Het Wonderplankje (Techniek Radio/TV)

door gerard , Zeist, 25.01.2021, 15:18 (1189 dagen geleden)

In een thread over ontvangstverbetering vertelde Anton over een Radio Bulletin ontwerpje voor een antenne-koppelplankje. Weet iemand al wanneer dat er in stond?

Nieuwsgierig hoe het werkt? Ik wel! En hoe moeilijk kan het zijn om zoiets te maken...

Na bouwen en testen ben ik tot de slotsom gekomen dat het inderdaad mogelijk is je ontvangst flink te verbeteren. Je moet dan wel even weten wat je doet, je verliest de voordelen van de ingebouwde magneetantenne, en het is maar in zeer beperkte gevallen zinvol.

Maar goed, eerst het bouwen van dit plankje, 15x20cm, twee banaanbusjes erin, snoertjes erbij met een banaan en een krokodil:

Aan de onderkant vier schroefjes, tien wikkels draad en viltjes om je tafel en radio's te beschermen:

Het wikkelen gaat trouwens makkelijker als je de contactbussen niet in de baan van de draden zet.

Vervolgens het ding natuurlijk met diverse radio's uitgeprobeerd. Hierbij merkte ik als eerste, dat de magnetische as van de antenne moet samenvallen met die van het plankje. Dus bij een ferrietantenne moet deze loodrecht erop staan, en een raamantenne juist parallel.

De Tecla zakradio is normaal te ongevoelig om bruikbaar te zijn, alleen Domstad en Paradijs hoor ik soms zwak. Maar op het plankje gezet (waarbij ik een 20m langdraad en de stopcontactrandaarde gebruik) geeft hij in de avond tien stations weer! Spaans, Italiaans, Tsjechisch, je kan al je talen ophalen!

Je moet wel de Tecla rechtop op het plankje zetten om de antenne-as goed te krijgen. Het idee van "zakradio" is op deze manier natuurlijk ook een beetje weg! Leg je de Tecla plat neer op het plankje dan ontvang je nog even weinig, de aanpassing van de magneetas is dus echt belangrijk.

Dan heb ik een Teletone 111 met raamantenne, alleen niet in de achterwand maar in de zijkant. Heel leuk radiootje, geeft een en ander weer, maar geen superperformer. Maar nu wel! Zwakke stations komen opeens kraakhelder door en er komen ook stations bij die je eerst niet hoorde. Vanwege de plaatsing intern van de antenne, moet het Wonderplankje tegen de zijkant worden gezet.

Ik heb ook een beetje dove Novak 491 (met kasttransplantatie) die overdag alleen Domstad en Paradijs verstaanbaar laat horen. Plankje erbij, hup, tien zenders!

De Philips BX210U heeft de raamantenne bij de achterwand en daarvoor kun je de opstelling als op de tekening gebruiken. Het plankje geeft een enorme verbetering van de ontvangst (banaanstekkers kunnen in de weg zitten!) en een LG-station erbij, Kalundborg.
De Teletone, Novak en Philips hebben trouwens wel een antennebus waar je de draadantenne ook op kunt aansluiten en dat geeft exact hetzelfde effect! Voor deze toestellen heb je dus het plankje niet nodig, alleen de antenne.

Er is dus wel duidelijk een verbetering van de ontvangst te behalen (PLUSpunt). Het is wel een beetje peuteren en pielen om de goeie opstelling te vinden (MINpunt). Je raakt de voordelen van de ingebouwde magneetantenne kwijt, namelijk richtinggevoeligheid en ongevoeligheid voor elektrische storing (MINpunt). Voor veel radio's bouw je het voor niks, omdat je de antenne ook rechtstreeks kunt koppelen (MINpunt). Als de magnetische as van de ingebouwde antenne in de breedte van het toestel loopt, dus vrijwel altijd, moet je het plankje niet erachter maar ernaast zetten (MINpunt). Je kunt je radio niet meer verschuiven want dan valt de koppeling weg (MINpunt).

De Kontakt-radio van Ruud heeft een ferrietje rechtsbovenin en Ruud heeft dus de opstelling als voor de Teletone 111 nodig. Dat zal de ontvangst zeker verbeteren! Maar Ruud kan ook kijken of er misschien een antennebus aanwezig is of die maken, en dan is de verbetering gemakkelijker te bereiken.
Hoe maak je een antennebus op die Kontakt? Wikkel 1 tot 4 keer (proberen) rond de ferriet. Ene kant aan chassis, andere kant via een Y-condensator naar een busje, klaar.