Variac of Serielamp? (Techniek Radio/TV)

door gerard , Zeist, 24.10.2020, 15:39 (1497 dagen geleden)

Natuurlijk wil ik Hans' thread niet kapen met deze gedachte, al kwam die wel op bij het lezen van de thread.
Is een variac wel het meest geschikte middel om een radio op te starten?

Met een variac kun je de radio op een lagere spanning laten spelen, maar de variac blijft net als het lichtnet een spanningsbron zodat er hoge, en dus schadelijke stromen kunnen lopen bij een kortsluiting. In de andere thread wordt het zelfs als probleem genoemd dat de spanning zou kunnen inzakken bij hoge belasting, terwijl dat volgens mij precies is wat je wel nodig hebt! Wil je een variac "veilig" instellen, dan moet je de spanning waarschijnlijk zo laag zetten dat de radio, zelfs als hij goed werkt, niet gaat spelen.

Een seriegloeilamp begrenst de stroom zonder de spanning al te veel te laten dalen voor een goede radio. Bij een Uutje gebruik ik meestal een 40W lamp in serie, en ja, dan gaat de boel vanaf de eerste test op 230V. (Voordat ik aan een hete test toe ben, is er natuurlijk al een en ander gemeten en eventueel vervangen!) Als de radio goed is, blijft de stroom beperkt, licht de lamp maar een klein beetje op, blijft dus de gloeidraad koud en de serieweerstand laag. Bijna alle spanning valt dan over het Uutje en het zal (na een wat langere opwarmperiode) geluid gaan geven.
Als er een sluiting is, zal de lamp feller oplichten, neemt de weerstand ervan dus toe en wordt schade in het toestel voorkomen. De stroom door een 40V lamp zal nooit hoger worden dan zo'n 170mA.

Zo werkt de serielamp als een stroombegrenzer die pas in actie komt als het nodig is. Aan het opgloeien van de lamp kun je ook nog mooi de opgenomen stroom vanuit een ooghoek in de gaten houden. Je kunt een bak gloeilampen van verschillende Wattages achter de hand houden om toestellen met verschillende stromen veilig te kunnen opstarten. Ik ben nu bezig een Amerikaans toestelletje met een 300mA keten op 230V te laten spelen, daarvoor haal ik dan even de 100W lamp tevoorschijn.

Hier is een foto van mijn tweelamps-opstarttoestel:

Het is een simpel schemaatje, ook al geen hogere rakettehnologie:

Alles bij elkaar zie ik meer voordelen in het gebruik van een serielamp (stroombegrenzing) dan van een variac (spanningsbegrenzing). Wat zijn de gedachten van de anderen hierover?