Ik heb nog een paar foto's van de transformator wikkelmachine, waarop talloze transformatoren zijn gewikkeld door mijn vader kort na de oorlog en in de jaren 50. In 1965 heb ik er nog trafo's mee gewikkeld. Ze staan nog steeds op zolder.

Linksonder zie je de kleine motor voor de aandrijving. De snelheid was regelbaar met de schuifweerstand linksonder. Het snaartje hangt er troosteloos los bij. De twee wielen achter elkaar met een veersnaar is bedoeld voor het instellen van de horizontale spoed van de draadgeleider. Daaronder zie je nog het handeltje waarmee de beweging naar links of naar rechts werd ingeschakeld. De horizontale verplaatsing werd gedaan met het mechaniek van een gesloopte Edison fonograaf. Die had een as met daarop schroefdaad met een heel fijne spoed. Daartegen rustte een blokje met dezelfde groeven. De geleider kon naar achter gezet worden waardoor hij niet meer aangedreven werd. De arm kon dan vrij bewegen, zodat de eerste wikkelingen ook aan de zijkant begonnen. Middenvoor is de wikkelas. De houten klosjes hadden twee functies. Om vervorming van het kartonnen wikkelkokertje tegen te gaan werden er twee vulblokjes gemaakt, die precies in de kokertjes pasten. Tegen de zijkanten werden dan twee plaatjes triplex gezet, waardoor het wikkelpapier en de draden op hun plaats werden gehouden. Door een speciale manier van afwerken waren in principe geen zijflenzen voor de afgewerkte spoel nodig. Rechts op de wikkelas zit nog een slingertje om handmatig te wikkelen, bijvoorbeeld bij weinig wikkelingen met dik draad.
Met het geleide systeem was het mogelijk om draad van 0,05mm te wikkelen.
Nog een paar foto's.

Op de tweede foto een detail van de draadgeleider. De voorste stang is de geleideas, Daarachter is nog de as met de fijne schroefdraad te zien.
Op de machine zat ook een toerenteller die werkte met twee tandwieltjes, een voor de eenheden en het andere voor de tientallen. Het was opletten geblazen bij meer dan 100 windingen, wandt dan moest je dus turven.......

Mijn vader fabriceerde ook spoelblokken en bandfikters voor radiotoestellen .
Daarvoor had hij een honingraat wikkelmachine. Die is er ook nog steeds. Op de machiene zat een mechanische teller, maar na jaren opslag in het magazijn, is die door iemand verwijderd (gejat)

Het hangt een beetje van de trafo af. Zo wikkelde Philips wel voedingstrafo's met op elk been van de C-kern een primaire en een secundaire. Niet precies met elkaar verweven gewikkeld, maar wel een betere koppeling dan gemiddeld, niet ingewikkelder en maar weinig duurder.

Ringkerntrafo's hebben van huis uit ook een goede koppeling, maar zijn sowieso al wat duurder om te wikkelen.