Gelijkspanning schijnt trouwens moeilijker te zijn voor een schakelaar of een zekering dan wisselspanning, omdat bij wisselspanning de spanning tenminste twee keer per periode verdwijnt en de vlamboog dan kan uitdoven.

Dat is dan ook de reden dat dit type zekeringen tot slechts 32V gelijkspanning gebruikt mogen worden. Het zand voorkomt inderdaad dat er een vlamboog kan ontwikkelen.

Wat je vaak ziet dat er na de afvlakking van een voeding smeltveiligheden zitten die tot weliswaar 250V ac geschikt zijn, maar voor dc doeleinden hoger dan 32V gebruikt worden, ook in professionele apparatuur. Of na vervanging door een verkeerd type.

AC-schakelaars zijn totaal ongeschikt voor dc toepassingen, bijvoorbeeld in zonnepanelen installaties. Om de gelijkstroom van de zonnepanelen af te schakelen worden schakelaars gebruikt met een zeer korte (of snelle, het is maar hoe je het bekijkt) uitschakel-tijd. Je voelt de veer spannen als je aan de knop draait.

Gr. Paul

Die opmerking over piekspanningen kan natuurlijk niet kloppen, want hier gebruiken we altijd 250 V-zekeringen bij een nominale netspanning van 230 V.

Zoals vaak moet je boel met een beetje gezond boerenverstand benaderen, de meest bepalende factor is de maximale kortsluitstroom die de voedingsbron kan leveren in combinatie met de waarde van de zekering.
De hoeveelheid metaal (lees de dikte van de gloeidraad) welke op het moment van een sluiting verdampt en neerslaat op de glaswand en de zeer snelle stijging van de temperatuur in de zekering in combinatie met de spanning bepalen of er een boog kan ontstaan of zelfs het uiteenspatten van het glazen buisje als gevolg van de druk door snelle temperatuur stijging.
Zo is het bijvoorbeeld in de praktijk gebruikelijk om normale 5 x 20 mm (250 V) glaszekeringen te gebruiken achter voedingstransformatoren met een veel hogere spanning (buizenschakelingen) maar waarvan het kortsluitvermogen van de gebruikte transformator (ongeveer ca. 6 x het aantal VA, kortsluitstroom ca. 20 x In) beperkt is.
Andersom is het “not done” om het zand gevulde zekeringetje in een dimmer te vervangen door een gewoon exemplaar, dat het vrijwel altijd goed gaat komt omdat in vrijwel alle woonhuis aansluitingen de maximale kortsluitstroom tot ca. 4 kA beperkt blijft.
(geen statistisch gegeven, is op basis van eigen metingen tijdens NEN 3140 inspecties)
De automaat (of zekering) in de groepenkast moet echter 20 kA veilig kunnen afschakelen.
Dergelijke waarden worden alleen gehaald als de (wijk)transformator inpandig is of vlak naast je deur staat.
Voor de fabrikant van de dimmer is dit allemaal niet interessant, hij gaat alleen uit van het worst-case scenario.
Het is misschien een beetje wat minder oude radio’s gerelateerd, maar toch wel van voldoende algemeen belang.
m.vr.gr.
Anton van den Oever