaas - van in betere tijden.

[image]

Reageer op dit bericht

1495 keer gelezen

dag Karel,

Prachtig project. Vermits je de zender toch niet laat werken speelt enkel het uitzicht van de condensator een rol. Je zou een paar stukjes mica kunnen halen bij de verkoper van kachels. Die schilderen met zilververf en je hebt een condensator. Enkele plaatjes stapelen zodat het geheel de dikte krijgt om een hoge doorslagspanning te simuleren. Vind je geen mica dan neem je harde plastic, bv de dekseltjes van CD doosjes.

Is dit een TPTG oscillator ? De tweede afgestemde kring zit in de kathode kring.

Vriendelijke groeten,

Eduard

Reageer op dit bericht

1431 keer gelezen

Beste Eduard.

Bedankt voor de attentie.

1) De micaplaatjes heb ik reeds kunnen bestellen, (alsook de aluminiumplaatjes).
Alhoewel ik alles nog op maat moet brengen.

Maar op de onderstaande foto's van betere tijden,
zie ik wat uitstulpingen en ook verdikkingen tussenin???

Vandaar mijn twijfel en mijn vraag aan iedereen om dit even goed met mij te bekijken...

2) Mij is verteld dat dit het zenderprincype: TPTG zou zijn,
in de omschrijving staat: "type à cirquit de grille et plaques accordés".

Ik hoop dat ik juist ben, zoniet, wie weet er meer van?

;-)

Karel

Reageer op dit bericht

1452 keer gelezen

Karel,

Het gewone schema van een TPTG oscillator ziet er precies uit als een versterker.
Parallel afgestemde kring in het rooster en een parallel afgestemde kring in de anode.
De afstemfrequentie van de anodekring ligt iets hoger dan deze van het rooster. Daardoor gedraagt de anodekring zich inductief op de resonantiefrequentie van de roosterkring. De essentie van een TPTG oscillator is de Cag capiciteit. (vandaar een triode omdat daar Cag relatief groot is). Door de Cag ontstaat het Miller effect. Omwille van het Miller effect en de inductieve anode belasting ontstaat parallel met de roosterkring een negatieve weerstand. Die weerstand ontdempt de rooster LC kring. De essentie van de TPTG oscillator is ontdemping door negatieve weerstand. Dit alles is met een beetje algebra en complexe getallen eenvoudig aan te tonen.

In uw schakeling mis ik de trillingskring in de anode. Van een echte "tuned plate" is hier geen sprake. Wellicht werkt de oscillator op een aanverwante wijze. Als niemand met een uitleg over dit schema opdaagt wil ik eens proberen uit te cijferen met een afgestemde kathodekring ook een negatieve weerstand in de roosterkring opdaagt.

Vriendelijke groeten,

Eduard

Reageer op dit bericht

1433 keer gelezen

Eduard,

Het is een watergekoelde buis, waarvan de anode virtueel aan de massa ligt. De ene afgestemde kring is in de kathodeleiding opgenomen (S1, C1), en de andere in de roosterleiding (S2, C2).

mvg,

Guido

Reageer op dit bericht

1444 keer gelezen

Netwerktheoretisch gezien maakt het niks uit of er een knooppunt en zo ja, welk knooppunt aan de aarde zit (*). Herteken je het schema zonder antenne en met de kathode aan de onderkant, dan zie je meteen dat het een TPTG is. Het is alleen een TPTG waarvan de kathode niet aan de aarde zit.

(*) Voor antenneinstallaties maakt het wel degelijk uit, maar het gaat me nu even om de oscillator op zich.

Reageer op dit bericht

1448 keer gelezen

dag Marcel,

Uw uitleg klopt als een bus. Ik zette de essentie van de schakeling in 2 tekeningen. Hierbij werd even de DC voeding buiten beschouwing gelaten. Enkel het HF gebeuren werd getekend. Links is de schakeling van de werkelijke zender. Rechts een iets andere voorstelling. Zoals je schrijft heeft het naar HF werking van de losstaande oscillator geen belang waar het massapunt wordt gelegd. Op HF gebied is de rechtse schakeling dezelfde als de linkse. De rechtse schakeling heeft alles aan boord om te kunnen werken als een TPTG oscillator. Karel kan op 2 oren slapen, het is een TPTG.

[image]

Ik heb geen idee over de isolatie (galvanisch en capacitief) tussen de anode en het koelwater. Beroepshalve was ik nooit met zulke zendvermogens aan de slag.
De anode staat op + 10kV DC. Heeft zo’n buis externe koespiralen nodig die op hoge spanning tov de aarde kunnen staan ? In deel 4 van het Rens & Rens handboek staan dergelijke spiralen afgebeeld. Als er een behoorlijke galvanische of capacitieve koppeling bestaat tussen het koelwater en de anode is het een groot voordeel dat de anode op HF gebied is geaard.

Hoe gaat een omroep zender om met die koeling? Zit daar de trillingskring ook in de kathode om geen HF in het koelcircuit te brengen?

Vriendelijke groeten,

Eduard

Reageer op dit bericht

1463 keer gelezen

Beste Eduard

Bedankt weerom voor je mooie uitleg.

Het gaat hem dus wel degelijk over een telegrafiezender.

De eerste uitvoering was met een 4kW watergekoelde zendbuis van Marconi.
Enige tijd later hebben ze het vermogen willen opvoeren door gebruik van een lucht en watergekoelde Radio technique 10kW zendbuis CAM3.

Zie foto's:

zendbuis

[image]

buisvoet met waterkoeling

[image]

;-)

Reageer op dit bericht

1437 keer gelezen

dag Karel,

Marcel en ik hebben enkel aangetoond dat het een zender is werkend volgens het principe van de TPTG oscillator. Welke modulatie door die zender wordt verwerkt (telegrafie of telefonie) dat weet ik niet.

Zowel in telefonie als in telegrafie verwacht ik dat vandaag zulke zender niet meer in de ether mag komen. De buis zal altijd wat werken als een reactantiebuis waardoor naast de gewenste AM ook wat FM ontstaat. Het is geen kwarts gestuurde zender dus van de frequentiestabiliteit moeten we niet veel verwachten.

Voor mij blijft de werking in telegrafie een open vraag. Ga je met een relais de 10 kV schakelen ? Wat met het aanlopen van de oscillator en ongewenste clicks in een breed spectrum ?

Het is een indrukwekkende zendbuis. Wellicht zijn er op het forum leden die met die oude zendtechniek meer vertrouwd zijn. Dat is meer dan een vak op zich. Ik heb enkel wat theorie over die dingen geleerd. Praktisch heb ik nooit met grote HF vermogens gewerkt.

Vriendelijke groeten,

Eduard

Reageer op dit bericht

1456 keer gelezen

De uitstulpingen zullen de mica plaatjes zijn, bij de opbouw van een condensator steekt het diëlektricum altijd uit tov de electroden.

Zie bijvoorbeeld de volgende condensator:
[image]
Opgebouwd uit gestapeld paket mica plaatjes met tinfolie hiertussen, duidelijk te zien dat de tinplaatjes keurig een randje mica vrij laten.
De zelfde condensator gesloten:
[image]

Nu je een flink hoge spanning moet aankunnen en de stapel niet bijeengehouden word anders dan de druk van boven moeten deze overlappen haast wel groter zijn geweest.

Gr. Remko.

Reageer op dit bericht

1443 keer gelezen

Hmm, interessant!!!

Daar had ik nu ook geen directe weet van zie!
Ik zal dan ook zeker hiermee rekening houden als ik de mica condensator opnieuw opbouw!

Mooie weergave, thanks!

;-)

En mogelijks ook dat nog...
Dat daarom ook nog eens "ERBIJ" op een bepaalde vaste en herhaaldelijke afstand een groter mica plaatje steeds terug komt om "ZEKER" overslag uit te sluiten vermoed ik.

Zie ook nog eens op de laatste foto van de lage resolutiefoto's.

Reageer op dit bericht

1456 keer gelezen

Even verder gezocht op mica condensatoren en een mooier voorbeeld tegen gekomen.
http://www.sitaramgroup.co.in/mica_products.html#3
Zie halverwege de pagina. Het is blijkbaar toch een vaker voorkomend model.

Reageer op dit bericht

1457 keer gelezen

Hoikes

Ja zoals ik reeds vermoedde met die tussenschotten op vaste afstand - zoals de laatste low resolutie foto - is dat hier nu wel een bevestiging!!! SUPER ;-)

Reageer op dit bericht

1447 keer gelezen

Mocht je deze zender ooit in bedrijf willen nemen, al dan niet voor korte tijd, dan denk er wel aan dat er geen enkele vorm van harmonischen onderdrukking is. Dit ding zal een enorme ethervervuiling veroorzaken en daar word je niet vrolijk van.

Verder, voor telegrafieontvangst zul je een ontvanger met zwevingsoscillator moeten gebruiken en die worden ook erg schaars tenzij je zoiets zelf bouwt.

Reageer op dit bericht

1458 keer gelezen

Hoikes.

Ik denk niet aan het gewenste toegeleverde vermogen te kunnen geraken hoor...

LOL

Nee, het is zeker niet de bedoeling deze terug in bedrijf te stellen.
Trouwens ook tegevaarlijk hé!!!

Het hoofddoel blijft,
deze zo getrouw mogelijk weer QUA UITZICHT COMPLEET te maken.

Daar ga ik voor.

;-)

Mvg

Karel

Reageer op dit bericht

1466 keer gelezen

dag Karel,

De spanning en stroom nodig voor de anode valt buiten de huishoudelijke stroomvoorziening. Zelfs de gloeidraad warm stoken zal niet meevallen. Die eet 1190 watt; 70A bij 17V. Die kan je niet zomaar op een transformator aansluiten. Als de gloeidraad koud is is zijn weerstand laag en dat zou een stroompiek geven die gloeidraad stuk maakt. Volgens de datasheet moet de stroom beneden de 105A blijven.

Bij een bezoek aan de oude VRT zender in Waver werd de installatie getoond die zij daar gebruikten. Die gloeidraden werden gevoed door een draaiende omvormer. Daarmee kon de spanning met monitoring van de stroom worden opgevoerd. Die zender had een vermogen van een paar honderd kW. Bij uw zendbuis zal een trafo en een flinke variac wel volstaan.

Vriendelijke groeten,

Eduard

Reageer op dit bericht

1446 keer gelezen

Mocht je deze zender ooit in bedrijf willen nemen, al dan niet voor korte tijd, dan denk er wel aan dat er geen enkele vorm van harmonischen onderdrukking is. Dit ding zal een enorme ethervervuiling veroorzaken en daar word je niet vrolijk van.

Ik denk dat je je daarin vergist.
Er zit wel degelijk een harmonischen onderdrukking in nl. de uitgangskring die in resonantie wordt gebracht.
De antenne wordt afgetapt op een laag impedantie punt.
Hij zal zeker schoner zijn dan menig bamiportofoontje wat ze tegenwoordig een zender noemen.
Wel belangrijk is de juiste antenne ( dus met de juiste impedantie ) aan te sluiten.
Als die antenne ook nog eens resonant is voldoet hij zeker nog aan de huidig gestelde eisen.

Ernaar luisteren kan met iedere simpele ssb ontvanger.

Reageer op dit bericht

1484 keer gelezen

Mocht je deze zender ooit in bedrijf willen nemen, al dan niet voor korte tijd, dan denk er wel aan dat er geen enkele vorm van harmonischen onderdrukking is. Dit ding zal een enorme ethervervuiling veroorzaken en daar word je niet vrolijk van.

Een voeding voor 10KV, die een zender van 10KW kan voeden, heeft ook niet iedreen in de junkbox liggen.
Minimaal ook nog geschikt voor driefasen netvoeding, 16 A als er helemaal geen verliezen zouden zijn :-(

Reageer op dit bericht

1447 keer gelezen

Tis ook nog eens een vrijlopende oscillator, je blijft afstemmen met je ontvanger, tenzij die heel "breed" is.

Reageer op dit bericht

1446 keer gelezen

zie ik wat uitstulpingen en ook verdikkingen tussenin???

wat je kunt zien is dat aan de ene kant van de condensator de even platen met elkaar zijn verbonden, terwijl aan de andere kant de oneven platen zijn verbonden.

Op deze manier wordt zo'n condensator opgebouwd. De uitstekende delen zijn dus niet van mica, maar van metaal. De platen worden om-en-om met elkaar verbonden.

Men spreekt in dit verband wel van een "gestapelde micacondensator".

Dit is een tekening van zo'n condensator:

[image]

In het geval van deze roostercondensator is het "binnenbeleg" verbonden met het koperen pijpje. Het "buitenbeleg" is verbonden met de schroefklem.

[image]

Bij jouw werktekening mis ik nog de verbindingen tussen de platen.

--
http://www.hupse.eu/radio

Reageer op dit bericht

1469 keer gelezen

Hoi John

Bedankt voor je bijdrage hier.

Ja, het zit dan toch nog complexer in mekaar dan wat ik eerste dacht.

Mvg

Karel

Reageer op dit bericht

1439 keer gelezen

Mooi apparaat!, denk voor de opbouw van de condensator aan microscoop glaasjes.
Zal afhangen van de capaciteit en doorslagspanning.
Mogelijk zijn er meer ideeën.
Succes en groet, Ben

--
Onkruid is net als reclame, irritant en het blijft zich herhalen.

Reageer op dit bericht

1436 keer gelezen

Beste Ben.

Bedankt voor uw reactie.

In de beschrijving is er echt sprake van een "mica" condensator!

Dus het zal deze kant wel niet opgaan hé!

;-)

Reageer op dit bericht

1430 keer gelezen

Als het alleen voor het zicht is, zou je ook een passend blokje in de juiste kleuren kunnen schilderen.

Reageer op dit bericht

1453 keer gelezen

De afmetingen en aantallen kun je destilleren uit je foto's.

Immers de houder heb je nog.
1:Meet van de foto -evt flink uit vergroten - de wel bekende afmetingen houder.
2:Meet in werkelijkheid de wel beschikbare onderdelen zoals voet plaatje
en maat van bv de bout.

Nu weet je de verhouding van de foto.
Met die verhouding kun je de ontbrekende onderdelen vanaf de foto opmeten.
Dan doorrekenen naar je berekende verhouding en je hebt je maatvoering.

Nadat je het pakket hebt samengesteld kun je de capaciteitswaarde natuurlijk weer meten.

En gewoon in dienst stellen, die kortegolf is verder toch redelijk leeg.

Of stem af op de wel beschikbare ruimte.

Reageer op dit bericht

1434 keer gelezen

Beste Maurice

Dank ook voor uw reactie.

Ik ben dan ook de mening toegedaan om deze weg in te slaan,
zoals jij hier nu hebt verteld als beste optie tot nu toe.

Mogelijks ziet iemand anders er in de oude foto's nog wat meer die opheldering kan brengen.

Wie weet...

;-)

Mvg

Karel

Reageer op dit bericht

1451 keer gelezen

En gewoon in dienst stellen, die kortegolf is verder toch redelijk leeg.
Of stem af op de wel beschikbare ruimte.

Dat zou ik maar niet doen, de korte golf is niet echt 'redelijk leeg'. Het is momenteel wel redelijk stil op m.n. de hogere frequenties maar dat is een gevolg van de momenteel lage zonneactiviteit en daardoor gemiddeld lagere MUF.

Vr. gr. Ron

Reageer op dit bericht

1445 keer gelezen

Dag Karel,

[image]

Volgens mijn informatie van de inventaris van de KG zender van Stanleyville is het een micacondensator van het merk Trévoux van het bedrijf Société Anonyme des Condensateurs de Trévoux, SACT.

[image]

Groeten,

Guido

Reageer op dit bericht

1438 keer gelezen

Beste Guido.

Ja,
hier heb je inderdaad de omschrijving aangebracht zoals het stond vermeld in de inventaris...

Waarvoor dank ook nog destijds. ;-)

Inderdaad, de mica condensator is van het merk Trévoux.

Maar nergens op het net heb ik enige informatie,
laat staan afbeeldingen gevonden...

Mvg

Karel

Reageer op dit bericht

1448 keer gelezen

Je kan eens kijken naar het glas van diaraampjes. Dat zijn plaatjes van ongeveer 4 bij 3cm, en 1mm dik. Goed afnemen met oplosmiddelen zoals aceton, soms zijn ze van een soort coating voorzien.
Edit: dat is te dik om aan 10nF te raken. Je redt het waarschijnlijk wel met ijsblokjeszakjes-folie. Dat wordt in teslacoil-kringen veel gebruikt als dielectrum.

Ik zou het een uitdaging vinden om 'm op een iets lager vermogen (Lees: 400w voor Nederland als je een zendamateur bent) aan de praat te krijgen. Ik weet niet of het lukt om 'm met dat vermogen te laten oscilleren, maar als ik 'm had zou ik zeker eens zien wat ie doet met 800v anodespanning o.i.d.
Is het eigenlijk een telegrafiezender of was het ooit een omroepzender? Ik zie geen seinsleutel of modulatieaansluiting.

--
Ik neem op kleine schaal reparaties voor anderen aan voor een leuke prijs.
Stuur een mailtje bij interesse.

Reageer op dit bericht

1448 keer gelezen

Beste Laurens

Het betreft inderdaad een telegrafiezender.

Zie hierbij de seininrichting als aanvulling op het schema.

[image]

En het seinrelais. ;-)

[image]

Mvg

Karel

Reageer op dit bericht

1453 keer gelezen

uitzonderlijke restauratie van een 10KW-KG-Zender.
Mochten de micaplaatjes toch nog een probleem zijn dan is dit misschien iets.
De plaatjes zijn ongebruikt en minder dan 1 mm dik (schatting 0,6 mm).
Sorry dat ze in partij onderdelen staan, ik heb geen foto apart.
[image] .
Leo Smits

Reageer op dit bericht

1456 keer gelezen

Beste Leo

Bedankt ook voor uw bijdrage hier.

En ja, ik heb eventueel interesse in de micaplaatjes.

Laat u iets meer weten via mail aub?

Mvg

Karel

Reageer op dit bericht

1442 keer gelezen

Je zou ook eens contact op kunnen nemen met het zendermuseum in Lopikerkapel (Ned)
Daar zit de kennis.... het is gevestigd bij de grote televisiezendmast Lopik.
http://www.omroepzendermuseum.nl/

--
The Flying Dutchlady
Eensch legende... thans werkelijkheid!
https://www.youtube.com/watch?v=lr5d3sGxSXQ

Reageer op dit bericht

1470 keer gelezen

Wel actueel blijven Martina, ze zijn weg uit de bunker en alle spullen staan opgeslagen, zie je eigen link....

Reageer op dit bericht

1435 keer gelezen

Als je de zender als meetinstrument wil gebruiken voor afregeldoeleinden, is het raadzaam om een (regelbare) verzwakker in de uitgang op te nemen ;-)

Reageer op dit bericht

1442 keer gelezen

Hoikes.

Hierbij wil ik iedereen bedanken, voor de aangeleverde informatie en de leerrijke bijdragen.

Mvg

Karel

:OK:

Reageer op dit bericht

1438 keer gelezen

RSS Feed van deze thread

Nederlands Forum over Oude Radio's

uitzonderlijke restauratie van een 10kW-KG-zender (Techniek Overig)