Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen (Techniek Radio/TV)

door HansKarel @, 21.10.2022, 17:05 (764 dagen geleden)

Vraagje aan de deskundigen.
Ik heb van de week een Varadyne ontvanger gekocht. Gewoon, omdat ik m mooi vind en graag weer werkend wil maken. Heb ook een Philips Pannenkoek luidspreker erbij dus dat moet goed komen.

Nu vraag ik me af: als ik foto's op internet van de Varadyne bekijk dan zie ik spaghettiweerstanden maar dat heeft dit exemplaar niet.
Op het front zit een aansluiting voor antenne en aarde en nog 1 voor de luidspreker. Beide doen mij bepaald niet jaren 30 aan maar de bedrading er naartoe is exact gelijk aan de rest van de bedrading.
Ook zit er nog een stickertje op de bedrading met de naam van (vermoedelijk) de maker maar ik kan het niet goed ontcijferen. Lijkt Karel Utrecht te staan.
Iemand enig idee?
Zo'n jaren 30 bouwpakket werd toch niet in de jaren 60 nog gebouwd? (Want daar lijken mij de antenne en luidspreker aansluitingen uit te komen, niet uit jaren 30.

2e vraag: de C443 eindlamp is stuk. Trekt totaal geen anodestroom. Nou zie ik in het schema dat de anodespanning in serie staat met de luidspreker. M.a.w. hangt de luidspreker er niet aan dan staat er wel 200V op het schermrooster maar 0 op de anode. Daar kan zo'n lamp toch nooit tegen?
En stel dat die anodestroom te hoog wordt door het defect raken van de lamp (om wat voor reden dan ook) dan gaat er dus een flinke stroom door de luidspreker......dat lijkt me toch niet bevorderlijk voor de prachtige pannenkoek luidspreker?
PS op de foto's is de gelijkrichterbuis tijdelijk verwijderd want daarin zit het hele binnenwerk los dus ook maar vervangen.

Alvast bedankt, Gert Bluemink PE1RTC

[image]
[image]
[image]
[image]
[image]

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door Jacques Hermans @, Arnhem, 21.10.2022, 17:17 (764 dagen geleden) @ HansKarel

Hallo


Ik kan er wel iets over zeggen. De heer Karel (hij zij altijd: "er is maar een Karel één" was een man die heel veel replica onderdelen maakte zoals spoelen, weerstandsstrookjes voor draadgewonden potmeters, Philips glasweerstanden, draaiwerk zoals kleine wieltjes en ook spaghetti weerstanden. Dat ogenschijnlijke kabeltje mar zijn sticker er op "Karel Utrecht"" is waarschijnlijk zo'n spaghetti weerstand. Ik heb de heer Karel persoonlijk gekend, hij stond bekend als een uiterst deskundige vakman. Het is heel wel mogelijk dat hij deze radio heeft gebouwd maar in ieder geval zit er iets van hem in, ik herken het gebruikte stickertje. Succes1

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door Kees Koren @, Bilthoven, 21.10.2022, 23:04 (764 dagen geleden) @ Jacques Hermans

Ik onderschrijf wat de heer Hermans hierbij naar voren brengt.

Wat ik me herinner....

De heer Karel ken ik heel goed. We waren veel samen bij hem in de hobbyruimte. Op de beurs zat hij altijd op een klein plekje met zijn koffertje open met al het mooie essentieele gefabriceerde radio onderdelen. Ook het wikkelen van trafo's was hij specialist in.

Kan zeggen dat ik vele malen aanwezig was bij de fabrikage van dergelijke spagettie weerstanden. Het stickertje om de draad verbergt daaronder een langwerpig stukje katoendraad, waar omheen op kunstige wijze z.g.n. Nikkeline weerstandsdraad is gewikkeld. De lengte van de 'samengestelde streng' bepaalde de weerstand waarde.

Vriendelijke groet,

Radio Kees:MUS:

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door HansKarel @, 22.10.2022, 10:00 (763 dagen geleden) @ Jacques Hermans

Dankjewel Jaques en ook Kees.
Geweldig leuk om zo wat over de achtergrond van de gebruikte onderdelen en bedrading te weten te komen!
Aangezien de keurige bedrading sowieso al een feest is om naar te kijken was ik ook niet van plan om ook maar 1 onderdeel of draad te vervangen.
Het feit dat iemand, jaren geleden, met heel veel precisie deze ontvanger heeft gebouwd vind ik prachtig.
Ik ga nog s goed kijken naar de draad met het stickertje van Karel erop.

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door castafiore2010 @, Winsum (Gn.), 21.10.2022, 17:21 (764 dagen geleden) @ HansKarel

Een aantal onderdelen van uw ontvanger is opzichtig niet origineel, dat is duidelijk, maar wanneer je je eigen VARA-dyne gaat vergelijken met foto's van andere exemplaren moet je wel bedenken, dat er twee mogelijkheden bestonden om een VARA-dyne te bouwen.

1. Men kocht een kant en klaar samengesteld pakket met onderdelen, vanwaaruit men regelrecht de ontvanger kon gaan bouwen. Alleen voor VARA-leden en aantrekkelijk geprijsd.

2. Men bestelde bij de VARA tegen betaling een schema met bouwbeschrijving en stelde zelf het onderdelenpakket samen.

Zowel 1. als 2. kun je dus met recht 'origineel' noemen.

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door HansKarel @, 22.10.2022, 10:02 (763 dagen geleden) @ castafiore2010

Dat begrijp ik, dat het altijd origineel is want zelfbouw, maar ik vind het raar dat de bedrading naar de luidspreker- en antenne aansluiting hetzelfde is als in de rest van de ontvanger.
Dan zou je haast denken dat iemand de ontvanger ergens in de jaren 60 moet hebben gebouwd.
Of iemand moet in de jaren 60 nog dezelfde bedrading op de plank hebben liggen....

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door HansKarel @, 22.10.2022, 10:09 (763 dagen geleden) @ HansKarel

Nog even over de luidspreker in serie met de hoogspanning naar de anode van de eindbuis:
Mijn idee klopt toch dat die eindbuis C443 (lamp moet ik eigenlijk schrijven) dat niet overleeft als de ontvanger wordt aangezet zonder luidspreker?
Sorry, ik weet wel wat van buizen/lampen maar ben opgegroeid in het transistor/fet tijdperk
[image]

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door gerard ⌂ @, Zeist, 22.10.2022, 10:31 (763 dagen geleden) @ HansKarel

Mijn idee klopt toch dat die eindbuis C443 (lamp moet ik eigenlijk schrijven) dat niet overleeft als de ontvanger wordt aangezet zonder luidspreker?

Ja, dat heb je goed gezien. De spulletjes waren indertijd niet allemaal zo Bokito-proof als nu.
De lamp zal niet binnen een paar seconden stuk gaan maar als je het wat langer laat draaien wel.
Voor het aanzetten dus even goed controleren of de speaker is aangesloten.

In die jaren twintig waren er wel meer dingen om je nu over te verbazen. Je hebt misschien al bedacht wat er gebeurt als je met je vingers de aardaansluiting en de luidspreker tegelijk aanraakt. (Niet proberen!). Of als je met een koptelefoon luistert waarvan de isolatie niet goed is. Dan had je ook toestellen die geen ingebouwde voeding hadden maar een batterij van 90V of 150V die met banaanstekkertjes werd aangesloten. Die pinnen daarvan moest je ook niet even beetpakken.
Dus, er zal in die tijd wel eens wat mis zijn gegaan op het gebied van onderdelen opblazen, rotklap krijgen, slechtwerkend spul.

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door HansKarel @, 22.10.2022, 10:45 (763 dagen geleden) @ gerard

Dankjewel Gerard, ja het is allemaal niet volgens de huidige NEN normen maar dat mag de pret niet drukken. Dat er 200V op de luidspreker staat, daarvan was ik me al wel bewust.
Nou heb ik een pannenkoek luidspreker met nog origineel snoer en 3-voudige stekker eraan. Als ik daar de multimeter aan hang om de weerstand te meten dan zie ik wel dat dit varieert bij bewegen van het snoer.
Normaal zou je er dan een nieuw snoer aan doen maar deze originele staat maakt het juist prachtig. Dat de luidspreker dan kraakt als je het snoer aan raakt vind ik niet erg. Maar als daardoor de eindlamp aan z'n eind komt natuurlijk wel!
[image]

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 22.10.2022, 10:48 (763 dagen geleden) @ gerard

Ja, dat heb je goed gezien. De spulletjes waren indertijd niet allemaal zo Bokito-proof als nu.
De lamp zal niet binnen een paar seconden stuk gaan maar als je het wat langer laat draaien wel.

Daar vergis je je behoorlijk in, binnen een paar seconden gloeit het schermrooster op en zakt het in, de lamp is hierna vrijwel altijd onbruikbaar, als er al geen directe sluiting is ontstaan zou je nog kunnen proberen om hem als triode te laten werken maar ik denk dat er weinig kans op succes is.
Op een van de reparatiedagen al een keer meegemaakt dat iemand met een dergelijk toestel langskwam met de mededeling "hij heeft even aangestaan zonder luidspreker en nu werkt het niet meer :-( "
Erg jammer, want het zijn moeilijk te vinden buizen vooral omdat die C443 al snel werd uitgefaseerd en vervangen werd door de C543
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door HansKarel @, 22.10.2022, 11:39 (763 dagen geleden) @ Anton van den Oever

Tja, mijn C443 is stuk, waarschijnlijk omdat een vorige eigenaar toch even de stekker in het stopcontact heeft gedaan om te kijken of het nog werkte....
Voor zover ik kan zien kan er zo een C453 in en dat ga ik dan ook proberen.
Zou er, zonder drastische ingreep zoals het plaatsen van een uitgangstrafo, iets te bedenken zijn ter beveiliging van de C443?
Bijvoorbeeld een 50K weerstand parallel aan de luidspreker aansluiting? Of heeft dat geen zin omdat bij wegvallen van de 2K van de luidspreker de 50K niet voldoende is om nog genoeg anodespanning te leveren?

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door soundman2 @, Wouw, 22.10.2022, 21:03 (763 dagen geleden) @ HansKarel

Er zijn (waren) entrees, met een schakelcontactje aan boord. Zodra er een steker in de entree zat, ging het schakelaartje open. Je zou daarmee de anode direct aan de voeding kunnen leggen of via een weerstand. Helaas werkt het minder goed als de luidspreker banaanstekers heeft en er een uitgetrokken wordt uit de aansluiting zonder schakelaartje.

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door Herm Willems @, Maastricht, 22.10.2022, 10:50 (763 dagen geleden) @ HansKarel

Bij deze de zwart/wit foto van het toestel uit de originele bouwbeschrijving. Het boekje was geschreven door 'Varadynator'. Wellicht heb je daar wat aan.

[image]

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door HansKarel @, 22.10.2022, 11:43 (763 dagen geleden) @ Herm Willems

Dank je, Herm, ik heb meerdere foto's gevonden op internet maar deze had ik nog niet.

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door Herm Willems @, Maastricht, 22.10.2022, 17:49 (763 dagen geleden) @ HansKarel

ggd hoor, succes met het toestel!

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door HansKarel @, 22.10.2022, 16:35 (763 dagen geleden) @ HansKarel

Hoera, zojuist een 373 gelijkrichtbuis en C453 geplaatst. (een C443 kon ik zo niet vinden).
De franse zender op 198 KHz komt hard door maar heel vervormd, zodanig dat de stemmen bijna niet te verstaan zijn. Aangezien ik niet zo bekend ben met vooroorlogse ontvangers: iemand enig idee waar ik het zoeken moet? De detector lamp en hf lamp werken maar hoe hun emissie is, geen idee. Zou dat het kunnen zijn?
De roosterlekweerstand van de detector was onderbroken. Ik heb in de behuizing van de ouderwetse 2 mega Ohm weerstand een nieuwe gesoldeerd.
[image]

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door ruudtx @, 22.10.2022, 17:57 (763 dagen geleden) @ HansKarel

Op 198 kHz zit een Engelstalige zender, BBC Radio 4.
Op 234 zit een Franstalige zender uit Luxemburg - RTL - die s nachts niet meer te horen is en eind van het jaar definitief stopt.

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door Armand @, 22.10.2022, 20:52 (763 dagen geleden) @ ruudtx


Op 234 zit een Franstalige zender uit Luxemburg - RTL - die s nachts niet meer te horen is en eind van het jaar definitief stopt.

RTL : weer een zender waar ik regelmatig naar luisterde minder.:-( :-(

Groeten, Armand

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door Armand @, 22.10.2022, 18:21 (763 dagen geleden) @ HansKarel

Heeft hoofdzakelijk te maken met het feit dat het een rechtuitontvanger is.
De vervorming van rechtuitontvangers met rooster- of anodedetector uit de jaren '20 en '30 wordt veroorzaakt door de modulatiegraad die nu veel hoger ligt dan de gebruikelijke 30% in de jaren '20 en '30.
Er werd toen muziek van 78 toerenplaten uitgezonden en spraak via koolmicrofoons.
Ook stond de techniek van de luidsprekers nog in de kinderschoenen.

Groeten, Armand

Je kan een AM huiszendertje instellen op een modulatiegraad van ongeveer 30%.
Het geluid zou dan beter moeten zijn en minder vervorming.

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door HansKarel @, 22.10.2022, 21:35 (763 dagen geleden) @ Armand

Nee, ik geloof wel dat het dan enigszins vervormd kan klinken maar hier is het zo vervormd dat ik gesproken woord niet eens kan verstaan.
Een kleine middengolfzender maken is voor mij als radio amateur geen enkel probleem maar ik zou graag de ontvanger eerst goed werkend hebben.
Ik ben bekend met een rechtuit ontvanger. Heb hier de bekende Duitse Torn E.b gehad en die klonk een stuk beter.
Groetjes, Gert Bluemink PE1RTC

Varadyne ontvanger lijkt origineel maar andere onderdelen

door HansKarel @, 28.10.2022, 16:44 (757 dagen geleden) @ HansKarel
Bewerkt door HansKarel, 28.10.2022, 16:50

Ik ben eruit!
Het heeft even geduurd voor ik ontdekte waarom de Varadyne zo verschikkelijk vervormd klonk.
Dat ze in de 30-er jaren maar 30% modulatiediepte maakten tegen nu 100% zal uiteraard meespelen maar ik kon zelfs een stem niet verstaan.
Wat bleek? Er stond geen negatief -18V op de eindbuis.
En waarom dan niet? Nu dat wordt gemaakt door het trafohuis geïsoleerd op te stellen en dan via een 750 Ohm spaghettiweerstand dit huis te verbinden met massa van de rest van de metalen delen in de ontvanger.
De stroom door de weerstand wekt nu ongeveer 18V negatief op voor de eindbuis.
Maar ja...dan moet je niet het spoelhuis samen met het trafoblok onder 1 schroef vastzetten.
Dat is jaren goed gegaan omdat het trafoblok zwart gelakt is....maar ja daar wordt wel eens iets vanaf geschraapt door beweging en vervolgens hangt alles aan dezelfde massa.

Het was even zoeken maar ik wilde jullie natuurlijk wel op de hoogte houden.
De Varadyne speelt nu heerlijk en United AM op 1008KHz klinkt prima door de Philips Pannenkoek.

Op onderstaande foto heb ik een rode cirkel gezet waar het trafoblok en spoelhuis samen waren vastgezet op de plank. [image]
[image]
De rechter groene cirkel toont de spaghettiweerstand om negatief op te wekken.
Verder was de roosterlekweerstand van de detector onderbroken, had de HF lamp bijna geen emissie, waren de gelijkrichterbuis en eindbuis stuk.

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum