Nipkov schijf (Techniek Radio/TV)
door Eduard , 26.10.2019, 14:19 (1860 dagen geleden)
Bewerkt door Eduard, 26.10.2019, 14:53
Beste forumleden,
Heeft iemand van jullie een Nipkov schijf en is die schijf echt vlak ? Als ik de schijf die op mijn werktafel staat met de hand ronddraai dan slingert die als een mishandeld fietswiel. De omtrek slingert over ongeveer een halve cm.
Ik vraag me af of zoiets normaal is. In de schijf zitten 5 grote gaten. Hun diameter is ongeveer 8 cm terwijl de diameter van de schijf ongeveer 30 cm bedraagt. Hierdoor is het geheel wat lichter en flexibeler dan een massieve schijf. Zou men er van uitgaan dat het metaal zich door centrifugaalkracht uitlijnt ? In werking hoort de schijf aan 750 toeren per minuut te draaien. Dat is best veel voor zo'n grote schijf.
Ik overweeg hoe ik een TeKaDe Telehor tv uit de vroege jaren 30 aan de praat kan krijgen. Een eerste probleem is puur mechanisch. Veiligheidshalve heb ik het fonisch rad al verwijderd. Die dingen vallen door de tand des tijds vaak al spontaan uit elkaar. Ik wil het niet blootstellen aan de krachten die bij werking optreden.
Vriendelijke groeten,
Eduard
Nipkov schijf
door Erik , 26.10.2019, 14:29 (1860 dagen geleden) @ Eduard
Is het niet zo, dat de schijf, eenmaal op toeren, zich zelf vlak trekt door de middelpunt vliegende kracht?
Mogelijk kun je dat proberen?, terwijl je gepaste afstand houdt
Wel een leuk toestel overgens
Mvg Erik
Nipkov schijf
door Eduard , 26.10.2019, 14:48 (1860 dagen geleden) @ Erik
Eric,
Bedankt voor uw vlugge reactie. Ik vraag me inderdaad af of de centrifugaalkracht de schijf rechttrekt. Vermoedelijk is zo'n schijf bij productie vlak. Het toestel heeft zeker al een oorlog meegemaakt en het blijft een open vraag wat er in de loop der jaren verder met het ding is gebeurd. Het ware leuk dat iemand die zo'n schijf in huis heeft me kan vertellen of bij een ander exemplaar de schijf ook zo sterk slingert.
Vooraleer het ding op snelheid te brengen wil ik me zo goed mogelijk informeren. Ieder onderdeel dat nu stuk raakt is er eentje teveel.
De TV set is een origineel exemplaar destijds verdeeld door het Antwerpse VIRO. Dat was het bedrijf van de tv pionier ir. Jozef Van Dijck. Hij schreef boeken over mechanische tv. De nationale radiozender heeft in de jaren 30 nog proefuitzendingen uitgevoerd. Het systeem kwam niet echt van de grond. Het werd een financiele flop. Toen kwam de oorlog en de kathodestraalbuis. Dat werd het einde van de mechanische droom.
Vriendelijke groeten,
Eduard
Nipkov schijf
door Maurice , Dordrecht, 26.10.2019, 14:58 (1860 dagen geleden) @ Eduard
Start ding maar eens op zie je dat die slingering significant minder wordt.
Of moet echt flinke slag in zitten.
Voor beeld maakt niet zo veel uit.
enig klein slingertje.
--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"
Nipkov schijf
door Eduard , 26.10.2019, 16:22 (1860 dagen geleden) @ Maurice
Dag Maurice,
Er zat inderdaad een behoorlijke slag in de schijf. Intussen heb ik de schijf uit de ophanging gedemonteerd. Op een vlakke ondergrond zag ik waar de slag zit. Ter hoogte van de grote gaten is het metaal gebogen. Het was duidelijk zichtbaar waar de vervorming zat. Een paar tikken via een houten plaatje en de schijf is zo goed als vlak.
Met het demonteren van het draaiend deel zie ik dat er nog mechanisch werk moet gebeuren. Het asje met twee kogellagers draait te moeilijk. De gaatjes in de schijf ga ik stuk voor stuk onder de microscoop bekijken. Ze zijn vierkant (of trapziumvormig). Sommige zijn veel kleiner dan de andere. Wellicht zit er sinds jaren stof in opgehoopt.
Aan de aandrijving ben ik nog lang niet toe. VIRO verkocht die dingen als bouwdoos. Tegen meerprijs kon een volledige ontvanger worden afgewerkt. Mijn set is de bouwdoos. Daarbij hoort een boek dat ik in pdf vorm bezit. In dat boek legt ir. Van Dijck uit hoe je de Telehor aansluit op een bestaande radio. (oa het Philips roggebroodje). De set werd geleverd zonder motor. Verkoop met motor was nog niet evident. Lang niet ieder huis was toen aangesloten aan een elektriciteitsnet. Bovendien had je toen zowel AC als DC netten. De auteur schrijft daarover in de handleiding. Zodra het wiel behoorlijk kan draaien ga ik op zoek naar een geschikt motortje. De Telehor dateert uit een tijd dat zelfbouw nog heel gewoon was.
Vriendelijke groeten,
Eduard
Nipkov schijf
door soundman2 , Wouw, 26.10.2019, 17:52 (1860 dagen geleden) @ Eduard
Bewerkt door soundman2, 26.10.2019, 17:57
Nu het over mech.tv gaat, een vraag.
Als ik sommige experimentfoto's zie van Logie Baird, dan zitten daar in de schijf grote gaten.
Is dat voor gewichtsvermindering en zitten er toch ook kleine gaatjes in?
Nipkov schijf
door Eduard , 26.10.2019, 18:14 (1860 dagen geleden) @ soundman2
Dag Soundman,
Mijn schijf is lang zo groot niet als deze op de foto van Baird. Ik denk dat Baird op de foto met twee overlappende schijven werkt. Eentje met ronde en een met trapeziumvormige gaten.
Surf maar eens naar deze link:
https://www.omroepmuseum.be/index.php/geschiedenis-radio-tv/techtalk/beeldsensoren-van-...
Mijn toestel is deze van de kleurenfoto. Enkel de kleine trapeziumvormige gaatjes (<1mm) zorgen voor de lijnopbouw. De grote gaten in de schijf zijn er mijns inziens om de draaiende massa te verminderen en de schijf beter uit te lijnen. Naarmate de schijf zwaarder wordt is ze moeilijker af te remmen. Dat remmen gebeurt bij de Telehor met elektromagneten. Een groter draaimoment afremmen vraagt grotere krachten. Het fonisch rad waarmee wordt geremd is een zwakke plek. Een wiel in zamac kan je na 90 jaar niet meer vertrouwen als er wat kracht op wordt gezet.
Vriendelijke groeten,
Eduard
Nipkov schijf
door Roland Huisman , Zwolle, 28.10.2019, 09:51 (1859 dagen geleden) @ soundman2
Bewerkt door Roland Huisman, 28.10.2019, 09:59
Nu het over mech.tv gaat, een vraag.
Als ik sommige experimentfoto's zie van Logie Baird, dan zitten daar in de schijf grote gaten.
Is dat voor gewichtsvermindering en zitten er toch ook kleine gaatjes in?
Dat is een camera en de grote gaten zijn lenzen. (Zitten ook schroefjes naast)
Er staat ook een dikke lamp naast. Het frame waar hij voor zit is het het vlak
waar je moet zitten om in beeld te komen.
Nipkov schijf
door Roland Huisman , Zwolle, 28.10.2019, 11:41 (1859 dagen geleden) @ Eduard
de nationale radiozender heeft in de jaren 30 nog proefuitzendingen uitgevoerd.
Het systeem kwam niet echt van de grond. Het werd een financiele flop. Toen kwam de
oorlog en de kathodestraalbuis. Dat werd het einde van de mechanische droom.
Hoi Eduard,
In Nederland hadden we mijnheer Kerkhof welke ook in de jaren 30
proefuitzendingen deed met mechanische TV. Meneer Kerkhof had voor de amateurs
een boek geschreven om zo'n TV zelf te bouwen. Naast de mechanische variant
beschreef hij ook een Baird compatible variant met beeldbuis.
Beschrijving kerkhof ontvanger
Laat eens wat foto's zien van jouw toestel als je wilt.
Mechanische TV komt hier nauwelijks voor.
Groeten, Roland
Nipkov schijf
door huub.jak , 28.10.2019, 12:22 (1859 dagen geleden) @ Roland Huisman
De beeld buis war er al voor den oorlog 1938 hitler tijd sport
De deutsen Tekade beeld buis vinding is ook duits
braunse rhore allen meer later afgebogen
huub
Nipkov schijf
door Eduard , 28.10.2019, 12:35 (1859 dagen geleden) @ Roland Huisman
Bewerkt door Eduard, 28.10.2019, 12:57
Dag Roland,
Ik heb iets meer dan de opstelling op deze foto (afkomstig van het omroepmuseum).
In mijn set is de tweede glimlamp (met anders gevormde elektrode) ook aanwezig. De set kon dus kiezen tussen de Duitse en de Engelse norm. Ook de bijhorende lens heb ik. Ik heb geen bijhorende ontvanger. De schijf is niet in een meubel gemonteerd en ik heb ook geen bijhorende motor. Het is de komplete kit zoals VIRO die in de jaren 30 verkocht.
Het plat maken van de schijf is intussen redelijk gelukt. Na reinigen en opnieuw invetten van de kogellagers loopt het wiel best mooi.
De ontvanger heeft een hele geschiedenis. Ik heb de tv pionier ir. J.G.R Van Dijck gekend. Hij was oa directeur van het nationaal radio- en filmtechnisch instituut in Brussel. Zijn handtekening staat op mijn diploma middelbaar onderwijs. Hij was medestichter van de afdeling radio/tv in de school waar ik het vak leerde. Begin jaren 30 kostte de set die ik heb 2600 BFr. In die tijd was dat een pak geld. Ir Van Dijck had in het Antwerpse een bedrijf VIRO dat oa die schijven verkocht. De mechanische tv werd voor hem een nachtmerry. De verwachte doorbraak kwam er niet. Na de oorlog maakte de beeldbuis vlug een eind aan de mechanische tv. De zaak werd commercieel een fiasco. Om werkkrachten te betalen gaf Van Dijck soms een tv set ipv geld. Dit toestel is er eentje dat als loon heeft gediend.
Als het bijhorende boek u interesseert wil ik het best als pdf via WeTransfer doorsturen. Het bestand (circa 20 MByte) is te omvangrijk om op forum aan te leveren.
Ik pieker nu af en toe hoe ik de zaak weer werkende ga krijgen. Waar mogelijk ga ik dat met buizen doen. Het opslaan en uitsturen van beelden zal via een microprocessor gebeuren.
Vriendelijke groeten,
Eduard
Nipkov schijf
door Roland Huisman , Zwolle, 28.10.2019, 12:55 (1859 dagen geleden) @ Eduard
Hallo Eduard,
Ik zou het erg leuk vinden om het boek te lezen. Ik stuur je een email voor de wetransfer link.
Indien dat een bouwbeschrijving is dan zou ik als ik jou was dat proberen na te bouwen.
Het beeld dat ik laat zien op het youtube filmpje komt van een CD speler welke
aan een modulator hangt. Het ene kanaal is audio en het andere kanaal is het video signaal.
De bandbreedte is minimaal van het NBTV signaal waardoor het makkelijk binnen
de audio bandbreedte past.
Op deze manier had ik de 'zender' kant vrij snel klaar.
De onderdelen voor de ontvanger waren makkelijk te vinden omdat het allemaal
met jaren 20/30 radio onderdelen in elkaar zit. Daar is nog goed aan te komen.
Ik heb het mechanische deel nooit gebouwd. Ik heb er alles voor liggen maar
de plaatlamp heb ik niet. De schijven worden door de nvbt vereniging nieuw
gemaakt geloof ik...
Groeten, Roland