De Plano van de Duivel (Techniek Radio/TV)

door Laurens , Zaandam, 20.12.2020, 23:10 (1440 dagen geleden)
Bewerkt door Laurens, 20.12.2020, 23:20

Ik ben bezig met de restauratie van een B5x23a plano, die met gereviseerde elektronica en de inbouw van een bluetooth-ontvanger naar een koper gaat.

Ik ken de plano's als solide, zeer betrouwbare toestellen die meestal geen grote problemen geven behalve krakende potmeters.
In de kringloop zag ik hem staan, samen met een b4x plano. Stickertje er op 'Defect, voor hobbyist'.
Even de achterwand stiekem losgeschroefd en een blik naar binnen geworpen. Alleen een gebroken el84 te zien, verder compleet. Eitje! (en dat had ik niet moeten zeggen...)

Ingepakt in een dekentje en meegenomen op de motor!

De gebroken EL84 vervangen, [buizenteller: 1] en even in het schema gekeken of de hoogspanning spanningsdelers bevat. Nee, dus dan kan je de elco gewoon in circuit testen. 100µA lek bij 90v en da's prima! In het stopcontact die hap!

En er kwam geluid uit. Maar het oog werkte niet, en het geluid was erg zwak. Hoogspanning nagemeten... 160v. Dat klopt niet. Nogmaals de elco's gecontroleerd, niets mis mee.
Het zal toch niet... EZ80 vervangen [buizenteller: 2]. Nu keurig de correcte 205v op de elco. Alles kraakt en knettert maar da's een kwestie van schoonmaken. De FM zwijgt echter...

Een gebroken ecc85. Dat is gebroken buis 2 [buizenteller:3]
Hoe krijg je dat nou voor elkaar?! Dat zijn stevige buisjes...

Nougoed. Vervangen. FM werkt. Alle schakelaars uitgebreid schoongemaakt volgens het philips regime. Hoera! Hij werkt! Totdat...

Na 5 minuten spelen zakte het geluid langzaam weg en het begon te vervormen. Wat is dat nou?! Hoogspanning gemeten, diep ingezakt. Da's niet goed... Elco gevoeld - ijskoud. Die trekt toch echt geen stroom.
Precies de symptomen van een lekke koppelcondensator, maar die zijn in deze radio keramisch! Toch de roosterspanning gemeten. De nog niet vervangen EL84 bleek steeds minder negatieve roosterspanning te krijgen. Links en rechts omgewisseld. De buis bleek toch echt stuk te zijn!
Vermoedelijk heeft men de radio urenlang laten spelen met de gebroken EL84 op z'n plek, waardoor de nog werkende véél teveel stroom is gaan trekken en een roosterlek heeft ontwikkeld. Nougoed. Nog een buis uit de privevoorraad getrokken. [buizenteller: 4]

Hoera, dan zijn we nu toch echt... niet klaar

Het geluid uit de linkerspeaker viel steeds vaker weg. Overal op geduwd, alle buizen er in en er uit gedaan, maar nu was links volledig stil. Kom op zeg! Wil je op de schroothoop belanden ofzo?!

Beide eindtrappen werkten, en vanaf daar teruggewerkt. Spanningen meten... Anode van de ecc83 rechts keurig 75ish volt, maar links 175v! Die helft trok in z'n geheel geen stroom!
De zoektocht naar een ecc83 duurde best lang. Ik blijk inmiddels om te komen in de 82's en de 85's, buizen die ik vroeger wel eens bewust heb aangekocht. Maar een ecc83... nergens te vinden.
Tot ik bedacht dat ik eens een zelfbouw PA versterker heb gesloopt. Daar zaten van die mooie e88cc's in, met van die gouden pinnenkes waar de audiofielen zo opgewonden van worden, maar ook één doodnormale ecc83. Die er maar uit gehaald [buizenteller: 5]

En nu werken beide kanalen keurig.

Dan nog de schaallampjes vervangen (maatje kleiner gepakt, de bluetooth module staat parallel aan de lampjes). Het textiel van de trafo (waar de temperatuurzekering op bevestigd zit) was niet meer in al te beste staat door vocht en veroudering, dus voor de zekerheid daar 2 tie-ripjes omgedaan zodat die absoluut niet los kan komen. Een extra normale zekering toegevoegd, en een netsnoer met aarde.
Kan ook zijn dat die trafo ooit veel te heet is geworden, door de eerder genoemde defecten. Er zijn wat belletjes in het teer te zien. Een isolatietest op 700v gaf 0,0 lek aan, dus het lijkt niet al te erg te zijn geweest. De temperatuurzekering is uiteraard niet gesprongen, want die dingen werken alleen als het toestel al in brand staat vermoed ik.
De twee teercondensatoren op de UGT's gemeggerd - 1 meette 3Mohm, dus die moest vervangen. De tweede meette >50M, en leek dus bruikbaar. Maar een testje met de bekende rifa rookbom-ontstoorcondensatoren dat ik eerder deed, liet zien dat de lekweerstand gigantisch toeneemt met toenemende temperatuur.
Teerknol opgewarmd tot 50 graden, en jawel - ook een lek van enkele mega-ohms. Beide dus vervangen.

Als laatste nog het verstrooischerm vervangen door een plaatje polyacrylaat, dat ik met korrel 40 schuurpapier aan beide kanten mat heb geschuurd.

Resteert eigenlijk nog het plaatsen van een betere em80... Buizenteller: 6 vervangen buizen. Maar eigenlijk wil ik dat besluit door de koper laten nemen. M'n echte em80's houd ik liever voor mezelf.

Dit heb ik nog nooit meegemaakt. 6 volkomen versleten of kapotte noval-buizen. Een reparatie die eigenlijk maar weinig moeite had moeten kosten, bleek nu urenlang te duren!

Maargoed. Alles lijkt nu braaf te werken. Bluetooth werkt uit te kunst, en stoort amper op de AM banden. Het schakelaartje om die module uit te schakelen, had ik net zo goed achterwege kunnen laten.

Nu een duurtest, en hopen dat de duivel niet weer tevoorschijn komt!

--
Ik neem op kleine schaal reparaties voor anderen aan voor een leuke prijs.
Stuur een mailtje bij interesse.