Lamp of buis? (Algemeen)

door eric span'berg, 28.02.2009, 20:03 (5750 dagen geleden)

Een aantal mensen (leken?) gebruikt Lampenradio om een oude radio aan te duiden maar het overgrote deel Buizenradio.

Is Lampenradio fout?

Lamp of buis?

door Matthias Meijer @, Dordrecht, 28.02.2009, 20:07 (5750 dagen geleden) @ eric span'berg

Lijkt mij beide goed.

Philips gebruikt de naam lampen zelf ook

http://www.nfor.nl/archief/index.php?id=34590

Groeten,

Matthias

Lamp of buis?

door Onno ⌂ @, 28.02.2009, 23:18 (5750 dagen geleden) @ Matthias Meijer
Bewerkt door Onno, 28.02.2009, 23:38

Als het een heel oude radio is, is het een lampenradio, anders een buizenradio ;-) En het maakt uit wie spreekt, en tot wie...

De term "buis" is op een gegeven moment in de professionele literatuur ingevoerd, en pas later in de consumentencommunicatie.
Ik kan me niet herinneren ergens een soort officiële mededeling gezien te hebben dat van nu af aan de vaklieden officieel "buis" moesten zeggen. Wel eens iets gelezen in een RB eind 50-er jaren, waarin "lamp" als woord voor leken en ouderwetse lieden werd neergezet.

In het Nederlands was het eerst "lamp"
Dat is in de loop van de jaren 30/40 naar "buis" geëvolueerd, ik denk mede onder invloed van Amerikaanse en Duitse vakliteratuur.
(Als we naar de Engelsen geluisterd hadden, zou het "radioventiel" geworden zijn ;-) )

In Radio-Express 1937 zie ik vaker het woord "lamp" dan "buis"

Begin 30-er jaren sprak Philips nog over "lampen".
De gebruiksaanwijzing van de Lentebode stelt dat "Philips Miniwatt Lampen" in het toestel moeten worden gezet. En de 2514 uit 1928 is een "drielamps ontvangtoestel".
Maar in het de uitgave "grondslagen van de radiobuizentechniek" uit 1943 is het ...

In Philips documentatie van eind jaren 30 zie je beide. Voor de 915X (1940/41)heb ik verschillende schema's, in de ene uitgave de letter "L" voor de buizen in de stuklijsten en schemas, in de andere de letter "B". Zo ook voor de 667A uit 1937, de service documentatie heeft het over "menglamp"en de letter L wordt in het schema gebruikt. Een korter servicedocument (wellicht nieuwer?) gebruikt de letter B (niet voluit "buis";).

Groeten,
Onno

--
Vriendelijke groeten,
Onno

Lamp of buis?

door RR1957 ⌂ @, Haarlem, 01.03.2009, 08:03 (5749 dagen geleden) @ Onno
Bewerkt door RR1957, 01.03.2009, 08:17

Hoi Onno.
Het zijn uiteindelijk toch (bijzondere) LAMPEN? Een gewoon Nederlands woord.
Volgens mij is het op een gegeven moment fout vertaald vanuit het Engelse tube.
Buis is naar mijn idee als Nederlandse term fout, maar is zodanig ingeburgerd, dat het algemeen aanvaard werd. Je zou nu kunnen zeggen dat de latere lampen buisvormig zijn, om maar een excuus te zoeken. En wellicht zocht men naar een onderscheid ten opzichte van de gewone gloeilamp. Radiolamp zou wellicht goed zijn. Of elektronenlamp. Maar dan wordt de term te lang.
Er zijn wel meer termen vanuit een andere taal verkeerd gebruikt door de vertaling en daarna ingeburgerd.


tube (the ~)
televisie (de ~ (v)), buis (de ~), televisietoestel (het ~), televisieapparaat (het ~), koker (de ~ (m)), etui (het ~), foedraal (het ~), kokervormig doosje (znw.), tube (de ~)


http://www.breem.nl/fldtechniek/pgbuizen.htm

groet

--
Vriendelijke groet, René
[image]

Lamp of buis?

door Onno ⌂ @, 01.03.2009, 08:53 (5749 dagen geleden) @ RR1957
Bewerkt door Onno, 01.03.2009, 08:59

Ahh! De betekenis van woorden...

Het woord "lamp" staat voor heel verschillende voorwerpen met als gemeenschappelijk kenmerk de functie: licht geven.
Niet alle lampen hebben glas. Oosterse olielampjes met een open vlam...
Niet alle lampen zijn elektrisch.
Vaak voeg je iets van de technologie toe: olielamp, gaslamp, gloeilamp, LED-lamp.

De eerste radiolampen waren afgeleid van gloeilampen en gaven ook nog een boel licht, dus je kon ze voor een "lamp" aanzien.
Maar hun functie was het regelen van een elektronenstroom, niet het geven van licht. Het Engelse woord "valve" (klep, (regel)ventiel) is eigenlijk heel juist, vooral in combinatie met "electron". Maar de Engelsen spraken liever van Thermionic Valve, om te verwijzen naar een stukje van de technologie: emissie door warmte.

Ik heb ook even snel gezocht naar de oorsprong van het woord buis/tube/roehre maar kom niet verder dan dat ze in een cylindervormige glazen omhulling werden gemaakt. Dat gold ook voor een aantal vroege modellen. Het lijkt erop dat het dus om een uiterlijk kenmerk gaat. Maar het is wel een lekker kort woord, misschien dat het daarom aansprak.

We staan trouwens niet alleen in de overstap van "lamp" op "buis". De Fransen zijn overgestapt van "la lampe" op "le tube" (betekent ook buis/pijp). In andere talen weet ik het niet zo... Ik heb de indruk dat de Italianen het bij "valvola" houden, en de Spanjaarden bij válvula, dus geen "buizen" maar "ventielen".

groetjes,
Onno

--
Vriendelijke groeten,
Onno

Lamp of buis?

door RR1957 ⌂ @, Haarlem, 01.03.2009, 09:06 (5749 dagen geleden) @ Onno

Van Dale spreekt inderdaad bij lamp "hulpmiddel voor verlichting".
Als zodanig is de term lamp dus niet goed in onze hobby....

--
Vriendelijke groet, René
[image]

Lamp of buis?

door huub.jak, 01.03.2009, 07:44 (5749 dagen geleden) @ eric span'berg

Hallo lamp ouderwets gezegde om dat de bulp er zoo uit ziet,
maar het is natuurlijk het zelfde binnenwerk als een buis,
het is maar even hoe men er tegen aan kijkt, ik vind wel een buis beter omdat
men meer kan zien wbtr doorgloeien, ja en de voet en formaat, ik denk?
dat in USA het eerst is aangevangen met buizen productie,??. gr,hj

Lamp of buis?

door Willem.H.N @, Enschede, 01.03.2009, 07:56 (5749 dagen geleden) @ huub.jak

Wat klinkt beter:
In een buizenradio heb ik een lamp defect.:-)
In een lampen radio heb ik een lamp defect.:-)
In een buizenradio heb ik een buis defect.:-)

Lamp of buis?

door RR1957 ⌂ @, Haarlem, 01.03.2009, 08:15 (5749 dagen geleden) @ Willem.H.N

Het heeft in ieder geval niks met "leken" te maken.:-D
Al zouden sommigen dat graag wel zo zien.:-D

vriendelijke groet

--
Vriendelijke groet, René
[image]

Lamp of buis?

door Onno ⌂ @, 01.03.2009, 08:35 (5749 dagen geleden) @ RR1957
Bewerkt door Onno, 01.03.2009, 09:02

Het heeft in ieder geval niks met "leken" te maken.:-D

Toch wel, maar het hangt af van de tijd waarin je kijkt.

In 1930 zeiden vakman en leek "lamp"
In 1960 zei de vakman "buis" en de leek "lamp"
In 2009 kijken we welwillend terug en mag "lamp" weer.

--
Vriendelijke groeten,
Onno

Lamp of buis?

door huub.jak, 01.03.2009, 11:31 (5749 dagen geleden) @ Onno

Ja inderdaat iemand zij ook wel tegen mij TL buislamp, gr hj

Lamp of buis?

door electronenbuizen ⌂ @, Hellevoetsluis, 01.03.2009, 12:20 (5749 dagen geleden) @ huub.jak

Als de lamp er buisvormig uitziet is het een buis. Als de buis er niet buisvormig uitziet is het een lamp. Dus als er lampen in een buizenradio zitten is het een lampenradio en als er in een lampenradio buizen zitten is het een buizenradio

Lamp of buis?

door huub.jak, 01.03.2009, 12:41 (5749 dagen geleden) @ electronenbuizen
Bewerkt door huub.jak, 01.03.2009, 12:46

Ik geloof ook dat de verlichtings lamp het eerst is uitgevonden vandaar
in de volksmond LAMP. buis hoort hier niet thuis, destijds in huis,
het woord lamp is al in zoo velen uitdrukkingen gedaan bvb pas op daar mee
daar loop je nog eens mee tegen de lamp, dus ik stop er maar mee.lamp. gr hj

Lamp of buis?

door fred @, 01.03.2009, 12:49 (5749 dagen geleden) @ huub.jak

hoe het ook went of keert maakt niet uit geen az1 in je schemer lamp of tl buis in je radio doen :-D :-D :-P

Lamp of buis?

door huub.jak, 01.03.2009, 13:34 (5749 dagen geleden) @ fred

DC licht az,1 .hj

Lamp of buis?

door Matthias Meijer @, Dordrecht, 02.03.2009, 16:59 (5748 dagen geleden) @ huub.jak

Heb je ook nog buislampen.

Die kwamen zo half/eind jaren 30 (de bekende TL's), toen de radiobuizen ook nog redelijk 'lampvormig' waren.

Groeten,

Matthias

Lamp of buis?

door Huub @, 02.03.2009, 17:04 (5748 dagen geleden) @ Matthias Meijer

een buislamp is m.i. een gloeidraadlamp in buisvorm , dus geen TL .
"Buisen" doen ze hier (Twente) trouwens ook in het Café , dus een buislamp neemt veel ?? in !:-)

groeten Huub

Lamp of buis? Bedankt zeg!

door eric span'berg, 02.03.2009, 15:37 (5748 dagen geleden) @ eric span'berg

Wat een leuk item is dit geworden! Ik dacht dat het antwoord dichterbij zou liggen maar zoekwerk was nodig.
De waarheid heeft zich weer niet laten kennen;-)

Thnx all!

Lamp of buis? Bedankt zeg!

door Maarten Bakker ⌂ @, Haarlem / Delft, 03.03.2009, 20:56 (5747 dagen geleden) @ eric span'berg

Bovendien heb ik de indruk dat men in Vlaanderen eerder van lamp spreekt en in Holland eerder van buis...

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum