Een rechtuitontvanger voor de lg & mg, zonder omschakeling (Techniek Radio/TV)

door Wolfgang @, 17.02.2024, 00:18 (279 dagen geleden)

[image]

In het begin van de jaren 30 heeft Siemens de ontvanger 32W op de markt gebracht, waar men van 150 tot 1500 kHz doorlopend kon afstemmen, dus zonder omschakeling! Dit was mogelijk door een variabele inductiviteit mechanisch met de draaicondensator te koppelen. Maar in Westeuropa (behalve in Zwitzerland) waren er in die tijd geen zenders tussen de 300 en 500 kHz te vinden. Om die reden heeft men het idee weer laten vallen. Nu zijn er navigatie bakens (NDB's) voor de luchtvaart actief.

[image]
[image]

Zoiets heb ik als losse onderdelen liggen en het moest daarmee een bijzonder knutselproject worden. Omdat ik er niet te veel tijd wilde instoppen werd een oud project genomen en aangepasst. Je zit het aan de velen boorgaten. Er zou nog plaats zijn voor een voeding met de AZ1. Mij ging het hoofdzakelijk om de elektrische werking niet zo zeer om de afwerking ervan ......

Mijn ervaringen
In de late avonduren het geheel uitgeprobeerd aan een 12m lange onderdakantenne in de buurt van Maastricht. Goed, er zijn voldoende omroepstationen met die drie buizen te ontvangen.
Eveneens hoor ik twee NDB's: NW (373kHz) luchthaven Maastricht/Aachen en de andere is ONL (290kHz) naarbij Luik. Laat ik de terugkoppeling oscilleren komt de code baken LAA van de luchthaven Weeze door. Zit ca.130km ten norden van mij!
https://www.youtube.com/watch?v=bK_Mfk_Gsr0

Jammer, de belangrijke mg is maar op een klein gedeelte van de skala te vinden en bovendien erg gecomprimeerd bij het topeinde! Zelf met de één op vijf vertraging moeilijk in te stellen. Dat komt door de willekeurige combinatie van de varco & variometer. Met een speciaal aangepasste constructie van de spoelen van de variometer is dat te beheersen, denk ik ....

Elektrische omschrijving
[image]
In het schema zien wij op het eerste gezicht een normale roosterdetector AF7 met erachter een twee traps lf-versterker. Op één as zitten de draaicondensator C3, de inductieve variometer L1 en tussenin nog een kleine draaicondensator C1.
Uitleg hiervoor: De aankoppeling van de antenne geschied capacitief. Omdat het frequentievariatie groot is (1:10), is een vaste waarde niet best. Gelukkig kon ik een mechanisch passende variabele condensator (C1) vinden die voor een meelopende koppeling zorgd. De ijking van de scala klopt alleen voor mijn antenne, welke ca.170pF eigencapaciteit heeft.
Voor de terugkoppeling is L2 onder L1 geplaatst en kan met C4 gedoseerd worden.

Mvg, Wolfgang

Een rechtuitontvanger voor de lg & mg, zonder omschakeling

door Henk Waardenburg @, Doesburg, 17.02.2024, 09:18 (278 dagen geleden) @ Wolfgang

Wolfgang,

Een bijzonder leuk experiment!
Heb je de oorspronkelijke varco en variometer set van Siemens gebruikt?
Of heb je alternatieve exemplaren toegepast?
Ik kan me namelijk voorstellen dat Siemens destijds wel heeft geprobeerd de MW "beheersbaar" te maken.

Groeten,

Henk

Een rechtuitontvanger voor de lg & mg, zonder omschakeling

door Wolfgang @, 17.02.2024, 12:33 (278 dagen geleden) @ Henk Waardenburg

Heb je de oorspronkelijke varco en variometer set van Siemens gebruikt?
Of heb je alternatieve exemplaren toegepast?
Ik kan me namelijk voorstellen dat Siemens destijds wel heeft geprobeerd de MW "beheersbaar" te > maken.

Beste Henk

Ik had de twee aparte componenten hier liggen, horen niet samen!

Siemens en TELEFUNKEN deden het beter. Zie het foto...

[image]

De "spoel" was plat en had een bijzondere vormgeving mee gekregen. Alles om het frequentiebereik gelijkmatig te verdelen.

Gr. Wolfgang

Een rechtuitontvanger voor de lg & mg, zonder omschakeling

door Henk Waardenburg @, Doesburg, 17.02.2024, 16:18 (278 dagen geleden) @ Wolfgang

Men zegt dat toeval niet bestaat maar....

Op de Beurs Oude Techniek in Nieuwleusen vandaag een Siemens 21W uit 1930 kunnen bemachtigen!

Dit toestel heeft dezelfde HF-schakeling alleen een LF buis minder.

En nu langzaam proberen er weer leven in te krijgen.
Ik zal laten weten hoe het verlopen is.

Groeten,

Henk

Een rechtuitontvanger voor de lg & mg, zonder omschakeling

door Wolfgang @, 17.02.2024, 16:24 (278 dagen geleden) @ Henk Waardenburg

Men zegt dat toeval niet bestaat maar....
Op de Beurs Oude Techniek in Nieuwleusen vandaag een Siemens 21W uit 1930 kunnen bemachtigen!

Gefeliciteerd Henk :OK: :OK: :OK:

Een rechtuitontvanger voor de lg & mg, zonder omschakeling

door Joko @, Zundert, 20.02.2024, 08:25 (275 dagen geleden) @ Wolfgang

Goedemorgen,

een beetje laat, maar ik heb er dus 1, en aan de praat. Een aantal jaren geleden bij een veiling op de kop getikt. Een Siemens 22BW zogenaamde "Riesenskala". Een verzameling platte spoelen!

[image]

De belangrijkste condensators van de voeding moesten vervangen worden. Wat bedrading vervangen en 2 breukjes in de riesenskala gerepareerd.
Ik heb wel gemerkt dat de REN 904 / RE134 combinatie een betere ontvangst geven dan alternatieven. er zitten 3 aansluitingen aan de zijkant voor de antenne, en daar kun je ook mee spelen.

De vlakke spoelen(niervormig) zitten op karton plat gewikkeld. de terugkoppeling draait daar weer overheen. (Het middelste knopje). De afstandhouders zijn dus belangrijk, ander schuurt het op elkaar. Een extra aansluiting naar de massa van het frame waar de riesenskala op gemonteerd zit helpt, enige ander massa verbinding is metaal plaat - metaal plaat van het chassis.

Er zijn verschillende varianten, in licentie bij verschillende merken. latere hebben een soort
blikken afscherming over het geheel van de spoel

Ontvangst / gevoeligheid op mijn antenne is verder wel verassend goed.

gr Joost

Een rechtuitontvanger voor de lg & mg, zonder omschakeling

door Wolfgang @, 20.02.2024, 10:51 (275 dagen geleden) @ Joko
Bewerkt door Wolfgang, 20.02.2024, 11:22

Bedankt Joost voor het uitgebreid bericht!
Het zou interessant zijn, hoe goed zij de frequentie indeling hebben gerealiseerd?

Die scala gaat lineaar van 0 tot 200.
Mag ik je vragen te controleren wat de markeringen zijn voor de volgende zenders:

Lyca Radio 1458, TalkSport 1098, BBC 909, BBC 693, Hongarije 540, Algerije 252, BBC 198 kHz.
Deze zijn met een beetje antenne in de avonduren goed te ontvangen.

Als je de beschikking hebt over een meetzender plus frequentie counter kan het ook in 200kHz stappen....

Alvast bedankt voor de medewerking :-)

Gr. Wolfgang

Een rechtuitontvanger voor de lg & mg, zonder omschakeling

door gerard ⌂ @, Zeist, 20.02.2024, 11:31 (275 dagen geleden) @ Wolfgang
Bewerkt door gerard, 20.02.2024, 11:36

Het zou interessant zij, hoe goed zij de frequentie indeling hebben gerealiseerd?
Die scala gaat lineaar van 0 tot 200.

Kun je achterhalen hoe het inductieverloop van de spoel is bij verdraaiing?
Dan kun je met een rekenmodelletje de frequenties op de schaal berekenen en zien hoe de "compressie" van stations aan de hoge kant verloopt. Met de afstemverhouding 1:10 (je bestrijkt ongeveer 150 tot 1500kHz) kan het bijna niet anders of er treedt een behoorlijke compressie op aan de hoge kant.

Vorig jaar heb ik een Excel modelletje gemaakt voor berekeningen aan een capaciteitslineaire en een golflengtelineaire afstemming. Van een capaciteitslineaire condensator weet je natuurlijk hoe de capaciteit verloopt (lineair) en van een golflengtelineaire condensator kun je doen alsof je dat weet (kwadratisch). De formuletjes stop je in het Excelmodel SchaalLineair en rekenen maar!

Zoals in al mijn Excel-modelletjes, kun je op de gele velden getallen invullen voor wat je wilt uitrekenen. De frequentie aan de linker- en rechterkant van de schaal, en hoeveel millimeter die schaal lang is. (Het veld mf kun je het best even op 0 laten staan; hiermee kun je de onrealistische situatie doorrekenen dat niet de antennekring, maar de oscillatorkring het gekozen verloop heeft.) Tenslotte vul je bij delta in, welke veelvouden je op de schaal wilt berekenen.

Dan verschijnen iets lager een paar berekende kolommen. Je ziet een lijst van frequenties met daarachter de plaats op de schaal (millimeters van links) en vanaf de tweede ook hoever hij vanaf de vorige zit. Die lijsten staan er voor capaciteitslineaire en golflengtelineaire afstemming en in de eerste lijst staan ook de golflengtes in meters er nog bij.

In de lijsten kun je zien, dat capaciteitslineaire afstemming een dramatische compressie geeft, namelijk evenredig met de derde macht van de frequentie. In mijn voorbeeld (met 1611/531/180/9) is de hoogste frequentie ruwweg driemaal de laagste, maar de eerste twee stations liggen een kwart millimerer uit elkaar en de laatste bijna 7mm. Een golflengtelineaire schaal heeft kwadratische compressie, daar liggen de eerste twee stations een halve mm uit elkaar en de laatste twee vierenhalf, dus ongeveer negen keer zo breed.

Een rechtuitontvanger voor de lg & mg, zonder omschakeling

door Wolfgang @, 20.02.2024, 11:42 (275 dagen geleden) @ gerard

Dag Gerard

Mijn hartelijke dank voor de genomen moeite :OK:

Om eerlijk te zijn,
het gaat "boven mijn pet"....

Ik ben géén theoreticus meer een radioknutselaar, 80 plus :-)

Bovendien is het moeilijk te voorspellen hoe de daadwerkelijke inductieve en capacitieve variaties bij dit model uitzien.

Gr. Wolfgang

Een rechtuitontvanger voor de lg & mg, zonder omschakeling

door Joko @, Zundert, 21.02.2024, 19:24 (274 dagen geleden) @ Wolfgang

Gerard,

er gaat wel een belletje rinkelen, maar is voor mij ook erg lang geleden, 38 jaar denk ik zo.
Wolfgang,
Ik heb een eenvoudige meet opstelling gemaakt. Radio met luidspreker(los). Frequentie generator, en extra frequentie teller ter controle.

Procedure:
Radio instellen op nummer
Terugkoppeling instellen
Frequentie opvoeren tot max signaal--> Waarde
Van hoog naar laag ter controle

gemeten:
0 - 916 Khz
20 - 824 Khz
40 - 772 Khz
60 - 742 Khz
80 - 698 Khz
100 - 593 Khz
120 - 546 Khz
140 - 337 Khz
160 - 250 Khz
180 - 240 Khz
200 - 235 Khz

onder zeer groot voorbehoud; ik merkte dat ik wat problemen had met de teller. Op een gegeven moment leek het alsof de radio wat ging beïnvloeden op de meter. Kondensator 300 pF
tussen antenne en generator gewijzigd, maar niet veel verschil. te dicht bij elkaar denk ik.

Op lange draad antenne- endfed
op 68 vindt ik radio station, 801 kHz
op 89 vindt ik UK 648 - caroline

De frequentie generator geeft heel veel harmonischen, per meting moet de terugkoppeling ingeregeld worden. Voor een snelle meting een beperkte nauwkeurigheid.
Gebruikte lampen REN904 / Re134. Staat mij bij dat ik bij de restauratie een ander bereik heb gemeten, misschien toch weer even open maken.

gr Joost

Een rechtuitontvanger voor de lg & mg, zonder omschakeling

door Wolfgang @, 21.02.2024, 19:54 (274 dagen geleden) @ Joko

Hi Joost

Je meet:

0 - 916 Khz ---- Moet zijn 1500 kHz!
200 - 235 Khz --- Moet zijn 150 kHz!

[image]

Dit kan de volgende oorzaken hebben:

Je hf-generator heeft een te lage uitgangs impedantie. Die is niet gelijk aan een normale antenne. Als je ingang a gebruikt, komt de 275pF koppelcondensator gedeeltelijk paralel aan de afstem varco.
Zet een condensator van 150pF in serie. Of gebruik een kunstmatige antenne.

Probeer a.u.b. ook de ingangen c en d.

Gr. Wolfgang

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum