capaciteitsmeting (Techniek Radio/TV)

door Patrick2 @, Antwerpen, 31.01.2011, 17:00 (5045 dagen geleden)

Hoi iedereen,
Ik heb afgelopen zondag op de beurs een LC meter gekocht. Ik ben er erg blij mee want nu kan ik 'ns eindelijk de condensatoren in m'n junkbox eens testen. Er zijn meerdere in de vuilnisbak beland.
Ook ik ben bezig met het herstellen van een SBR821 en alle "teerdotten" worden vervangen. Telkens ik er een lossoldeer meet ik de cap even na, als ie kapot is verschijnt "OL" op het schermpje van de meter. Zo heb ik er slechts één gevonden, enkele meten nog de oorspronkelijke waarde (worden toch vervangen) maar de meeste geven een hogere, soms de dubbele,capaciteitswaarde op de meter.
Kan dit kloppen ? Ik moet nog leren om de meting te interpreteren en hulp hierbij is welkom...

capaciteitsmeting

door Matthias Meijer @, Dordrecht, 31.01.2011, 17:09 (5045 dagen geleden) @ Patrick2

Handig om even te vermelden om wat voor merk/type LC meter het gaat.

In zeer veel gevallen meten die dingen, net zoals mulitmeters, met een lage spanning. Hierdoor vallen condensatoren die pas bij een wat hogere spanning lek of doorslag vertonen niet door de mand, maar kunnen dan later alsnog voor problemen zorgen.

Wat je in ieder geval kunt afleiden uit een (veel) te hoge gemeten capaciteitswaarde ten opzichte van wat het dient te zijn, is dat de condensator dan in ieder geval niet meer is wat hij hoorde te zijn.
In vrijwel alle gevallen duidt dit dan toch op verandering van eigenschappen van het dielectricum, en dat komt de kwaliteit vaak niet ten goede.

Verder is de beste condensatortester vaak gewoon het apparaat waar de condensatoren in zitten. Haal de condensator aan de 'koude' kant los, zet je (digitale) multimeter er tussen, en meet de spanning. Aangezien je de interne weerstand van je multimeter weet, kun je aan de hand van de gemeten spanning iets afleiden over de lekstroom van de condensator. Wet van Ohm toepassen.

Groeten,

Matthias

capaciteitsmeting

door hyperbo @, kapellen Belgie, 31.01.2011, 19:44 (5045 dagen geleden) @ Patrick2

Hoi Patrick;

Het is inderdaad een juiste vaststelling dat je daar maakt; meestal is de capaciteit van dergelijke condensatoren hoger ( tot zelf een factor x 2 of zelfs x3 ).
Dit komt vermoedelijk door het uitdrogen waardoor de verschillende laagjes dichter opeen komen te zitten , dus dunner dielectricum geeft dan een hogere capaciteit.
Buiten de capaciteit van een oude condensator is er echter wel een andere parameter die veel van belang is namelijk ofdat de isolatieweerstand nog goed is,m.aw dat de condensator niet lekt. Dit kan je het best meten d.m.v. een weerstandsmeting op hoge spanning ( bijvoorbeeld met een Megger ); doch wie doet nu zo iets?? Ik gebruik al jaren een digitale capaciteitsmeter en ben tot de volgende conclusie gekomen; 1...die oude ERO en WIMA condensatoren moet je niet nameten...verloren moeite; die zijn altijd slecht.
2: Die mosterdkleurige Philips condensatoren en die gele polyestercondensatoren ( jaren 60 )..die moet je ook niet uitmeten; die zijn altijd goed ( heb er al duizenden gemeten, nog nooit een slechte gevonden.)
Dan....als de condensator elektrisch lekt dan is zijn capaciteit in 99,99 % van de gevallen ook niet goed meer..inderdaad meestal een veel hogere capaciteit ( + 100 of zelf + 200% )...anderzijds als een condensator treft die
nog een juiste waarde meet ( hou wel rekening met de eventuele tolerantie )...wel als de waarde nog goed is dan mag je er bijna zeker van zijn dat hij electrisch ook nog goed is, m.a.w. dat hij niet lekt.
Dus kort samengevat, zo een capaciteitsmeter is leuk in het begin en bij twijfelgevallen, later weet je zonder te meten al direct welke nog goed zijn en welke slecht.
Groetjes..Dirk

capaciteitsmeting

door Matthias Meijer @, Dordrecht, 31.01.2011, 19:56 (5045 dagen geleden) @ hyperbo

Dit komt vermoedelijk door het uitdrogen waardoor de verschillende laagjes dichter opeen komen te zitten , dus dunner dielectricum geeft dan een hogere capaciteit.

De capaciteit kun je berekenen door [image] waarin de dikte van het dielectricum in de noemer staat. Wil een capaciteit aanzienlijk in waarde toenemen, dan moet het wel heel erg samengeperst worden/krimpen. Lijkt mij fysisch lastig worden. Grootste invloed zal een verandering van de dielectische constante epsilon hebben, en dat kan komen door veroudering (verandering van de materiaaleigenschappen zelf of inwerking van externe invloeden zoals vocht). De oppervlakte A zal ook niet verveelvoudigen.

Dus kort samengevat, zo een capaciteitsmeter is leuk in het begin en bij twijfelgevallen, later weet je zonder te meten al direct welke nog goed zijn en welke slecht.

Kristallen bollen heten de meetapparaten die dit laatste kunnen.

Meten is weten maar weet vooral hoe en wat je meet.

Fouten van onderbrekingen van de verbindingen (dus geheel geen capaciteit of een zéér lage) kun je met een eenvoudige capaciteitsmeter ook nog vinden, en daar willen de zogenaamd 'goede' types ook nog wel eens aan lijden, met name als ze uitgesoldeerd zijn.

Verder zijn je ogen ook een goed meetapparaat om te kijken naar scheurtjes in de isolerende omhulling. Dan is een condensator ook meteen verdacht.

Groeten,

Matthias

capaciteitsmeting

door Jan Kootstra ⌂ @, Ede, 31.01.2011, 20:37 (5045 dagen geleden) @ Matthias Meijer

@@@@ Dus kort samengevat, zo een capaciteitsmeter is leuk in het begin en bij twijfelgevallen, later weet je zonder te meten al direct welke nog goed zijn en welke slecht.

Leuk... niet deze reactie om nu onderling heen en weer te gaan pingpongen... maar ze noemen dit ook wel eens ervaring. ;-)

Een losse, goede, capaciteitsmeter is vind ik overigens voor onze hobby en in de context van 'meten is weten' een must.

gr,

Jan

capaciteitsmeting

door Ed van der Weele † @, Zeist, 01.02.2011, 00:31 (5045 dagen geleden) @ Matthias Meijer
Bewerkt door Ed van der Weele †, 01.02.2011, 01:03

De capaciteit kun je berekenen door [image] waarin de dikte van het dielectricum in de noemer staat.

Die formule verdient het om op een Delfts blauw tegeltje te worden afgedrukt en boven elke werkbank te worden opgehangen.
Het zou veel foutieve veronderstellingen omtrent papiercondensatoren voorkomen.

Wil een capaciteit aanzienlijk in waarde toenemen, dan moet het wel heel erg samengeperst worden/krimpen. Lijkt mij fysisch lastig worden. Grootste invloed zal een verandering van de dielectische constante epsilon hebben, en dat kan komen door veroudering (verandering van de materiaaleigenschappen zelf of inwerking van externe invloeden zoals vocht). De oppervlakte A zal ook niet verveelvoudigen.

Dat lijkt me de enig juiste conclusie. De eigenschappen van het diëlektricum veranderen. Niets anders.

Een ander feit waaraan veel verkeerde conclusies worden opgehangen is de meetfout van veel capaciteitsmeters. Met name de capaciteitsmeters die in digitale multimeters zijn ingebouwd geven enorme miswijzingen aan zodra een weerstand parallel aan de condensator is geschakeld. En - hoe vervelend ook - een lekkend diëlektricum is niets anders dan een parallelweerstand aan die condensator.

Voor Philips teerklonten, Wima chocoladebonbons en ERO papier/was condensatoren (om een paar voorbeelden te noemen) is er 1 test die de juiste informatie geeft: een lektest met de werkspanning van de betreffende condensator. Al het overige is onnodig en kan zelfs misleidend zijn.

capaciteitsmeting

door Nico den Haak, 31.01.2011, 20:41 (5045 dagen geleden) @ hyperbo

Hoi Dirk,

Wie meet ze nog met een megger...
Ik doe dat nog wel eens :-)
Dat werkt prima.
Ook de Philips LC brug werkt heel goed voor teerbollen e.d.
Ik heb ook nog een professionele captester, deze geeft bij lekke exemplaren onveranderlijk een veel hogere capaciteit aan.
Dat zegt best een hoop dus, mits je captester van een goed beproeft model is.
Ik heb het bouwpakket dingetje uit de Electuur, jaren 80...

Sinds kort ook een goede ESR meter gekocht, deze is enkel om de schijnbare serieweerstand van een moderne elco door te meten.
Werkt zeer goed.

Groet,

Nico.

capaciteitsmeting

door Piet Kralt @, Rotterdam, 31.01.2011, 21:41 (5045 dagen geleden) @ Patrick2

Het hangt er van af op welk meetprincipe de LC-meter is gebaseerd. Als de condensator als onderdeel van een RC-oscillator wordt geschakeld, zal een lekke condensator een te grote waarde aangeven. Maar een dubbele waarde is wel erg veel. Veroudering zal daar dan ook wel een rol spelen.

Met een meting van de capaciteit zijn lang niet alle belangrijke eigenschappen van de condensator vast te stellen, ook lek niet. Daarvoor waren in de hoogtijdagen van de buis dan ook speciale lektesters in omloop. Het principe is erg eenvoudig. Er word een gelijkspanning over de condensator gezet en gekeken of er stroom gaat lopen. Elco's die in de voeding gebruikt worden, lekken bijna altijd wel een beetje. Koppelcondensatoren mogen uiteraard niet lekken.

Bij de artikelen staan voorbeelden van zelf te bouwen lektesters.

Pieter Kralt

capaciteitsmeting

door kris @, Gent België, 31.01.2011, 22:55 (5045 dagen geleden) @ Piet Kralt

vele (goedkope) capaciteitsmeters meten de waarde van de condensator via een of ander truukje, en deze truuk werkt slechts als de capaciteit goed is... ha!.... maw , je hebt aan dit soort meters niets bij een herstelling waarbij je twijfelgevallen onderzoekt, wel bij het uitsorteren van een lading nieuwe ongestempelde exemplaren.
Wil je oude exemplaren meten dan heb je een "brug" nodig, maakt niet uit of ze met buizen (philiscoop, heatkit,knight,..) , getransistoreerd(marconi,GRC,HP,etc, analoog of digitaal is, feit is ze zijn wat prijziger en de niet automatische zijn wat moeilijker in gebruik.
In het geval van teerknollen is een capaciteitsmeting niet nodig, een isolatiemeting is veel belangrijker. Zoals Mathias en anderen al aangaven gebeurt dit het vlots bij een hogere spanning (bvb 100V)

groeten

Kris

capaciteitsmeting

door Patrick2 @, Antwerpen, 01.02.2011, 16:54 (5044 dagen geleden) @ kris

Bedankt voor de reacties !
Ik kan alvast één ding afleiden: als de waarde helemaal niet overeenkomt met wat op de condensator of het schema staat... vervangen!
Op zich hoef ik dus geen spijt te hebben van de digitale LC meter die ik gekocht heb.
Bedankt iedereen !

capaciteitsmeting

door Anton van den Oever @, Hazerswoude-dorp, 01.02.2011, 07:20 (5045 dagen geleden) @ Patrick2

Ik moet nog leren om de meting te interpreteren en hulp hierbij is welkom...

Héél verstandig om je te verdiepen in de mogelijkheden en beperkingen van je meetinstrumenten, alleen zo is het mogelijk om betrouwbare metingen uit te voeren.
Om je een beetje op weg te helpen is deze tread denk ik wel interessant voor je:
http://www.nfor.nl/archief/index.php?id=44858
Over oude condensatoren staat hier ook nog wel het een en ander:
http://www.nfor.nl/archief/index.php?id=81494
Succes
m.vr.gr.
Anton van den Oever

capaciteitsmeting

door Maurice ⌂ @, Dordrecht, 01.02.2011, 16:50 (5044 dagen geleden) @ Anton van den Oever

http://www.nfor.nl/archief/index.php?id=44858

mooie tijd was dat toen mijn captester het nog deed:BAD:
2e x trafo uitgefikt na avondje onder spanning.

Het is hier al zo enorm vaak aan de orde geweest dit onderwerp.

Zo enorm veel ook te vinden op het Inet over dit onderwerp.

Een gemiddelde tester gebruik je om bv onbekende caps te testen waarvan de tekst verdwenen is.

Vervolgens heb je met oude rommel te maken en dien je een isolatie test uit te voeren.

In het kort.
Meet je een juiste capaciteit wil dit van een oude cap nog niet zeggen dat de isolatie nog goed is en zoals gezegd onder werkspanning ook nog functioneert.

Een goede isolatie test wil niet zeggen dat daarmee ook de capaciteit per definitie nog op orde is.
Er kan bv een doorslag hebben plaats gevonden waardoor bv in een opgerolde film condensator toch de capaciteit te veel afwijkt door sluiting tussen enkele wikkelingen.

capaciteitsmeting

door fred101 ⌂ @, Waardenburg, 01.02.2011, 18:05 (5044 dagen geleden) @ Maurice

Vroeger waren er elco' s met soms wel een een 50% tolerantie. Als de elco of C slecht is dan kan de capaciteit toch nog goed zijn, als de capaciteit goed is kan de elco nog best DC lekken boven een bepaalde spanning. Een sterk afwijkende capaciteit is meestal wel foute boel. Komt bij moderne drooggekookte elco's meestal voor. Ik heb een leeggelopen jaren 60 elco, 400V/40uF. Deze lekt DC net onder de werkspanning, hij is leeggelopen met veel rook en gesis maar ESR en capaciteit zijn in orde.,

Ik doe altijd als ik er een test (afhankelijk van de toepassing)
-ESR (niet met zo' n commercieel geval ala parker die bijna alles onterecht afkeurd, nooit klachten dus want hij keurt dus ook nooit onterecht goed)
- DC lekkage, kan ik tot 15KV meten
- capaciteit

Belangrijk: Als je LC meter OL aangeeft is dat meestal niet omdat je condensator rot is maar omdat hij niet helemaal leeg was. Oorzaak nummer en van geroosterde LC meters. Eerst meten met een multimeter. Ik heb een elco gehad waar de volle spanning op bleef staan (heel hoge ESR)maar je kon hem gewoon kortsluiten. Dan duurde het een minuut ofzo tot hij leeg was maar genoeg spanning om eventueel een LC meter te mollen.

--
Fred\'s opvangtehuis voor verweesde buizenbakken
http://www.pa4tim.nl

capaciteitsmeting

door kris @, Gent België, 02.02.2011, 23:11 (5043 dagen geleden) @ Maurice

@maurice: mag ik even vragen bij welke C meter je zomaar de trafo er twee keer uitfikt?

groeten

Kris

RSS Feed van deze thread
powered by my little forum