Nederlands Forum over Oude Radio's

Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van buizenradio's en gerelateerde zaken

Terug naar hoofdpagina

Lineair

Omdat ik laatst een hybride radiootje heb gekregen (Erres RA6531) geraakte ik wat aan het mijmeren en piekeren over wat voor hybride toestellen er bestaan en waarom. Laten we buizentoestellen met diodes (in voeding of detectie) even vergeten en alleen kijken naar toestellen met buizen en transistors.

Er zijn heel wat toestellen uit de jaren zestig met een complete signaallijn van buizen en wat hulpschakelingen met transistors. Hulpschakeling is bv galmversterker (B8D42A), stereodecoder (B5X43A) of, beetje twijfelgeval, fm-tuner (B1X42A). Ik kan me voorstellen dat hierbij de transistorschakeling een latere toevoeging is aan een ouder buizenontwerp.

Ik kan ook het waarom nog inzien van autoradio's als de N5X94VT die laagspanningsbuizen (ECH83) in het HF-deel heeft, toch wel stroom genoeg voor gloeien in een auto, en OC16 transistors in de eindversterking. Dan heb je geen triller nodig, alles werkt op 12 of zelfs 6V.

Bestaan er ook autoradio's of portables die wel buizen hebben in de eindtrap, maar in plaats van een triller een transistor-omvormer? Welke radio's zouden dat zijn?

In de portable Philips Valk L4X72BT is wel hoogspanning aanwezig, een 90V batterij voor de HF buizen. Toch is er in de eindversterking een OC71 OC72 configuratie die loopt op de 6V gloeibatterij. Zo heb je een laag batterijverbruik in het LF deel en lage ruis in het HF deel, transistors hadden toen nog vrij veel ruis zeker voor FM.
Zelfde compromis voor zakradiootjes als de Emerson 838: paar hoorapparaatbuisjes in HF en een reuzentor als eindversterker.

De werking van de Erres 6531 vind ik trouwens niet zo briljant, je hoort behoorlijke ruis die alleen bij heel sterke zenders wordt weggedrukt. Ik denk dat de radio beter zou werken met twee extra buisjes in de HF!

Reageer op dit bericht

1088 keer gelezen

het is niet 100% duidelijk wat je vraag nu is.. maar ik vermoed "waarom zit bij het ene toestel de tor in de tuner en bij de andere in de eindtrap, en doen het andere nog compleet met buizen?"

Waarschijnlijk is het antwoord niet louter technisch, maar ook gestuurd door de relaties binnen de onderneming.. wat de concurrentie deed, eigen inzichten van de afdeling in kwestie,gevraagde ontwikkelingen in recent verleden en belofte van afname en de prijs.. Hoe dan ook, je moet ergens beginnen...

Voor de portables kan ik me voorstellen.. je vraagt aan divisie buizen om een UKW miniatuurbuis te ontwikkelen met betere specs. Het lijkt me dan lastig om enige maanden later te zeggen, sorry.. we gaan over op transistoren.. Denk dat er zoveel verhalen zijn, soms..ver van het gezond verstand :-) (maar leuk om te weten, uiteraard)

Philips was toen heel groot en had véél geld. (heel gezonde cashflow, toen) Nadeel van zulke structuren is dat er algauw de mentaliteit komt van wat de baas komt zal gebeuren, soms tegen wil en dank.

Reageer op dit bericht

1074 keer gelezen

HF transistoren kwamen pas later in de handel. Zo maakte Philips zijn eerste (puntcontact) LF-versterker OC50 in 1952. In 1954 verschenen de meer bekende opvolgers als OC70, OC71 en OC72. De HF-torren OC44 en OC45 waren pas in 1956 beschikbaar. Zo zie je dat portables uit 1954 en 1955 nog lampen in de HF-trappen hebben, en al transistoren in LF-trappen.

Reageer op dit bericht

1086 keer gelezen

De Braun transistor1 heeft 4 buizen in de ontvanger t/m de LF stuurbuis. En 2 transistors in de eindtrap. En een derde transistor in de omvormer. Alles werkt daardoor op een 6V batterij. De transistoren zijn dus alleen laagfrequent toegepast.

Piet

Reageer op dit bericht

1105 keer gelezen

Niet alleen in radio's.....
Maar in mijn werk heb ik te maken gehad met iets dat ik bijzonder vond:
een zend- tetrode (VA van 12 Kilovolt) in geaard- rooster schakeling,
met een transistor in de kathodeleiding
N.

--
een kinderhand
is ook weer gauw leeg

Reageer op dit bericht

1081 keer gelezen

Ik had ooit een Blaupunkt Bremen (?) TR. Een hybride autoradio. Grofweg het type wat je in vroeg jaren 60 kevers tegen kon komen.
Fantastische gevoeligheid, letterlijk heel europa ontvangen op een schroevendraaier.

Deze had hoogspanningsbuizen in HF en MF, maar een transistor eindtrap én transistor omvormer.

Waarom?
Ik denk dat naast de prestaties en kosten, de beschikbaarheid van voldoende torren ook nog een probleem heeft kunnen zijn. Er werden immers honderden miljoenen buizen per jaar geproduceerd (pin me niet vast, maar het waren er in ieder geval waanzinnig veel).
De transistorfabrieken konden onmogelijk op die schaal produceren tot halverwege de jaren '60.

--
Ik neem op kleine schaal reparaties voor anderen aan voor een leuke prijs.
Stuur een mailtje bij interesse.

Reageer op dit bericht

1108 keer gelezen

Philips had ergens eind jaren 50 een midden/langegolf autoradio met buizen voor 12,6 volt anodespanning in de ontvanger en een transistor eindtrapje zodat een omvormer achterwege kon blijven.
De Amerikanen hadden trouwens ook zoiets alleen hadden die nog een speciale dubbelroosterbuis ontwikkeld waar je regelrecht via een trafo een dikke eindtransistor kon aansturen zodat ze met één transistor uitkwamen.

Henk

Reageer op dit bericht

1083 keer gelezen

Voor Philips als buizenfabrikant was de komst van de transistor in de ELA apparatuur ook niet direct een succes.
De schier onverwoestbare buizenversterkers werden opgevolgd door de eerste generatie transistorversterkers, de TSQ serie, zoals de LBB1006. Het begrip SOAR, Safe Operation ARea was kennelijk niet zo goed bekend en de transistor versterkers waren weinig bestand tegen sommige bedrijfsomstandigheden. Ze gingen zo vaak stuk, dat grote afnemers voor andere merken kozen en de reputatie van Philips kreeg een behoorlijke deuk
Als antwoord kwam Philips met de inmiddels als onverwoestbaar bekend staande SQ4 serie op de proppen. Kennelijk nog niet helemaal bekend met SOAR, werd de versterker zo solide en ruim bemeten gebouwd, dat deze elke mishandeling kon weerstaan. Pas met de komst van series als SQ6 werd er in de verkoopfolders gewag gemaakt van SOAR. Met minder onderdelen en meer uitgekiende ontwerpen konden ze nu ook transistorversterkers bouwen die betrouwbaar en betaalbaar waren.

Reageer op dit bericht

1133 keer gelezen

Voor Philips als buizenfabrikant was de komst van de transistor in de ELA apparatuur ook niet direct een succes.
De schier onverwoestbare buizenversterkers werden opgevolgd door de eerste generatie transistorversterkers, de TSQ serie, zoals de LBB1006. Het begrip SOAR, Safe Operation ARea was kennelijk niet zo goed bekend en de transistor versterkers waren weinig bestand tegen sommige bedrijfsomstandigheden. Ze gingen zo vaak stuk, dat grote afnemers voor andere merken kozen en de reputatie van Philips kreeg een behoorlijke deuk
Als antwoord kwam Philips met de inmiddels als onverwoestbaar bekend staande SQ4 serie op de proppen. Kennelijk nog niet helemaal bekend met SOAR, werd de versterker zo solide en ruim bemeten gebouwd, dat deze elke mishandeling kon weerstaan. Pas met de komst van series als SQ6 werd er in de verkoopfolders gewag gemaakt van SOAR. Met minder onderdelen en meer uitgekiende ontwerpen konden ze nu ook transistorversterkers bouwen die betrouwbaar en betaalbaar waren.

Dat had QUAD (of eigenlijk heette het toen nog de Acoustical Manufacturing Company) ook met hun eerste torrenversterker - dat hebben ze toen na klachten van de BBC opgelost door er een gestabiliseerde voeding in te zetten, naar ik aanneem met stroombegrenzing.

Reageer op dit bericht

1073 keer gelezen

Je bedoelt de Quad 50 Industrieversterker, een proefserie, die was uitgerust met germaniumtransistoren, die vanwege ruis, temperatuursgevoeligheid en grote inconsistentie in de productie van de eindtransistoren niet stabiel was. Deze proefserie werd opgevolgd door de Quad 50E, die helemaal was uitgerust met siliciumtransistoren. Mede hierdoor durfde men toen pas de Quad-II buizenversterkers op te laten volgen door de 3-serie. Curieus is wel, dat deze buizenversterkers weer in productie genomen werden in de jaren '90 toen de fabriek in Chinese handen kwam.

Reageer op dit bericht

1073 keer gelezen

AutoVox had dezelfde soort schakeling, 12 V buizen en 1 eindtor als eindversterker.
Wij hadden een luxe uitvoering met auto zenderzoeksysteem.

Reageer op dit bericht

1068 keer gelezen

Ik denk dat naast de prestaties en kosten, de beschikbaarheid van voldoende torren ook nog een probleem heeft kunnen zijn. Er werden immers honderden miljoenen buizen per jaar geproduceerd (pin me niet vast, maar het waren er in ieder geval waanzinnig veel).

Je kan dat ook omgekeerd bekijken.. er werden inderdaad massa's buizen gefabriceerd, en dat leg je niet zomaar even stil in een handomdraai. Philips had zowat overal buizenfabrieken (en geen kleintjes), dus das een hoop geld en werkvolk die plots "waardeloos" zou worden. het is dus begrijpelijk dat men dit geleidelijk wou afbouwen, want dat het einde vroeg of laat in zicht was moet toen al duidelijk geweest zijn.
Het is is mijn inziens een van de redenen waarom Philips vrij lang buizen toepaste waar anderen , vooral kleinere fabrikanten grote stukken "getransistoreerd" deden, waar het kon. K6,K7 zitten tjokkevol buizen bvb. Uiteraard kon Philips niet achterblijven, dus hier en daar een transistor om te tonen dat ze het ook kunnen :-) en zo krijg je hybrides zonder dat er 55 jaar later bekeken logica in zit..

Reageer op dit bericht

1069 keer gelezen

Zelfs dubbel hybride
Een tv van philips zwartwit uit 1970/71
Had buizennin de hoogspanning transistoren
En een ic
Ik dacht het F6 chassis.

Reageer op dit bericht

1075 keer gelezen

Ja, F6 chassis.
En ook die had transistoren in de kathode leiding van de raster eindbuis.
Dat was de lijnoscillator.

Reageer op dit bericht

1084 keer gelezen

Ik verwacht dat het gebruiken van buizen geen oekaze van boven was, maar simpelweg een kwestie van dat ze nog langere tijd goedkoper waren door de grote eigen productie.

Reageer op dit bericht

1065 keer gelezen

Gerard,

Hybride omdat transistoren nog niet genoeg uit ontwikkeld waren.
Denk ook nog relatief prijzig of enig beperkt leverbaar.

Misschien zelfs ook economisch om bv zo'n buizenfabriek af te bouwen.
Voorraden op maken zal niet de reden zijn geweest.
Beetje fabriek doet zijn productie toch echt op contracten dat jaar.
Die gaat niet 10jr vooruit werken.

Maar belangrijkste wat ik gelezen heb is de beperkte toepassing van die transistoren
in HF en vermogen gebied.

Mogelijk ook was men nog bezig met het uitdenken van juiste ontwerpen en daar de transistoren op ontwikkelen.

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

Reageer op dit bericht

1074 keer gelezen

Gerard,

Hybride omdat transistoren nog niet genoeg uit ontwikkeld waren.
Denk ook nog relatief prijzig of enig beperkt leverbaar.

Maar belangrijkste wat ik gelezen heb is de beperkte toepassing van die transistoren
in HF en vermogen gebied.

Dag Maurice,

hier klopt je verhaal niet.. (sorry). topic start even goed doorlezen..

de vraag van Gerard gaat over een Hybride met FM tuner reeds getransistoreerd (dus de HF torren waren er wel degelijk) maar de rest is nog buis...

het gaat dus niet over very early toepassingen, zoals er hierboven door andere leden beschreven zijn want die verklaringen zijn technisch logisch: buis in HF, tor in LF. TS zijn vraag is net omgekeerd :-)

Reageer op dit bericht

1064 keer gelezen

Het aspect "commercie" speelt ook een rol.
Consumenten toestellen worden gebouwd om simpelweg geld te verdienen.
En als het toepassen van 1 buis op een bepaalde plek goedkoper is dan een zelfde schakeling met transistoren, dan ging er die buis in.
Vooral in budget oplossingen (dat F6 chassis) een logische keuze.
Bij de meer "top modellen" speelde dit minder een rol, en kon men ook meteen een mooi plaatje "All Transistor" of zo iets erop plakken :-D

Reageer op dit bericht

1093 keer gelezen

Ok,
dan nog eens wat tijdschriften uit die tijd doorbladeren.
Vaak staan in de meer wetenschappelijke bladen uit die tijd meer details.

We hebben ook lang buizen versterkers omdat het soundeffect toch nog
altijd goed is? :-D

Misschien werd er wel iedere vrijdag middag potje "vechten" op die ontwerp afdelingen.
Transistor? Lekker laten schakelen meer niet
Buis? Ouderwets onding
Transistor leuk voor kleine pruts radio's niet het echte werk daar is een Buis nodig.
Buis extra trafo's , hoogspanning, warmte lomp groot.
Transisor, die wordt ook warm, extra koelblokken etc. Ga fijn naar ruis luisteren.
Wel nee, nieuw is de transistor en dat wordt het.

Deur zwaait open "is nu afgelopen! Zeg het nog 1x tot 1969 wordt er minimaal de helft
MET buizen ontworpen! We hebben er het geld niet voor om die fabrieken dicht te gooien." Kees, ligt morgen dat B1X42A ontwerp klaar op mijn buro met buizen graag!
Dat andere ontwerp van je stop je voorlopig maar in een la.
mompelmompel;transitors,pff schakel zooi dat is het. Beetje mijn radio's verknoeien
met die troep. :FIR:

Enfin

Zo iets, ha ha .

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

Reageer op dit bericht

1093 keer gelezen

Die openzwaaiende deur, een oekaze van boven, geloof ik niet zo. De apparatenfabrieken moesten echt op hun eigen centjes letten, niet op die van Elcoma.

Zie ook wat de ontwerper, Rudolf Drabek, schreef over de B1X42A: https://www.radiomuseum.org/forum/philips_b1x42a.html

Reageer op dit bericht

1097 keer gelezen

Ik heb hier nog een omvormer uit een Duitse 6V autoradio, met TF78/30 transistor.
Deze had een eindtrap met twee TF... germaniumtransistoren en voor de HF en MF enkele buizen, waarvan een ECF82
De rest van de radio heb ik helaas niet meer ...
Dit sluit aan bij de andere verhalen over hybride autoradio's
[image] [image]

--
Vriendelijke groeten,
Onno

Reageer op dit bericht

1068 keer gelezen

RSS Feed van deze thread

Terug naar hoofdpagina

powered by my little forum