Hallo forum lezers hier een verslag over de reparatie van de Plano radio type B7x43A.
Dit verslag gaat meer in op de reparatie en afregeling van de sterodecoder.

De radio heb ik al jaren op mijn hobby zolder in gebruik. In de loop van de jaren ging de radio steeds meer achteruit in geluidskwaliteit. Eerst ging het stereo lampje uit, en daarna werd het geluid steeds doffer.

Dit laatste werd veroorzaakt door dat beide eindbuizen (EL84) op het stuurrooster via een interne weg in de buis een positieve spanning kregen. Hierdoor liep ook de anodestroom erg op en uiteindelijk zakte de hele spanning in de radio zodat alle andere instelpunten ook niet meer correct waren. Ook de uitgangstransformatoren werden warm, gelukkig is er uiteindelijk niets beschadigd. Dit verschijnsel is ook al eerder op dit forum besproken.

Hierna was het de beurt aan de streodecoder. Ik had al gelezen op het forum dat meestal de kleine elco’s in de decoder en op de stuurprint voor de stereo-indicatie geen capaciteit meer hadden.

Dit was inderdaad bij mijn decoder ook zo, er waren zelfs twee elco’s bij die volgens mij ooit gelekt hadden en daardoor had ook nog een papiercondensator (C213) op de uitgang van de decoder een volledige sluiting.

Meestal is het zo dat je moet afblijven (als dit niet strikt noodzakelijk is) van de instelling van de spoeltjes. Maar ja staan ze nu optimaal afgesteld of kan het toch beter?

Daar begon dus het probleem ik kon met een officiële trimschroevendraaier alle spoeltjes bewegen op één na. Je blijft het proberen ook met iets anders van ijzer en ja hoor dan is het moment daar dat er gruis in de opening van het spoeltje zit.

Helaas kon je het spoeltje niet bereiken via de achterkant dus heb ik voorzichtig het spoeltje van de print gehaald. Ook toen kon ik niet goed bij de achterkant van de kern komen en heb ik het huisje van de spoel verwijderd. Daarna lukte het om de kern via de achterkant te verwijderen. Je denkt dan, zo dat is mooi gelukt en nu even in elkaar zetten en klaar is kees!!
Maar toen ging het fout ineens had ik een spoeltje met vijf gebroken draadjes in de ene hand en vijf soldeerpennen in de andere hand. Het was niet mogelijk om de draadeindjes te verlengen en dus was het over.

Gelukkig hebben we dit forum en was Franc zo vriendelijk om mij een “sloop” decoder gratis te leveren.

Op het forum had ik ook al gelezen dat er behoefte was aan een afregel procedure voor deze decoder. Uiteindelijk blijkt deze er wel te zijn van Philips onder de naam SERV-O-MECUM radio TB-E-6. Deze heb ik via dit forum zeer snel van Willem Nijboer gekregen. In dit blad staat eigenlijk alles over hoe je decoder moet afregelen. Uiteraard heb je dan wel een stereo-coder nodig.

Door mijn werk in een ver verleden ben ik nog steeds een beetje meetapparatuur gek. Dat wil zeggen dat ik eigenlijk alles wat je kunt meten ook wil meten. Bij het afregelen van deze stereodecoder heb ik eerst alle handelingen uitgevoerd zoals John Hupse heeft beschreven.
********************************************************************************

********************************************************************************
Dus afgeregeld op een zender en de instelling voor de kanaalscheiding (potmeter R213) in het midden. Hierna heb ik de radio beluisterd en eigenlijk klonk het best goed. Er was duidelijk een ruimtelijk effect te horen. Maar ja kon dit beter?

Om de decoder te kunnen afregelen met meetapparatuur heb je een gedefinieerd stereo-signaal nodig.

Op dit forum is dit ook al eens besproken en een mogelijkheid zou zijn om een FM-transmitter te gebruiken die toegepast word in de auto om bijvoorbeeld een IPod af te kunnen spelen op je FM-autoradio. In dit apparaat zit een stereocoder en een FM-zender.

Ik heb een dergelijk apparaat gekocht voor 10 Euro zie foto

Hier na ben ik gaan meten rechtstreeks op de uitgang van de stereo decoder met een hoogohmige (10M ohm) meter.

De kanaal scheiding was erg slecht dus bij zenden op bijvoorbeeld alleen links komt er op rechts ook een signaal uit dat 15 dB lager is. Volgens de Philips specificatie moet deze minimaal 30dB zijn.

Lag dit nu aan de decoder of aan het FM stereo zendertje? Met behulp van een selectieve niveau meter met een bandbreedte van 20 Hz heb ik de totale frequentie karakteristiek gemeten die op de ingang van de decoder wordt aangeboden. Deze moet er uit zien volgens onderstaand plaatje

Bij dit zendertje klopte de onderlinge verhoudingen van het frequentiespectrum totaal niet en wat nog erger was de piloottoon en daarbij alle afgeleide frequentie componenten wijken 500 Hz af.

Ik heb dit zendertje nog open gemaakt en gekeken of ik nog iets kon doen aan de afwijkende pilootfrequentie. Er zat een kristalgenerator in met een frequentie die na delen wel de juiste piloottoon zou moeten geven. De frequentie op het kristal was juist, dus waarom het geheel toch zo afwijkt is me een raadsel.

Het blijft dan bij toch kriebelen ik moet weten wat de meetwaarde zijn (dit is de meetapparatuur tik).

Dus ben ik op zoek gegaan naar een beter stereo-coder. Er stond er één op marktplaats, maar voor één meting en dan 199 euro startprijs bieden?

Op zaterdag 23 januari was er een Veronbeurs in de Schalm in Apeldoorn en ja hoor daar stond een zeer professionele stereo generator de Leader 3214 voor een leuke hobby prijs. Dus direct gekocht zie foto.

Helaas heb ik van deze generator nog geen specificaties, maar voor een soortgelijk type is de kanaalscheiding 55 dB. De eis van Philips is minimaal een generator met een kanaalscheiding van 35 dB of meer

Met deze generator ben ik verder aan de slag gegaan. Hier na geef ik aan wat de resultaten zijn in volgorde van:

1e Gemeten volgens methode John Hupse dus op gehoor en met normale universeelmeter (hoogohmig)

2e Gemeten volgens methode John Hupse dus op gehoor en met een selectieve niveau meter met bandbreedte van 20 Hz (brom en ruis worden nu niet mee gemeten)

3e Gemeten volgens Philips methoden en alleen de Potentiometer gebruikt voor gecorrigeerde optimale kanaal scheiding. Gemeten selectief met bandbreedte van 20 Hz

4e Gemeten volgens Philips methoden en zowel de Potentiometer en spoel S104 gebruikt voor gecorrigeerde optimale scheiding. Gemeten selectief met bandbreedte van 20 Hz. De spoel S104 was al op piek afgesteld dit is echter een kleine verdraaing om de fase van het 38 KHz signaal te corrigeren.

5e Gemeten volgens Philips methoden en zowel de Potentiometer en spoel S104 gebruikt voor gecorrigeerde optimale scheiding. Gemeten met standaard universeelmeter bij het resultaat komt dan een ruis/brom component.
De spoel S104 was al op piek afgesteld dit is echter een kleine verdraaing om de fase van het 38 KHz te corrigeren.

De meetresultaten:

METING 1
L>R 15dB
R>L 15dB

METING 2
L>R 16dB
R>L 16dB

METING 3
L>R 26dB
R>L 26dB

METING 4
L>R 31dB
R>L 31dB

METING 5
L>R 27dB
R>L 27dB

De conclusie is hoewel je het nauwelijks waarneemt is de kanaalscheiding dus een stuk verbeterd wanneer je de afregeling uitvoert met de juiste apparatuur. Wat mij ook opviel was dat de invloed van de instelpotentiometer (R213) erg groot was in een een heel klein regelbereik.

Als iemand zijn stereo decoder ook precies wil afregelen dan stel ik de generator daar graag voor beschikbaar. Bijvoorbeeld op een NVHR reparatie dag of bij mijn thuis. Je moet dan wel e.a. voorbereiden (bijvoorbeeld elco’s vervangen spoeltjes voor afregelen). Ook moet de galm-veer indien aanwezig verwijderd worden deze zit voor de decoder.

Met vriendelijke groet,

Loek