Nederlands Forum over Oude Radio's

Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van buizenradio's en gerelateerde zaken

Terug naar hoofdpagina

Lineair

Sinds kort ben ik in het bezit van een bovengenoemde zender. Van het type 240 is wel wat documentatie, maar van de 240X niets.
Ze wijkt af van het model 240 en wel in de modulator. De 240 heeft een buis als fasedraaier en de 240X heeft een balans ingangstrafo. Niets bijzonders, maar nu de schakeling!!

[image]

Dit heb ik nog nooit gezien, maar dat zal wel aan mij liggen. Schermroosters liggen toch normaal gesproken aan een plus-spanning? Deze in elk geval niet. En het is geen vergissing, het is van fabriekswege er zo ingesoldeerd.

Voor een uitgebreid verslag van dit Lettine project zie:

Lettine Model 240X

Prettige kerst en gelukkig nieuwjaar,

Jan Poortman

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1032 keer gelezen

Dit kan wel werken al de ingangstrafo secundair een voldoende hoge spanning afgeeft. Het stuurrooster wordt ook positief dus kan de buis stroomvoeren.
Maar het is wel apart.

Reageer op dit bericht

1011 keer gelezen

Dan moet de ingangstrafo toch ook vrij groot zijn. Het trafootje wat hier gebruikt wordt is nauwelijks groter dan zo'n Amroh 7000 naar 5 ohm ding.
Dit is hem:

[image]

Ik zal de stuurbuis er in stoppen en kijken wat er secundair uit de trafo komt.

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1041 keer gelezen

Schermroosters liggen toch normaal gesproken aan een plus-spanning? Deze in elk geval niet. En het is geen vergissing, het is van fabriekswege er zo ingesoldeerd.

Deze constructie komt meer voor.
Het maakt van, de in dit geval 6L6 beamtetrodes, z.g. high-mu triodes.
Deze kunnen doorgaans zonder negatieve roosterspanning werken, hetgeen je dan ook in het schema terug vindt.
Wel trekken de buizen bij aansturing roosterstroom en dat is dan ook de reden voor het gebruik van een fasedraai-trafo.

vr. groet, Ron

Reageer op dit bericht

1009 keer gelezen

Dag Ron,

Ik heb hier nog nooit wat van gehoord, dus het ligt degelijk aan mij. Ik kan me eigenlijk geen reden bedenken dit te doe. Een gewone fasedraaier werkt toch ook prima, of kan je hier soms meer vermogen uit de 6L6 pompen. In het geval van een modulator kan dat natuurlijk wel een reden zijn het zo te doen.

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1020 keer gelezen

Toevallig las ik vandaag in een Radio Bulletin uit 1959 iets over deze schakeling, het heet de "Zero-Bias" schakeling.
De voedingsspanning is daarbij ook nog vrij hoog en er kunnen behoorlijke vermogens worden gehaald.
Normaal liggen de stuurroosters dan aan massa (vandaar "Zero Bias" maar in dit geval liggen de stuurroosters via een weerstand aan het schermrooster. Daardoor is de versterkingsfactor hoger en is minder stuurenergie nodig.
In het schema uit Radio Bulletin zijn de stuurroosterweerstanden 20 kΩ.

Om de buizen aan te sturen is ook vermogen nodig. Immers de schermroosters hebben een behoorlijke spanning nodig en trekken stroom.
Als ingangstrafo kan bijvoorbeeld een omgekeerde balansuitgangstrafo dienen, die dan door een kleine laagohmige eindtrap wordt aangestuurd. In dit geval zal deze eindtrap wel door een eindbuis voorafgegaan worden.

Ik zal het eens opzoeken in welke Radio Bulletin het precies is en wat meer gegevens hier geven.

Edit:
Het verhaal staat in Radio Bulletin December 1959. Men noemt het daar Klasse B2 instelling met Zero-Bias.
Er worden enkele voorbeelden gegeven met 807 buizen:

Va = 500 V.:
Max afgegeven vermogen 72 W.,
Raa = 4000 Ω.

Va = 600 V.
Max uitgangsvermogen 91 W.,
Raa = 5050 Ω.

Va = 750 V.:
Max uitgangsvermogen 120 W.
Raa = 6650Ω.

In alle gevallen is voor max. uitsturing 5,3 W. vermogen nodig en is de ingangsimpedantie 7100 Ω.

Groeten,
Peter

Reageer op dit bericht

1013 keer gelezen

Dat zou mooi zijn Peter, ik ben toch erg benieuwd hoe dit allemaal werkt.
Nooit te oud om wat te leren. :-)

Iedereen prettige feestdagen,

Jan

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1011 keer gelezen

Ondertussen heb ik mijn bericht verder uitgebreid.
Ik heb het bewuste artikel gevonden.

Groeten,
Peter

Reageer op dit bericht

1013 keer gelezen

Dat bericht waar Peter aan refereert herinner ik me ook.
Dat was met 807's en 22k in de roosters ,
ging over een draadomroepversterker
van militairen in Ned Indië.
Ik denk dat de stuurtrap in de 240x een 6v6 is o.i.d.,trafo met luchtspleet dus,
m.v.g. Sieme

--
het experiment heeft altijd gelijk

Reageer op dit bericht

1014 keer gelezen

Wat een geheugen hebben jullie!!!
Ik hoop dat het nummer nog terug te vinden is.

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1000 keer gelezen

Het oorspronkelijke artikel uit RB van jan. 1956 P.56 en P.71

[image]

[image]

Reageer op dit bericht

1059 keer gelezen

Radio Bulletin december 1959; pagina 895

[image]

Reageer op dit bericht

1070 keer gelezen

Ted, er is een volkomen nieuwe wereld voor mij open gegaan, de "zero-bias" eindtrappen.
zeer interessant,
Dank

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1014 keer gelezen

Het scherm- en het stuurrooster van een tetrode met elkaar verbinden maakt van de buis in een high-mu triode.
Hetzelfde geldt voor het doorverbinden van het rem-, het scherm- en het stuurrooster van een pentode.

De resulterende buis kan dan een zero-bias triode zijn, maar is dat niet in alle gevallen.
Echte zero-bias buizen zijn als zodanig ontworpen en moeten worden ingesteld volgens hun specificaties om goed te kunnen werken. Te veel anodespanning op een zero-bias buis kan resulteren in te veel anodestroom en daarmee dan de maximaal toegestane anodedissipatie overschrijden.
Bij uit tetrodes of pentodes samengestelde high-mu triodes moeten de grenswaarden voor m.n. de toegestane maximum waarden voor spanning, stroom en dissipatie op de anode goed in de gaten worden gehouden.

Er is nog een aandachtspunt bij het gebruik van schermroosterbuizen als high-mu triode.
Door z’n constructie oefent binnen een buis een stuurrooster meer invloed uit op de elektronenstroom dan het schermrooster want de laatste zit verder weg van de kathode en kent doorgaans ook een grovere spoed.
Het schermrooster is daarnaast bedoeld voor een aanzienlijk hogere spanning dan wat op het stuurrooster staat.
Het zonder meer doorverbinden van beide roosters kan in een te grote stroom naar het stuurrooster resulteren want in deze situatie werkt het schermrooster op hetzelfde DC-potentiaal als het stuurrooster en trekt daarom geen elektronen voorbij en weg van het stuurrooster. Bij aansturing zal onmiddellijk roosterstroom vloeien en het stuurrooster vlot aan een te hoge dissipatie worden blootgesteld.

In het voorbeeld van Ted uit Radio Bulletin is er sprake van maximaal 555 Vtt stuurspanning tussen de beide 807’s. Naar het stuurrooster van iedere buis is echter een weerstand van 20 kOhm opgenomen, hetgeen de roosterstroom naar het stuurrooster beperkt tot maximaal ca. 10 mA eff hetgeen voor een 807 aanvaardbaar is.

Vr. groet, Ron

Reageer op dit bericht

1043 keer gelezen

Peter, dit is het helemaal. Om een zendereindtrap met een 807 behoorlijk te kunnen moduleren heb je redelijk veel vermogen nodig. Waarschijnlijk is de eerste uitvoering, model 240 wat mager in de modulatiediepte geweest en heeft men deze noodgreep toegepast, nou ja "noodgreep". Het is waarschijnlijk wel de verklaring voor het ontwerp van model 240X.
Nu alleen nog uitzoeken welke buis men gebruikt heeft als stuurbuis, ik denk een 6V6, alleen de hoge katodeweerstand van 700 Ohm doet me wat twijfelen. Maar als de zender weer zo'n beetje up and running is, is dat prima uit te proberen.
Nogmaals iedereen hartelijk bedankt,
de kerstavond is weer helemaal goed!!!

groet, Jan

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1009 keer gelezen

Hier een voorbeeldschakeling met 807's. En een 6l6 als stuurbuis.

Piet

[image]

Reageer op dit bericht

1056 keer gelezen

Prachtig, daar ben ik heel blij mee. Ik was al van plan de schakeling van Model 240 er in te bouwen, maar dit verandert alles.
Zou dit inderdaad zijn om wat meer vermogen uit de PA-buizen te blazen??
Heel erg bedankt,

Jan

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1036 keer gelezen

Prachtig, daar ben ik heel blij mee. Ik was al van plan de schakeling van Model 240 er in te bouwen, maar dit verandert alles. Zou dit inderdaad zijn om wat meer vermogen uit de PA-buizen te blazen??

Volgens het manual van de Lettine 240 is de input op de anode van de 807 HF eindtrap zo'n 40 Watt.
Voor 100% modulatiediepte heb je bij een goed ontworpen anodemodulator dan 20 Watt nodig en dat kunnen 2 stuks 6L6's in een standaard schakeling met fasedraaier makkelijk doen bij 430V hoogspanning.

Het zero-bias ontwerp in de 240X kan ook te maken hebben met kostenreductie voor de fabrikant.
Er zitten flink minder onderdelen in de modulatoreindtrap, wel is er in dat geval een (klein) extra trafootje nodig maar dat zal tegen de voordelen opgewogen kunnen hebben.

Met het doorverbinden van schermrooster en stuurrooster in een tetrode ontstaat een triode met een hoge Mu.
De Mu steigt dan, afhankelijk van het buistype, doorgaans naar hoge waarden doordat Ri sterk steigt ('hi-mu triode';
Mu = S x Ri) waardoor er zonder NRS gewerkt kan worden.

De truuk werkt ook bij pentodes waarbij dan ook het remrooster nog verbonden wordt met de beide andere roosters.

Het concept komt tevens voor bij geaard rooster (HF) versterkers, die op de kathode gestuurd worden.
De roosters liggen dan aan massa en dienen mede als afscherming tussen anode en kathode.

Vr. groet, Ron

Reageer op dit bericht

1000 keer gelezen

Dankjewel Ron,
Een heel stukje buizentechniek is weer aangevuld. Ik kan me niet herinneren dat ik dit op school heb gehad terwijl we daar toch echt diep in de buizentechniek gedompeld werden.
Maar zoals gezegd, nooit te laat om te leren.
En wat de kosten betreft, ik heb net in de Thordarson catalogus gekeken en idd. die trafo's kostten toen niet veel dus toch een reden om het goedkoper te maken.
Bedankt en prettige feestdagen,

Groet, Jan

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1002 keer gelezen

Ik zie nu pas dat er een fout in het schema staat. De +300V en de +600V zijn verwisseld. De 6L6 werkt op 300V, de 807's op 600V.
En nu bedenk ik mij, dat ik ergens nog een artikel moet hebben waar dit schema tot een complete versterker was uitgewerkt. Ik denk dat het schema, dat ik geplaatst heb, daarvan afgeleid is, want in dat uitgewerkte schema stond dezelfde fout, als ik mij goed herinner. Ik zal eens zoeken.

Piet

Reageer op dit bericht

1015 keer gelezen

De waarden in het schema kloppen precies volgens het artikel in Radio Bulletin, alleen daar is de voedingsspanning hoger.

Groeten,
Peter

Reageer op dit bericht

1044 keer gelezen

De zender werkt met 430 Volt, we zullen het zien, ik heb er wel vertrouwen in. :OK: :OK:

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1019 keer gelezen

Ik zie nu ook de verwisseling van de voedingsspanningen.
Je kijkt er zo overheen.

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1008 keer gelezen

De kerstdagen gebruikt om het schema van de modulator te achterhalen zoals het opgebouwd is in mijn model 240X.

[image]

De gemeten weerstandswaarden wijken erg af van de nominale waarden, één 47 K weerstand was 1,5 Meg , dus de modulator had waarschijnlijk niet zo goed gewerkt..... :-(
Er zijn alleen nog twijfels over de gebruikte stuurbuis, een 6V6 of 6L6. Ik denk het maar op een 6V6 te houden.

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1044 keer gelezen

Het kan aan de kleurweergave van mijn monitor liggen
maar ik zie 3 keer oranje op de roosterweerstanden,33k?
Wat zegt de meter?Nu nog een kristal voor 3705.
gr. Sieme

--
het experiment heeft altijd gelijk

Reageer op dit bericht

1035 keer gelezen

Hallo Sieme,

Je monitor geeft toch wat te veel oranje, of mijn foto moet zo slecht zijn.
Maar een blik met het "blote" oog laat twee weerstanden van 2k2 zien, gemeten één van 2k7 en de andere 2k3.
In andere schakelingen zie je inderdaad vaak weerstanden van om de 33k gebruikt, deze echter niet.

Groeten, Jan

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1016 keer gelezen

Wellicht ten overvloede,

Maar ik herinner mij ook een bericht over de 807 / 6L6 in zero bias instelling.

RCA noemde dit al in 1947:
http://n4trb.com/AmateurRadio/RCA_Ham_Tips/issues/rcahamtips0702.pdf

Uit ervaring weet ik dat de schakeling zeer goed en stabiel werkt.

Vriendelijke groet.

--
MVG, Bart

Reageer op dit bericht

1072 keer gelezen

Zeker niet ten overvloede, bedankt. Iedere informatie is welkom om het hiaat aan kennis in mijn hersens weer wat aan te vullen.
Een goed 2020,
Jan

--
mvgr. Jan Poortman (PA3ESY)

Reageer op dit bericht

1047 keer gelezen

RSS Feed van deze thread

Terug naar hoofdpagina

powered by my little forum