10 Jaar geleden spelend weggezet.... (Techniek Radio/TV)
door Hans Op den Camp , Leusden, 18.12.2010, 10:47 (5090 dagen geleden)
Bewerkt door Hans Op den Camp, 18.12.2010, 11:00
Hallo Allen,
Je leest in advertenties waar een oude radio wordt aangeboden wel vaker een dergelijke opmerking. De verkoper zal zijn toestel uit nieuwsgierigheid
heus wel hebben geprobeerd en blijkt er - in tegenstelling tot tien jaar tevoren - inderdaad geen geluid meer uit te komen.
Ditzelfde overkwam mij gisteren toen ik aan een belangstellende kennis een 30-er jaren toestel wilde demonstreren.
Allereerst de Philips 2634 uit 1931 van zolder gehaald: zelfs geen lichte bromtoon meer terwijl hij 10 jaar geleden nog best aardig speelde.
Daarna een 830A uit dezelfde tijd van zolder gehaald met het zelfde resultaat. Ook deze speelde 10 jaar geleden nog.
Toen een 836A gepakt, ook doodse stilte. Uiteindelijk een Philips 820A (de 830A uitvoering zonder luidspreker) op een externe luidspreker aangesloten
en deze deed het gelukkig wel.
Wat er nu door het lange stil staan in een droge omgeving is stuk gegaan begrijp ik nog niet. Deze toestellen die 10 jaar geleden nog werkten werden
alle met een variac voorzichtig gereanimeerd maar het mocht niet helpen.... De buispennen en de connectors op het chassis zijn schoon dus dat is het niet.
Ik ga dit weekend maar eens aan de gang om één van de toestellen weer spelend te maken. Overigens, mijn Philips 640A uit 1934 heeft helemaal geen last
van dit soort gebreken.
Die radio speelt regelmatig op radio 10 gold en dat houdt hem kennelijk in conditie. Het zijn net mensen die oude radio's, een mens moet ook niet stil blijven zitten .
--
Met vriendelijke radiogroet, Hans
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door Ouwe Schipper , Sassenheim, 18.12.2010, 11:00 (5090 dagen geleden) @ Hans Op den Camp
Bekende gang van zaken Hans....
In het voedingsgedeelte van een radio zit eigenlijk altijd een "elektrolytische condensator"
Het principe daarvan is dat het diëlectricum gevormd wordt als eindfase van de productie, als de condensator al helemaal in elkaar is gezet maar nog geen condensator is. Hij is opgebouwd uit twee stroken aluminium folie die samen opgerold zitten met twee stroken poreus papier. Dat geheel is doordrenkt van een scherp zuur in een aluminium bus opgesloten. Vervolgens wordt er stroom door het geheel gestuurd; aan de positieve pool ontwikkelt zich zuurstof die het aluminium oxydeert. Dat laagje aluminium oxide is het diëlectricum! Uiterst dun, daarom kan de capaciteit van de condensator zo groot zijn.
Maar als zo'n "elco" langdurig ongebruikt weggezet wordt beginnen er dunne plekken en gaten in dat oxydelaagje te vallen en de condensator gaat kortsluiting maken. Voorzichtig opnieuw "formeren" is dan de boodschap; vaak lukt dat, soms niet.
Hoop dat je iets aan deze uitleg hebt
Nico
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door Henk vdB , 18.12.2010, 15:38 (5089 dagen geleden) @ Ouwe Schipper
Om de door Nico genoemde redenen zou ik nu ook geen "moderne" elco meer bevestigen in een oude omhulling. Het is al vaker gezegd, zelfs bij regelmatig gebruik zal een "moderne"elco het niet zo lang volhouden als de veel grotere oorspronkelijke elco. Gewoon de oude elco loskoppelen, als het een vloeistofexemplaar is de vloeistof verwijderen en een "moderne" elco onder het chassis monteren, zodat deze indien nodig simpel weer te vervangen is. Word wakker, verzamelaars. Moderne elco's gaan relatief kort mee!
Uiteraard gaat dat verhaal niet op voor de oudere radio's waar geen elco's inzitten, als die niet meer werken is er wat anders aan de hand.
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door Jan Kootstra , Ede, 18.12.2010, 16:17 (5089 dagen geleden) @ Henk vdB
Ja, doe ik ook... Mee eens.
Mooi onder het chassis plaatsen die elco's en niet in de paddestoel-elco zelf.
Niet wetende wat het een aardig precies karwei is om op een nette manier tot een mooi uitziend eindresultaat te komen. Je leest hierover alleen de succesverhalen en niet, natuurlijk niet, het aantal mislukte pogingen. Erg logisch natuurlijk, doe ik ook niet. Je blijft het altijd zien als het plaatsen van een nieuwe elco in de paddestoel 'mislukt' is. Onder het chassis zie je het niet, op het chassis des te meer.
gr,
Jan
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 18.12.2010, 17:44 (5089 dagen geleden) @ Henk vdB
Dat moderne elco's relatief kort meegaan, klopt wel en niet. Er is heel veel rommel op de markt en er worden ook heel veel ondergedimensioneerde elco's gebruikt in moderne apparaten. Vaak betreft dit laagspanningselco's in impulstoepassingen, maar ook hoogspanningselco's van obscure merken of in zware toepassingen houden het niet altijd lang vol. Maar aan de andere kant:
Hoogspanningselco's zijn alvast anders geconstrueerd dan bovengenoemde laagspanningselco's voor impulstoepassingen en gaan door hun opbouw en relatief lage rimpelstromen alvast langer mee. Als je een merk als Vishay-BC of Epcos monteert, of voor laagspanningselco's bijvoorbeeld ook Panasonic, heb je er naar mijn idee tientallen jaren geen omkijken meer naar. Bezuinig hier echter niet op!
Zeker als je een toestel zo nu en dan laat spelen maar ook weer niet overdreven warm laat worden (dropperweerstanden in U'tjes zijn een mogelijke vijand van elco's) zou volgens de datasheets een levensduur van vele tienduizenden uren (er gaan 8766 uur in een jaar) zonder meer haalbaar moeten zijn.
Bij continugebruik zijn dat natuurlijk geen tientallen jaren, maar of dat bij oude elco's beter was? Ook vroeger, toen dergelijke toestellen nog normaal in gebruik waren, werden ze al vervangen.
Let op: Ik pleit hiermee niet voor het niet plaatsen onder het chassis, ik ging alleen in op het verhaal van de levensduur!
Restauratietechnisch is het immers nog een hele toer om de originele elcobehuizing netjes te openen en te sluiten. Ook zitten de elco's onder het chassis wellicht nog een paar graden koeler, wat de levensduur ten goede komt.
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door John Hupse † , Schoonhoven, 18.12.2010, 18:38 (5089 dagen geleden) @ Maarten Bakker
we hebben hier al vaker over gediscussieerd. Het komt er op neer dat moderne elco's nu eenmaal op een wat andere manier zijn gespecificeerd dan de klassieke elco's. Dit heeft onder meer te maken met het veel bredere toepassingsgebied en met de gereduceerde afmetingen.
Je moet in dit geval allereerst de parameters uitzoeken waaraan de nieuwe elco zou moeten voldoen. Het gaat dan natuurlijk over de capaciteit (meestal uitgedrukt in microFarad) en de werkspanning (in Volt), maar ook over de rimpelstroom (uitgedrukt in milliAmperes) en de gewenste levensduur (uitgedrukt in uren). Met deze 4 parameters en de specs van de nieuwe elco kan je berekenen of deze aan de eisen voldoet.
Wanneer het bovenstaande te veel moeite is kan je het beste kiezen voor een qua afmetingen zo groot mogelijke elco. Dat geeft de meeste kans op een succesvolle vervanging, maar biedt uiteraard niet dezelfde zekerheden als een berekening.
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door Maarten Bakker , Haarlem / Delft, 19.12.2010, 01:41 (5089 dagen geleden) @ John Hupse †
Hallo John,
Een zeer terechte aanvulling op alle punten!
Datasheets lezen is erg belangrijk in zulke gevallen. Wat er soms trouwens niet in staat: de bij 105 graden opgegeven levensduur verdubbelt voor elke 10 graden lagere omgevingstemperatuur.
Bij de condensatoren van BC en Epcos die ik in gedachten had, gaat het inderdaad ook om zo groot mogelijke exemplaren, je komt ze ook tegenwoordig nog vaak tegen als primaire afvlakelco in wat grotere netgevoede apparatuur en 160/250V varianten bijvoorbeeld in plasmatelevisies. Ik ben de naam even kwijt, maar ze lijken qua constructie sterk op de elco's die nog in de laatste generaties buizenapparatuur werden toegepast.
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door Philip , ,s-gravenhage, 18.12.2010, 22:10 (5089 dagen geleden) @ Maarten Bakker
Hallo Allemaal
Gek soms zie je werk op dit forum en omdat het moet en/of dat het niet anders kan.
Natuurlijk is dit tevens al een lange tijd punt van discussie ,zelfs in de
uitgave van de n v h r staat hier veel geschreven en geloofme het leek wel
een srtijd welke oplossing het beste was.
Nu heb ik altijd de boven deksel verwijderd en de in houd vervangen je kan dit
nagenang vele malen doen indien je een verkeerde elko voor vernieuwing hebt gekozen.
Je kan me altijd een mailtje geven en of opbellen mogelijk via een praatje
kom je toch op leuke oplossingen.
Met vriendelijke groet Philip
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door Paul Brouwer , Haarlem, 18.12.2010, 21:48 (5089 dagen geleden) @ Henk vdB
Mee eens. Ook ik heb één keer zo'n oude elco van nieuwe inhoud voorzien maar dat een eens en nooit meer.
Je krijgt die bussen nooit meer zo mooi dicht als ze zaten en onder het chassis zit doorgaans ruimte genoeg
om daar een paar moderne elco's weg te werken.
Groeten,
Paul
--
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door freddy vercruyce , 18.12.2010, 11:08 (5090 dagen geleden) @ Hans Op den Camp
Hallo Hans
Het spreekwoord zegt: rust roest. Ik doe mijn gereviseerde radio’s regelmatig eens spelen .Zo om drie;vier maand passeren ze allemaal eens de revue voor een paar uurtjes. Nu is het wel zodat ik geen 50 radio’s in mijn verzameling heb en ik me goed kan voorstellen dat dit bij sommige verzamelaars onder ons zou betekenen dat ze alle dagen een paar radio’s aan de gang zouden moeten hebben. Niettegenstaande deze maatregel heb ik momenteel ook een 638a die aan een onderzoek toe is .Als jel op het moment van restauratie enkel de nodige componenten vervangt om het toestel spelend te krijgen heb je veelkans dat na (zeker 10 jaar ) er eentje het terug laat afweten.
Je gaat wel af als een gieter als je iemand op bezoek hebt en je wil heel fier tonen hoe goed het toestel het nog wel doet en er niets uit die luidspreker komt
Groetjes
Freddy
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door Hans Op den Camp , Leusden, 18.12.2010, 12:03 (5090 dagen geleden) @ Hans Op den Camp
Dag Nico en Freddy,
Bedankt voor jullie reactie. Een dergelijke ervaring met die oude vloeistof gevulde elco´s heb ik ook wel. In de meeste gevallen is na bijna 80 jaar
het boorzuur in de beker elco´s verdampt en vertonen dergelijke allereerste elco´s een niet meer te herstellen sluiting door de in de vloeistof naar beneden gedwarrelde
oxide deeltjes die een geleidende prut vormen onder in de beker elco.
De enige en historisch goeie methode is dan om de oude zooi er uit te halen en er moderne elco´s op een onzichtbare manier in te monteren (zie ook Tips & trucs).
De 2634 en de 830A hebben echter nog geen zuurgevulde elco's maar hebben condensatorblokken met in parafine gedrengde opgerolde stroken tinfolie met een diëlectricum van
dun papier.
Kennelijk presteren ook dergelijk condensatoren beter wanneer ze regelmatig in gebruik zijn. Dat heb ik nu zelf gemerkt aan mijn 820A.
Want nu hij bijna 5 uur aaneen speelt is al het gemurmel en gelispel en geknisper verdwenen en speelt de radio gewoon weer zuiver en goed. Gewoon ongeveer zoals hij in 1931 klonk.
En ook de overige condensatoren blijven beter in conditie door regelmatig gebruik.
Nou, weer wat geleerd. Wat zijn de HiQ en HiFi liefhebbers dan te benijden; zij hoeven meestal maar een of twee oude toestellen in conditie te houden.......
--
Met vriendelijke radiogroet, Hans
10 Jaar geleden spelend weggezet....-Philips artikel
door Maurice , Dordrecht, 18.12.2010, 18:46 (5089 dagen geleden) @ Hans Op den Camp
http://84.87.34.146/Collectie/service_info.htm
Op mijn site staat een artikel uit het service maandblad over de levensduur van elektrolytische condensatoren.
Daarnaast slaat de corrosie ook neer op contacten en dergelijke.
Ook de buizen worden wat lui.
Na enkele dagen spelen fleuren ze vaak weer behoorlijk op.
Juist bij stilstand verouderen componenten gewoon door.
Zeker zaken als condensatoren.
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door buurjongen , helmond, 21.12.2010, 05:13 (5087 dagen geleden) @ Hans Op den Camp
Beste radioverzamelaars,
Bij deze wilde ik jullie even hartelijk danken voor alle informatie. Ik heb enkele oude Philips-radiotoestellen en heb verder geen verstand van die techniek ( althans, ik kan zelf niks repareren ). Een goede vriend van mij heeft mijn radio's weer werkend gemaakt. Ik wist helemaal niet dat je ze eens in de zoveel tijd moet laten spelen, omdat het anders wel erg stil wordt rond mijn radioverzameling...
Ik heb niet veel toestellen ( 6 ), maar deze zijn wel in prima originele staat. En ( dat vind ikzelf zeker zo belangrijk ) ze doen het ook allemaal. Ik heb Philips radio-toestellen van 1928 t/m 1931. Ik neem aan dat jullie verhaal ook voor mijn type radio's geld ( 2514-2511-2531-2634-932A-BX209U. De laatste is trouwens van latere datum, maar hij staat zo leuk in mijn keuken ). En ik vroeg mij af of dit ook geldt voor luidspreker. Ik heb begrepen dat daar ook een spoel inzit enzo ( ik heb o.a. 2016-2019-2007, 2021, meesterzanger ). Is het ook beter om deze eens op de radio aan te sluiten en te laten werken ?
groeten van henk.
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door Paul Brouwer , Haarlem, 22.12.2010, 00:15 (5086 dagen geleden) @ buurjongen
Henk,
Voor alle voledigheid is het typenummer van de bx209U de 209U.
De BX272U kreeg de BX-nummer mee. De 209U niet.
Groet,
Paul
--
10 Jaar geleden spelend weggezet....
door buurjongen , helmond, 22.12.2010, 12:53 (5086 dagen geleden) @ Paul Brouwer
Beste Paul,
Ik bedoelde dit model, op de foto.