78 toeren op de HiQ (Algemeen)

door RR1957 , Haarlem, 06.03.2009, 12:02 (5744 dagen geleden)
Bewerkt door RR1957, 06.03.2009, 12:54

Hallo

Wellicht een beetje naïef van mij, maar ik draai eigenlijk nooit 78 toeren op de B7X73A HiQ/4HF.
De akoestische platen zoals o.a. de hele reeks van Caruso gaan (terecht) incidenteel op de Columbia Grafonola.
Electrisch afspelen heeft geen enkele zin voor het geluid. Heel ver weg (in de tijd ).

Mijn jazz collectie uit de jaren 30 van de vorige eeuw echter draai ik allang niet meer op de Grafonola. De elektrische opnames passen weer wat minder bij de Grafonola.
Daarvoor had ik altijd de BX653A19/Joboton gedacht en zo speel ik deze platen tot nu toe ook af.
Klinkt prima.
Nu komt het.
Ik dacht, laat ik het eens op de B7X73A/4HF proberen.............wauw!!!!
Zo prachtig heb ik die oude platen nog nooit gehoord.
Wat een kamerbrede rijkheid in klank en tonen. De contrabas (die steevast vlak bij de microfoon staat) stáát in de kamer.
Door de één microfoon opname zit er werkelijk waarneembare diepte in de muziek, immers een muzikant die achterin de groep zit (ik heb het even over de band van Duke Ellington in The Cotton Club waar ik er aardig wat platen van heb), klinkt ook achter in de groep. De HiQ met zijn zo goed mogelijke opstelling van de 3 losse luidsprekers bewerkstelligd dit uitstekend.
Ik heb ook opnames van The Duke en zijn band waar de contrabas speler nog een banjo speler is (oudere opnames, omdat men vanuit het akoestische tijdperk gedachte nog huiverig was voor de uitslag in de groef van de contrabas) en hier toont zich nog de primitiefheid in de vroege elektrische opnames. Maar je staat er versteld van hoe goed het nog klinkt.
Eén van mijn favorieten is Daybreak Express, een razendsnel nummer die de denderende snelheid van een trein moet weergeven. Nou, die trein dendert door je kamer (mede dankzij de contrabas). Het nummer heeft niets te maken met het latere wat fletse Take the A train.
Een aardige lp die ik heb is The Best of Duke Ellington 1927/1941 met alle nummers die ik ook op 78 toeren heb. Latere opnames dus. Klinken aanzienlijk minder dynamish....Ook de beroemde lp In the Mellotone haalt het niet qua dynamiek.
Ben ik nou gek?
De meeste platen zijn uiteraard duidelijk met sporen van gebruik te horen (óók te horen bij dezelfde nummers op de lp's!). Ik heb echter een plaat die in een redelijke nieuwstaat is (op het label Blue Bird: Duke Ellington and his Orchestra; Stevedore Stomp/Harlemania) en dan klinkt het toch nog wel even prachtig.
De stand Modesta is uiteraard helemaal niks. Weg ruis , weg hoge tonen. Een dikke deken over de opname.
Het beste is de stand Orchestra en dan in hoog en laag de juiste balans vinden. Fidelità is ook niet mooi.
Daar krijg je hoofdpijn van.
Hier bewijst het Sonotone element in mijn 4HF zich ook helemaal.
Dat de 4HF een rem-mechanisme heeft is hier uitstekend. Anders zit je nog een tijd lang in die lawaaierige eindgroef van deze 78 toerenplaten. Sommige hebben die niet eens en de meeste hebben zowiezo geen begingroef.
Daarom zijn ze ook ongeschikt op een wisselaar als de Joboton. En de klappen geven me toch een wat paniekerig gevoel bij deze platen, wat ik geheel niet heb bij die uit de jaren vijftig.
Een ultieme test voor mij waren de Columbia 78 toeren platen van Billy Holiday. Hoewel ze al aardig grijs gedraaid lijken klinken ze nog waarchtig fraai op de HiQ/4HF. Op de Grafonola zijn ze nergens meer. Op de BX653A19 klinken ze vooral rommelig, maar de HiQ maakt er nog een fraai luistergenot van! Bijgeluiden, de cosmische ruis, lijken veel minder.
Van Billy heb ik de volgende opnames op 78 toeren: I must have that man, Foolin'myself, Miss Brown to you en I wished on the moon. 78 toeren platen van haar vinden is een zeldzaamheid en kostbaar om aan te schaffen, zelfs bij de vereniging De Weergever, waar ik ze indertijd gekocht heb. Op dringend aanraden van Chris Ellis (met die man heb ik nog twee uur lang aan tafel gezeten en hij heeft me toen vele anekdotes verteld over zijn tijd als manager van Marlene Dietrich).
Hij heeft mij indertijd flink geadviseerd in mijn huidige 78 toeren jazz collectie. Er is in Nederland geen betere adviseur.
Kortom, het is weer extra genieten geblazen met de HiQ.

Groet

--
Vriendelijke groet, René