vuurdoop (Algemeen)
door johan van wijngaarden , omgeving raamsdonk (noord brabant), 26.04.2008, 19:00 (6055 dagen geleden)
Bewerkt door johan van wijngaarden, 26.04.2008, 19:19
stom stom stom
ik ben nog bezig met het lezen van het boek zo werkt de radio
ben bij hoofdstuk 13 :-P
vandaag een hx454a gekocht
de achterwand eraf gechroefd en alle buizen zitten op de juiste plaats
verder ook geen gekke dingen te zien
voor de zekerheid ook maar het service luikje aan de onderkant eraf
ook hier geen verdachte of rare verbrande dingen
zal ik hem aan zetten ,nee toch maar niet
ik heb het ding met stekker lamp ertussen nog niet
na een kop koffie toch maar even terug
en je raad het al, toch de stekker in het stopcontact
vol spanning zat ik naast de radio-pickup
buizen gloeide op zag ik
even later een licht gebrom uit de luidspreker
en toen zat ik ineens een meter van de radio vandaan
wat geeft dat een knal als zo,n teer condensator ontploft
ik schrok me rot ,je weet dat er iets kan gebeuren
maar toch klopte mijn hart als of ik een marathon gelopen had
dat was dus mijn vuurdoop wat betreft ontploffende teercondensatoren
de vraag die ik dan ook nog heb is
in het schema staat dat de boosdoener c32 33000pf is
maar er staat niet bij hoeveel volt
welke moet ik nu bestellen om deze te vervangen
groet john.v.w
vuurdoop
door Paul Brouwer , Haarlem, 26.04.2008, 19:11 (6055 dagen geleden) @ johan van wijngaarden
Hallo Johan,
Dat was de ratel-C. Die waren doorgaans van het 1200V-type.
Strikt noodzakelijk is deze C niet en zou je kunnen verwijderen, zonder dat de radio er minder op werkt.
Het is echter wel een aardige indicatie van de toestand van de overige teerdotten.
Groet,
Paul
--
vuurdoop
door John Hupse † , Schoonhoven, 26.04.2008, 19:23 (6055 dagen geleden) @ Paul Brouwer
In dit geval is een 800 volt type minimaal gewenst. Het ding zit er niet voor niets, onder bepaalde ontvangstomstandigheden voorkomt het ratelstoring (een vorm van 50 Hz modulatie). Vandaar de naam. Ook lichtnetstoringen worden hiermee onderdrukt.
vuurdoop
door Paul Brouwer , Haarlem, 26.04.2008, 19:53 (6055 dagen geleden) @ John Hupse †
Bewerkt door Paul Brouwer, 26.04.2008, 19:59
Hallo John,
Weet ik, doch om de radio te laten spelen is deze C niet strikt noodzakelijk.
Een C van 33nF aan 630V is wel te vinden. Zo'n C aan >= 800V wordt toch lastiger.
Groet,
Paul
--
vuurdoop
door johan van wijngaarden , omgeving raamsdonk (noord brabant), 26.04.2008, 20:08 (6055 dagen geleden) @ Paul Brouwer
Hallo Johan,
Dat was de ratel-C. Die waren doorgaans van het 1200V-type.
Strikt noodzakelijk is deze C niet en zou je kunnen verwijderen, zonder dat de radio er minder op werkt.
Het is echter wel een aardige indicatie van de toestand van de overige teerdotten.
Groet,
Paul
de ratel c heb ik al vaker over gelezen op het forum
maar hoe zie je nou in het schema of in de radio
dat het de ratel c is ?
vuurdoop
door Onno , 27.04.2008, 07:21 (6054 dagen geleden) @ johan van wijngaarden
"ratelcondensator" is de functie. Het is op zich geen bijzonder type condensator. Degelijkheid is de eis.
Je herkent hem aan de plaats waar hij zit: hij zit altijd vlak bij de gelijkrichter.
Over een van de helften van de hsp wikkeling van de voedingstrafo, of soms parallel aan de gelijkrichtbuis of seleengelijkrichter.
In moderne consumentenapparatuur (de voeding van computers, TV's, geluidspparatuur) worden nog steeds (steeds vaker) HF ontstoorcondansators gebruikt. Om de storing binnen te houden die de voeding van de computer veroorzaakt, om bijgeluiden in je geluidsinstallatie door storing van buiten te voorkomen. De eisen aan deze condansators zijn: geen brandgevaar bij langdurige belasting met een hoge (piekwaarde in de buurt van zijn max werkspanning) 50/60Hz wisselspanning (denk aan de ontploffende teerdot...), en een zeer lage kans op doorslag (ze zitten ook tussen het lichtnet en de metalen kast van je computer, als ze doorslaan, staat de kast onder spanning en dat is niet gezond). Dat vertaalt zich naar een vrij hoge DC werkspanning (veiligheidsmarge). Je herkent ze aan het feit dat de werkspanning vaak in AC volt (wisselspanning) is aangegeven,(bijv. 250V AC/630V DC, soms 250/400, de verhouding AC/DC wordt bepaald door veiligheidsoverwegingen, dit is niet de verhouding tussen effectieve en piekwaarde van een sinus die je uit je electronicalessen kent) en dat er een boel logo's van certificerende instellingen op staat (goedgekeurd door KEMA, Underwriters' Laboratories etc. op brandveiligheid en gevaar op doorslag).
Vanuit het standpunt van de elektronicus kun je als vervanging van een ratelcondensator het best zo'n modern type ontstoorcondensator nemen.
Voor een U-buizenradio kun je een standaard (zoals gebruikt in computers) type 250V AC/630V DC ontstoorcondensator gebruiken. Voor een radio met trafo moet je kijken naar de spanning op de hsp wikkeling als die niet belast is (gelijkrichter eruit), en een type nemen met minimaal die AC werkspanning.
Vanuit het standpunt van de restaurateur zijn dit natuurlijk vreselijke condensators: schijfjes, vierkante blokken. Als je een (ronde) polyester condensator hebt met een DC werkspanning van liefst 2,5 maal de maximale 50Hz wisselspanning op de plek waar je hem inzet, is dat i.h.a. wel een veilige optie.
Maar je kunt hem ook weglaten. Krijg je msischien last van een ratelbrom op bepaalde stukken in de band.
Succes!
Onno
--
Vriendelijke groeten,
Onno
vuurdoop
door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 29.04.2008, 23:39 (6052 dagen geleden) @ Onno
630V is 'toevallig' de dubbele piekwaarde van een 220V netspanning. Dit is ook precies de maximale spanning die een enkelzijdige gelijkrichter met achtergeschakelde elco -of een ontstoorcondensator dus- onder deze omstandigheden voor z'n kiezen krijgt. Een 400V condensator zou ik slechts in een 110V toestel plaatsen.
Overigens is 630VDC met de huidige netspanningen aan de krappe kant, en moet je uitgaan van 1000VDC condensatoren (die dan net zo goed 250VAC gemerkt zijn). In verband met de veiligheid neem je natuurlijk liefst exemplaren die van de juiste keurmerken voorzien zijn, deze zijn er onder andere op geconstrueerd om geen brand te veroorzaken.
vuurdoop
door Maurice , Dordrecht, 26.04.2008, 19:41 (6055 dagen geleden) @ johan van wijngaarden
LOL:-P
Leuk he,
Maar zoals zo vaak gezegd, zit er teer in haal je dat eruit .
Of je laat hem origineel en knip je de stekker er af, beter tape om de pennen,
hou je ook de stekker org.
bestel maar gelijk nog een paar condensatoren en zet je bout maar alvast aan.
Flinke hoeveelheid tijd klaar zetten, pot Thee of koffie klaar zetten.
Oh ja geduld, is een klus om zeker de weg gestopte C's te verwijderen.
Pas een beetje op in het HF deel met al te veel buigen en tere draadjes van spoelen.
succes
vuurdoop
door Jan van weeterloo, 27.04.2008, 06:38 (6054 dagen geleden) @ johan van wijngaarden
ik heb het ding met stekker lamp ertussen nog niet
na een kop koffie toch maar even terug
Hallo Johan, dat kopje koffie is net de tijd die je nodig hebt om zo'n stekker en lamp te maken:EVL: . Ik neem aan dat je het schema kent? Je neemt een stekker, een stuk tweelingsnoer (in dit geval het makkelijkste), een opbouwstopcontact, een opbouwfitting en een 60w lamp. Het stopcontact sluit je aan op het tweelingsnoer en monteer je vervolgens op een harde ondergrond (stuk triplexplaat o.i.d.), op een stukje van het stop contact onderbreek je 1 van de 2 snoeren van het tweelingsnoer (dus niet alebei, het moet in serie staan) daar plaats je de opbouwfitting met 60w lamp, vervolgens zet je aan het andere eind van het snoer een stekker en klaar is Ke..... Johan
Al dit spul heeft de gemiddelde doe het zelver wel ergens in een hoekje van zijn schuur liggen dus. En geloof me, als zelfs ik dit kan maken:-| ..... is het een fluitje van een cent en heb je zo'n ding in een kwartiertje bedrijfsklaar .
vuurdoop
door johan van wijngaarden , omgeving raamsdonk (noord brabant), 27.04.2008, 09:05 (6054 dagen geleden) @ Jan van weeterloo
ik heb het ding met stekker lamp ertussen nog niet
na een kop koffie toch maar even terug
Hallo Johan, dat kopje koffie is net de tijd die je nodig hebt om zo'n stekker en lamp te maken:EVL: . Ik neem aan dat je het schema kent? Je neemt een stekker, een stuk tweelingsnoer (in dit geval het makkelijkste), een opbouwstopcontact, een opbouwfitting en een 60w lamp. Het stopcontact sluit je aan op het tweelingsnoer en monteer je vervolgens op een harde ondergrond (stuk triplexplaat o.i.d.), op een stukje van het stop contact onderbreek je 1 van de 2 snoeren van het tweelingsnoer (dus niet alebei, het moet in serie staan) daar plaats je de opbouwfitting met 60w lamp, vervolgens zet je aan het andere eind van het snoer een stekker en klaar is Ke..... Johan
Al dit spul heeft de gemiddelde doe het zelver wel ergens in een hoekje van zijn schuur liggen dus. En geloof me, als zelfs ik dit kan maken:-| ..... is het een fluitje van een cent en heb je zo'n ding in een kwartiertje bedrijfsklaar .
hoi jan
bedankt voor de duidelijke uitleg
ik heb gisteren nog gekeken en heb alles
behalve de opbouwfiting deze word morgen direct aangeschaft
en het hele spul word morgen nog in orde gemaakt :-P
ik heb overigens de ratel c
er even tussen uit geknipt
en ga morgen met lamp en stekker ding de hx454a nog eens proberen
groet johan
vuurdoop
door fred101 , Waardenburg, 27.04.2008, 14:36 (6054 dagen geleden) @ johan van wijngaarden
Ik gebruik altijd een variac, scheidingstrafo en gloeilamp. Overdreven volgens sommige maar wel veilig. Ook een stuk veiliger als je met een scoop in zo'n ding zit te meten. De variac om langzaam de elco's op spanning te brengen, de scheidingstrafo voor de veiligheid de lamp om kortsluiting op te vangen.
Fred
vuurdoop
door johan van wijngaarden , omgeving raamsdonk (noord brabant), 27.04.2008, 11:55 (6054 dagen geleden) @ Jan van weeterloo
he he
het stekker lamp ding is toch nog voor elkaar gekomen
mooi oud bakelieten stopkontactje erop
heb hem al geprobeerd ook
de lamp brand niet maar word wel warm
de hx454a radio-pickup speelt alleen platen speler is van slag
groet johan
vuurdoop
door Jan van weeterloo, 27.04.2008, 18:09 (6054 dagen geleden) @ johan van wijngaarden
Wat een prachtig design:UD: Misschien kunnen we een nieuw bericht starten met inzendingen voor de mooiste lamp Heel mooi, vooral dat bakkeliet maakt het erg origineel, daar kan Jan Des Bouvrie een puntje aan zuigen
vuurdoop
door johan van wijngaarden , omgeving raamsdonk (noord brabant), 28.04.2008, 13:06 (6053 dagen geleden) @ Jan van weeterloo
hoi jan
bedankt voor de complimenten
het belangrijkste is dat het werkt
en dat doet ie
ik hoop er nog veel radio,s mee op te starten
groet johan
vuurdoop
door S.Leunissen , regio Zuid Limburg, 27.04.2008, 09:44 (6054 dagen geleden) @ johan van wijngaarden
Het gebruik van een scheidingstrafo + variac + voorschakellamp had dit misschien kunnen voorkomen.
Maar je bent wel in een klap heel veel wijzer geworden
groet, Sander
vuurdoop
door Maurice , Dordrecht, 27.04.2008, 10:07 (6054 dagen geleden) @ S.Leunissen
Met lamp scheidings trafo en dergelijke voorkom je niet dat die ratel C er niet uit vliegt!
Die C klapt er dan als nog uit als je DENKt dat alles in orde is.
Immers pas dan krijgt ie de volle laag.
door de lek inwendig wordt dat ding warm en klapt dan door opbouw gassen uiteen
of met veel geluk hoop gesis.
Voorkomen doe je het niet.
Vermits je Vooraf dat ding doormeet op lek.
De mate van Lek = weerstand bij hoge spanning bepaald of je hem nog net wel of net niet kunt laten zitten.
Dat opstarten met lamp is voornamelijk bedoeld voor de voedingselko's.
Met geluk reformeer je deze elko's.
Bij lange stilstand verliezen deze hun oxide isolatie en daarom bij volle belasting een probleem voor de voeding die dat meestal niet trekt.
verder dient de lamp ten doel de stroom te beperken bv als de trafo slecht is of er inwendig een sluiting is.
Indien de ratel C wel heel erg lek is kun je eventueel dat zien door de lamp, maar dan moet ie wel heel erg lek zijn.
De minimale stroom (welke al te hoog is voor die C, is te laag om de lamp te laten reageren.
Je kunt als je lang genoeg wacht op zeg 2/3 van de voeding misschien na een tijdje voelen of die C warm wordt, maar betwijfel dat.
Meten is beter
want meten is weten.
Zit er teer in haal je dat er uit.
vuurdoop
door Ben Dijkman , Hellendoorn, 27.04.2008, 10:12 (6054 dagen geleden) @ Maurice
Meten is weten...inderdaad.
Weten bespaart meten:
Weten dat deze Ratel C's per defenitie zo lek als een vergiet zijn, of zelfs al totaal uit elkaar gelekt/gebarsten ,bespaart je het meten....
Deze moeten gewoon altijd vervangen worden,net zoals de ont/koppel/ C van de eindbuis, als je tenminste het toestel regelmatig wilt laten spelen
vuurdoop
door Paul Brouwer , Haarlem, 29.04.2008, 21:59 (6052 dagen geleden) @ Ben Dijkman
Hoi Ben,
Helemaal mee eens voor wat het die ratel-C's betreft.
In deze HX454A lag deze C over de inkomende netspanning en is eruit geklapt zonder schade toe te brengen.
In een U-toestel had dat zeker weten de serieweerstand en/of een NTC gekost.
In een normaal A-toestel had in dit geval de voedingstrafo het loodje gelegd.
Kortom; ratel-C in zo'n oud toestel altijd vervangen of aan één kant los halen.
Die (ont-)koppel-C's hoeven niet altijd per definitie vervangen te worden.
Bij vervorming kan je er vergif op innemen dat die ontkoppel-C naar de haaien is en is het de moeite waard
om de koppel-C het doormeten en indien nodig te vervangen.
Het nadeel van rücksichtlos vervangen schuilt mijns inziens in het feit dat in feite alle C's in de loop der
tijd verlopen (kunnen) zijn en de radio in feite daarmee "vergroeid" is. Als je zomaar hier en daar C's gaat
vervangen, kan je wel eens tegen onverwacht gedrag aanlopen.
Vaak gaat het door jou geschetste scenario op, maar hoeft niet altijd op te gaan.
Zo heb ik hier een een 657U staan uit 1941 die inclusief de natte elco's nog 100% origineel is en de sterren
van de hemel speelt. Daarnaast heb ik ook zijn A-broertje de 768A uit 1941. Om die radio weer aan de praat te
krijgen moesten alle teerdotten en elco's vervangen worden.
Het kan verkeren.....
Groeten,
Paul
--
vuurdoop
door johan van wijngaarden , omgeving raamsdonk (noord brabant), 30.04.2008, 07:40 (6051 dagen geleden) @ Ben Dijkman
hoi
vandaar dat ik bezig ben met het boekje zo werkt de radio
wat leuk is om te lezen
maar dat wil nog niet zeggen dat je gelijk al alles snapt en weet
ratel-c ,s is iets dat ik dus nooit meer vergeet
ik ben ze voor de fun aan het zoeken in wat schema,s
bij de b3x63a kan ik hem niet vinden
bij de bx632a zag ik hem zo te zitten
koppel c,s moet ik nog eens goed bestuderen
aan het woord te zien verbind het 2 dingen met elkaar
maar wat????
maar iedere keer kom ik een beetje verder dus dat is toch positief :-P
jammer dat er in de omgeving van waalwijk geen cursussen
worden gegeven door de nvhr
het dichtst in de buurt is dacht ik ede en dat is een aardig eind hier vandaan
groet johan.v.w.
vuurdoop
door Leo Snoeren , Dongen, 30.04.2008, 07:52 (6051 dagen geleden) @ johan van wijngaarden
ratel-c ,s is iets dat ik dus nooit meer vergeet
ik ben ze voor de fun aan het zoeken in wat schema,s
bij de b3x63a kan ik hem niet vinden
bij de bx632a zag ik hem zo te zitten
Een B3X63 heeft geen ratercondensator.....: je vindt hem dan ook niet:-P
koppel c,s moet ik nog eens goed bestuderen
aan het woord te zien verbind het 2 dingen met elkaar
maar wat????
Een koppelcondensator zit tussen verschillende trappen, meestal om gelijkspanning te blokkeren en wisselspanning (het signaal) door te laten: een koppeling tussen verschillende (versterker)delen dus. In het hoogfrequent deel van een radio, wordt de koppeling meestal door spoelen tot stand gebracht.
maar iedere keer kom ik een beetje verder dus dat is toch positief :-P
Gewoon volhouden Johan, vragen die niet in het boek beantwoordt worden, kun je ook hier stellen!
Succes, Leo
--
Met vriendelijke groet,
Leo Snoeren
https://www.rrd.link/ (onder constructie)
leosnoeren(apenslingertje)freedom.nl
vuurdoop
door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 30.04.2008, 08:08 (6051 dagen geleden) @ Leo Snoeren
Aanvulling: als een koppelcondensator "lek" is, blokkeert hij niet alle gelijkstroom meer. De buis waarnaartoe hij koppelt gaat dan een stukje "openstaan", dus zelf ook teveel gelijkstroom doorlaten. Met de bekende gevolgen van vervorming en onderdelen die te heet worden omdat er teveel stroom door loopt.
vuurdoop
door johan van wijngaarden , omgeving raamsdonk (noord brabant), 30.04.2008, 08:28 (6051 dagen geleden) @ Leo Snoeren
hoi leo en anderen
dat ik hem bij de b3x63a niet kon vinden
betekent dus dat ik op de goede weg zat
als ik het boekje goed begrijp
is er tussen buizen ,vebinding /voeding via de kathode
van de ene naar de andere buis
zoek ik dan daar ergens tussen de koppel condensator?
heb je misschien een voorbeeld?
groet johan .v.w.
vuurdoop
door Leo Snoeren , Dongen, 30.04.2008, 08:54 (6051 dagen geleden) @ johan van wijngaarden
Hallo Johan,
Zie plaatje:
In dit voorbeeld is C44 (15 nanofarad) de koppelcondensator. Aan de ene kant verbonden met de anode van de voorversterker (in dit geval een EABC80) en aan de andere kant verbonden (via een potmeter) met het eerste rooster van de eindbuis. De potmeter is in dit geval een toonregelaar De volume regelaar is niet zichtbaar.
Beetje helder zo?
Laat maar weten als je iets niet goed begrijpt.....
Groeten, Leo
--
Met vriendelijke groet,
Leo Snoeren
https://www.rrd.link/ (onder constructie)
leosnoeren(apenslingertje)freedom.nl
vuurdoop
door johan van wijngaarden , omgeving raamsdonk (noord brabant), 30.04.2008, 09:10 (6051 dagen geleden) @ Leo Snoeren
zat in de war met anode en kathode bedoelde dus anode
maar als ik het goed begrijp gaat hij dus van pen 9 anode van de eabc80
via weerstand R27 en R31 naar pen 2 is stuurrooster van de el84
groet johan
vuurdoop
door Leo Snoeren , Dongen, 30.04.2008, 11:14 (6051 dagen geleden) @ johan van wijngaarden
zat in de war met anode en kathode bedoelde dus anode
maar als ik het goed begrijp gaat hij dus van pen 9 anode van de eabc80
via weerstand R27 en R31 naar pen 2 is stuurrooster van de el84groet johan
Dat klopt Johan, op de anode van de EABC80 staat gelijkspanning (via R23). Deze gelijkspanning is nodig om de buis te laten werken. De wisselspanning wordt aangeboden op het rooster van de EABC80 en de buis versterkt deze. Op de anode staat dus zowel gelijkspanning, als de versterkte wisselspanning. Met een moeilijk woord "gesuperponeerd" genoemd.
Aangezien het stuurrooster (eerste rooster van de EL84) geen positieve spanning mag voeren ten opzichte van de kathode, moet je dus een truck toepassen om de gelijkspanning van de wisselspanning te scheiden. Dit doe je met een (koppel) condensator. Beide trappen zijn AC gekoppeld, zodat het signaal (AC) verder kan en de gelijkspanning (of eigenlijk stroom) wordt geblokkeerd.
Deze blokkering wordt ook gebruikt in de eindtrap, nu echter met een transformator. De reden hiervoor is de hoge uitgangsimpedantie van de EL84 en de lage impedantie van de luidspreker. Zou je een luidspreker met een impedantie van 6 kilo ohm hebben, dan kun je de transformator weglaten; er staan dan wel hoogspanning op de luidspreker aansluitingen. Dit kom je nog wel eens tegen bij radio's uit de jaren '20 en '30. Bij erg oude toestellen kom je in plaats van een koppelcondensator ook wel eens een transformator tegen, werkt ook, maar is duurder en de trafo moet van goede kwaliteit zijn.
Weer iets wijzer geworden?
--
Met vriendelijke groet,
Leo Snoeren
https://www.rrd.link/ (onder constructie)
leosnoeren(apenslingertje)freedom.nl
vuurdoop
door johan van wijngaarden , omgeving raamsdonk (noord brabant), 30.04.2008, 12:42 (6051 dagen geleden) @ Leo Snoeren
hoi leo
bedankt voor de duidelijke uitleg
en ja weer iets wijzer
nu nog proberen alles te onthouden
groet johan v.w.