vraagje over capaciteitsmeter (Techniek Radio/TV)

door alray @, Saksen, BRD Duitsland, 08.05.2010, 09:33 (5313 dagen geleden)

Hallo, ik kan een capaciteitsmeter kopen, meetbereik 0 pF - 10.000 pF en 0,1 uF - 100 uF. Ik wil hiermee condensatoren na meten (alleen buizenradio's)Mijn vraag is of het verstandig is deze aan te schaffen, of is het meetbereik niet voldoende?

Groet, Bert.

vraagje over capaciteitsmeter

door Ed van der Weele † @, Zeist, 08.05.2010, 09:41 (5313 dagen geleden) @ alray

Hallo, ik kan een capaciteitsmeter kopen, meetbereik 0 pF - 10.000 pF en 0,1 uF - 100 uF. Ik wil hiermee condensatoren na meten (alleen buizenradio's)Mijn vraag is of het verstandig is deze aan te schaffen, of is het meetbereik niet voldoende?

Het meetbereik is voldoende om condensatoren van buizenradio's te meten. Maar wat wil je ermee bereiken?

Een capaciteitsmeter is vooral zinvol om condensatoren na te meten waarvan bijvoorbeeld de opdruk is verdwenen of onleesbaar is geworden. Om een defecte condensator (lees: lek) op te sporen heeft een isolatietester veel meer voordelen. Je kan met een isolatietester vaststellen wat de lekweerstand is bij de bedrijfsspanning van de condensator, met een capaciteitsmeter kan dat niet.

vraagje over capaciteitsmeter

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 08.05.2010, 09:48 (5313 dagen geleden) @ alray

Bert,
lees dit draadje er eens op na:
http://www.nfor.nl/archief/index.php?id=44858
m.vr.gr.
Anton van den Oever

vraagje over capaciteitsmeter

door jan van eijck, 08.05.2010, 10:23 (5313 dagen geleden) @ alray

Er zijn tegewoordig digitale capaciteitsmetertjes in de handel met 9 meetbereiken vanaf 200 pF tot 20mF voor nog geen 30 euro en ondanks dat ze niets vertellen over lekkende condensatoren zijn die dingen zeer handig om even de juiste waarde te bepalen,

vraagje over capaciteitsmeter

door Laurens @, Zaandam, 08.05.2010, 10:29 (5313 dagen geleden) @ alray

Ik ben bang dat je er weinig aan hebt. Mijn multimeter kan het, maar ik gebruik 'm nooit daarvoor.
Als je er nog geen hebt, koop dan een isolatietester/megger. Ik heb een megger die ik regelmatig gebruik om condensatoren op lek te testen.
De mijne is erg onnauwkeurig, je moet 'm met de hand zwengelen waardoor de naald heen en weer wappert, maar voor het meten van condensatoren is het goed genoeg. Bijkomend voordeel is dat je ook condensatoren met een wat lagere werkspanning kan meten door simpel wat minder hard te draaien :-)

--
Ik neem op kleine schaal reparaties voor anderen aan voor een leuke prijs.
Stuur een mailtje bij interesse.

vraagje over capaciteitsmeter

door Matthias Meijer @, Dordrecht, 08.05.2010, 10:48 (5313 dagen geleden) @ alray

Wat men heel vaak vergeet is dat een zeer goed meetapparaat de radio of ander apparaat is waar de condensator in zit.

Je hebt dan alleen nog een (digitale) multimeter nodig. Haal de condensator aan de 'koude' kant los en zet de multimeter (ingesteld op gelijkspanning meten) er tussen.

De ingangsweerstand van de multimeter is doorgaans zeer hoog, 1M of 10M Ohm zie de gebruiksaanwijzing.

Zet nu de radio aan. Meet met een tweede multimeter de spanning aan de 'hete' kant van de condensator onder test. Je kunt dan met behulp van de wet van Ohm en de twee gemeten spanningen (en ingangsweerstand van de multimeter) de lekweerstand gewoon berekenen.

Deze methode gebruik ik eigenlijk altijd.

Voor koppel condensatoren naar de eindbuis hoef je meestal niet eens iets los te solderen (wel even de eindbuis uit het apparaat halen). Er staat vaak wel een (redelijk hoogohmige) roosterlek weerstand tussen rooster en massa, maar dan meet je daar gewoon de spanning over. Zie je ook gauw genoeg of de koppel-C ver genoeg heen is....

Groeten,

Matthias

EDIT: daarbij nog een opmerking over de digitale condensator metertjes. Stel dat je een condensator van 10nF test, en je meet 20nF, dan kun je op je klompen aanvoelen dat die C op zijn minst niet meer is waar hij voor gemaakt is. 10-20% afwijking in capaciteit (afhankelijk van de tolerantie uiteraard) hoeft geen reden te zijn om een condensator daarom te vervangen, echter er kan wel lek zijn die je meetapparaat niet meet.
Meet je echter waarden die helemaal niet meer in de buurt komen van de opdruk op de condensator, dan is zo'n ding per direct verdacht op zowel lek als andere narigheid.

Je kunt er dus wel wat over zeggen, maar niet alles.

vraagje over capaciteitsmeter

door fred101 ⌂ @, Waardenburg, 08.05.2010, 11:20 (5313 dagen geleden) @ alray

Wil je echt weten of een condensator nog goed is dan moet je de capaciteit, DC lekkage en ESR weten. Dat eerste is een indicatie. Als het ding 100uF moet zijn maar je meet er nog 10 dan kun je aannemen dat er iets niet klopt. Helaas hebben de meeste rotte eclo's nog een goede capaciteit.

Een elco bestaat uit een negatieve geleider en een positieve. Daar tussen het electroliet. Dat spul geleidt. Dat betekent dat de elco gewoon DC stroom doorlaat. Alleen heeft het ook een oxiderende werking. Tijdens het formeren (er loopt dan een gecontroleerde hoeveelheid DC stroom ontstaat er een mooie oxide laag op de negatieve plaat (of "repareert" de oude oxide laag weer). Deze oxide laag vormt de isolator. Als er DC lekkage ontstaat is dat meestal een hoeveelheid prut op de bodem van de elco welke zorgt dat er stroom tussen de aansluitingen van de platen kan gaan lopen. Formeren heeft dan geen zin meer. Als de DC lekkage te hoog en lang duurt of de elco te heet staat dan "kookt" hij droog en zonder electrolyt geen oxidelaag maar vooral geen capaciteit. Het electrolyte is de verlenging van de plusplaat en zonder electrolyte liggen plus en min plaat dus verder van elkaar en neemt de capaciteit af.

Capaciteit: elke LCR meter die van 1pF tot iets van 100uF loopt (voor oude radios's meestal genoeg)

DC lekkage: gewoon DC werkspanning erop, voor de veiligheid via een weerstand zodat er niet meer dan bv 15mA kan lopen)Dat kan uit de radio zelf komen en de massa los is soms genoeg. Dan tussen massa en min aansluiting van de elco een amperemeter (mA) Vuistregel: toegestaan max: 0,01xVxC=uA (hierbij C in uF)

ESR: de serie weerstand in je condensator. Dit is de ohmse weerstand van de pootjes, platen en vooral van het electrolyte. Als die weerstand te hoog wordt dan wordt daar warmte in gedissipeerd. ESR meten kan wel maar dan heb je een VNA of een blokgolfgenerator en een scoop nodig en vooral: je moet weten hoe je dat moet lezen en berekenen. Bijna alle zelfbouw ESR meters meten niet de ESR. ESR is ook een aanduiding over de staat van de elco. Als de ESR goed is wil dat niet zeggen dat hij op werkspanning niet doorslaat maar wel een indicatie dat er iets aan het "slijten" is. Alleen moet je dan wel weten wat de ESR van het ding nieuw hoort te zijn en dat is wat lastig natuurlijk.

Dus aan een meter alleen heb je niets en de belangrijkste is dan DC lekkage. Daar kun je ook een mooie tester voor maken met een handje weerstanden, een schakelaar en een metertje welke je op een hoogspanningsvoeding aansluit. (dus net als de meethode met begrenzingsweerstand en multimeter) Voor buizenradio's zijn er ook wat complexere opties met een neonlampje of magisch oog maar die zijn minder precies als de eerste. Hier onder staat een schema:
http://www.hamforum.nl/viewtopic.php?f=50&t=753


Fred

--
Fred\'s opvangtehuis voor verweesde buizenbakken
http://www.pa4tim.nl

vraagje over capaciteitsmeter

door kris @, Gent België, 08.05.2010, 21:24 (5313 dagen geleden) @ fred101

Beste Fred,

Ik ben het met je relaas niet helemaal eens.

in de tijd van de buizenradio's werd er over ESR helemaal niet gesproken.
De kwaliteit en waarde van een capaciteit werd en wordt nog steeds het beste bepaald met een meetbrug. Deze meet de capaciteit en de serie - of parallelverliesweerstand. Uitslag van dit instrument is de werkzame capaciteit en de toe te voegen serie of parallelweerstand.
Bij moderne schakelingen (waar alles gepulst is) is vooral de serieverliesweerstand van tel, (ESR) daarom dat deze meting nu zo populair is. Voor buizenbakken , waar alles hoogimpedant is blijft het belang beperkt.
Anderzijds is het meten van lekstroom bij een hoge spanning , zoals je aangeeft, wel belangrijk.
besluit: voor het bepalen van de bruikbaarheid van een oude capaciteit:

1)meet de waarde van de werkzame C met een (echte) meetbrug. (analoog of digitaal, manueel of automatisch, het maakt niet uit)
2) Indien punt 1 ok, controleer op lek bij werkspanning (tenzij de meetbrug in punt 1 dit al kon)

vraagje over capaciteitsmeter

door fred101 ⌂ @, Waardenburg, 09.05.2010, 05:50 (5313 dagen geleden) @ kris

Kris,

Dat klopt niet, in Radio enginering van F.E.Terman word in 1943 al over de equivalent series resistance gesproken. Dat de meeste reparateurs dat niet wisten wil niet zeggen dat het niet bekend was. ESL is, durf ik te wedden, zelfs nu nog onbekend bij 90% van de lezers hier, maar ook dat was in de jaren 40 al bekend. Alleen is ESR zelfs nu nog, met amateurmiddelen moeilijk te meten is (en wordt meestal verkeerd gemeten ) Vaak ook wordt verward met "D" de dissipatiefactor welke meetbruggen vaak wel kunnen meten. ESR is wel een onderdeeltje van D. Maar maar D wordt door een groot deel door andere factoren bepaald.

Je hebt gelijk dat ESR in buizenradio's eigenlijk onbelangrijk is. Ik schreef niet voor niets dat je om te weten of de ESR goed is je een datasheet nodig hebt en die zijn er niet uit die tijd. Maar als hij dik afwijkt van gemiddeld is dat wel een indicatie dat er iets loos is. Ik meet meestal eerst in situ ESR met behulp van een blokgolfgenerator en een scoop. Is die verwaarloosbaar (ik hou onder de 500mOhm aan maar dat is gewoon een gok gebaseerd op gemiddelde van nieuwe elco's) dan is in ieder geval er geen berg prut en het electrolyt waarschijnlijk nog in redelijke staat. ESR fout dan gaat hij er gelijk uit. Is dat goed dan formeer ik de voedingselco's (bij een restauratie waar het ding lang niet gebruikt is) waarbij ik dan uiteindelijk ook de DC lekkage meet. Is die goed dan ontlaad ik hem en meet capaciteit. Zolang de oxidelaag niet hersteld is kun je natuurlijk ook niet correct de capaciteit meten.

Wat betreft capaciteit: daar moet je uitkijken, je hebt gelijk dat als de capaciteit erg afwijkt er meestal iets mis is (niet geformeerd bv zegt het niet alles, daarom zul je veel "defecte" elco's op deze manier kunnen vinden in een "slaper" zonder geformeerde elco's) maar omgekeerd klopt het ook niet altijd. Ik heb hier een 40uF elco, zo rot als maar kan. Smurrie eruit en veel rook. Zo lek als een zeef bij zijn werkspanning (maar 50V eronder nog prima) maar de capaciteit met een marconi meetbrug, een digitale lcr meter en een R&S C meter gemeten is 40uF net als op de elco staat aangegeven. Als dit nu een 10000uF was dan zou het electrolyt een grotere rol in de capaciteit hebben gespeeld dan nu en zou de afwijking waarschijnlijk veel groter zijn geweest. Ga maar wat de capaciteit bepaald in een elco. Twee geleidende oppervlakken geisoleerd van elkaar. Die twee oppervlakten zijn er nog steeds. De plus pool wordt echter "verdikt/vergroot" door het electrolyt dus zonder electrolyt verandert, afhankelijk van de interne opbouw, de geleider afstand omdat electrisch de plus pool kleiner wordt en dus ook de capaciteit (net als bij een luchtcondensator) Hoeveel ligt aan de constructie. Die zul je dus moeten weten als je van capaciteit uitgaat. Vroeger kwamen er ook nieuw al toleranties van 50% voor. Ik heb tenminste hier oude elco's liggen waar dat opstaat.

Eigenlijk zijn we het wel eens over het belangrijkste punt : DC lektest is het belangrijkste in oude buizenradio's

Samenvattend:
Maar wil je 100% zekerheid zul je alle drie moeten meten waarbij ESR het minst belangrijk is. Het is gewoon een handige indicator als je er juist mee omgaat. Maar het is wel de parameter die zorgt dat een ELCO warm wordt en warmte verlaagd zijn levensduur. DC lekkage is het belangrijkste ivm veiligheid. Capaciteit is ook een handige indicator maar dan in de zin van: capaciteit erg afwijkend is foute boel, capaciteit goed zegt niet alles dus verder testen.

--
Fred\'s opvangtehuis voor verweesde buizenbakken
http://www.pa4tim.nl

vraagje over capaciteitsmeter

door kris @, Gent België, 09.05.2010, 16:10 (5312 dagen geleden) @ fred101

beste Fred,

Toch even corrigeren: Ik zei dat er in het buizentijdperk over ESR niet gesproken werd, niet dat het niet gekend of beschreven was.

Ik weet niet waar je met je verhaal over je 40µF wil aantonen, maar een slechte condensator, of het nu een lek of een slechte ESR zal door een meetbrug als slecht bevonden worden, en een vervangende of werkzame capaciteit aangeven. Kortom , op een brug zal de gemeten capaciteit altijd een iets kleinere waarde aangeven, de rest zit in de verliezen.
vb:
Een 100µF met een ESR van 100 Ohm zal een werkzame capaciteit van 1µF opleveren bij meting , waardoor je weet dat hij zijn tijd heeft gehad (een simpel digitaal metertje duidt nog steeds 100µF aan)

Ik denk dat het zo zit: in het buizentijdperk gebruikte men bruggen (al was het de philiscoop) die meten alles, ook de ESR als deel van D.
Sinds de jaren 80 gebruiken we goedkope digitale L C meters , die zien alleen C, en zelfs al is D om bij te schreeuwen, C wordt nog steeds als goed bevonden.
Omdat we intussen in het digitale tijdperk zijn aangeland is vooral het ESR deel van D belangrijk voor moderne schakelingen (buiten het bestek van dit forum) en vliegen de ESR metertjes ons om de oren.

Aangezien het hier om een buizenforum gaat en de meesten apparatuur uit die tijd graag gebruiken (bvb buizentesters) raad ik iedereen aan om ook op zoek te gaan naar een LRC brug. Sommigen laten zelfs een HS lektest toe (wat je sowieso moet doen naast het meten van de effectieve waarde)

ESR moeilijk te meten? ik weet niet wat er moeilijk is aan een generator en een scoop aansluiten. Een meetbrug lijkt me toch wat ingewikkelder.

groeten

Kris

vraagje over capaciteitsmeter

door fred101 ⌂ @, Waardenburg, 09.05.2010, 16:52 (5312 dagen geleden) @ kris

Beste Kris,

Of er toen over gesproken werd weet ik niet, daar ben ik te jong voor maar het zal niet voor niets in de lesboeken hebben gestaan (zijn wel lesboeken van de universiteit). Is ook helemaal niet belangrijk natuurlijk.

Die 40 uF is een misverstand, Ik ben daarin denk ik niet compleet geweest, de ESR van dat ding is namelijk nog goed. Deze werd gemeten door een R&S karu wat een met buizen uitgeruste meetbrug is en bevestigd door een Marconi TF1313. Dat is ook een met buizen uitgeruste meetbrug. De DC lektest was de enige die bevestigde dat het ding rot was.

Ik moet eerlijk zeggen dat ik geen idee heb wat een elco met een ESR van 100 ohm op een meetbrug doet. Hij ziet in eens een |Z| van 104 ipv 4 ohm bij 1KHz. Ik ben nu op vakantie dus ik kan het niet proberen. Kun jij dat doen ? Ik ben wel benieuwd, uiteindelijk hebben we allemaal baat bij juiste methodes.

Gewoon een 100 ohm in serie met een 40uF in de meetbrug en een keertje zonder weerstand. misschien als vergelijk ook eens met 10 en 47 ohm. Dan weten we of de ESR de capaciteitsmeting beinvloed. Als je nu nog steeds gewoon 40uF kunt meten met een hoge D dan is de capaciteitsmeting met meetbrug (met D aanduiding) dus voldoende samen met een DC lektest. Je kunt dan zien of er iets met de capaciteit mis is of dat er een te hoge D factor is. Ik zal dat straks dan ook doen. Dan zal ik dat met de vna, meetbrug en digitale LCR meter proberen. Lijkt me een leuk experiment. Ik heb ook nog een elco met enorm hoge ESR liggen als het goed is (uit een HP1740 scoop gevist, die deed er kortgesloten al uren over om te ontladen)


Maar als je meetbrug nu 1uF meet dan kun je bij een hoge ESR niets over de capaciteit af- of toename zeggen want dan raakt de brug in de war maar geeft zo'n meting wel aan dat er iets echt mis is. (of capaciteitsverandering wat niet goed is of een hoge ESR wat ook niet goed is)

ESR meten is ook niet moeilijk, voor mij tenminste niet en voor jou denk ik ook niet, maar ik denk dat er van de 100 man er 50 misschien van ESR gehoord hebben en dat er daarvan 10 weten wat ESR grofweg is en er daarvan 5 ook weten hoe ze het moeten meten. En dan denk ik dat ik nog optimistisch ben.

--
Fred\'s opvangtehuis voor verweesde buizenbakken
http://www.pa4tim.nl

vraagje over capaciteitsmeter

door alray @, Saksen, BRD Duitsland, 08.05.2010, 13:14 (5313 dagen geleden) @ alray

Hallo, bedankt voor de reacties, ik leer iedere dag meer over electronica. Nogmaals bedankt,

Bert

vraagje over capaciteitsmeter

door hyperbo @, kapellen Belgie, 08.05.2010, 14:34 (5313 dagen geleden) @ alray

Ik gebruik al jaren een capaciteitsmeter en inderdaad het klopt, je kan er niet mee vaststellen dat die condensator lekt...doch ik heb al duizenden condensatoren gemeten en heb kunnen vaststellen dat wanneer de capaciteit nog juist is ( binnen tollerantie ) dan lekt deze ook niet!...anderzijds een condensator met een sterk afwijkende waarde lekt...altijd!!...Dus kopen dat ding..trouwens voor 30 Euro kan je niet getild worden he!

Groetjes...Dirk

vraagje over capaciteitsmeter

door PA3BOG @, Erica, 08.05.2010, 15:38 (5313 dagen geleden) @ alray

Wat zou de reden kunnen zijn dat het meetbereik van 10.000 pf tot 100.000 pf op deze meter ontbreekt?
groeten
Jan

vraagje over capaciteitsmeter

door kris @, Gent België, 08.05.2010, 20:25 (5313 dagen geleden) @ alray
Bewerkt door Forumbeheer, 08.05.2010, 20:37

Hallo, ik kan een capaciteitsmeter kopen, meetbereik 0 pF - 10.000 pF en 0,1 uF - 100 uF. Ik wil hiermee condensatoren na meten (alleen buizenradio's)Mijn vraag is of het verstandig is deze aan te schaffen, of is het meetbereik niet voldoende?

Groet, Bert.

Ja en neen.


Je vraag is niet compleet: merk en type a.u.b. , anders is rechtmatig antwoorden onmogelijk en zinloos.

groeten


Kris

vraagje over capaciteitsmeter

door Forumbeheer @, 08.05.2010, 20:40 (5313 dagen geleden) @ kris

Uw bericht is bewerkt d.w.z. ingekort: U verwees naar uw off topic posting en deze is verwijderd.

met vriendelijke groet Forumbeheer

vraagje over capaciteitsmeter

door kris @, Gent België, 08.05.2010, 20:58 (5313 dagen geleden) @ Forumbeheer

beste forumbeheer,

ik begrijp het even niet goed, denk ik.

Mijn vraag aan TS lijkt me nog steeds dezelfde als voor ze ingekort werd ( dus er lijkt me niks veranderd of aangepast) Als er toch iets off topic tussen geslopen was , moet het om een ongeluk gaan en zou ik graag vernemen wat dit wel was, en dit, wel te verstaan; om het in de toekomst te voorkomen. Om verder off topic te voorkomen mag het ook via mail, tenzij iedereen er iets aan heeft.

groeten

Kris

vraagje over capaciteitsmeter

door Forumbeheer @, 08.05.2010, 22:21 (5313 dagen geleden) @ kris

Zie persoonlijke mail.

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum