Oorlogsradio met ballastcondensator ooit gezien? (Techniek Radio/TV)

door gerard ⌂ @, Zeist, 22.04.2021, 17:45 (1317 dagen geleden)

Heeft iemand ooit de oorlogsradio gezien die beschreven staat in het RHT van maart op pagina 13?

Het RHT van maart drukt een artikel af over clandestiene radio's die in de oorlog met heel primitieve middelen werden gemaakt. Vaak met maar 1 buis, soms 2, een restant aan onderdelen, en verwerkt in een lamp, theepot of boek om voor de Duitser verborgen te blijven.

Ik vond vooral Fig. 3 interessant, een schema met alleen een UCH21 waarvan de gloeidraad wordt gevoed door een Ballast-condensator. Kijk hier is het schema, met de ballast C3:

[image]

Op p14 van het RHT staat dat als ballast ook wel een gloeilamp werd gebruikt (inderdaad met 25W lampje krijg je er ook nog licht uit, kan geen kwaad in duistere tijden). Maar voedingstrafo's waren moeilijk te krijgen vandaar de C3 en, ik citeer, "Ook hiervoor is een speciaal type op vrij groote schaal gefabriceerd." Op groote schaal nog wel!
Je moet wel erg graag nieuws willen luisteren als je een metalen koptelefoon op zet waarvan het binnenwerk netverbonden is!

Hoe zag deze C3 van 1,5uF eruit?
Hoeveel kostte hij?
Hoe lang ging hij mee?

En wie durfde een elektronicazaak binnen te stappen om erom te vragen? Want deze speciale condensator werd alleen voor een illegaal luistertoestel gebruikt dus je maakte jezelf toch helemaal verdacht? Ik heb die oorlog niet meegemaakt maar uit de verhalen krijg ik toch de indruk dat de bezetter met condensator(ver)kopers iets minder gezellig zou omgaan dan wij tegenwoordig doen met growth shops.

Oorlogsradio met ballastcondensator ooit gezien?

door Jan Bus @, Amersfoort, 22.04.2021, 18:15 (1317 dagen geleden) @ gerard
Bewerkt door Jan Bus, 22.04.2021, 18:55

Aanloop- of ontstorings-condensators? Deze zijn goed toe te passen. Mijn opa had in de oorlog een wikkelbedrijf en accu-laad inrichting. Uit de verhalen weet ik dat er heel wat te ritselen viel, mits je vertrouwd werd en ruilhandel had.
Ik heb ooit een dergelijke radio gehad, gevonden op de zolder van de psychiatrische inrichting waar ik toen werkte. Incompleet met UCH21, slordig gewikkelde spoelen, afstemcondensators van verschillende afkomst. Het was een bij elkaar geraapt zootje. Of er ook een ballast-condensator in zat weet ik niet meer. Er was zelfs een deel van een verwarmingselement van een straalkachel in verwerkt. Men moest vindingrijk zijn in die tijd. Ik heb het nooit aangedurfd om de apparaat weer bedrijfsklaar te maken.

Groet, Jan

Oorlogsradio met ballastcondensator ooit gezien?

door Martina @, Almere, 22.04.2021, 20:28 (1317 dagen geleden) @ Jan Bus

Zo heb ik in een museum in Coburg een speelgoedtreintje gezien uir de jaren 20... dat op 220 Volt werkte .....
met als ballast een gloeilamp.:-D ...je moet toch niet denken dat je kinderen daar vandaag den dagh mee spelen....:NO:

--
The Flying Dutchlady
Eensch legende... thans werkelijkheid!
https://www.youtube.com/watch?v=lr5d3sGxSXQ

Oorlogsradio met ballastcondensator ooit gezien?

door Andries van Dekken. @, Surhuizum, 22.04.2021, 19:20 (1317 dagen geleden) @ gerard

In oorlogstijd werden de mensen vindingrijk.
Werden wel condensatoren gefabriceerd van het type welke H.Jesse en z'n
maten gebruikten bij de zender waarmee ze de eerste Nederlanders waren
die een verbinding in c.w maakten met Amerika.

grt Andries

--
Keapje 'n Erres, kinne jo werres

Oorlogsradio met ballastcondensator ooit gezien?

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 22.04.2021, 21:45 (1317 dagen geleden) @ gerard

Want deze speciale condensator werd alleen voor een illegaal luistertoestel gebruikt dus je maakte jezelf toch helemaal verdacht?

Waar haal je de tekst vandaan dat deze enkel hiervoor gemaakt werden?

Vervolgens wisten ze toen ook al hoe je condensator waardes moet verkrijgen
middels parallel en serie.

--
"I haven't even turned this on to see if it works because as long as I don't it might"

Oorlogsradio met ballastcondensator ooit gezien?

door gerard ⌂ @, Zeist, 23.04.2021, 20:18 (1316 dagen geleden) @ Maurice

Waar haal je de tekst vandaan dat deze enkel hiervoor gemaakt werden?

In het artikel staat letterlijk: ook hiervoor is een speciaal type op groote schaal gefabriceerd.
Het artikeltje is in 1946 verschenen, anoniem gepubliceerd toen, maar het is opnieuw afgedrukt in het laatste RHT, van maart 2021.
De betreffende tekst is te lezen in de linkerkolom van p14 van het RHT.

Oorlogsradio met ballastcondensator ooit gezien?

door Ad Zijlmans @, Made, 22.04.2021, 21:54 (1317 dagen geleden) @ gerard
Bewerkt door Ad Zijlmans, 22.04.2021, 22:02

Gerard,

We hebben een aanknopingspunt..

Ik kon me herinneren dat ik ooit enkele oorlogs-uitvoeringen heb gezien bij Philips Historische producten in Eindhoven. Zie berichtje uit 2019..
https://nfor.nl/index.php?id=269127


Ik heb daar geen foto's van gemaakt, maar zoals je verderop in het bericht kunt lezen is onze onovertroffen huisfotograaf Piet Blaas er ook een keer op bezoek geweest en die heeft dat gelukkig wel gedaan. Zie onderstaande link bij afbeeldingen 81 en 82 voor schema en foto..
https://pblaas.nl/radio/eindhoven-2017-06-07/index.html


Groeten,

Ad

Oorlogsradio met ballastcondensator ooit gezien?

door gerard ⌂ @, Zeist, 23.04.2021, 20:25 (1316 dagen geleden) @ Ad Zijlmans

Piet Blaas er ook een keer op bezoek geweest en die heeft dat gelukkig wel gedaan. Zie onderstaande link bij afbeeldingen 81 en 82 voor schema en foto..
https://pblaas.nl/radio/eindhoven-2017-06-07/index.html

Ja Ad, dat is ‘m! Niet exact het schema uit het artikel maar ach, in de knutselwereld maakt iedereen zijn eigen variant.
Op het schema, foto 81, staat de waarde 1,5uF van de ballast vermeld.
Ik heb ook de foto van de WO2 kast van het museum zelf opgezocht en daar is te zien dat het schema en het koekblikradiootje, foto’s 81 en 82 van Piet, inderdaad bij elkaar horen.
Nou kun je links achterin het blik nog wel een grote kokercondensator in een kartonnen huls zien. Maar helaas is me niet zo duidelijk of dit de ballast is of de voedingselco. Ik denk de elco, en dat het blikken moduultje achter de buis dan de gelijkrichter is. Heel leuk ook, aan de zijkant meen ik een strijkijzer netcontact te zien. De ballast zou dan ergens onder de buis kunnen zitten en is dan helemaal niet op deze foto te zien.

Oorlogsradio met ballastcondensator ooit gezien?

door Gidi Verheijen ⌂ @, Buchten, 23.04.2021, 01:38 (1317 dagen geleden) @ gerard

Hoewel de bezetter gedurende de oorlog nogal repressief optrad, werd er ook veel gedoogd. Op het gebied van de radio had dat mede te maken met de opstelling van Taubert van de "Abteilung Rundfunk" in Hilversum, die bijvoorbeeld het verschijnen van radiotijdschriften gedoogde.
Hij schreef in december 1942 een brief aan dr. Haagn van het "Referat Zeitschriften" met de melding tegenstander te zijn van de voorgenomen samenvoeging van de tijdschriften Radio-Expres en Radio Bulletin. Hij vond dat ze gewoon naast elkaar moesten blijven bestaan.
Hij had contact met hoofdredacteur Jan Corver van Radio-Expres over de ontwikkeling van een schakeling voor inbouw in een radiotoestel, zodat daarmee alleen twee vast ingestelde golflengtes (die van de Hilversumse zenders) ontvangen zouden kunnen worden. Uiteindelijk is de door Jan Corver voorgestelde schakeling niet gerealiseerd.

Verder kon David Berreklouw ongehinderd zijn Sonotron-spoelsets adverteren en op de markt brengen, waarmee op een MG-radio ook de KG ontvangen kon worden. Dat was niet bedoeld om op de KG naar Hilversum te luisteren.

Na de afkondiging van de verplichte inlevering van alle radiotoestellen (medio 1943) werd het verboden bezit van radiotoestellen zeer streng gehandhaafd. Die taak lag evenwel bij Rauter, de leider van de SS-organisatie in ons land.

Zie mijn boek "Het radiotoestel in de Tweede Wereldoorlog"
en
mijn artikel in het Radio Historisch Tijdschrift van september 2009.

Mvg,

Gidi Verheijen

Oorlogsradio met ballastcondensator ooit gezien?

door Laurens @, Zaandam, 23.04.2021, 11:34 (1316 dagen geleden) @ gerard

Met ballastcondensator nooit gezien. Die ken ik alleen van de PTT radiodistributie speakers met ingebouwde versterker, en van de japanse mini-radiootjes - allebei van ruim na de oorlog.

Mijn vooroorlogse Decca radio is wel omgebouwd in of vlak na de oorlog. In de kast zit veel onwelriekend roet. Op het chassis ontbreekt de voedingstrafo, en de gelijkrichter is een seleendiode geworden (enkelfazig). Onder het chassis is nog een losse 6,3v trafo gemonteerd.
Kortom: het lijkt er op dat in de oorlog de voedingselco in kortsluiting is geraakt, de gelijkrichter en trafo heeft meegetrokken die allebei uitgefikt zijn. Of bij een verhuizing is de boel op een verkeerde netspanning aangesloten geweest.

De elco heeft een datumstempel uit 1942.

Er is geen enkele maatregel genomen om het apparaat aanraakveilig te maken, de fase of nul ligt gewoon aan chassis. De grammofoon en antenne/aarde aansluitingen zijn niet voorzien van scheidingscondensatortjes en de schroefjes van de knoppen niet dichtgestopt met lak of was...

Lijkt echt een noodgreep te zijn om het toestel weer werkend te krijgen in een tijd waarin destijds heel standaard onderdelen - een normale voedingstrafo en een gelijkrichtbuis - even niet verkrijgbaar waren.

--
Ik neem op kleine schaal reparaties voor anderen aan voor een leuke prijs.
Stuur een mailtje bij interesse.

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum