Buizentester perrikelen

Hallo radio liefhebbers,

Sinds een tijdje doe ik aan het verzamelen van oude radio's en dan bij voorkeur vooroorlogse toestellen. Ik wil mijn verzameling vanwege financiën en ruimte zeer beperkt houden maar ik vrees het ergste. Ik vind dergelijk oude toestellen ontzettend mooi.

Inmiddels in het bezit van een paar oude toestellen en een paar oude pennen buizen. Vanzelfsprekend ga ik er vanuit dat toestellen van bijna 80 jaar niet meer functioneren. In enkele van mijn radio's zitten geen originele buizen meer . Besloten er een leuk restauratie project voor komende winter van te maken en de onderdelen alvast te verzamelen. Dan is het wel erg belangrijk te weten of en welke van mijn buizen nog werken. Zonder buizentester doe je dan niet zoveel.
Maar ja... de testers welke ik had gezien hadden wel erg veel knopjes en waren best prijzig.

Onder andere zocht ik een 1823 gelijkrichterbuis. Eveneens een verzamelaar/liefhebber kon mij zo'n buis leveren. Uit nieuwsgierigheid heb ik gevraagd de werking van deze buis eens te laten zien op een tester, omdat ik dit nog nooit had gezien. Dit gebeurde op een mij onbekende tester van het merk Funke. Ik was zeer onder indruk van de eenvoudige bediening van het apparaat. Niks geen draaiknopjes maar een soort (predefined) prikkaart. Pennetjes in de juiste gaatjes zetten, de meter uitlezen en klaar!!! Kenners vertelden mij dat voor het testen van oude pennenbuizen ik goed uit de voeten kon met een Funke W 10 of een oude Neuberger. Ik dacht; als het zo eenvoudig kan zoek ik ook een Funke of Neuberger. Helaas.......... :-( Een Funke blijkt toch best wel zeldzaam en prijzig en de Neubergers welke ik heb gezien werken niet met het "prikkaart"systeem

Toch ben ik zowaar inmiddels de trotse eigenaar van een Neuberger We 234 geworden. Een prachtig apparaat wat goed past bij de leeftijd van de radio's welke ik verzamel.

[image]

Vol enthousiasme ben ik begonnen al mijn oude lampen te te testen. Zo ook de exemplaren welke ik als goed werkend (80% of meer) heb gekocht. Met het apparaat ingesteld volgens de waardes aangegeven op het originele datablad leken deze buizen redelijk in orde. Maar als ik in de online buizen datasheets van Meneer Huspe kijk zie ik heel andere waardes.

Goed, zoals gezegd, een apparaat van 1934 kan defect zijn dus eerst eens de tester eens openschroefen. Wat ik zag kan ik maar in twee woorden samenvoegen; Deustsche grundlichkeit. Het ziet er uit als nieuw !

[image]

Alleen de weerstand welke in het diode testcircuit zit is ooit wat heet geweest en half afgebladerd.

Benieuwd naar de oorzaak van voorgenoemde verschillen beslotende de diverse instellingen zoals rooster voorspanning, schermrooster en anodespanning van de tester eens te meten. Resultaat; helemaal niets! Multimeter omschakelen naar wisselspanning en jawel...ongeveer de waardes zoals ingesteld! Bij mijn weten worden buizen ( op de gloeidraad na) toch getest met gelijkspannig gelijksspanning. Voor de zekerheid heb ik het met een scope nog eens nagemeten maar overal zie ik wisselspanning. Ook vind ik enkele met name hf tetrodes opmerkelijk goed meten ( 130%!) Volgens de WE234 databladen werken deze veelal met een lage rooster voorspanning. Ik ben deze spanning eens gaan meten en deze blijken nogal wat lager te zijn als de schaal bij het knopje doet vermoeden
Bijvoorbeeld wanneer ik de knop op 2 zet meet ik 0.6 volt, stand 5 is 1.6 volt en tien is 8.6 volt.Wanneer vik de knop 15 zet met ik ook 15 volt. Dit is wel heel opmerkelijk. Met een lage rooster voorspanning meten buizen denk ik veel beter.

Nu ben ik benieuwd of er op dit forum iemand is die ook een WE234 bezit. Ik ben namelijk benieuwd of de door mij gemeten rooster voorspanningen normaal zijn. Is deze tester nog wel geschikt voor het testen van buizen vraag ik mij af. Ik lees wel eens iets over buizen met gelijkstroom gloeidraad. Ook dezen kunnen denk ik niet getest worden op deze tester. Of maakt dit niet uit?

Tot slot; Wat is een binode?

Groet aan iedereen,

Samuel

Reageer op dit bericht

1303 keer gelezen

Hallo Samuel
Het maakt niets uit of je een buis meet met gelijk of wisselspanning, de te meten buis werkt al als gelijkrichter, de negatieve perioden worden dus niet doorgelaten.
Hoewel ik deze tester zelf niet bezit, heb ik jaren geleden wel eens wat aan zo’n tester gedaan en zouden de spanningen wel moeten kloppen naar mijn idee, je zou de potmeter voor het instellen van de stuurrooster spanning eens na kunnen zien, hierdoor loopt meestal ook de gehele (anode & schermrooster) stroom van de te meten buis.
Je kan de instelling controleren door tijdens het testen van een bepaalde buis de anodestroom en de stuurrooster spanning te meten en deze te vergelijken met de gegevens van de fabrikant. (karakteristiek)
Gebruik hiervoor een goede true RMS meter of een ouderwetse AVO 8 o.i.d.
Kijk overigens wel goed uit met meten, ik meen dat dit apparaat een spaartrafo heeft, het is dus niet van het net gescheiden, althans voor zover mij bekend.
Een binode ligt al bij je op de tafel in de vorm van een 1823, het is dus niets anders dan een dubbele diode (gelijkrichter)
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Reageer op dit bericht

1039 keer gelezen

Wat is een binode?

Een binode is een combinatiebuis waarin een triode is gecombineerd met twee diodes, of waarin een tetrode is gecombineerd met een diode.

Een bekende binode is de E444.
[image]

Bijvoorbeeld wanneer ik de knop op 2 zet meet ik 0.6 volt, stand 5 is 1.6 volt en tien is 8.6 volt.Wanneer vik de knop 15 zet met ik ook 15 volt. Dit is wel heel opmerkelijk. Met een lage rooster voorspanning meten buizen denk ik veel beter.

Nog beter is om de tester eerst te repareren, je verkrijgt anders geen juiste meetresultaten.

--
http://www.hupse.eu/radio

Reageer op dit bericht

919 keer gelezen

Vanwege de "eenvoud" van deze tester werkt deze met van de databladen afwijkende stromen en spanningen.
De meetresultaten moet je dus alleen vergelijken met de waarden in de bijbehorende tabel :-) .
Zo gedaan werkt deze tester toch wel aardig goed,de HF tetrodes geven altijd vrij wonderlijke meetresultaten maar bij deze buizen is alles tussen 0,5 en 2,5 mA gewoon goed.
De HF tetrodes met 0,5 tot 1 mA emissie geven meestal nog de beste resultaten omdat deze met hun hogere inwendige weerstand de aangesloten anodekring minder dempen :CAP: .
Overigens werken de veel geroemde testers ook met wisselspanning op de anode en moet ook hier met de meetresultaten geinterpreteerd worden.

Henk

Reageer op dit bericht

840 keer gelezen

zo gedaan werkt deze tester toch wel aardig goed

Je bedoelt, denk ik, dat deze tester goed zou kunnen werken na een reparatie.

Een probleem dat door Samuel wordt benoemd is dat de toegevoerde roosterspanning bij instelling op b.v. 5 volt slechts 1.6 volt is.

Dit kan een aantal oorzaken hebben. Controleer allereerst de manier waarop de roosterspanning wordt gemeten. Sommige wisselspanningsmeters hebben immers een lage ingangsweerstand, b.v. 1000 ohm per volt. Gebruik in dat geval een andere meter, die wel geschikt is. Bij elk soort meting is het belangrijk om een idee te hebben van wat er wordt gemeten, en om na te gaan of de meetcondities het meetresultaat niet te veel beïnvloeden.

[image]

De schakeling voor het opwekken van de roosterspanning is hierboven weergegeven. Controleer eerst de trafospanning, deze moet 20 volt zijn. Meet daarna de spanning op de loper van de potmeter, deze moet overeenkomen met de ingestelde waarde. Wanneer de spanning te laag is maak dan de verbindingsdraad naar de loper los, en herhaal de meting. Op deze manier vind je het defecte onderdeel het snelst.

Denk ook aan de veiligheid, gebruik dus altijd een scheidingstransformator bij het aansluiten van deze buizentester. Zeker bij het foutzoeken aan zo'n apparaat is dit noodzakelijk.

--
http://www.hupse.eu/radio

Reageer op dit bericht

808 keer gelezen

Hallo iedereen,

Dank iedereen voor de reacties tot nu toe

Het lijkt mij inderdaad oppassen met de spanningsvoorziening van het apparaat.
Een neon spanningszoeker licht op. Wanneer ik de netstekker omdraai gebeurt dit niet. Anton den Oever spreekt over een spaartrafo. Spaartrafo's ken ik niet. Ga ik nog eens uitzoeken. Ik heb een schema gevonden van een iets recenter apparaat namelijk een WE237. Ik ga er vanuit dat dit grotendeels hetzelfde toestel is. Hier zie ik gewoon een trafo met gescheiden primaire en secundaire wikkelingen dus zou er niets mee aan de hand moeten zijn. Toch ben ik even wat voorzichtiger geworden.

Grappig te zien wat een binode is. Op het apparaat wordt zelfs een voet aangewezen waar einfache binoden in getest kunnen worden. Dit zullen denk dan triodes met een diode zijn. Ga nog eens uitzoeken waar dergelijke buizen in gebruikt werden. Apart dat er niets over triodes op het apparaat gemeld wordt.

Als ik het goed begrijp moet je beslist testen met de instellingen van de originele databladen en kan je dus niet de specs uit buizenboeken of zoals aangegeven op websites gebruiken? Ik wou namelijk een b228 testen maar deze kon ik in de bijbehorende databladen niet terug vinden.

Voor wat betreft de rooster voorspanning instelling ben ik iets verder helaas met een zeer teleurstellend resultaat. Ik heb de potmeter helemaal los gesoldeerd en getest. Het eerste stukje van het regelgebied blijft de weerstand nagenoeg hetzelfde, begint op 1/6 regelgebied even zeer sterk te "springen" en regelt daarna keurig lineair op tot zo'n 850 Ohm terwijl de potmeter 1 k hoort te zijn. Toch leek aan deze draadgewonden potmeter niets te zien.

[image]

Besloten het ding eens verder te demonteren en toen werd het mij duidelijk

[image]

Toen ik de potmeter zo bekeek dacht ik de weerstandsdraad te kunnen zien en dit zag er uitstekend uit, maar het blijkt dat het eigenlijke weerstandslichaam in de potmeter zit. Waarvan ik dacht dat het eigenlijk de weerstandsdraad zou zijn is niet meer dan de verbinding tussen de loper en de weerstand. Er is op de foto zeer goed te zien dat een deel van de weerstand erg heet geweest. Ook zitten er onderbrekingen in. Dit beschadigde gedeelte is precies het gedeelte voor de lage roosterspanningen.

Nu ben ik zeer teleurgesteld want ik heb een tester welke ik in de vitrine kan zetten met een briefje erbij van; Zo ziet een buizentester van 1934 eruit, helaas defect.

Of ik moet een potmeter met ragfijn draad opnieuw zien te wikkelen, of ik moet een nieuwerwetse potmeter zien te vinden. Of heeft iemand misschien nog iets voor mij?

Vriendelijke groet,

Samuel

Reageer op dit bericht

755 keer gelezen

Hallo Samuel .... draadgewikkelde potmeters van 1KΩ zijn nog volop te verkrijgen.

Even Googelen en hier bv: http://www.2dehands.be/elektronische-apparatuur/overig-apparatuur/elektronica-onderdele...

Groeten ... Hugo Sneyers

Reageer op dit bericht

776 keer gelezen

Hallo Hugo,

Da's een rappe reactie,

Dank voor de link. Met het monteren van een andere potmeter is het toestel niet meer origineel en dat vind ik zo jammer. Ook heeft de originele potmeter een asje van 6 mm en een chassisgat van 7 mm. De kans dat ik een dergelijk "slanke" potmeter tegenkom is denk ik al een stuk kleiner. Of ik moet boren in zowel de knop als de kast

Groet,

Samuel

Reageer op dit bericht

726 keer gelezen

Hallo Samuel,

De kans dat ik een dergelijk "slanke" potmeter tegenkom is denk ik al een stuk kleiner. Of ik moet boren in zowel de knop als de kast

Hoezo? De kans is heel groot, en zo te zien op de foto is dat ook zo, dat deze as ook gewoon 6mm is.
Dat is een bijna standaard maat voor assen van potmeters.
6,35mm wil ook nog weleens voorkomen, maar dan heb je het grotendeels wel gehad.

Met vriendelijke groet,

Arjan

Reageer op dit bericht

744 keer gelezen

Hallo Samuel
Een spaartrafo is een transformator zonder aparte primaire wikkeling, de secundaire(s) is dan gewoon door gewikkeld of zit(ten) op een aftakking.
Het woord komt van ”uitsparen” heb ik mij wel eens laten vertellen.
Een andere benaming is autotrafo.
Zo uitgevoerde apparaten staan dan in directe verbinding met het lichtnet en kunnen daarom gevaarlijk zijn.
Dit komt bij wat oudere buizentesters vaker voor dan je denkt.
Als ik het schema op het kleine plaatje hier: http://www.radiomuseum.org/r/neuberger_universal_roehrenpruefge.html , bekijk dan lijkt het er toch sterk op dat het apparaat niet van het net gescheiden is, maar mogelijk heb je een andere (latere) uitvoering.
Tja, een originele potmeter vinden lijkt me niet veel kans van slagen te hebben, maar draadgewonden potmeters met 6 m/m as zijn goed verkrijgbaar o.a. bij Conrad.
Met wat handigheid kun je de oude leeg slopen en met een as koppelingetje het asje koppelen aan de nieuwe, gat en overige maten blijven dan ongewijzigd en de tester is weer bruikbaar.
Altijd beter dan in de kast zetten en alleen maar naar kijken.
m.vr.gr.
Anton van den Oever

Reageer op dit bericht

758 keer gelezen

een dergelijke potmeter raakt vaker defect bij buizentesters, er is immers vrijwel nooit voorzien in een stroombeveiliging. Bij een buis met een stuurroostersluiting loopt er dus een veel te hoge stroom en verbrandt in korte tijd de fijne weerstandsdraad van de potmeter.

Het is bij elke tester van groot belang om eerst de kortsluittest (in dit geval via de Slussprüffassung) te doen, en dan pas de anodestroomtest. Deze voorgeschreven procedure voorkomt dit probleem. Alleen bij emissietesters speelt dit probleem niet omdat deze wel een ingebouwde stroombeveiliging hebben.

Wat betreft de nettrafo, dit is een normale nettransformator waarvan de primaire tevens gebruikt wordt als autotrafo. Hiermee wordt de 220 volt voor de kortsluittest opgewekt. Let dus goed op de veiligheid.

Nu ben ik zeer teleurgesteld want ik heb een tester welke ik in de vitrine kan zetten met een briefje erbij van; Zo ziet een buizentester van 1934 eruit, helaas defect.

Dat is een goede mogelijkheid, deze wordt b.v. door musea veel toegepast.

Een andere goede mogelijkheid is om de tester weer functioneel te maken. Ik begreep eigenlijk uit het verhaal dat dat de bedoeling was. Vandaar mijn eerdere advies om het apparaat eerst te repareren alvorens het te gaan gebruiken. Men test immers vaak buizen op defecte testers, en dat schiet natuurlijk niet op.

Het gaat hier om een standaard lineaire enkelslags potmeter, dat kan het probleem toch niet zijn? De waarde is 1000 ohm bij minimaal 1 Watt. Meestal zijn commercieel verkrijgbare draadpotmeters zelfs 3 Watt.

--
http://www.hupse.eu/radio

Reageer op dit bericht

892 keer gelezen

Hierbij het vervolg mijn buizen tester perikelen.

Ik heb inderdaad besloten het toestel niet in de vitrine te zetten maar er een andere potmeter in te zetten. Gelukkig had mijn vader in er nog één liggen in zijn "magazijn"met oude onderdelen.
Het asje was 6 mm en paste precies in de knop. Het montage gat 2.5 mm groter gemaakt en de potmeter gemonteerd. Van de oude potmeter is de diameter van de schroefdraad is maar 1 mm groter dan die van het asje. Op de foto is wel te zien waarom. Dit bedoelde ik in met de opmerking van ''slanke" potmeter.

[image]

Nu klopte de schaal voor de stuurrooster spanning bij de draaiknop tot op ongeveer een tiende volt met de gemeten waarde. Een goed resultaat. Deze spanning meet ik met een fluke 79 en niet met het oude mavo metertje op de foto. Voldoende inwendige weerstand denk ik. Ooit zal er ook nog wel eens een AVO8 komen

Nu ben ik al mijn buizen opnieuw gaan testen met een substantieel ander ressultaat :-( . Zoals verwacht maten de lf penthodes nog redelijk hetzelfde maar hf tetrodes met een emissie van 130%
heb ik niet meer. Dat is nu rond de 70%. Al mijn (jawel !) 6 tetrodes blijken vele 10 tallen procenten
slechter als met de eerste metingen. Resultaat; tester in orde, buizen blijkbaar minder tot niet.

De link welke Anton stuurde verwijst inderdaad naar hetzelfde appaat als die van mij. Ik heb de bedrading even nagelopen en dit lijkt hetzelfde. Met een ohmeter is een galvanische verbinding te meten tussen de pennen van de netstekker en zowel de gloeidraad ,schermrooster als anode aansluitingen. De voeding van de We237 waar ik min of meer als vergelijk vanuit ging is toch anders. Alles in de We 234 hangt dus gewoon direct aan het net!

Zoals reeds eerder gemeld vond ik het vreemd dat met wisselspanning een buis door te meten is. Inmiddels begrijp dat de anodestroom vanwege de gelijkrichtende werking van de buis eigenlijk al min of meer gelijkstroom is (steeds de positieve periode van de sinus). Toch bleef ik het appart vinden dat de rooster voorspanning ook wisselspanning is. M.i wordt wisselspanning juist op een stuurrooster gezet om versterkt te worden. Ik vermoed dat de truck zit in het feit dat de wisselspanning welke een negatieve roosterspanning moet verzorgen precies in tegenfase is met die op de anode. Wanneer de anode momenteel positief is zal het stuurrooster op hetzelfde moment negatief zijn. Wanneer het positieve periode van de sinus op het stuurrooster staat is de anode maximaal negatief en zal er geen anode stroom lopen en wordt er ook niets gemeten.
E.e.a. heb ik met een scope kunnen meten. Op de plaatje is de grote sinus de anode spanning en de kleine sinus de stuurrooster spanning.

[image]

Ik denk dat ik nu voldoende weet en voldoende vertrouwen in mijn tester heb om verder mee te kunnen

Iedereen nogmaals bedankt voor de reakties

Reageer op dit bericht

720 keer gelezen

Samuel,

prima resultaat!

M.i wordt wisselspanning juist op een stuurrooster gezet om versterkt te worden. Ik vermoed dat de truck zit in het feit dat de wisselspanning welke een negatieve roosterspanning moet verzorgen precies in tegenfase is met die op de anode. Wanneer de anode momenteel positief is zal het stuurrooster op hetzelfde moment negatief zijn. Wanneer het positieve periode van de sinus op het stuurrooster staat is de anode maximaal negatief en zal er geen anode stroom lopen en wordt er ook niets gemeten.

klopt precies, de stuurroosterspanning is om deze reden in tegenfase met de anodespanning.

Zoals verwacht maten de lf penthodes nog redelijk hetzelfde maar hf tetrodes met een emissie van 130% heb ik niet meer. Dat is nu rond de 70%. Al mijn (jawel !) 6 tetrodes blijken vele 10 tallen procenten slechter als met de eerste metingen.

Deze Neuberger tester is geen echte emissietester, maar meet de anodestroom bij een door de testerfabrikant gekozen buisinstelling. Wanneer de anodestroom 70% is van de door Neuberger opgegeven waarde betekent dit dat de buis nog prima in orde is.

Je meet met een dergelijke tester dus niet de emissiewaarde, of een andere grootheid die je direct kan relateren aan slijtage. Je meet alleen de anodestroom die je vervolgens m.b.v. een tabel vergelijkt met de anodestroom die indertijd door Josef Neuberger empirisch is vastgesteld. De fabrikant zegt hier zelf het volgende over in de gebruikershandleiding van haar toestel:

[image]

Dit relativeert dit soort anodestroom-metingen enigzins, denk ik. Het gaat trouwens helemaal niet om een "Überwerte", we mogen immers aannemen dat een nieuwe buis optimaal werkt en dus de norm (= 100%) zou moeten zijn. Maar het is nu eenmaal niet goed mogelijk om door middel van het meten van de anodestroom de slijtage aan een buis te bepalen, vandaar dat men dan maar iets roept om de spreiding in de meetresultaten te "verklaren".

Testers van b.v. Funke en Philips meten volgens precies dezelfde methode, soms met gelijkstroom, soms met wisselstroom. Dit maakt voor de meetresultaten niets uit.

Voor echte emissiemetingen heb je een emissietester nodig, voor steilheidsmetingen aan buizen ben je het beste uit met een steilheidstester.

Voor het opmeten van komplete buizenkarakteristieken bestaan speciale (dure) testers.

--
http://www.hupse.eu/radio

Reageer op dit bericht

764 keer gelezen

RSS Feed van deze thread

Nederlands Forum over Oude Radio's

Buizentester perrikelen (Techniek Radio/TV)