8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ? (Techniek Radio/TV)
door A. Ouwehand 
, Amersfoort, 10.12.2019, 16:52 (1815 dagen geleden)
8, 9 en 10 khz raster !
Hoe zat/zit dat nou eigenlijk in elkaar en waarom nu 9 khz en in midden/zuid usa 10 khz? !
Wie kan dat goed uitleggen?
Of, is dit in het verleden in het RHT ooit beschreven?
Wil er een itempje proberen van te maken/schrijven voor de BDXC luister amateurs.
Dit vond ik ergens op internet:
Tot 23 november 1978 was er in het grootste
deel van de middengolf een 9 kHz-raster. Dat gold voor het deel van 530 tot
en met 1538 kHz. Van 1546 tot en met 1602 kHz was het een 8 kHz-raster. Op
23 november 1978 kreeg de hele middengolf een 9 kHz-raster, en ging het oude
9 kHz-raster in frequentie 1 kHz omhoog. 530 werd dus 531, 539 werd 540 etc.
Hierdoor werden de gebruikte frequenties deelbaar door negen. De hogere
gebruikte frequenties werden toen 1548, 1557, 1566, 1575, 1584, 1593 en 1602
kHz. In het oude raster zond Veronica uit op 1562 kHz,en dat viel dus
precies op de frequentie van Beromunster die eveneens op 1562 kHz zat.
--
A.Ouwehand
Tony Ouwehand
8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ?
door douwebakker , Vledder, 10.12.2019, 18:57 (1815 dagen geleden) @ A. Ouwehand
Dit heeft natuurlijk te maken met de ruimte op de band. Als de zenders 9 KHz uit elkaar liggen dan kun je meer zenders kwijt dan op 10 of 11 KHz. Het frequentie bereik is bij 9 KHz beperkt tot 4500 Hz. Logisch want anders krijg je last van de naastliggende zenders.
Douwe
8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ?
door ruudtx , 10.12.2019, 20:43 (1815 dagen geleden) @ douwebakker
Die 4500 Hz geluid s beperking is op MG overdag helemaal niet nodig, en eigenlijk nooit nodig geweest. Want dan zijn er maar weinig zenders te ontvangen. s Avonds wordt het natuurlijk heel anders.
Ook voor de kleine zenders nu in NL is die beperking onnodig. Het vermogen is zo laag dat niemand daar last van heeft.
8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ?
door meteor , 10.12.2019, 22:13 (1815 dagen geleden) @ ruudtx
Wat ook leuk is, is om een middengolf zendertje gewoon te moduleren met een bandbreedte van 10 kHz of meer. Als je dan een wat minder selectieve buizenradio hebt, krijg een best je een mooi vol geluid.
8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ?
door martin72 , Leersum, 11.12.2019, 09:04 (1815 dagen geleden) @ ruudtx
Ruud: wat noem jij overdag? Ik vraag dit omdat in de wintermaanden de zenders op afstand behoorlijk lang nog doorspetteren tot in de loop van de ochtend en in de loop van de middag beginnen de zenders al vroeg weer door te komen. Een voorbeeld: als ik luister naar een lpam station op 1224 kHz heb ik regelmatig 'last' van de Britse zender Absolute radio op 1215 kHz die blijkbaar breder is dan de 9 kHz.
8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ?
door ruudtx , 11.12.2019, 20:01 (1814 dagen geleden) @ martin72
Overdag is dus niet bij duisternis. En dat is in de wintermaanden wat aan de korte kant. Maar als je alle andere tijden wel breder mag is dat winst.
In de USA geld een dag nacht regime voor bepaalde zenders, die overdag met 10 kHz audio mogen zenden, daarbuiten met 5 kHz.
A sociaal is met hoog vermogen, zoals Absolute, bij duisternis breder zenden. Dat zij breder zijn en mogen dateert uit de koude oorlog toen men vond dat westerse zenders beter moesten klinken dan de oostblok-sovjet zenders.
Overigens, ik heb ook 1224 gehad en ken het verschijnsel.
8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ?
door Bert V. , Amstelveen, 12.12.2019, 17:10 (1813 dagen geleden) @ ruudtx
Toch interessant allemaal, ook jouw volgende reaktie Ruud; bedankt voor deze informatie!
Bert
8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ?
door Andries van Bronkhorst 
, 12.12.2019, 16:22 (1813 dagen geleden) @ A. Ouwehand
Ergens op internet is in dit geval op mijn website "techniekvantoen.nl"
Heel erg leuk, heb ik het niet voor niets gedaan! Heb je ook de pagina over stationsnamen gevonden?
Ik ben benieuwd hoe je deze informatie hebt gevonden en of je meer leuks hebt ontdekt
Groet,
Andries
8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ?
door Wolfgang , 12.12.2019, 17:07 (1813 dagen geleden) @ Andries van Bronkhorst
Hi Andries
Heel leuk gedaan !!
Je schrijft:
"Zo waren er Internationale conferenties in onder meer Geneve (1925), Brussel (1928) en Praag (1929) waarbij afspraken werden gemaakt over de onderlinge frequentieafstand tussen twee zenders, in Madrid (1932) en Montreux (1939) waar de beschikbare golflengtes en toegestane uitzendvermogens zo goed mogelijk werden verdeeld."
Het lijkt mij belangrijk erop te wijzen dat als gevolg van de conferentie in Madrid (1932) er in Luzern 1933 een nieuwe frequentie indeling werd gemaakt, de zgh. Luzerner Plan. Deze werd op 15. Jan 1934 in werking gezet en was geldig tot begin van de 50er Jahren waar er in Kopenhagen (1948) een nieuwe indeling besloten werd.
De Plan van Montreux (1939) kwam niet tot uitvoering wegens de uitbraak van de 2. Wereldoorlog....
Mvg, Wolfgang
8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ?
door Andries van Bronkhorst , 12.12.2019, 17:27 (1813 dagen geleden) @ Wolfgang
Dag Wolfgang,
Heel erg bedankt voor je commentaar, ik had er van gehoord maar het nog niet kunnen verifiëren en daarom nog niet in mijn stuk verwerkt. Ik zal mijn tekst aanvullen.
Overigens was ik waarschijnlijk te snel met reageren, want de tekst van A. Ouwehand lijkt heel sterk op die van mij maar bij nauwkeuriger lezing zitten er toch verschillen in.
Groet,
Andries
8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ?
door gerard , Zeist, 12.12.2019, 17:40 (1813 dagen geleden) @ A. Ouwehand
De keuze van rasterafstand is natuurlijk een compromis tussen geluidskwaliteit en hoeveel zenders je kwijt kunt. In Amerika passen er natuurlijk wat minder zenders tussen 530 en 1610, maar daar wordt een wat groter stuk gebruik, de MG loopt daar door tot 1710 (en heet BC).
Door de kleinere afstand van 8kHz op het hoogste stuk kwam er een kanaal extra ten koste van 500Hz bandbreedte. Dat deel van de middengolf was bestemd voor plaatselijke zenders, met laag vermogen en een regiofunctie. Op sommige schalen zie je daar nog een lange streep staan met bijschrift GEW wat dan staat voor Gewestelijke Zenders. Of in het Frans OC wat dan opeens Ondes Communales betekent.
Leuk idee van Ruud om overdag breder te zenden.... praktisch probleempje lijkt me wel dat voor echt luistergenot de bandbreedte van je ontvanger omschakelbaar moet zijn. Want als je in de avond luistert met een brede ontvanger, krijg je geheid storing van verre zenders op naastgelegen kanalen die dan doorkomen. Als je ontvanger selectief genoeg is om die goed te onderdrukken, heb je overdag weer veel minder aan de hoge tonen van je plaatselijke zender.
Praktijk is natuurlijk, dat de meeste luisteraars toch maar naar een paar sterke nabije zenders luisteren. Dan is selectiviteit veel minder van belang en ook gevoeligheid niet. De laatste jaren van de middengolf heb ik met heel veel plezier een hybride bouwprojectje gebruikt met een eenkringer TA7642 en een ECC40/EL41 versterker. Ontving alle gewenste programma's perfect, maar je moet er niet mee willen DXen natuurlijk!
8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ?
door ruudtx , 12.12.2019, 20:53 (1813 dagen geleden) @ gerard
In het 8 kHz raster gedeelte van de MG band was de toegestane bandbreedte gewoon 9 kHz. Dus een kleine overlap die in de praktijk geen probleem was.
Op de KG is het raster 5 kHz en is 10 kHz breedte vd zender toegestaan.
8, 9 en 10 khz raster. Hoe zat/zit dat nou eigenlijk ?
door ruudtx , 12.12.2019, 20:56 (1813 dagen geleden) @ gerard
PS, ook bij redelijk smalle ontvangers werkt een grotere bandbreedte van het zendersignaal beter, klinkt beter, zeker als je het hoog wat ophaalt aan de zenderkant. Ik had 6,2 audio op 11584, en dat \scheelde al heel wat, ook op autoradioos met zo'n smal keramisch filter.