Condensator lektester en formeren (Techniek Overig)

door Evert Liewes @, Diemen, 29.09.2021, 21:54 (1149 dagen geleden)

Ik heb recentelijk een apparaat gebouwd voor het formateren van elektrolytische condensatoren en het testen op lekken van allerlei condensatoren. Het apparaat is opgebouwd uit een hoogspanningsvoeding met een mosfet, stroombegrenzingsweerstanden en een microampere-meter.
Het is eigenlijk een combinatie van verschillende schema's die op internet zijn te vinden.

De hoogspanningsvoeding kan max 350 Volt met 100 mA leveren. De microampere-meter kan in stappen meten van bereiken van 1 microampere tot 100 mA. Op de 1 microampere schaal kunnen lekstromen van 0.05 - 0.1 microampere worden afgelezen. De wijzer staat op deze schaal echter nooit geheel stil, maar geeft genoeg indicatie van de lekstroom. Hiermee is een goede schifting te maken van koppelcondenstoren. Ik heb alvast geleerd dat het niet de moeite loont om dure vintage koppelcondensatoren te gebruiken in versterkers. En verder dat van een oude Heathkit oscilloscoop, die ik onderhanden had, werkelijk ALLE koppelcondensatoren lek bleken te zijn.

Bij het formateren van elektrolytische condensatoren worden de stroombegrenzingsweerstanden gebruikt. Dit om te voorkomen dat de condensator ineens teveel stroom trekt en oververhit. Daarom zijn de lage waardes van deze weerstanden uitgevoerd in voldoende wattage.

Het apparaat kan ook als hoogspanningsvoeding gebruikt worden. In de huidige opzet kan dat alleen zonder dat er gebruik gemaakt wordt van de amperemeter, omdat die aan een kant aan de aarde zit.

De hoogspanning wordt gemeten met een omschakelbare FET voltmeter. Hierdoor kan van de schaal 100 en 500 volt worden afgelezen. Nadeel van een voltmeter schakeling met een enkele FET is dat hij steeds op nul moet worden gezet met een potmetertje. Bijgevoegd wat foto's het apparaat en de schema's voor de belangstellenden.

Ik heb in mijn apparaat meer stroombegrenzingsweerstanden aangebracht, maar dat bleek in de praktijk niet nodig en die zijn dus ook niet in het schema opgenomen.

Ook is een een knipperschakeling voor een rode led op het frontpaneel, tussen de meetpunten voor de condensatoren, die waarschuwt dat er spanning op de meetklemmen staat. Dit kan natuurlijk ook met een knipper-led.

De testschakelaar is zo uitgevoerd dat als de test wordt uitgezet, de condensator direct ontladen wordt via een 33K weerstand. Voor je eigen veiligheid.

Het formateren van elektrolytische condensatoren moet bij voorkeur in een gesloten plastic bakje plaats vinden. Voor het geval ze te warm worden en openbarsten. Op zich is de kans hierop klein bij gebruik van de stroombegrenzingsweerstanden en een max laadstroom van minder dan 10 mA. Alle elektrolytische condensatoren die een tijdje niet gebruikt zijn kunnen het beste geformatteerd worden. Ik heb al verschillende elektrolytische condensatoren gevonden die zo lek zijn als een mandje. Zonder stroombegrenzing neemt de stroomopname bij deze lekke condensatoren steeds verder toe en kunnen ze erg warm worden.

[image]


[image]


[image]


[image]


[image]


[image]


[image]


[image]

Condensator lektester en formeren

door Goldline @, Oranjedorp, 29.09.2021, 22:25 (1149 dagen geleden) @ Evert Liewes

Mooi dat je het hebt kunnen combineren met een experimenteer voeding voor buizen.
En zo te zien opgebouwd uit onderdelen uit de verzameldoos :-D
Dat is nu multifunktioneel :OK:

--
Cees PA1DBA

Condensator lektester en formeren

door soundman2 @, Wouw, 29.09.2021, 22:38 (1149 dagen geleden) @ Evert Liewes

Een dingetje, formateren is een actie voor computer disks etc. Het proces voor elektrolytische condensatoren heet formeren.

Condensator lektester en formeren

door Evert Liewes @, Diemen, 29.09.2021, 22:49 (1149 dagen geleden) @ soundman2

Inderdaad

Condensator lektester en formeren

door ejrietbergen ⌂ @, Schiermonnikoog, 30.09.2021, 12:28 (1148 dagen geleden) @ Evert Liewes

Hoi Evert

Dat is sterk, ik heb net eenzelfde soort apparaat gebouwd, zie de handleiding.
Publicatie op dit forum in een eerdere thread.

Mooie behuizing! Ik gebruik wijnkistjes voor dingen als dummyloads, voorschakelgloeilampen en deze: lekker uniform en ze kosten niet meer dan een euro of 3!

Ik zie één probleem met jouw schakeling n.l. condensator C2 (de 10 µF na de MosFET).
Als je met de potmeter de spanning op de gate terugregelt, gaat er vanuit die condensator een stroom door de zener lopen en gaat de spanning op de gate weer omhoog! Daarmee verstoor je de juiste werking van de spanningsregeling.
Bovendien valt er daar geen extra rimpel meer af te vlakken want de spanningsregeling voegt die niet toe. Als je op de uitgang nog een te grote rimpel overhebt, kan je beter C1 vergroten.
De functie van de 1k-weerstand aan de gate snap ik ook niet, er loopt geen stroom door de gate van een MosFet (tenzij die stuk is;-)). Het kan natuurlijk geen kwaad.

De schakeling rond de µA meter is heel elegant, met 1%-weerstanden zit je waarschijnlijk ruim binnen de precisie van de paneelmeter en je hebt maar een afregelpunt.

Mooi stuk werk, vrgr, EJ

--
We hebben allemaal twee levens. Het tweede begint als we ons realiseren dat we er maar één hebben.

Condensator lektester en formeren

door Goldline @, Oranjedorp, 30.09.2021, 13:54 (1148 dagen geleden) @ ejrietbergen

Die weerstand kan je vergelijken een roosterstopweerstand , bij een fet volstaat 100 Ohm.

--
Cees PA1DBA

Condensator lektester en formeren

door ejrietbergen ⌂ @, Schiermonnikoog, 30.09.2021, 15:14 (1148 dagen geleden) @ Goldline

OK Goldline,

maar om te oscilleren moet de capaciteit tussen Gate en Source toch ergens een inductie kunnen "zien"? De dichtstbijzijnde (enige) is de secundaire trafowikkeling en die zit toch op een elektronisch gezien comfortabele afstand;-) .

vrgr, EJ

--
We hebben allemaal twee levens. Het tweede begint als we ons realiseren dat we er maar één hebben.

Condensator lektester en formeren

door Goldline @, Oranjedorp, 30.09.2021, 15:42 (1148 dagen geleden) @ ejrietbergen

waarom zou je die weerstand dan ook toepassen bij een lf versterkerbuis zoals EL84?

--
Cees PA1DBA

Condensator lektester en formeren

door ejrietbergen ⌂ @, Schiermonnikoog, 30.09.2021, 16:27 (1148 dagen geleden) @ Goldline

Zit wat in, misschien omdat de omringende schakeling een stuk hoogohmiger is en dus minder gedempt.

En buizen zijn gewoon beter in hoogfrequent dan silicium: dat de EL84 wordt ingezet als LF-versterker wil nog niet zeggen dat hij geen hogere frequenties aankan, sterker, je ziet hem wel ingezet als eindbuis voor AM-zenders. Omgekeerd zie je tegenwoordig ook allemaal exotische Russische zendbuizen als LF-versterker ingezet worden, schijnt nog goed te klinken ook.

In de vergelijkbare regelbare hoogspanningsvoeding die ik onlangs gebouwd heb zit geen gate-stopweerstand en die lijkt goed te functioneren, zonder dat TV's of radio's in de omgeving mataglap worden. Kan ook een gevalletje "meer geluk dan wijsheid" zijn natuurlijk.

Interessant weer! vrgr, EJ

--
We hebben allemaal twee levens. Het tweede begint als we ons realiseren dat we er maar één hebben.

Condensator lektester en formeren

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 30.09.2021, 18:23 (1148 dagen geleden) @ ejrietbergen
Bewerkt door Maarten Bakker, 30.09.2021, 18:31

Ik vrees wel meer geluk dan wijsheid ;-) Alles met een versterkingsfactor hoger dan 1 wil in principe oscilleren. Het geluk kan hem bijvoorbeeld in korte verbindingen zitten die de eigenfrequentie van de oscillatie zo hoog leggen dat de versterkingsfactor onder de 1 blijft of een te hoge capaciteit van de bedrading die effectief zorgt voor ontkoppeling. Ook de ingangsimpedantie van de versterkertrap speelt daarin mee (bij buizen en FET's vaak hoog).

Ik spreek tegenwoordig wel eens met iemand die professionele zenders bouwt, en ik begin heel langzaam in te zien dat HF geen complete tovenarij is... Maar helemaal op mijn gemak voel ik me er nog niet bij :-D

[image]

Condensator lektester en formeren

door Hans van der Marel ⌂ @, Hilversum, 01.10.2021, 10:22 (1147 dagen geleden) @ ejrietbergen

Ieder stukje draad is een inductie.....

Condensator lektester en formeren

door Evert Liewes @, Diemen, 30.09.2021, 23:33 (1148 dagen geleden) @ ejrietbergen

Dank voor je vriendelijke woorden. Je schema van je mooie condensator lektester en HS voeding had ik nog niet eerder op internet gevonden.

Het gebruikte schema voor mijn condensator lektester en formerder is ontstaan uit verschillende schema's op internet. "Re-forming and testing of electronic capacitors" van T.W. Bennet in de "Radio Constructor" van Mei 1969 was het startpunt. Een artikel dat later ook in vele andere elektronica bladen is verschenen.

https://worldradiohistory.com/UK/Radio-Constructor/60s/RC-1969-05.pdf

Hierbij wordt middels een serie weerstanden een aflopende spanning gecreëerd. Hierna zijn er een aantal stroombegrenzingsweerstanden en een neon lampje om het formeer proces te volgen.

Condensator lektesters volgen een min of meer gelijke weg en meten de lekstroom met een kattenoog, een NE2 lampje of een analoge micro-ampère meter.

Inmiddels kunnen we zonder veel problemen een regelbare hoogspanningsvoeding bouwen, en dat kan dus de serieweerstanden voor de spanningsregeling vervangen.

Dat het lektesten van condensatoren met een op-amp micro-ampèremeter nog gevoeliger kan worden gemaakt, is te zien in de schema's van PA3ESY

https://www.pa3esy.nl/zelfbouw/lektester/html/lektester_set.html

en in het blad RAZzies van de zendamateurs uit Aalsmeer

https://www.pi4raz.nl/razzies/razzies201712.pdf

Om te komen tot een apparaat wat zowel condensatoren kan formeren als lek-testen, met een hoge nauwkeurigheid, heb ik de verschillende ideeën gecombineerd en wat aangepast aan mijn wensen.

De 1 K weerstand welke zo kort mogelijk aan de gate pin van de Mosfet is gesoldeerd, dient inderdaad om oscillaties te vorkomen, waardoor Mosfets snel het leven kunnen laten. Dit kan ook met kleinere weerstanden.

Je opmerking over de 10 uf condensator na de Mosfet snijdt hout. Blijft wel dat er na de Mosfet grote condensatoren getest worden, die een veel groter effect kunnen hebben op de spanningsregeling.

Condensator lektester en formeren

door Oldtimer @, Oegstgeest, 30.09.2021, 23:51 (1148 dagen geleden) @ Evert Liewes

Dat het lektesten van condensatoren met een op-amp micro-ampèremeter nog gevoeliger kan worden gemaakt, is te zien in het blad RAZzies van de zendamateurs uit Aalsmeer

Ahum, die zitten in Zoetermeer...

Willem

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum